Κυριακή, 04 Οκτωβρίου 2020 08:56

Ο συνθέτης Σπύρος Χιώτης στην “Ε”: “Η μουσική είναι το επίκεντρο της ζωής μου”

Γράφτηκε από την
Ο συνθέτης Σπύρος Χιώτης στην “Ε”: “Η μουσική είναι το επίκεντρο της ζωής μου”

Με την πρώτη του δισκογραφική δουλειά “Ανιδιοτελώς” συστήνεται στο κοινό ο νεαρός Καλαματιανός συνθέτης Σπύρος Χιώτης, του οποίου το έργο “ξεχειλίζει” από ταλέντο και ταξιδιάρικες μελωδίες.

Με μόνο “όπλο” το πιάνο του, προχωρά στο δύσκολο δρόμο της τέχνης, ενώ συνεχίζει τις σπουδές του στην Κρήτη. Ο ίδιος έχει μεγάλη αγάπη και πλούσιο υπόβαθρο στη λογοτεχνία και την ποίηση. Αυτό με κάποιο… μαγικό τρόπο γίνεται εμφανές και από τη μουσική του, η οποία σε κερδίζει με το πρώτο άκουσμα. Ο δίσκος του κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις του “Μετρονόμου”.

- Πότε ξεκινά η μαγική σου σχέση με τη μουσική και με ποια αφορμή;
Η μουσική μπαίνει στη ζωή μου από νωρίς. Αρχισα μαθήματα πιάνου όταν ήμουν 4 χρονών. Οταν μετακομίσαμε από την Αθήνα στην Καλαμάτα για ένα διάστημα μας φιλοξένησε στο σπίτι της η αδερφή της μητέρας μου. Εκεί υπήρχε ένα ηλεκτρικό πιάνο της ξαδέρφης μου, το οποίο περιεργαζόμουν συνεχώς. Μέσα μου γεννήθηκε έντονα η επιθυμία να μάθω μουσική ζητώντας από τους γονείς μου να αρχίσω μαθήματα πιάνου στο Ωδείο. Δεν μου χάλασαν το χατίρι και αμέσως άρχισα τα μαθήματα. Επίσης θεωρώ ότι ένα ερέθισμα που έπαιξε ρόλο στο να αρχίσω μουσική από πολύ μικρός ήταν το γεγονός ότι οι γονείς μου, έβαζαν να παίζει στο σπίτι μουσική από μια πλούσια συλλογή κυρίως με κλασικά έργα της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βιέννης, αλλά και όχι μόνο.

- Πώς φτάνεις στο σήμερα ως τη σύνθεση, ειδικά σε τόσο νεαρή ηλικία;
Στο Ωδείο τις περισσότερες φορές έκανα τα δικά μου. Κάτι πείραζα και κάτι άλλαζα στα κομμάτια που είχα για μελέτη. Στο τέλος κατέληγα να αυτοσχεδιάζω και να παίζω κάτι τελείως διαφορετικό. Δεν ήμουν ο επιμελής μαθητής Ωδείου που περιορίζεται στην ανάγνωση της παρτιτούρας και δεν διάβαζα πάντα αυτά που είχα για μελέτη. Από τα πρώτα χρόνια ξεκίνησα ασυναίσθητα τους πειραματισμούς με το πιάνο. Εκεί γύρω στα 13 ο δρόμος της σύνθεσης “άνθισε” μέσα μου και άρχισε να γίνεται συνειδητά. Η σύνθεση μουσικής ήταν κάτι το οποίο έβγαινε πηγαία από μέσα μου σαν αναγκαιότητα. Δεν είναι μόνο μια απλή απόδραση από τα κακώς κείμενα της καθημερινότητας. Είναι μια επιδίωξη της ελευθερίας μου.

- Η μουσική σου βγάζει μια ελαφρά νοσταλγία, μια μελαγχολική αναπόληση νεότητας, την οποία όμως… τώρα διανύεις. Από πού πηγάζει η ωριμότητά σου αυτή;
Ξέρετε αυτή η ερώτηση είναι δύσκολο να απαντηθεί ενδελεχώς σε μερικές γραμμές. Για εμένα ανοίγει από μόνη της ένα θέμα συζήτησης που έχει να κάνει με όλη την πραγματικότητα που βιώνει κανείς. Προσωπικά έχω να πω πως η ωριμότητα στην οποία αναφέρεστε, έχει να κάνει με πολλά μικρά καθημερινά πράγματα και καθημερινές μου συνήθειες που οι άνθρωποι οι οποίοι με ξέρουν καλά, γνωρίζουν. Αναφορικά με την παρατήρησή σας για τη νεότητα και τη νοσταλγία, έχω να πω πως αυτό συμβαίνει ίσως γιατί ο ορισμός της νεότητας που έχω στο μυαλό μου να είναι διαφορετικός από αυτόν που επικρατεί. Πού βρίσκεται η νεότητα σήμερα και πώς ξοδεύεται αυτός ο ιερός χρόνος; Πιεσμένα και καταπιεσμένα τα παιδιά τρέχουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο και το βράδυ δεν παίζουν κρυφτό στη γειτονιά για "λόγους ασφαλείας", πέραν του ότι δεν απομένει χρόνος μετά από όλα αυτά. Από την άλλη, αν στα σχολεία και στα φροντιστήρια υπήρχε πάθος και έρωτας για τη γνώση και μόνο αυτή, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Η όλη προβληματική εμφανίζεται όταν η καθοδήγηση και ο σκοπός που υπάρχει από πίσω αποσκοπούν στη μόνη αξία που προωθείται σήμερα, τα χρήματα, ή να το θέσω πιο συγκεκριμένα, την απόκτηση του χαρτιού (πτυχίου) εκείνου που θα εξασφαλίσει με μεγαλύτερες πιθανότητες την απολαβή χρημάτων. Επειδή λοιπόν είναι αρκετά εκείνα στα οποία πρέπει να γίνει αναφορά και δεν μου αρέσει να πλατειάζω, θα το συνοψίσω με μια σκέψη μου. Προϋπόθεση ενός είδους ελπίδας τού αύριο, είναι τα παιδιά τού σήμερα να παίζουν τα καλοκαιρινά βράδια με τη συντροφιά της μυρωδιάς του νυχτολούλουδου, που θα καταγραφεί στο υποσυνείδητό τους μια άλλη πραγματικότητα που τείνει να χαθεί.

- Διακρίνουμε επιρροές από ένα… γλυκό ρεμπέτικο στις συνθέσεις σου; Το λέω “γλυκό” ξεχωρίζοντάς το από το βαρύ.
Ο κόσμος του ρεμπέτικου και του παλιού λαϊκού έχει επιδράσει πάνω μου αδιαμφισβήτητα. Ημουν στο γυμνάσιο όταν αυτός ο κόσμος ανοίχτηκε μπροστά μου. Ο πατριάρχης Μάρκος με το αράπ ζεϊμπέκικο και το ταξίμι σερφ, η Ρόζα Εσκενάζυ με τη γλυκιά φωνή της και το αηδόνι ο Νταλκάς μου προκάλεσαν… πολιτισμικό σοκ. Τότε αποφάσισα να πιάσω και το μπουζούκι. Είμαι αυτοδίδακτος στο όργανο αυτό. Συνεπώς μπορώ να πω πως σίγουρα το ρεμπέτικο έχει επιδράσει επάνω στην προσωπική μου γλώσσα ως συνθέτης, καθώς επίσης σε επίπεδο ψυχισμού όσο και συναισθημάτων.

- Με το σινεμά τι σχέση έχεις; Ρωτώ γιατί ακούγοντας τη μουσική σου μπορεί εύκολα να τη φανταστεί κάποιος ως χαλί σε ασπρόμαυρο φιλμ...
Είναι αλήθεια ότι η μουσική μου έχει αρκετά κινηματογραφικά στοιχεία. Θα μου άρεσε πολύ να γράφω μουσική για ταινίες. Είναι κάτι που μου ταιριάζει. Επίσης μου αρέσει πολύ και το θέατρο.

- Στίχους, τραγούδι θα ακούσουμε σε σύνθεσή σου κάποια στιγμή;
Βεβαίως! Εχω γράψει αρκετά τραγούδια μέσα σε αυτά τα χρόνια, τα οποία θέλω να μοιραστώ. Το γεγονός ότι δεν συμπεριέλαβα στίχους στη συγκεκριμένη δισκογραφική μου κατάθεση σχετίζεται με το ότι υπάρχει ένα σχέδιο στο μυαλό μου για το πώς θέλω να γίνουν κάποια πράγματα. Για παράδειγμα το κομμάτι “Love Utopia” από τον δίσκο “Ανιδιοτελώς” έχει στίχους, όμως εκτός του ότι στόχευα στον οργανικό χαρακτήρα αυτού του άλμπουμ, υπάρχει επίσης το ζήτημα της εύρεσης του κατάλληλου ερμηνευτή για να ικανοποιηθεί το θεωρητικό πρότυπο που έχω μέσα στο κεφάλι μου.

- Τι ρόλο έπαιξαν οι δάσκαλοί σου στη μουσική σου πορεία; Αλλά θα ρωτήσω και για τους καθηγητές των φιλολογικών μαθημάτων, γιατί πιστεύω ότι αγαπάς και την ποίηση.
Η δασκάλα μου στο πιάνο, Ελένη Μέντη έπαιξε σημαντικό ρόλο ως προς τη δεξιοτεχνική εξέλιξή μου, καθώς και σαν πηγή ερεθισμάτων! Είμαι ευγνώμων και την ευχαριστώ γι’ αυτά που μου πρόσφερε, καθώς και για την υπομονή της. Η πορεία στη σύνθεση που ακολούθησα από την άλλη, είναι μια εντελώς προσωπική διαδικασία που βασιζόταν στις παρατηρήσεις μου και το ένστικτό μου. Αναφορικά με τους καθηγητές που είχα στο σχολείο, ένας είναι ο άνθρωπος που ξεχώριζε πραγματικά στην πράξη για το λειτούργημα του δασκάλου. Είχα την τιμή και τύχη να έχω για δάσκαλο (το προτιμώ από το καθηγητή) τον φιλόλογο και συγγραφέα Σταύρο Τσαγκαράκη για δύο χρόνια στο λύκειο. Ανθρωπος με βαθιά επίγνωση και ανθρωπιστική καλλιέργεια. Περνούσαμε ώρες μαζί στο γραφείο του και κάναμε από αναλύσεις κοινωνικών θεμάτων μέχρι την οργάνωση των σχολικών γιορτών. Ακουγε με μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον τις συνθέσεις μου όταν πηγαίναμε στο πιάνο στην αίθουσα πολλαπλών του 1ου Λυκείου Καλαμάτας. Αυθόρμητα με έφερε πιο κοντά στον κόσμο της ποίησης μέχρι που στάθηκε η αφορμή να συνεργαστούμε πέραν του σχολικού περιβάλλοντος κάνοντας μια σειρά από παραστάσεις μαζί με το Σύνδεσμο Φιλολόγων Μεσσηνίας στο Πνευματικό Κέντρο και στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας αφιερωμένες σε ποιητές όπως η Μαρία Πολυδούρη, ο Κ.Π. Καβάφης, ο Θοδωρής Βλαχοδημήτρης κ.ά. Εκεί παρουσιάστηκα ως συνθέτης δημόσια πρώτη φορά. Ανάλογα με το ύφος του ποιήματος συνόδευα με το πιάνο την ώρα της απαγγελίας με κομμάτια δικά μου. Πολλές φορές η συμφωνία μας ήταν να αυτοσχεδιάζω σε μερικά ποιήματα ανάλογα με αυτό που άκουγα στην απαγγελία, και μπορώ να πω πως βγαίναν πολύ όμορφα πράγματα επί σκηνής! Μια εξαιρετικά όμορφη στιγμή που είχα με τον κ. Τσαγκαράκη ήταν στην παρουσίαση του πρώτου του βιβλίου «Το όνειρο του Καθηγητή Κλήμη» στο Πνευματικό Κέντρο, στην οποία παίζω στο τέλος δύο συνθέσεις που ήταν αφιερωμένες στον αγαπημένο μου δάσκαλο. Μάλιστα ανακάλυψα πρόσφατα ότι η εκδήλωση αυτή είχε βιντεοσκοπηθεί και ανέβηκε στο YouTube, πράγμα το οποίο μου έδωσε μεγάλη χαρά!.

- Θα παρουσιαστεί ο δίσκος σου στην Καλαμάτα;
Δεν νιώθω την ανάγκη να παρουσιάσω τον δίσκο μου στην Καλαμάτα. Πρώτα από όλα το κοινό εδώ δεν έχει εκπαιδεύσει το αυτί του για να μπορεί να ακούσει ένα πιάνο να παίζει μόνο του και δευτερευόντως ο δίσκος αυτός είναι μια μικρή προβολή της συνολικής δουλειάς που έχω κάνει στη σύνθεση. Εχω ως σκοπό μια ενορχηστρωμένη παρουσίαση όχι μόνο των κομματιών που εμπεριέχονται στο δίσκο αυτό, αλλά και κομματιών που ακόμα δεν έχουν ακουστεί ή κυκλοφορήσει δημόσια, πέραν ενός κλειστού μου κύκλου.

- Η γνωριμία με τον "Μετρονόμο" πώς έγινε;
Η γνωριμία μου με τον "Μετρονόμο" (κ. Θανάση Συλιβό) έγινε έπειτα από σύσταση του συνθέτη και φίλου μου Νίκου Πιτλόγλου. Πήρα τηλέφωνο λοιπόν και συναντηθήκαμε στο “Polis art” καφέ στην Αθήνα. Μου άρεσε, του άρεσα και προχωρήσαμε σε συνεργασία. Εκτίμησα το ότι είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο που μου μίλησε ξεκάθαρα χωρίς σκοτεινά σημεία.

- Τη μουσική θα τη συνεχίσεις και επαγγελματικά, αν είναι δυνατόν, ή θα ασχοληθείς και με κάτι άλλο;
Η μουσική είναι το επίκεντρο της ζωής μου. Σίγουρα θα συνεχίσω επαγγελματικά, αν και δεν μου αρέσει πολύ ο όρος επαγγελματικά για τη μουσική. Παραμένω πάντοτε ένας ερασιτέχνης (εραστής της τέχνης) που ασχολείται με απόλυτη προσήλωση και σοβαρότητα που ο όρος επαγγελματικά επιβάλλει. Σχετικά με άλλες ενασχολήσεις, υπάρχουν στο μυαλό μου ιδέες πάνω σε κάποιους τομείς, τις οποίες σκοπεύω να τις αξιοποιήσω, ώστε να τροφοδοτώ και τη μουσική ευκολότερα.

- Ποιο τραγούδι θεωρείς ότι σε έχει σημαδέψει και γιατί, παρά το νεαρό της ηλικίας σου;
Ολη η μουσική και τα τραγούδια που έχω ακούσει και ακούω θεωρώ πως έπαιξαν τον ρόλο τους. Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο συγκεκριμένα. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρό παιδί με είχε σημαδέψει και συγκινήσει πολύ το “Χάρτινο το φεγγαράκι” του Μάνου Χατζιδάκι, μα αυτό δεν σημαίνει ότι το “Πόσο σ’ αγαπώ” του Μάνου Λοΐζου με συγκινεί λιγότερο. Αλλο το ένα, άλλο το άλλο. Κάθε τραγούδι έχει τη δική του δυναμική συνεισφορά στην ψυχή.

- Τι γνώμη έχεις για το μάθημα της μουσικής, με τον τρόπο που αυτό διδασκόταν στα γενικά σχολεία μέχρι κάποια χρόνια τουλάχιστον;
Η ώρα του παιδιού, με την κακή έννοια. Δεν θυμάμαι να γινόταν κάτι ουσιαστικό σε αυτό το μάθημα. Βλέπαμε ταινίες και ζωγραφίζαμε κλειδιά του σολ σε ένα τετράδιο. Γι’ αυτό ευθύνεται κυρίως η αδιαφορία και απαξίωση της πολιτείας απέναντι στα καλλιτεχνικά μαθήματα. Μουσικό όργανο ουδέποτε θυμάμαι να υπήρχε στην τάξη και που είχα πάει μερικές φορές με το μπουζούκι να τους παίξω δεν με άφησαν. Η τέχνη παίζει τον σπουδαιότερο ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησης και της κριτικής σκέψης του αυριανού ανθρώπου. Εκτός ότι οξύνει τις αισθήσεις, πολλαπλασιάζει το ανθρωπιστικό αποτύπωμα των ανθρώπων του μέλλοντος. Αυτό θα πρέπει να γίνει αντιληπτό και όχι μόνο να επιστρέψει το μάθημα της μουσικής στα σχολεία (και η τέχνη γενικότερα, όπως θεατρικές ομάδες, ζωγραφική κ.λπ.), αλλά να γίνει μια συνολική αξιολόγηση του πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε ώστε να το κάνουμε και σωστά! Βέβαια ξέρω τι θα σκεφτούν αρκετοί. Οτι αυτά είναι ψιλά γράμματα σήμερα, ότι είναι κόστος χωρίς απόδοση, ότι είναι μια πολυτέλεια. Και πηγαίνοντάς το μερικά βήματα παρακάτω παραθέτω τα εξής: Ο εξευγενισμός της ψυχής ενός ανθρώπου είναι πολυτέλεια; Είναι η συνολική καλλιέργεια ενός ανθρώπου πολυτέλεια; Γιατί η εκπαίδευση δείχνει να υπερτερεί αξιακά από την ουσιαστική παιδεία και κριτική σκέψη; Τελικά είναι ο ανθρωπισμός πολυτέλεια στις μέρες μας;.


NEWSLETTER