Σήμερα και αύριο στο θέατρο του Αττικού Αλσους παρουσιάζεται σε παγκόσμια πρώτη η παράσταση "Κρήτες" του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Ζαμπουλάκη και μουσική Θάνου Πολυμενέα-Λιοντήρη. Ο τελευταίος είναι ένας νέος Καλαματιανός που την τελευταία δεκαετία κάνει σπουδές και διαπρέπει στο χώρο της τέχνης διεθνώς... Οι σπουδές του στη μουσική ξεκίνησαν από το Δημοτικό Ωδείο και το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, που όπως λέει και ο ίδιος του έδωσαν τα εφόδια για τη συνέχεια.

«Υπάρχει καλό υλικό εδώ, τόσο στο Μουσικό Σχολείο όσο και στο Δημοτικό Ωδείο. Σου δίνει δυνατότητες και εχέγγυα για να κάνεις μια καλή αρχή και για να βγεις ακόμα και στο εξωτερικό», μας λέει ο Θάνος. «Με την τέχνη βέβαια ποτέ δεν ξέρεις αν θα σου αποφέρει, όσο καλές και να είναι οι βάσεις. Συνήθως δεν σου αποφέρει πολλά πράγματα, καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι υποδομές. Εκτός κι αν μπεις στη διαδικασία να γίνεις καθηγητής - που είναι διαφορετικό από το να παράγεις μουσική και να ζεις απ' αυτό. Παρ' όλα αυτά και το Μουσικό Σχολείο και το Ωδείο μπορούν να σου προσφέρουν αρκετά απ' όσα χρειάζονται για να βγεις έξω και να συνεχίσεις τις σπουδές σου, κάνοντας σημαντικά πράγματα».
Ετσι μετά το τέλος του σχολείου εδώ, ο Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης ακολούθησε σπουδές στο Ινστιτούτο Σονολογίας (Sonology Institute) στη Βασιλική Μουσική Ακαδημία της Ολλανδίας και κατόπιν στο Παρίσι - όπου μελέτησε Ψυχοακουστική, Ακουστική, Μουσική Αντιληπτικότητα, Αλγοριθμική Σύνθεση και Ηλεκτροακουστική Μουσική, στο πλαίσιο μαθημάτων του Ινστιτούτου Ερευνας και Συντονισμού Ακουστικής.
Ο Θάνος έκανε επίσης μεταπτυχιακές σπουδές με ειδίκευση στην “Τέχνη και Τεχνολογία”, στο Τμήμα Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου της Βαλένθιας, απ’ όπου αποφοίτησε με βαθμό Αριστα 10 και τιμητική διάκριση - ενώ από το 2009 εκπονεί και σχετική διδακτορική έρευνα στο συγκεκριμένο τμήμα. Μάλιστα, στο εξωτερικό τού δόθηκε εύκολα και η ευκαιρία της καλής επαγγελματικής εξέλιξης. Ηδη από τον Ιανουάριο εξελέγη ως μόνιμο διδακτικό προσωπικό στο Κέντρο Παραστατικής Τέχνης του University College Falmouth & Dartington College of Arts, στη Μεγάλη Βρετανία. «Ακόμα ήμουν φαντάρος όταν έκανα τα χαρτιά μου μετά από μια προκήρυξη που είδα στο Ιντερνετ, και μετά από μερικούς μήνες με κάλεσαν για συνέντευξη. Ηταν τόσο εύκολο...» αναφέρει σχετικά.

Ο ΝΟΣΤΟΣ

Δικαιώθηκε λοιπόν η επιλογή του να αφήσει τη Ελλάδα, ωστόσο δεν ήταν εύκολο - ειδικά στην αρχή. Και εξακολουθεί να μην είναι εύκολο: «Ο νόστος είναι μέσα σου όταν είσαι μακριά. Εχω ζήσει συνολικά 11 χρόνια έξω και πάντα μου λείπει η Ελλάδα, πάντα τη νοσταλγώ και βέβαια υπάρχει πάντα μια διάθεση επιστροφής, αλλά δεν υπάρχουν δυνατότητες εδώ. Αν έρθω τι θα κάνω; Αντε να είμαι ωρομίσθιος σε ένα σχολείο - που δεν υποτιμώ τη θέση, αλλά δεν είναι αυτό που θέλω», μας λέει ο Θάνος.
Τον ρώτησα ακόμα για την απήχηση που έχει η Ελλάδα στο εξωτερικό, στον τομέα της σύγχρονης δημιουργίας: «Δεν μπορούμε να συγκριθούμε, από την άποψη ότι δεν έχουμε ένα τόσο μεγάλο πολιτιστικό προϊόν όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Αγγλία. Υπάρχουν κάποιοι που ξεχωρίζουν -και πάντα ξεχώριζαν βέβαια-, αλλά γενικά δεν μπορώ να πω δυστυχώς ότι είμαστε σε περίοπτη θέση, ότι είμαστε ιδιαίτερα γνωστοί για το σύγχρονο πολιτιστικό μας προϊόν».
Ο ίδιος πιστεύει εν τω μεταξύ ότι, για να έχεις μια καλή πορεία στην τέχνη και να υπάρξει εξέλιξη στη δημιουργία σου, δε φτάνει μόνο να έχεις ταλέντο: «Αν πούμε ότι ταλέντο είναι η διάθεση, η ανάγκη σου, η όρεξή σου, δεν χρειάζεται μόνο αυτό, αλλά πρέπει να το υπερβείς. Κάποιος μπορεί να έχει ταλέντο για να κάνει ορισμένα πράγματα, αλλά για να κάνει την υπέρβαση χρειάζεται αρκετές, πολλές ώρες δουλειάς».

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Σήμερα και αύριο στις 9 μ.μ. η παράσταση που ντύνει μουσικά ο Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης παρουσιάζεται στο 1ο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Αθήνας με θέμα «Οι τραγικοί μύθοι σήμερα». Το φεστιβάλ διοργανώνεται από τον Πολιτισμικό Οργανισμό του Δήμου Αθηναίων, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής.
Η σκηνοθεσία είναι του Γιώργου Ζαμπουλάκη που τον συνδέει με το Θάνο παλιά φιλία, ενώ τα τελευταία 4 χρονιά συνεργάζονται έχοντας κάνει μαζί πάνω από 10 έργα. Πάντως, «τις περισσότερες δουλειές που έχουμε κάνει με το Γιώργο δεν έχω καταφέρει να τις δω παρά μόνο στο βίντεο... καθώς τυχαίνει να λείπω στο εξωτερικό όταν παίζονται!» λέει ο Καλαματιανός καλλιτέχνης - επισημαίνοντας με την ευκαιρία ότι δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση να γράψεις μουσική για μια θεατρική παράσταση απαιτήσεων:
«Είναι δύσκολο να συνεργάζεσαι με ηθοποιούς, με χορευτές γιατί πρέπει να συμβιβαστούν τα καλλιτεχνικά "θέλω" του καθενός. Πρέπει να ξέρεις  που θα κάνεις πίσω στη μουσική που στηρίζει ωστόσο το έργο. Το συγκεκριμένο έργο, δε, είναι δύσκολο γιατί έχουν σωθεί μόνο σπαράγματα - κι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να "πάρει πάνω του" ο χορός και η μουσική τα μέρη που δεν υπάρχουν. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση, γιατί μιλάει για πράγματα που ακόμα και σήμερα τα θεωρούμε ταμπού».
Πρόκειται για ένα υλικό πρωτογονικό, αιρετικό, παράξενα γοητευτικό, αμφίσημο, που αντλεί την καταγωγή του από παλαιότερο του Θηβαϊκού μυθολογικό κύκλο, τον Μινωικό. Η ένωση της Πασιφάης με τον ταύρο και η γέννηση του Μινώταυρου είναι η συνθήκη που χρησιμοποιεί ο Ευριπίδης για να γράψει ένα έργο - ανατομία της ανθρώπινης ψυχής και να ορίσει την ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους.
Ωμοφαγία, κτηνοβασία, σύμμεικτη φύση (υβρίδιο), άνθρωπος και ζώο (Μινώταυρος), επινόηση σύμμεικτης φύσης (τεχνικό υβρίδιο), άνθρωπος και πουλί (Ικαρος), λαβύρινθος, σύμβολα που χαρτογραφούν τα πιο ακραία ένστικτα, τις πιο κρυφές επιθυμίες των ανθρώπων.
Η παράσταση ερευνά τη συστημική καταπίεση της ανθρώπινης επιθυμίας, το θέμα της αποδοχής του διαφορετικού, την καταγωγή και τα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς, καθώς και τη διαρκή πτώση (παρέκκλιση) της φύσης του ανθρώπου.
Να σημειώσουμε, τέλος, ότι τη μετάφραση-δραματουργία έχει κάνει ο Γιώργος Σαμπατακάκης, τη σκηνογραφία-ενδυματολογία και τα προσωπεία ο Θάνος Βόβολης και τη χορογραφία η Ιρις Καραγιάν.

Η ΥΠΟΘΕΣΗ

ΤΩΝ "ΚΡΗΤΩΝ"

Η δράση εκτυλίσσεται έξω από το παλάτι του βασιλιά Μίνωα στην Κνωσό. Μετά την προλογική ρήση από στόματος θεού, την οποία ίσως εκφωνούσε η θεά Αφροδίτη ως αγγελιοδόχος του πάθους της Πασιφάης (ή ο ίδιος ο Ποσειδώνας), και η οποία θα εξέθετε την προϊστορία, ο Μίνωας, ανάστατος από τις διαδόσεις για τη γέννηση του Μινώταυρου, καλεί τους ιερείς του Ιδαίου Διός, πατέρα του, για να ζητήσει τη συμβουλή τους και να εξευμενίσουν το αφύσικο τέρας.
Οι ιερείς καταφτάνουν τραγουδώντας στην Πάροδο ένα άσμα για τον ασκητικό τους βίο και τις βακχικές τελετές. Ακολουθεί μια σκηνή κατά την οποία ο Μίνωας ζητεί από το Xορό να του δώσει πληροφορίες για τη φύση του Μινώταυρου.
Η κορυφαία σκηνή του έργου, συνάντηση Μίνωα - Πασιφάης, σώζεται σχεδόν ακέραιη. Η Πασιφάη παρουσιάζει τον εαυτό της ως θύμα της θεϊκής οργής, εξαιτίας της ανυπακοής του Μίνωα που είχε υποσχεθεί ότι θα θυσιάσει τον λευκό ταύρο που του έστειλε ο Ποσειδώνας, ενώ αυτός τον κράτησε στα κοπάδια του.
Ο Μίνωας, τυφλωμένος από οργή, δεν δέχεται καμία δικαιολογία και φυλακίζει την Πασιφάη μαζί με την τροφό της στα υπόγεια του παλατιού. Στο τέλος κάποιος θεός, πιθανώς ο Ποσειδώνας ή η Αθηνά, πρόσταζε να συγχωρηθεί η Πασιφάη και να μη θανατωθεί ο Μινώταυρος.

Συνέντευξη στη
Μαρία Τομαρά