Με ανακοίνωσή της η Οργανωτική Επιτροπή κάνει γνωστό το πρόγραμμα των εκδηλώσεων (163): "Οπως κάθε χρόνο έτσι και εφέτος η Καθαρά Δευτέρα στο Νησί θα εορτασθή με εξαιρετικήν μεγαλοπρέπειαν. Η ιστορική κρεμάλα και εφέτος θα δώση την απαιτούμενη οντότητα εις την εορτήν. Ομιλοι φουστανελλοφόρων, ντομινοφόρων, Αμαλιών και λοιπών μασκαράτων με χορούς, με σπιρτόζικο μπρίο θα σκορπίσουν όλην την ημέραν στην πόλι την χαράν και το γλέντι του Καρναβαλιού. Τα νταούλια και οι πίπιζες θα δώσουν τον απαιτούμενον χαρούμενον ρυθμόν την ημέραν αυτήν. Η έναρξις της εορτής και του γλεντιού θα σημάνη με την είσοδον στην πόλι του Καρναβάλου την 11ην πρωινήν, ο οποίος από του εξώστου του οικήματος Δημοπούλου στην Κεντρική Πλατεία θα εκφωνήση βαρυσήμαντον σατυρικόν λόγον, μετά τον οποίον θ’ αρχίσουν οι χοροί και αι παρελάσεις των μετεμφιεσμένων.

Η Οργανωτική Επιτροπή".

Λιτές οι περιγραφές αλλά μέσα από λίγες λέξεις στη "Σημαία" φαίνεται ότι κυριαρχούν τα παραδοσιακά στοιχεία του καρναβαλιού, οι ομάδες των χορευτών και η κρεμάλα (164): "Το μεγαλύτερο καθαροδευτεριάτικο γλέντι έγινε, φυσικά, στη Μεσσήνη, όπου ελειτούργησε κι η πατροπαράδοτη Νησιώτικη κρεμάλα για τους... βλαμμένους. Ομιλοι από φουστανελλοφόρους, νέους και... γέρους, και Αμαλίες εχόρευσαν στην πλατεία Ελληνικούς χορούς ενώ διάφορα γκρουπ με κάθε λογής μασκαράτες, έδιναν έναν εύθυμο τόνο στο πανηγύρι. Επίσης εθριάμβευσαν το νταούλι και η πίπιζα, στα οποία διεκρίθη ιδιαιτέρως ο μπαρμπα-Σίμος με την παρέα του!".

Ανάλογης… λιτότητας και η δημοσίευση στην εφημερίδα της Καλαμάτας "Τα Νέα" (165 ): "Η μεγαλυτέρα έξοδος εσημειώθη εις την Μεσσήνην, όπου, κατά χιλιάδας οι Καλαματιανοί, δι’ όλων των μέσων, εξέδραμον και... απηγχονίσθησαν από τους Νησιώτες που είχαν στήσει την πατροπαράδοτον αγχόνην, από την οποίαν δεν θα "εγλύτωνε" κανείς αν δεν κατέβαλε το αντίτιμον της... απονομής χάριτος".

Στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας "Τα Νέα" όμως, γίνεται εκτενής περιγραφή του χορού της Φιλαρμονικής με ένα πλήθος ονομάτων που συμμετείχαν με διάφορους τρόπους στο χορό: "Μεσσήνη (Του αν/του μας) - Εξαιρετική επιτυχία είχε το βράδυ του Σαββάτου ο χορός της Φιλαρμονικής. Από τις 10 μ.μ. ήτο σχεδόν αδύνατον να εξασφαλίση κανείς θέση. Ο κόσμος είχε κατακλύσει την μεγάλη αίθουσα, διατεθειμένος να… τα σπάση. Την έναρξη του χορού εκήρυξε το διοικητικό συμβούλιο της Φιλαρμονικής με Καλαματιανό και την χιλιοτραγουδισμένη γερακίνα. Ο ιατρός κ. Ι. Μιχαλόπουλος, ο κ. Κ. Θεοδωρόπουλος, ο κ. Σ. Γεωργούλιας, ο κ. Α. Βαλσαμάκης, ο κ. Ν. Φωτόπουλος και τα λοιπά μέλη του Δ.Σ. έδωσαν ξεχωριστό τόνο εις τον χορό, με το υπέροχο πρόγραμμα της βραδυάς. Ο,τι εκλεκτό έχει να επιδείξη η Μεσσήνη σε κόσμο, ετίμησε διά της παρουσίας του τον χορό. Προσήλθον ο Αγρονόμος Κορώνης κ. Γλιάτας και η κ. Γλιάτα, ο διευθυντής της ΕΓΣΜ και η κ. Ηλιοπούλου, η κ. Σιγαλού, το χαριτωμένο ντουέτο που έλαμψε στο χορό Κ. Αντωνόπουλος και η αδελφούλα του Εφη, ο επόπτης ΑΤΕ κ. Ζυγώλης, ο πράκτωρ της Τ. Ε. παρά τω ταμείω κ. Κορίζης, οι αφοί Θάνος και Τάκης Κρεμμυδάς, ο διευθυντής του ΟΤΕ Καλαμών κ. Θωμόπουλος μετά της συζύγου του, οι αδελφές Τζώρτζη, η διευθύντρια του Νηπιαγωγείου δις Αννα Αθανασοπούλου, ο συμβολαιογράφος Καλαμών κ. Ν. Φιλιόπουλος, ο κ. και η κ. Καυκά, ο δικηγόρος κ. Κουλέτσης, ο κ. Γ. Φωτόπουλος, ο κ. και η κ. Καρτερολιώτη, ο πρόεδρος του Μορφωτικού Ομίλου Μεσσήνης κ. Δ. Ποδαρόπουλος και οι δίδες Ποδαροπούλου, ο κ. Δ. Σουλελές και η δις Σουλελέ, ο Μοίραρχος κ. Σταθακάκης μετά της συζύγου του, ο κ. και η κ. Θεοδωροπούλου, ο κ. μετά της κ. Κροντήρη, ο κ. μετά της κ. Ι. Μιχαλοπούλου, ο κ. Χανδρινός εκ Καλαμών, ο κ. Γ. Βακαλόπουλος, ο κ. Π. Ροϊδάκης πρόεδρος του "Παμίσου", ο κ. και η κ. Ι. Καντιάνη, ο κ. Γ. Σ. Γαλανάκης και η δις Ν. Σ. Γαλανάκη, ο κ. και η δις Λαδά, οι δίδες Γαλανάκη εκ Καλαμών, ένα πραγματικό στολίδι του χορού η δις Λίτσα Θεοδωροπούλου εκ Καλαμών, με τον όμορφο χορό της συνέτεινε στην ένταση του κεφιού και πλήθος εκλεκτών συμπολιτών.

Την εσπερίδα εποίκιλαν η μικρούλα Κουμούτσου, που με τα τραγούδια της εσυγκίνησε τους προσκεκλημένους, ο κ. Γιουλάτος με το "Ενας φίλος ήρθε απόψε" αποκάλυψε μια υπέροχη φωνή.

Ο νεαρός Ι. Τσιμόγιαννης χόρεψε με πραγματικά ελκυστική λεβεντιά, τσάμικο και Καλαματιανό και απέσπασε ενθουσιώδη χειροκροτήματα. Χάρις εις την υπέροχον μαεστρίαν του κ. Ι. Στεφόπουλου, η Φιλαρμονική της πόλεώς μας έκανε πραγματικά θαύματα. Ενθουσίασε τόσο τους προσκεκλημένους, ώστε παρά τας γενικάς προβλέψεις ο χορός έληξε το πρωί.

Εν κατακλείδι, ο χορός της Φιλαρμονικής, διεξήχθη μέσα σε φιλικό και πολιτισμένο περιβάλλον, η δε γενική εντύπωση είναι ότι ποτέ χοροεσπερίδα δεν εσημείωσε τέτοια καταπληκτική επιτυχία. Το Δ.Σ. η κοινή γνώμη το εβαθμολόγησε με άριστα.

Δ. Σ.".

ΤΟ 1953

Το  καρναβάλι του 1953 γίνεται σε συνθήκες του επιβεβαιώνουν το "Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης" σύμφωνα με το "Θάρρος" (166): "Χιόνια πέφτουν ακατάπαυστα στα γύρω βουνά. Εις το Καλάθι κοντεύουν να καλύψουν την Κάτω Σέλιτσαν. Οι προετοιμασίες διά την Καθαράν Δευτέραν εις την Μεσσήνην συνεχίζονται πυρετωδώς".

Ο καιρός δεν πτοεί τους  οργανωτές που υπόσχονται εκπλήξεις (167): "Συνεχίζονται οι προετοιμασίες για τον εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας στην Μεσσήνη. Η οργανωτική επιτροπή θα παρουσιάση εφέτος πραγματικές εκπλήξεις. Ο δε Καρνάβαλος, ο οποίος θα παρελάση εν πομπή στην πόλιν πρόκειται να σατυρίσει τους πάντας και τα πάντα. Οσοι ξεφύγουν από την σάτιρά του, δεν θα γλυτώσουν ασφαλώς από την Νησιώτικη... κρεμάλα, η οποία θα λειτουργή από πρωίας…".

Την παραμονή είναι όλα έτοιμα (168): "Αύριο οι Νησιώτες θα έχουν το πανηγύρι της Καθαράς Δευτέρας, στο οποίο θα μετάσχουν πολλοί Καλαματιανοί για να γιορτάσουν τα Κούλουμα.

Η πατροπαράδοτη Νησιώτικη κρεμάλα θα λειτουργήση κι εφέτος στην συνηθισμένη τοποθεσία της. Ωστε οι... βλαμμένοι ας λάβουν εγκαίρως τα μέτρα τους για να μην την... γευθούν".

Στην περιγραφή που φιλοξενεί η "Σημαία" πληροφορούμαστε ότι για πρώτη φορά καρναβαλικό χορό οργανώνει ο Πάμισος, ενώ παρά την κακοκαιρία η συμμετοχή στο καρναβάλι ήταν μεγάλη (169): "Οι Νησιώτες γλέντησαν τις αποκριές κάπως... καλύτερα (σ. σ. από τους Καλαματιανούς). Το Σάββατο εδόθη στην αίθουσα Πετροπούλου ο χορός του Παμίσου, που κράτησε, με αδιάπτωτο κέφι ως τις 3 το πρωί. Το γλέντι συνεχίσθη, στο ίδιο κέντρο μέχρι της 5ης πρωινής με μια παρέα Καλαματιανών... επιδρομέων.

Την  Καθαρά Δευτέρα ο καιρός μας τα έκαμε δυστυχώς... μούσκεμα. Πότε χιονόνερο και χαλάζι και πότε ήλιος... σκανδαλιστικός - έτσι δηλαδή που να μην μπορή κανείς ν’ αποφασίση πού θα πάη για να περάση Κούλουμα. Παρά την καιρική όμως αύτη ακαταστασία, πολλές οικογένειες εξέδραμαν προς την Αγιασό, τα Γιαννιτσάνικα, τον δρόμο Αλαγονίας, την Παλιόχωρα, την Θουρία, την Μικρομάνη, τον Αρι, τον Αγιο Κωνσταντίνο, την Κυανή Ακτή και άλλα εξοχικά κέντρα, όπου γλέντησαν την Καθαρά Δευτέρα με μαρούλια, ελιές, ταραμά, χαλβά και... λούπινα.

Τα σκήπτρα της Καθαράς Δευτέρας τα κατείχε η Μεσσήνη. Πολύς κόσμος συνεκεντρώθη κι εφέτος στην γείτονα, και ομολογουμένως επέρασε μια μέρα ευχάριστη, μέσα σε ατμόσφαιρα πραγματικού λαϊκού γλεντιού. Η εμφάνιση του σατιρικού καρναβάλου, οι όμιλοι των φουστανελλοφόρων με τους μικρούς, χαριτωμένους τσολιάδες, η πίπιζα και το νταούλι, που έδωσαν και πήραν στους χορούς. Και τέλος η πατροπαράδοτη Νησιώτικη κρεμάλα, που, κυριολεκτικά εθαυματούργησεν εφέτος, εδημιούργησαν προϋποθέσεις ενός ωραίου γλεντιού που το απόλαυσαν χιλιάδες κόσμου. Ολα τα κέντρα της Μεσσήνης, ήταν κατάμεστα λαού και... λαουντζίκου. Πάσης τάξεως, ποιότητος και... προελεύσεως.

***

Το βράδυ λαϊκός χορός στο Ζαχαροπλαστείο Βαλσαμάκη με κομφετοπόλεμο και σεπραντινοπόλεμο. Πήραν μέρος πολλοί Νησιώτες γλεντζέδες που κράτησαν με τις πίπιζες και τα νταούλια το χορό και το κέφι μέχρι και πέραν του μεσονυκτίου - μολονότι ο Δήμαρχος τους κόβει το φως από νωρίς…".

Η τελευταία φράση αποτελεί και έναν αδιόρατο υπαινιγμό καθώς δείχνει ότι ο Δήμαρχος Στ. Τσούσης (είχε εκλεγεί τον Απρίλιο του 1951) δεν έβλεπε και με συμπάθεια το καρναβάλι καθώς ήδη είχαν ξεκινήσει αντιδράσεις από θρησκευτικούς κύκλους οι οποίες εντάθηκαν τα επόμενα χρόνια. Στη Μεσσήνη φανατικός αντίπαλος του καρναβαλιού ήταν ο π. Θεοδόσιος Λαμπρόπουλος. Ο οποίος τελούσε την λειτουργία του Μεγάλου Αποδείπνου την Καθαρά Δευτέρα κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων για να κρατήσει τους θρησκευόμενους μακριά από αυτές και έβγαζε πύρινο κήρυγμα.

Γλαφυρή περιγραφή του καιρού κάνει η εφημερίδα "Θάρρος" η οποία έχει διαφορετική γνώμη για τη συμμετοχή του κόσμου στις εκδηλώσεις (170): "Μετά την... ηλιόλουστον παρένθεσιν της τελευταίας Κυριακής της Αποκρηάς ο καιρός επανήλθε εις την... κετεψυγμένην βάσιν του, για να χαλάση όλα τα σχέδια των αυτοσχεδίων επιχειρηματιών της ημέρας, οι οποίοι εστήριζον πολλές ελπίδες προσωρινού οικονομικού... ξεθαλασσώματός των την Καθαράν Δευτέραν. Ετσι γενικώτερα, η εξόρμησις συμπολιτών προς τις γύρω εξοχικές περιοχές ήταν περιορισμένη την προχθεσινήν ημέραν. Πολλοί λίγοι αψηφούντες την καιρικήν ακαταστασία εξέδραμον προς Αγιον Κωνσταντίνον και λιγώτεροι στην Μεσσήνην απ’ όπου επέστρεψαν τις βραδυνές ώρες... αρχαίοι".

 

ΤΟ 1954

 

Μουδιασμένα ξεκινάει η περιγραφή των εκδηλώσεων του 1954, αλλά για πρώτη φορά μαθαίνουμε ότι είχε καθιερωθεί πριν τις εκδηλώσεις να επισκέπτονται την Καλαμάτα οι φουστανελλοφόροι και γύριζαν χορεύοντας στους δρόμους για να καλέσουν τους κατοίκους στο Νησιώτικο καρναβάλι (171): "Παρά το γεγονός ότι η ημέρα της ("κρεατινής") Κυριακής ήταν ευχάριστη ατμοσφαιρικώς, επέρασε κρύα και... βλοσυρά από απόψεως διασκεδάσεως του κόσμου. Ούτε καν οι φουστανελλοφόροι λεβέντες του Νησιού, που άλλες χρονιές έμπαιναν στην πόλιν και την έφεραν... γυροβολιά τραγουδώντας και χορεύοντας δημόσια, δεν μας επεσκέφθησαν εφέτος".

Στο Νησί όμως ετοιμάζονται πυρετωδώς και για πρώτη φορά μεταπολεμικά ανακοινώνονται τα ονόματα της Οργανωτικής Επιτροπής η οποία φαίνεται ότι πλέον αποκτά πιο επίσημο χαρακτήρα (172): "Οι Νησιώτες ετοιμάζονται να γιορτάσουν με... μεγαλοπρέπεια τον αποχαιρετισμό του Καρναβάλου που θα γίνη με κάθε επισημότητα και εν χορδαίς και οργάνοις την Καθαροδευτέρα. Κατά την ημέρα αυτή προβλέπεται μεγάλη συρροή κόσμου στο Νησί, όπου θα λειτουργήσει κι η πατροπαράδοτος... κρεμάλα για τους κατηφείς και τους... μη μασκαράδες!

Στο μεταξύ κατηρτίσθη υπό του Δήμου Μεσσήνης η επιτροπή εορτασμού της Καθαράς Δευτέρας αποτελεσθείσα από τον πρόεδρον του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Φώτιον Παπαδόπουλον, τον κ. Παναγ. Λουκάκον ως εκπρόσωπον των Επαγγελματιών, τον κ. Κ. Διαμαντάκον πρόεδρον της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών και τον πρόεδρον του Εμπορικού Συλλόγου κ. Κ. Φωτόπουλον.

Η Επιτροπή αύτη υπόσχεται να παρουσιάση εκπλήξεις την Καθαρή Δευτέρα".

Ο Πότης Λουκάκος, που είναι τώρα ανταποκριτής στην εφημερίδα "Τα Νέα", περιγράφει (173) αυτό που πρόκειται να συμβεί και για πρώτη φορά εμφανίζεται η ιστορική φωτιά του Σπάλα στην οποία δινόταν ολόκληρη παράσταση με πρωταγωνιστές τον ίδιο και το Βαγγέλη Λιάπα (174): "Εχετε ποτέ περάσει την τελευταία αποκρηάτικη Κυριακή στο Νησί; Αν όχι, ελάτε φέτος που όλα τα συγκοινωνιακά μέσα εν αφθονία υπάρχουν να κάνετε μια βόλτα την Κυριακή το βράδυ στις Νησιώτικες ρούγες για να σας φύγει κάθε πόνος. Θα ξαναγίνετε παιδάκι όσο βάρος χρόνου κι αν βαστούν οι ώμοι σας. Θα χορέψετε... υποχρεωτικώς γύρω απ’ τη μεγάλη φωτιά της κάθε ρούγας βοηθούμενοι από τον γλυκύ ρυθμό της πίπιζας και του νταουλιού και τέλος θα βγάλετε από μέσα σας και τόσα... σεκλέτια που έχει στοιβάξει το άχαρο σημερινό κυνήγημα της ζωής. Κάθε ρούγα με τη φωτιά της. Ολες οι γειτονιές του Νησιού λάμπουν... όχι από το ηλεκτρικό ρεύμα της Ηλεκτρικής. Αλλά από τις πύρινες γλώσσες που βγάζουν οι όγκοι των ξύλων που καίγονται. Παρετήρησα δε φέτος έναν μεγάλο συναγωνισμό στο ποια ρούγα θα 'χη την καλλίτερη και τη μεγαλύτερη φωτιά και τους πιο μεγάλους χορούς. Είδα τα λογής λογής τροχοφόρα που άρχισαν ήδη και κουβαλούν κορμούς ολόκληρους δένδρων για την αποκρηάτικη φωτιά της ρούγας. Φαίνεται δε απ’ όσα διαπίστωσα πως η φωτιά του Σπάλα, Βαγγέλη, Λιάππα Ο. Ε. θα ξεπεράση τις άλλες εκτός εννοείται απροόπτου. Οπως δε μου εδήλωσε ο εκ των μελών της αποκρηάτικης εταιρίας κ. Λιάπας, την φωτιά τους όλη τη νύχτα θα την γαρνίρουν διάφορες ατραξιόν και ακροβατικά νούμερα που θα εκτελέσουν ο Ελληνοαμερικάνος Πήτερ Σπαλ, ο γόης της διεθνούς οθόνης Βεγγέλ-Λιάπ... και ο βοηθός των θηριοδαμαστής πιθηκάνθρωπος Χρα-χρα. Τις μικροφωνικές εγκαταστάσεις έχει αναλάβει ο φίλος συμπολίτης Πέτρος Μασουρίδης αφιλοκερδώς. Θα δοθούν και βραβεία εις τους καλλίτερους χορευτάς. Φοβούμαι όμως ότι θα τους συναγωνισθή η φωτιά του Προκόπη. Μα και οι άλλες ρούγες δεν θα υστερήσουν. Φωτιές θα αναφτούν, θα χορέψουν γύρω τους μέχρι το πρωί που θα περιμένουν το ξημέρωμα της άλλης μέρας, της Καθαράς δηλαδή Δευτέρας που θα αποτελέση το κορύφωμα του αποκρηάτικου γλεντιού που θα ξεπεράση φέτος τα όρια της ανθρώπινης φαντασίας. Να λοιπόν γιατί πρέπει να ζήσετε λίγες ώρες όλοι σεις που με διαβάζετε μαζί με μας για να μην σας μείνη κενόν στο πέρασμα της ζωής σας.

Ετσι λοιπόν γιορτάζεται η παραμονή της Καθαράς Δευτέρας, Κυριακή της αποκρηάς, στο Νησί πλαισιωμένη η βραδυά αυτή με θεόρατες φωτιές στις Νησιώτικες ρούγες.

Πότης Λουκάκος".

Ο ίδιος την επομένη μας πληροφορεί ότι η κρεμάλα είναι έτοιμη εγκαίρως και τη φροντίδα γι’ αυτή έχει ο Γιάννης Τσαφατίνος, γιος του γερο-Κούτρου (175): "Μεσσήνη (Του αντ/τού μας). - Υπό την εποπτείαν του κ. Τσαφατίνου στήθηκε σήμερα την πρωίαν η "κρεμάλα" που θα δράση την Καθαράν Δευτέραν. Ανεκοινώθη ότι λόγω της Καθαράς Δευτέρας οι ΣΠΑΠ έθεσαν έκτακτον δρομολόγιον αμαξοστοιχίας εκ Μεσσήνης εις Καλάμας την 9.30 μ.μ. της Καθαράς Δευτέρας".

Η συγκρότηση Οργανωτικής Επιτροπής από εκπροσώπους επίσημων φορέων έχει το δικό της αποτέλεσμα. Για πρώτη φορά μεταπολεμικά υπάρχει πρόγραμμα με τις ώρες κατά τις οποίες θα γίνουν οι εκδηλώσεις, ενώ προαναγγέλλεται και η απονομή βραβείων. Αυτή τη χρονιά γίνεται μια πρώτη νύξη για τη μαντολινάτα καθώς αναγγέλλεται ότι θα υπάρχουν "όμιλοι ντομινοφόρων μετά εγχόρδων" (176): "Και εφέτος η Καθαρά Δευτέρα υπέρποτε άλλοτε θα εορτασθή μεγαλοπρεπώς. Η πόλις θα είναι σημαιοστολισμένη και διακεκοσμημένη καταλλήλως και εις διάφορα σημεία θα στηθώσιν αψίδες διά την θριαμβευτικήν διέλευσιν του Καρναβάλου.

Την έναρξιν του εορτασμού θα δώσει ο Καρνάβαλος εισελαύνων εις την πόλιν διά της οδού Τριπόλεως εφ’ άρματος, προπορευομένης της Φιλαρμονικής, φουστανελλοφόρων, αμαλιών κ.λπ. περί ώραν 11ην π.μ.

Η διαδρομή του θα είναι μεγαλοπρεπής και θα καταλήξη εις την κεντρικήν πλατείαν της πόλεως, οπόθεν θα εκφωνήση τον πανηγυρικόν της ημέρας.

Ομιλοι ευσταλών φουστανελλοφόρων και νεανίδων ενδεδυμένων τας εθνικάς ενδυμασίας, ως και όμιλοι ντομινοφόρων μετά εγχόρδων οργάνων θα περιέρχονται την πόλιν χορεύοντες και διασκεδάζοντες.

Η ιστορική κρεμάλα εν τη εκτελέσει του έργου της δεν θα αφήσει παραπονούμενον κανένα.

Ελλανόδικος επιτροπή επί τούτω συσταθησομένη θα απονείμη βραβεία ανάλογα και ικανοποιητικά εις τους άνω ομίλους ως και εις πάσαν μασκαράταν ήτις ευφυώς θα σατιρίζη κάτι τι σύγχρονον.

Επίσημον πρόγραμμα εορτασμού

1) Ωρα 7η πρωινή. Κανονιοβολισμοί και έξοδος Φιλαρμονικής ανά την πόλιν.

2) Ωρα 11η. Είσοδος Καρναβάλου προπορευομένης της Φιλαρμονικης, φουστανελλοφόρων και αμαλιών.

3) Ωρα 5η μ. μ. Παρέλασις Καρναβάλου, μασκαράτων προς της Ελλανοδίκου Επιτροπής και απονομή χρηματικών βραβείων.

Ωρα 8 μ. μ. Ελληνικοί χοροί εις την Κεντρικήν Πλατείαν και καύσις διαφόρων πυροτεχνημάτων.

Η Οργανωτική Επιτροπή".

Οι πληροφορίες τις επόμενες ημέρες δείχνουν εμμέσως ότι ο Δήμαρχος Στ. Τσούσης είναι αντίθετος με τις καρναβαλικές εκδηλώσεις καθώς την παραμονή τους αναγγέλλεται ότι θα απουσιάσει για λίγες ημέρες και θα τον αναπληρώσει ο εκ των πρωταγωνιστών του καρναβαλιού Πότης Λουκάκος (177): "Πληροφορούμεθα ότι η ΣΠΑΠ προς εξυπηρέτησιν των εορταστών της Καθαράς Δευτέρας, οι οποίοι θα μεταβούν εις Μεσσήνην, θα εκτελέση έκτακτον βραδυνόν δρομολόγιον της τοπικής αμαξοστοιχίας με αναχώρησιν εκ Μεσσήνης την 9.30 νυκτερινήν. Ο Δήμαρχος Μεσσήνης κ. Τσούσης θα απουσιάση από της αύριον δι’ ολίγας ημέρας εκ Μεσσήνης. Κατά την απουσίαν του θα τον αναπληρώση ο Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πότης Λουκάκος".

Τα ρεπορτάζ για τις εκδηλώσεις δεν έχουν ιδιαίτερη έκταση και "Τα Νέα" εκτιμούν ότι η βροχή χάλασε το κέφι (178): "Η Καθαρά Δευτέρα εορτάσθηκε χθες με μεγάλη επισημότητα στη γείτονα Μεσσήνη. Παρήλασε ο καρνάβαλος και μεγάλες ομάδες μασκαρεμένων. Τα μούσκεψε λιγάκι ο καιρός γιατί η βροχή ανέκοψε την γενική διάθεσι για γλέντι. Η πατροπαράδοτος κρεμάλα στο Νησί είχε χθες δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ".

Πολύτιμες πληροφορίες όμως δίνει το "Θάρρος" έστω και σε λίγες γραμμές, καθώς επιβεβαιώνει κατ’ αρχήν ότι εμφανίστηκε η μαντολινάτα, ενώ περιγράφει και την παρέα του καρνάβαλου διαφορετική αυτή που θεωρείται κλασική: Συνοδεύεται από την επίτοκο σύζυγό του και το… αραπάκι (179): "Εκεί όμως που η Καθαρά Δευτέρα γιορτάστηκε με εξαιρετικό κέφι, όπως κάθε χρόνο άλλωστε, ήταν η Μεσσήνη. Από το πρωί σιδηρόδρομοι και λεωφορεία, ταξί και κούρσες μετέφεραν στη γείτονα χιλιάδες Καλαματιανών, που πλημμύρισαν ασφυχτικά την πόλι. Η κατά τα ειωθότα είσοδος του Καρναβάλου χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τους... οπαδούς του και η παρέλασις των ομίλων μετεμφιεσμένων και μη... μασκαράδων σκόρπισε παντού το κέφι και τη χαρά. Μέχρις αργά τη νύκτα το Νησί γλεντούσε με την ψυχή του, ενώ η ειδική επιτροπή εβράβευσε τους καλλίτερους ομίλους μασκαράδων. Της επιτροπής αυτής μετέσχε κι ο δημοτικός σύμβουλος Καλαμών κ. Ν. Σουρέας. Το πρώτο βραβείο δόθηκε στον όμιλο φουστανελλοφόρων, το δεύτερο στον Καρνάβαλο με την.... επίτοκο συζυγό του και το αραπάκι, και το τρίτο στο... γάιδαρο λαό που έφερεν υπομονητικά την "ζαλιά" των φόρων. Αλλα μικρότερα βραβεία δόθηκαν στους καουμπόυδες, στην μαντολινάτα, σ’ ένα... γιατρό και σε άλλους".

Χ.".

Σημειώσεις

(162) "Σημαία" 29/2/1952

(163) "Σημαία" και "Θάρρος" 1/3/1952

(164) "Σημαία" 5/3/1952

(165) "Τα Νέα" 5/3/1952

(166) "Θάρρος" 12/3/1953

(167) "Σημαία" 14/3/1953

(168) "Θάρρος"  15/3/1953

(169 ) "Σημαία" 19/3/1953

(170 ) "Θάρρος" 18/3/1953

(171 ) "Θάρρος" 2/3/1954

(172 )  "Σημαία" 3/3/1954

(173 ) "Τα Νέα" 5/3/1954

(174 ) Πρόκειται για το ιστορικό δίδυμο που πρωταγωνιστούσε για χρόνια στη φωτιά που άναβε στα Γαρδελιά. Σε εκείνο το σημείο είχε μπακάλικο ο Παναγιώτης Σπάλας που το ονόμαζε "Αμέρικαν μάρκετ". Ο Βαγγέλης Λιάππας ήταν εκείνη την περίοδο εμποροϋπάλληλος στην Ενωση που είχε δραστηριοποιηθεί στον τομέα των υφασμάτων. Ο τρίτος της παρέας που αναφέρεται ως Χρα - χρα ήταν ο Σταύρος Αργυρόπουλος που ντυνότανε νύφη στα καρναβάλια. Ο Πέτρος Μασουρίδης ήταν μηχανικός της Ηλεκτρικής Εταιρίας (της οποίας οι εγκαταστάσεις ήταν πολύ κοντά). Ο Προκόπης του… ανταγωνισμού ήταν ο Προκόπης Παπαγεωργίου που άναβε φωτιά κοντά στου Σπάλα και λίγο ανατολικότερα. Στην πορεία το θέαμα που επικράτησε στη φωτιά του Σπάλα και χαρακτηρίζει ιστορικά αυτή την εποχή και τα πρόσωπα είναι "ο τυρής και ο ταραμάς". Μια παρωδία κατά τα πρότυπα που περιγράφει ο Γιάννης Κουρτσάκης: "Ο πόλεμος Καρναβάλου και Σαρακοστής διεξάγεται ανάμεσα στα κρέατα, τις σχάρες και στις σούβλες από τη μια, τα ψάρια, τα οπωρικά και γενικά τα σαρακοστιανά φαγητά και σύνεργα της μαγειρικής από την άλλη” ("Καρναβάλι και καραγκιόζης", σελ. 64.)".

(175 ) "Τα Νέα" 6/3/1954

(176 ) "Τα Νέα" 5/3/1954, "Σημαία" 7/3/1954

(177 )  "Σημαία" 7/3/1954

(178 ) "Τα Νέα" 9/3/1954

(179 ) "Θάρρος" 10/3/1954