Eχοντας αναπτύξει πλούσια και πολύπλευρη πολιτιστική δραστηριότητα και τιμηθεί με το πρώτο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, δραστηριοποιείται κυρίως στην οργάνωση, το διαρκή εμπλουτισμό και τη μόνιμη λειτουργία μιας μεγάλης βιβλιοθήκης και μιας σημαντικής συλλογής έργων τέχνης, της Πινακοθήκης Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, στο κτίριο του Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου. Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η συμβολή του Γιάννη Αποστολάκη, που διετέλεσε επί πολλά χρόνια πρόεδρος της Βιβλιοθήκης και χάρη στις δικές του προσπάθειες, στεγάζεται σήμερα στον 5ο όροφο του Πνευματικού Κέντρου.
Ρεπορτάζ: Τάσος Ανδρικόπουλος
Oπως ανέφερε στην “Ε” ο Πρόεδρος της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας, Πανάγος Φουρναράκης, μπορεί η ίδρυση να είναι καταγεγραμμένη το 1933, ωστόσο η “ζωή” της ξεκινά από το 1906, όταν η Ρεγγίνα Πανταζοπούλου αγόρασε το τότε οικόπεδο, δημιουργώντας τη Λαϊκή Σχολή ώστε οι φτωχές γυναίκες να μαθαίνουν ραπτομηχανή, προσόν σημαντικό για την τότε εποχή. «Στη συνέχεια αποφάσισε να φτιάξει και μια βιβλιοθήκη, πουλώντας ακόμα και δαχτυλίδια της για να πετύχει το σκοπό της, έχοντας τη βοήθεια του τότε Δεσπότη. Φτάσαμε έτσι στο 1933 όπου έγινε Νομικό Πρόσωπο» υπενθύμισε, τονίζοντας πως στις πρώτες εκλογές είχε 380 ενεργά μέλη, φτάνοντας σήμερα να είναι 70. Στο πλαίσιο των απλών δανεισμών, όπως είπε αγγίζουν σε καταγραφές τους 2.600 ενδιαφερόμενους σε ετήσια βάση.
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
Η Λαϊκή Βιβλιοθήκη θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες επαρχιακές βιβλιοθήκες της Ελλάδας με 130.000 τίτλους βιβλίων, μερικά από τα οποία χρονολογούνται το Μεσαίωνα. Διαθέτει 2.500 τίτλους περιοδικών (60.000 τεύχη) και 200 τίτλους μεσσηνιακών εφημερίδων (100.000 φύλλα), εκ των οποίων οι 42 χρονολογούνται στο 19ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Πανάγο Φουρναράκη, οι εφημερίδες πρόκειται να ψηφιοποιηθούν μέσω ενός προγράμματος που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχοντας πάρει έγκριση, μέσω χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ, ωστόσο μένει να λυθεί ένα ζήτημα με τα πνευματικά δικαιώματα και την παύση τους μετά από συγκεκριμένο χρονικό όριο. Επίσης, διαθέτει 450 δεμένους τόμους που καλύπτουν όλες τις εκδόσεις των κυριότερων μεσσηνιακών εφημερίδων από το 1935 μέχρι σήμερα. Υπάρχουν ακόμη περισσότερα από 50.000 φύλλα μη μεσσηνιακών εφημερίδων (κυρίως προπολεμικών), αρχείο που αφορά το B' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το 19ο αι., καθώς και εκατοντάδες ιδιωτικά και δημόσια χειρόγραφα. Επιπρόσθετα, φυλάσσονται σπάνια και πολύτιμα βιβλία, κειμήλια του 16ου και 17ου αι., από τα οποία ξεχωρίζουν τα Άπαντα του Πλάτωνα, βιβλίο που χρονολογείται το 1534. Μέσω αυτών άλλωστε, η Λαϊκή Βιβλιοθήκη υπέβαλε αίτημα όπως ενημέρωσε ο κ. Φουρναράκης στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων για σχετική επιχορήγηση ύψους 25.000 ευρώ ώστε να πάρουν το… δρόμο της τεχνολογίας. «Μεταξύ αυτών κάποια είναι χειρόγραφα, άρα και μοναδικά στο χώρο μας, γι’ αυτό και η ψηφιοποίηση θα είναι σωτήρια, κάτι που επιθυμούμε να διαπιστώσει το Υπουργείο Πολιτισμού ώστε να διασωθούν, καθώς δεν υπάρχουν πουθενά αλλού» συμπλήρωσε. Αναφορικά με τις χρηματοδοτήσεις που λαμβάνει η Βιβλιοθήκη, στάθηκε στη διαχρονική υποστήριξη της οικογένειας Κωστόπουλου στο παρελθόν, στη κατά διαστήματα βοήθεια της οικογένειας Καρέλια, ενώ για τα Υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας έκανε λόγο για μηδενική υποστήριξη πλέον, προκύπτοντας σε ένα σημείο όπως είπε οικονομικό πρόβλημα, ερχόμενοι στο σήμερα. «Απ’ τη πλευρά του ο Δήμος βοηθάει σε τεχνικά ζητήματα, πολύ περισσότερο τώρα σε σχέση με προηγούμενες δημοτικές αρχές» πρόσθεσε, σημειώνοντας ως προς τις δωρεές πως η πιο πρόσφατη η οποία ανακοινώθηκε προφορικά, αφορά το Ιδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου για το πρόγραμμα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης.
ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ
Μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2023 και αφορά τη διατήρηση της επαφής του αναγνώστη με το βιβλίο δίχως κόστος, εναρμονισμένη με τις δυσκολίες της εποχής, είναι η δωρεάν προσφορά βιβλίων προς το κοινό. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Λαϊκής Βιβλιοθήκης πρόκειται για βιβλία που δεν είναι πρωτότυπα και είναι διαθέσιμα σε μεγαλύτερο αριθμό ως προς την καταχώριση, τα οποία τοποθετούνται σε ένα σταντ ώστε όποιος επιθυμεί να πάρει κάποιο ή κάποια χαριστικά. Μέχρι στιγμής μάλιστα, η κίνηση αυτή έχει εκτιμηθεί από το αναγνωστικό κοινό καθώς τα πρώτα βιβλία που τοποθετήθηκαν στο σημείο έχουν πάρει ήδη το… δρόμο της ανάγνωσης.
ΑΠ’ ΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Η ΚΥΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ
Αναφορικά με τους πολίτες που επιλέγουν κατά κύριο λόγο τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη, αυτοί σύμφωνα με τον ίδιο είναι φοιτητές που κάνουν τις πτυχιακές τους ή τις εργασίες τους. «Είναι κάτι που με χαροποιεί γιατί φαίνεται πως εξαντλώντας τις πληροφορίες από διαδίκτυο εμπιστεύονται το βιβλίο για να ψάξουν αυτό που θέλουν, μιας και στην Καλαμάτα δεν υπάρχει άλλος χώρος με τέτοια πηγή ιστορικών πληροφοριών. Γι’ αυτό το λόγο δύσκολα κάποιος φοιτητής του Πανεπιστημίου δεν θα περάσει από εδώ κατά τα χρόνια της παρουσίας του στην πόλη» υπογράμμισε ο κ. Φουρναράκης, συμπληρώνοντας πως η επισκεψιμότητα στηρίζεται κατά πολύ και στα σχολεία μέσα από τις ξεναγήσεις. Σχετικά με τους δανεισμούς, κατά προσέγγιση γίνονται 200 το μήνα, ενώ σε ό,τι έχει να κάνει με τον κόσμο ευρύτερα που δίνει το παρών στη βιβλιοθήκη, διευκρίνισε πως είναι συνήθως γυναίκες που αναζητούν λογοτεχνικά βιβλία. «Ακόμα, ως ανεξάρτητο κομμάτι έχουμε ξεκινήσει ένα χώρο για το παιδικό βιβλίο το οποίο έχει απήχηση από μαθητές και γονείς, ενώ το επόμενο βήμα μας εστιάζει στη μουσική και στη ψηφιοποίηση της, διότι διαθέτουμε πολλά cd τα οποία καταγράψαμε, αφορώντας κυρίως την κλασική μουσική» πρόσθεσε.
Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Σε ερώτηση της “Ε” για το αν υπάρχει ενδιαφέρον από πολίτες να παραχωρήσουν βιβλία τους στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη, ο ίδιος γνωστοποίησε πως οι περισσότεροι επιθυμούν να δωρίσουν κάποια συλλογή από εγκυκλοπαίδειες, με αποτέλεσμα εφόσον τις διαθέτει ο χώρος ήδη, να γίνονται δωρεά σε κάποιο σχολείο. «Για παράδειγμα πολλοί δικηγόροι όταν βγαίνουν στη σύνταξη μας δωρίζουν τα βιβλία της εργασίας τους» πρόσθεσε, λέγοντας πως σημαντικά ιστορικά βιβλία κοσμούν τη Βιβλιοθήκη μέσω της διαδικασίας αυτής. «Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε βρει διάφορα σημειώματα στα βιβλία που μας δίνονται, έχοντας εντοπίσει ακόμα και έκκληση μιας μητέρας προς τον Γεώργιο Βεντήρη για να της διορίσει ένα από τα παιδιά της» συμπλήρωσε.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ 90 ΧΡΟΝΙΑ
Αναφορικά με τις δράσεις της Λαϊκής Βιβλιοθήκης και το κατά πόσο βοηθούν στην εξωστρέφειά της, ο Πανάγος Φουρναράκης είπε πως είναι κάτι που επιδιώκει ως πρόεδρος, υπενθυμίζοντας την επιτυχία της έκθεσης με τίτλο “Σμύρνη - 100 χρόνια αναμνήσεις”, η οποία υλοποιήθηκε από τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη σε συνεργασία με το Σύλλογο Αποφοίτων “Μαρία Κάλλας” του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας, τη Φωτογραφική Ομάδα Καλαμάτας, την Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας και τη Μεσσηνιακή Αμφυκτιονία στην Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, με γενικό οργανωτή το Γιώργο Ηλιόπουλο. «Ηταν μια έκθεση για την οποία δεν λάβαμε κάποια οικονομική στήριξη, καλύπτοντας τα έξοδα μόνοι μας» παρατήρησε, δηλώνοντας πως προγραμματίζονται εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια από την επίσημη ίδρυση της Βιβλιοθήκης το επόμενο διάστημα, οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα. Παράλληλα, ανέφερε πως υπάρχει συνεργασία με τη Δημόσια Βιβλιοθήκη, τόσο στο κομμάτι των βιβλίων όσο και σε αυτό της συνδιοργάνωσης εκδηλώσεων, εξηγώντας τη διαφορά των δύο βιβλιοθηκών ως προς τη στελέχωση προσωπικού με εκπαιδευτικούς, καθώς η Δημόσια μπορεί να αποσπάσει καθηγητές σε αντίθεση με τη Λαϊκή που δεν έχει αυτή τη δυνατότητα βάση νόμου.
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ
Σε ό,τι έχει να κάνει με το χώρο που στεγάζεται η βιβλιοθήκη και αν είναι ικανός να υποστηρίζει των όγκο των βιβλίων που ανανεώνεται, ο Πρόεδρος της Λαϊκής Βιβλιοθήκης αποσαφήνισε πως έχει αρχίσει να υφίσταται πρόβλημα, σχολιάζοντας πως κατά καιρούς προκύπτουν τεχνικά ζητήματα στη κτήριο του Πνευματικού Κέντρου λόγω κακοκαιρίας. «Ενα από τα αιτήματά μας προς το Δήμαρχο, είναι να αξιοποιηθούν οι αποθήκες, στα υπόγεια του κτηρίου. Αυτό που μας ικανοποίησε δε, είναι η επιθυμία του Θανάση Βασιλόπουλου για τη δημιουργία μιας επίσημης Πινακοθήκης στην Καλαμάτα, εφόσον βρεθεί ο ανάλογος χώρος στην πόλη, ώστε να αξιοποιηθούν τόσο τα έργα της Πινακοθήκης Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης όσο και του Δήμου. Σε κάθε περίπτωση, η θέση μου είναι πως οι πίνακες ανήκουν στην Καλαμάτα, γι’ αυτό αξίζει να βρουν την ανάλογη στέγη τους» σχολίασε, κλείνοντας πως βασικός του στόχος πλέον είναι η συντήρηση και η προστασία των παλαιών βιβλίων και πινάκων, καθώς αποτελούν σημαντικό κομμάτι της κληρονομιάς της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας.
