"Η Ελλάδα είναι η πατρίδα της τέχνης", δηλώνει ο Ουκρανός ζωγράφος Ανατόλι Ντάρτσουκ που τα τελευταία 9 χρόνια ζει και εργάζεται στην Καλαμάτα. Η εξέλιξη και η αναγνωρισιμότητά του ήταν αλματώδης όλα αυτά τα χρόνια, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι το ότι ούτε μια στιγμή οι άνθρωποι της πόλης δεν τον έκαναν να αισθανθεί "ξένος", όπως τονίζει ο ίδιος. Μεγάλωσε από μικρός με την αρχαία ελληνική ιστορία, με την ανάγκη αναζήτησης και έρευνας του ελληνικού πολιτισμού και της τέχνης. Ετσι, η Ελλάδα ήταν το ταξίδι που πάντα ήθελε να κάνει...
Εμείς τον συναντήσαμε στο ατελιέ του, στην οδό Κανάρη 11, όπου μας μίλησε για την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία της ζωής του.
- Πώς προέκυψε ο ερχομός σου στην Ελλάδα;
«Ταξίδεψα σε πολλές χώρες, σ' αυτές εργαζόμουν και σπούδαζα παράλληλα. Βρέθηκα στην Πολωνία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Ρωσία. Οπως όλοι οι καλλιτέχνες και ειδικά οι ζωγράφοι, είχα όνειρο να έρθω κάποια στιγμή στην Ελλάδα. Γνώριζα την αρχαία ιστορία, τη μυθολογία, και ήθελα να δω από κοντά την ελληνική κουλτούρα».
- Η Ελλάδα μπορεί να αποτελεί μια τόσο μεγάλη έμπνευση για έναν καλλιτέχνη τελικά;
«Στη χώρα μου η Ελλάδα είναι πιο ψηλά στην αισθητική και το επίπεδο της τέχνης, ακόμη και από την Ιταλία. Στο σχολείο μαθαίνουμε περισσότερα για την Αρχαία Ελλάδα, παρά για οποιαδήποτε άλλη χώρα και φάση της παγκόσμιας ιστορίας. Δίνουμε άλλο βάρος στην κουλτούρα της Ελλάδας. Εκτός από τα παραπάνω, είμαστε κι εμείς ορθόδοξοι - και ίσως αυτό να έπαιξε το δικό του ρόλο στη σχέση μου με την Ελλάδα. Στις εκκλησίες μας η λειτουργία είναι στα σλάβικα και στα αρχαία Ελληνικά. Με λίγα λόγια, ήμουν κοντά στη φιλοσοφία της Ελλάδας».
- Τη ζωγραφική σε ποια ηλικία την ξεκίνησες;
«Η ζωγραφική μού άρεσε από την παιδική μου ηλικία. Ξεκίνησα μαθήματα σε σχολή από τα 10 μου χρόνια και μετά συνέχισα αργότερα στην Καλών Τεχνών. Στη συνέχεια, εργάστηκα σαν δάσκαλος και σε σχολείο και στην Καλών Τεχνών, σε παιδιά και σε μεγαλύτερους».
- Παρ' όλα αυτά νομίζω πως ποτέ δε σταμάτησες να μαθαίνεις...
«Σε όλα τα ταξίδια που έκανα μαθήτευσα κοντά σε δασκάλους, έμαθα διάφορες τεχνοτροπίες. Κατάλαβα πως, όσο πιο πολύ ζεις, τόσο πιο πολλά πρέπει να μαθαίνεις! Να μη σταματάς ποτέ!».
- Ποιο λιθαράκι πρόσθεσε στις πολύπλευρες γνώσεις σου η Ελλάδα;
«Πάρα πολλά... Καταρχάς εδώ υπάρχει άλλος "ρυθμός". Εγώ δεν θέλω να διαχωρίζω τη ζωγραφική και το περιβάλλον στο οποίο αυτή δημιουργείται. Εδώ βλέπω πως υπάρχουν πιο καθαρές "ρίζες", κι αυτό δίνει άλλη έμπνευση σε έναν καλλιτέχνη. Επίσης βλέπω πως οι Ελληνες κρύβουν πολύ ταλέντο μέσα τους! Είναι στην ψυχή τους. Εμείς πάντως λέμε πως η Ελλάδα είναι η πατρίδα της τέχνης!».
- Στην Ελλάδα εξέλιξες και τις γνώσεις σου πάνω στην αγιογραφία;
«Ναι, είχα μάθει κάποια πράγματα και ξαφνικά έρχομαι εδώ, μόλις γνώρισα το δάσκαλό μου Τριαντάφυλλο Καγιά, και βλέπω πως μπροστά μου ανοίχτηκαν... νέοι ορίζοντες. Είδα πραγματική βυζαντινή τεχνοτροπία στις εικόνες του».
- Νέα πρόκληση λοιπόν η αγιογραφία;
«Αλλη... γλώσσα! Σχεδόν ξεκίνησα από την αρχή!».
- Οι Καλαματιανοί ποια θέματά σου προτιμούν;
«Τις εικόνες της παλιάς Καλαμάτας, τα πορτρέτα, γενικά όμως όλα τα θέματα. Και το ζήτημα δεν είναι να δείξουν προτίμηση σε ένα συγκεκριμένο θέμα, αλλά το να σε εμπιστευθούν και να ξανάρθουν...».
- Πόσο εύκολα σε αποδέχτηκαν οι Μεσσήνιοι ως καλλιτέχνη και ως άνθρωπο γενικότερα;
«Ούτε μια μέρα δεν αισθάνθηκα "ξένος" εδώ. Ποτέ. Είχα μια δυσκολία με τη γλώσσα βέβαια, όμως προσπάθησα, έμαθα. Από τον κόσμο είχα πλήρη αποδοχή... και στη δουλειά μου».
Στη συνέχεια ο Ανατόλι μιλά και για τα θέματα στους πίνακές του που αφορούν ή περιλαμβάνουν την ελιά. Οπως σημειώνει, η ελιά είναι προσθήκη της μούσας του, της συζύγου του Παναγιώτας Μητσέα: «Η τέχνη υπάρχει μέσα μας» λέει χαρακτηριστικά η ίδια. «Είναι κάπως σαν... σταγόνες. Το ζητούμενο είναι να το βρεις αυτό και να το εκφράσεις. Το είχα μέσα μου και ήθελα να το εξωτερικεύσω - και σε αυτό με βοήθησε ο Ανατόλι. Δεν έχω αφήσει το εμπόριο, που είναι το αρχικό επάγγελμά μου, όμως όταν ασχολείσαι με τη ζωγραφική... είναι σαν να βρίσκεσαι σε άλλο πλανήτη!».
Ο Ανατόλι Ντάρτσουκ έχει παρουσιάσει αρκετές εκθέσεις στην Ελλάδα, την Ουκρανία και τη Γαλλία. Την άνοιξη θα παρουσιάσει τη δουλειά του στη Βενετία κι ενδεχομένως αργότερα και στη Γερμανία. Εχει κερδίσει βραβεία και διακρίσεις, ενώ έργα του υπάρχουν σε μουσεία, εκθέσεις και συλλογές.
Συνέντευξη
στη Γιούλα Σαρδέλη
