Στο μεταξύ ο ΑΣΟ ανακοινώνει τα μέτρα για τη σταφίδα και η (συνεταιριστική) Αγροτική Τράπεζα Καλαμάτας καλεί τους παραγωγούς να μην δώσουν "ούτε οκά" στους εμπόρους:
«Μετά τα επιτυχή ταύτα μέτρα ειδοποιήσατε πάντας ότι ανοίγουν πάλιν αι αποθήκαι της Αγροτικής διάπλαται δι' όλους και για εκείνους που παρεπλανήθησαν και εθορύβουν, εσυκοφάντουν και διέβαλον.
Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες ευφρανθήτωσιν κατά την Γραφήν. Οι υποστηρικταί αλλά και οι υπονομευταί του Οργανισμού και των Ενώσεων ας απολαύσουν εξ ίσου.
Επαναλαμβάνομεν αι αποθήκαι ανοίγουν, ούτε οκά δεν πρέπει να δοθή στο εμπόριον. Πέρσι εδώσαμε κέρδος τέσσαρα περίπου εκατομμύρια εις τους συνεταιρισμούς μας, εφέτος θα δώσουμε δεκατέσσερα» (97).
Λίγες ημέρες αργότερα ο διευθυντής της Αγροτικής Χρήστος Τερζάκης επανέρχεται με νέο κάλεσμα στους σταφιδοπαραγωγούς να παραδώσουν στους συνεταιρισμού τη σταφίδα:
«Παύσατε να προσφέρουτε σταφίδες εις το εμπόριον και σπεύσατε να τις παραδώσετε στο συνεταιρισμό σας. Σπεύσατε και μη χάνετε χρόνο, διότι η βραδύτης ζημιώνει.
Θέλουμε οι σταφίδες να μπουν στις αποθήκες για να κανονίσουν οι σταφιδοπαραγωγοί διά των Οργανισμών των την τιμήν και όχι ο αγοραστής.
Το λέμε καθαρά ότι θα τις βάλουμε στις αποθήκες και θα γυρέψουμε με τη σημερινή τιμή της λίρας εννέα δραχμές τουλάχιστο καθαρές.
Δεν θα πιέσουμε κανένα, γυρεύουμε να εξασφαλίσουμε μια τιμή ανάλογο προς τας σημερινάς ανάγκας.
Διά τούτο συνεταίροι μη προσφέρετε στην αγορά, ρίξετέτες όλοι στις αποθήκες του συνεταιρισμού που σας δίνει προχείρως για τας ανάγκας σας 6 και 6,50, ίσως και επιπλέον δραχμάς ανά οκά, αναλόγως των κεφαλαίων του συνεταιρισμού σας» (98).
Εντυπωσιακή είναι η αλλαγή στη θέση της "Σημαίας" η οποία προσχωρεί στο μέτωπο υπεράσπισης των συνεταιρισμών, δίνοντας ουσιαστικά τέλος και στην ενθάρρυνση των "σταφιδικών επιτροπών" καθώς γράφει σε κύριο άρθρο:
«Το περυσινόν δίδαγμα έπρεπε εφέτος να γίνη μάθημα. Επρεπεν ολόκληρος ο σταφιδικός κόσμος της Μεσσηνίας όχι να παρακληθή αλλά να παρακαλέση και να ικετεύσει τας συνεταιριστικάς οργανώσεις, όπως δεχθούν την σταφίδαν του. Αν διακρίναμεν εις το σύστημα της εναποταμιεύσεως της σταφίδος εις τας συνεταιριστικάς αποθήκας έστω και τον ελάχιστον κίνδυνον, δεν θα είχομεν καμμίαν δυσκολίαν να διακηρύξωμεν τον κίνδυνον αυτόν. Αλλ' όταν διακρίνομεν καθαρά που έγκειται το συμφέρον των παραγωγών, έχομεν καθήκον τιμής να διακηρύξωμεν ότι είναι μωρόν να μη παραδίδουν οι παραγωγοί την σταφίδα των εις τας αποθήκας των συνεταιρισμών» (99).
Το καλοκαίρι του 1927, κάνει την εμφάνισή της μια νέα μορφή οργάνωσης των αγροτών, οι Σταφιδοαγροτικοί Σύλλογοι. Πρόκειται για οργάνωση με πολλαπλούς στόχους και με σαφή πρόθεση εμπλοκής στην πολιτική και τις εκλογές, η οποία ξεκινά από του Ασλάναγα (Αρι):
"Ιδού επιτέλους που έγινε ένα βήμα προόδου, διά της ιδρύσεως Σταφιδοαγροτικού Συλλόγου Μεσοποταμίας του οποίου το καταστατικόν ενεκρίθη προ ημερών [...] Στην προχθεσινή συνελευσι εν τη αιθούση του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων πάρθηκε η απόφασις όπως αγορασθή παν προσφερθησόμενον ποσόν σταφιδοκάρπου παραγωγής 1927-28 αντί 3.500 δραχμών κατά χιλιόλιτρον. Τούτο μονάχα πιστεύομεν πως θα είνε αρκετό να πείση και τον πλέον απλοϊκόν χωρικόν, πως το συμφέρον του είνε να μπη στην οργάνωση αυτή, που συνειδητά μα και ανυπόκριτα θα εξυπηρετήσει μονάχα τα συμφέροντά του» (100).
Λίγες ημέρες αργότερα το σωματείο οργανώνει συλλαλητήριο για τις φορολογίες:
«Τη πρωτοβουλία του Σταφιδοαγροτικού Σωματείου Ασλάναγα συνεκροτήθη συλλαλητήριον εκεί κατά των καταθλιπτικών φορολογιών. Εις το συλλαλητήριον έλαβον μέρος πλείστοι κάτοικοι εκ των πέριξ Κοινοτήτων Βρωμοβρύσεως, Κουκουραχίου, Χασάμπασα, Καρτερολίου αντιπροσωπεύντες τον οργανωμένον σταφιδοαγροτικόν λαόν.
Προς τους συγκεντρωθέντες ωμίλησε ο πρόεδρος του Σταφιδοαγροτικού Σωματείου Ασλάναγα κ. Γ. Κυριακόπουλος, όστις δριμύματα κατεφέρθη εναντίον της τακτικής της διασπαθίσεως του δημοσίου χρήματος και της φορολογικής πολιτικής της κυβερνήσεως. Τελευτών ο κ. Κυριακόπουλος εκάκισεν την στάσιν των διανοουμένων, οίτινες περί άλλων φροντίζουν καθ' ην στιγμήν οι εργαζόμεναι τάξεις της χώρας υποφέρουν, τονίσας ότι είναι καιρός πλέον ούτοι να στρέψουν την προσοχήν των και προς τους εργαζόμενους την γην ίνα ταχύτερον επέλθη η πολιτική των αφύπνισις.
Ενεκρίθη δε παρά της συγκεντρώσεως το κατωτέρω ψήφισμα:
Σταφιδοαγροτικος λαός ωργανωμένος και μη, υπαίθρου Μεσσηνίας, συνελθών εν συνεγερμώ και απογνώσει, διαμαρτύρεται εναντίον καταθλιπτικών φορολογιών. Μαστιζόμενος φρικώδους φυματιώσεως λόγω ελλιπούς διατρφής, ικετεύει ημάς υποστηρίξητε πρωτίστως καλλιεργητάς γης, στυλοβάτας ευημερίας τάξεως. Δόσατε φθηνό ψωμί είδη πρώτης ανάγκης δυνηθώμεν ζήσωμεν συνεχίσωμεν σκληράν εργασίαν γης, κοινήν σωτηρίαν. Αίρομεν δοθείσαν εμπιστοσύνην βουλευτάς υποσχεθέντας αιματηράς οικονομίας ψηφίσαντες αιματηράς φορολογίας.
Πρώτον αιματηράς οικονομίας, έπειτα φορολογίας.
Συγχαίρομεν αξιωματικούς διά πατριωτισμόν περικοπήν μισθού.
Εκκλησιν βουλευτάς, διδασκάλους, λοιπούς αναλογιζόμενους τραγικάς στιγμάς λαού δώσωσι παράδειγμα αυτοθυσίας ζητούντες μόνοι των ελαχίστην περικοπήν αποδοχών κοινήν σωτηρίαν.
Καθιστώμεν υμάς ιστορικώς υπευθύνους επερχόμενης καταστροφής.
Η επιτροπή
Γ. Κυριακόπουλος πρόεδρος Σταφιδοαγροτικού Σωματείου Ασλάναγα
Μιχαήλ Δημητρακόπουλος Χασάμπασα, Αλέκος Γεωργουλόπουλος, Αθανάσιος Σχοινάς, Ι. Ατθανασόπουλος Βρωμοβρύσεως Κουκουράχι, Κότσιρας, Γ. Γάλλος Τζιτζωρίου, Μπιζίμης Πιπερίτσης, Στυλιανόπουλος Καρτερολίου» (101).
Ακολουθεί νέο συλλαλητήριο στη Βρωμόβρυση με ανάλογο περιεχόμενο, περισσότερο οξύ όμως στις δατυπώσεις του ψηφίσματος σχετικά με τις απολύσεις και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων:
«Πρώτος έλαβε τον λόγον ο κ. Γεωργουλόπουλος εκ Βρωμοβρύσεως, όστις διεξήγησε διά βραχέων τον σκοπόν του συλλαλητηρίου και τα θέματα επί των οποίων θα ησχολήτο τούτο, έσχε δε την ευκαιρίαν ν' απεικονίση την κατάστασιν του σταφιδικού κόσμου.
Μετά τον κ. Γεωργουλόπουλον έλαβε τον λόγον ο κ. Γεωργ. Κυριακόπουλος προεδρος του εν Ασλάναγα Σταφιδοαγροτικού Συλλόγου. Ο κ. Κυριακόπουλος διά λόγου μεστού εννοιών διεξετραγώδησε την οικονομικήν αθλιότητα των αγροτών κατά τρόπον ώστε προκάλεσε την γενικήν επιδοκιμασίαν. Την ευθύνην της σημερινής αθλιότητος επέρριψε μετά θάρρους εις τας εκάστους Δικτατορίας, εις τους περιφήμους "παράγοντας", εις την απηνή και αμείλικτον φορολογίαν, υπερβάσαν παν όριον αντοχής, εις τον σιτισμόν των αργομίσθων υπαλλήλων και εις την αδιαφορίαν των αντιπροσώπων, ους εκαυτηρίασε δριμέως.
Ο λόγος του διεκόπτετο υπό συνεχών χειροκροτημάτων, εν τέλει δε ενεκρίθη ψήφισμα, όπερ και απεστάλη τηλεγραφικώς:
Σταφιδοαγροτικος λαός υπαίθρου Μεσσηνίας οργανωμένος και μη συνελθών εν συναγερμώ και απογνώσει διαμαρτύρεται εντόνως διά καταπληκτικάς φορολογίας. Ικετεύει υμάς υποστηρίξητε πρωτίστως καλλιεργητάς γης. Δώσατέ μας φθηνό ψωμί και είδη πρώτης ανάγκης δυνηθώμεν συνεχίσομεν σκληράν εργασίαν γης. Μαστιζόμεθα φρικώδους φυματιώσεως λόγω ελλιπούς διατροφής. Αίρομεν δοθείσαν εμπιστοσύνην βουλευτάς υποσχεθέντας αιματηράς οικονομίας, ψηφίσαντας αιματηράς φορολογίας. Πρώτον αιματηράς οικονομίας.
Παύσατε αμειλίκτως χιλιάδας υπεραρίθμων αργομίσθων υπαλλήλων. Μειώσατε υπερόγκους αποδοχάς όλων, εφαρμόσατε αγροτικήν ασφάλειαν αμέσως.
Στρατιωτικοί εις το καθήκον των κοινήν σωτηρίαν. Ελεγχον εις όλας τας υπηρεσίας.
Κ. Αθανασόπουλος, Κ. Ανδριανόπουλος Σπιτάλιον, Αλεξ. Κοκκίνης, Κ. Σπηλιώτης, Π. Κόλλιας Κουκουραχίου, Στασ. Κωνσταντόπουλος Αϊδινίου, Δ. Ξενόγιαννης Μισερλή, Μιχαήλ Δημητρακόπουλος Χασάμπασα, Αχιλ. Νικητόπουλος Αϊδινίου.
Η οργανωτική επιτροπή του συλλαλητηρίου και προσωρινή επιτροπή του Σταφιδοαγροτικού Συλλογου Βρωμοβρύσεως Αθανάσιος Σχοινάς, Ηλ. Αθανασόπουλος, Αλ. Γεωργουλόπουλος» (102).
Ιδρύονται συνεχώς νέα σωματεία και ετοιμάζονται να ιδρύσουν Ομοσπονδία:
«Πρωτοβουλία του Σταφιδοαγροτικού Σωματείου Μεσοποταμίας, ιδρύονται καθ' άπασαν σχεδόν την Μεσσηνίαν Σταφιδοαγροτικά Σωματεία. Μάλιστα η εις πολλάς Κοινότητας του Νομού μας επιδεικνυομένη προθυμία των αγροτών όπως μετάσχουν των εν λόγω οργανώσεων είναι τοιαύτη, ώστε ασφαλώς να δύναται κανείς να είπη ότι πολύ ταχέως θα ιδρυθεί και η Ομοσπονδία τούτων, η οποία πολλά θα προσφέρει στους σταφιδοαγρότας» (103).
Κινήσεις οργάνωσης της πάλης κατά της φορολογίας (με ειδική αναφορά στη Δεκάτη) γίνονται στην Πυλία:
«Οι αγρόται όλων των Κοινοτήτων της περιφερείας Πύλου, είναι αληθές ότι κι αυτοί πλέον, έπειτα από τόσον ύπνο, άρχισαν να παίρνουν μέρος στην πολιτική ζωή του τόπου, να οργανούνται και να ενδιαφέρονται για τα κοινά.
Σε όλη την περιφέρεια Πύλου υπάρχουν πάρα πολλές αγροτικές ενώσεις που μπορεί να πη κανείς πως εργάζονται πολύ καλά για την απολύτρωσί τους από τους διάφορους κατεργάρηδες, που σαν βδέλες είχαν καθήσει άλλοτε στο σβέρκο τους. Τώρα οι αγρόται μας διεξάγουν έναν αγώνα υπέρ της καταργήσεως της δεκάτης. Θα το επιτύχουν; Αυτό είναι αμφίβολο.
Εκείνο που γνωρίζουμε μονάχα είναι ότι αν όλοι οι αγρόται όλων των περιφερειών είχαν οργανωθεί σαν τους αγρότας της Πύλου, όχι μονάχα δεκάτη δεν θα υπήρχε, όχι δεν θα υποφέραμε όσο υποφέρουμε τώρα, όχι δεν θα είμαστε "παραπεταγμένοι" αλλά ούτε και θα ευρίσκετο ποτέ κανένας τύπος φορομπήχτη Καφαντάρη για να επιβάλη μέσα σε μια νύχτα όσους φόρους επέβαλε στον δυστυχισμένο λαό» (104).
Από την Πύλο δίνεται νέα ανταπόκριση, χωρίς και αυτή τη φορά να διευκρινίζεται η μορφή που έχει η οργάνωση που από τη μια πλευρά φαίνεται ότι έχει πολιτικό προσανατολισμό και από την άλλη συγκροτεί φράξιες μέσα στους συνεταιρισμούς προκειμένου να ελέγξει την κατάσταση:
«Εις προηγούμενην ανταπόκρισίν μου σας ανέφερον ότι οι αγρόται της περιφερείας Πύλου, έχουν ήδη συμπηχθεί εις μιαν πρώτης τάξεως οργάνωσιν που θετικά εξυπηρετεί τα συμφέροντά των και τους προστατεύει από τους διάφορους εκμεταλλευτικούς τύπους και της ιδεολογίας της αγροτικής και του ιδρώτος των. Σημερα θα σας μιλήσω για τους σκοπούς της κεντρικής των αγροτών οργανώσεως που όσο μικρή και εκ πρώτης όψεως σας φαίνεται, τόσα πολλά έχει κατορθώσει και έχει υπ' όψει της να πραγματοποιήση. Πρώτα-πρώτα, διά διαφόρων συνδυασμών, προσπαθεί να εξυγιάνη τους συνεταιρισμούς και τας Ενώσεις. Επιδιώκει να εκδιώξη εξ αυτών τους εμπόρους και όλους εκείνους που η συμμετοχή τους μέσα εις τους συνεταιρισμούς καθημερινώς σχεδόν δημιουργεί νέας παρεξηγήσεις. Επειτα σκέπτεται να αγωνισθή και εναντίον της τακτικής των εκάστοτε κυβερνήσεων, αίτινες ουδόλως ενδιαφέρονται διά την αγροτικήν τάξιν και την ενθυμούνται μόνον όταν πρόκειται να επιβάλουν καινούριους φόρους.
Γιαυτό, όλες οι αγροτικές οργανώσεις που υπάρχουν στην περιφέρεια της Πύλου, κλειούν μέσα τους τα πιο συνειδητά και υγειά στοιχεία. Και γιαυτό ακόμη μέχρι σήμερον η οργάνωσις Πύλου κατώθρωσε να επισύρη τας συμπαθείας ολοκλήρου της αγροτικής τάξεως της χώρας» (105).
Μια νέα ανταπόκριση από του Ασλάναγα κάνει εμφανείς τους πολιτικούς σκοπούς της κίνησης των σταφιδοαγροτικών σωματείων καθώς εκφράζεται η πρόθεση συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές:
«Η κωμόπολίς μας από τότε που ιδρύθηκε το εκπολιτιστικώτατον Σταφιδοαγροτικόν Σωματείον, έλαβε ασυνήθη κίνησιν. Ξένοι έρχονται τακτικότατα προς συνάντησιν του ιδρυτού των Σταφιδοαγροτικών Σωματείων Μεσσηνίας ευγενέστατου και λίαν ευπαιδεύτου κ. Γ. Κυρικόπουλου, υιού του αειμνήστου ιατρού της κωμοπόλεώς μας Λ. Κυριακόπουλου. Μέχρι τούδε έχουν ιδρυθεί περί τα 20 σταφιδοαγροτικά σωματεία εις 20 Κοινότητας της Μεσσηνίας. Μετ ολίγον θα αποτελεσθή η Ομοσπονδία της υπαίθρου Σταφιδοαγροτικής Μεσσηνίας σκοπός της οποίας είναι, η πνευματική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξύψωσις των σταφιδοαγροτών. Σήμερον είχομεν τας αρχαιρεσίας του σωματείου μας, προ της ενάρξεως των οποίων ο κ. Κυριακόπουλος διά της διακρινούσης αυτόν χειμαρώδους ευγλωτίας και επισημότητος ανέπτυξε εις την γενικήν συνέλευσιν, ότι από όλους τους κυβερνήτας, βουλευτές, πολιτευόμενους κ.λπ. σωτήρας απελπίσθημεν. Μόνον φόρους και αργόμισθους, τίποτε άλλο. Εκαυτηρίασε την πρωτοφανή διαγωγήν των Μεσσηνίων βουλευτών οίτινες ουδέ καν καταδέχονται να περιέλθουν την ύπαιθρον χώραν και να ιδούν τας ανάγκας της, αλλά μόνον όταν πρόκειται διά ψήφους, θυμούνται ενώ τώρα ξεκοκαλίζουν τας ηγεμονικότατας βουλευτικάς αποζημιώσεις, ενώ ο λαός που τους έστειλε επάνω πεινά. Αυτοί ψηφίζουν φόρους, ο αγροτικός κόσμος έχει απόλυτον και άμεσον ανάγκην νόμου αγροτικής ασφαλείας. Αυτοί οι κύριοι... αγρόν ηγόρασαν. Κατόπιν συνέστησε όπως αδελφοθώσι όλοι οι σταφιδοαγρότες της Ελλάδος και αφού στείλωσι στη Βουλή 150-200 βουλευτάς από τους ιδίους σταφιδοαγρότας έχοντας ως προσόντα κάλλους στα χέρια τους από την τίμιαν εργασίαν των την γεωργική και ουχί ιατρούς και δικηγόρους οι οποίοι επί 100 τώρα έτη όλοι μας κοροϊδεύουν με υποσχέσεις, και τότε η Ελλάς θα ευημερήσει, θα προοδεύσει ως κράτος.
Γενομένων αρχαιρεσιών εξελέγη παμψηφεί άνευ ουδεμιάς αντιρρήσεως ο κ. Γ. Κυριακόπουλος όστις ευχαριστήσας την συνέλευσιν συνέστησε αγάπην, εργασίαν και υπομονήν. Επίσης απεφασίσθη υπό της συνελεύσεως κατ' εισήγησιν του φιλοπροόδου νέου κ. Κ. Σχινά η εκλογή 4μελούς επιτροπής η οποία θα αποφασίζει και θα συμβάλη τας εκάστοτε αναφυομένας κτηματικάς ή χρηματικάς διαφοράς μεταξύ των μελών, προς αποφυγήν δικαστηρίων και στερέωσιν της αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των σταφιδοεργατών. Συνετάγη και απεστάλη ψήφισμα προς τον κ. Υπουργόν επί της Γεωργίας διά του οποίου συνίσταται η ίδρυσις Γεωργικής Τραπέζης και η λήψις μέτρων προς προστασίαν της αγροτικής ασφαλείας» (106).
(97) "Σημαία" 6/8/1927
(98) "Σημαία" 28/8/1927
(99) "Σημαία" 31/8/1927
(100) "Σημαία" 2/8/1927
(101) "Σημαία" 13/9/1927
(102) "Σημαία"20/9/1927
(103) "Σημαία" 21/10/1927
(104) "Σημαία" 23/10/1927
(105) "Σημαία" 29/10/1927
(106) "Σημαία" 2/11/1927
