Κυριακή, 25 Μαρτίου 2018 16:12

Σχολιασμός των διεθνών εξελίξεων γεωπολιτικής σημασίας

 

Του Χρίστου Παναγόπουλου

Πρέσβη ε.τ.

Τ. Πρέσβη της Ελλάδος σε Λευκωσία, Βελιγράδι και Ουάσιγκτον

Με τη ραγδαία επιδείνωση των διακρατικών σχέσεων στον άμεσο περίγυρο της χώρας μας, η έλλειψη ενός ισχυρού σταθεροποιητικού μηχανισμού προκαλεί επικίνδυνες ρωγμές, ενώ συγχρόνως η έντονη αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής δημιουργεί συνθήκες απώλειας του έλεγχου. Η μόνη δύναμη που διαθέτει από μόνη της τις προδιαγραφές σε διπλωματικό, οικονομικό και εν τέλει στρατιωτικό επίπεδο για αποτελεσματική παρέμβαση βρίσκεται, από την εκλογή του Πρόεδρου Trump, σε μια ομολογουμένως ακατανόητη περιδίνηση εσωστρέφειας, σε βαθμό που προκαλεί σύγχυση και απώλεια εμπιστοσύνης όχι μόνο στους συμμάχους, αλλά και σε ευρύτατο φάσμα του ομοσπονδιακού μηχανισμού των ΗΠΑ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ξένοι συνομιλητές τους βρίσκονται συχνά σε αμηχανία ή καλύτερα αδυναμία να προσδιορίσουν ποια είναι ακριβώς η αμερικανική πολιτική σε κορυφαία ζητήματα, εφ' όσον ο ίδιος ο Πρόεδρος δεν διστάζει να ακυρώνει δημόσια υπουργούς του και μάλιστα με πρωτοφανή και ταπεινωτικό για κυβέρνηση του επιπέδου των ΗΠΑ, όπως πρόσφατα με την ανάρμοστη απόλυση του υπουργού Εξωτερικών Rex Tillerson - ενώ η ιλιγγιώδης εναλλαγή κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών θυμίζει κυλιόμενη πόρτα, μεταδίδοντας κύματα αστάθειας από τον ισχυρότερο υποτίθεται σταθεροποιητικό παράγοντα παγκοσμίως.

Η κατάσταση αυτή δεν είναι εντελώς άσχετη με τα τεκταινόμενα στην άμεση περιοχή μας και ειδικότερα την εκδήλωση της τουρκικής επιθετικότητας. Από το επικοινωνιακό δόγμα των μηδενικών προβλημάτων που προπαγάνδιζε προ ολίγων ετών ο κ. Davoutoglu, η Τουρκία με σχετική ευκολία πέρασε σε μια επιθετική στάση σχεδόν erga omnes των γειτόνων της, μη διστάζοντας να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία εκτός των συνόρων της. Το πού θα την οδηγήσει τελικά αυτή η ξέφρενη πορεία δεν είναι βέβαιο, είναι όμως πολύ πιθανό στην τυχοδιωκτική αυτή πορεία της να προκαλέσει εκρηκτικές καταστάσεις ή και ανοικτές συγκρούσεις· άλλωστε η αρχή έγινε ήδη.

Στους τουρκικούς υπολογισμούς, βαρύνοντα αν όχι καθοριστικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η σύγχυση που προκαλείται από την αμφιλεγόμενη και συχνά αλλοπρόσαλλη στάση πέραν του Ατλαντικού, που πυροδοτεί ανεξέλεγκτες συμπεριφορές αυταρχικών καθεστώτων υπερφιλόδοξων ηγετών όπως των γειτόνων μας. Εξ άλλου, η αδυναμία προβολής κοινής ευρωπαϊκής γραμμής και πολιτικής βούλησης επιβολής της, ο κατακερματισμός στην ουσία της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ σε επί μέρους εθνικές θέσεις, η βαθμιαία απόσυρση του μόνου σχεδόν στρατιωτικά αξιόμαχου ευρωπαϊκού παράγοντα, δηλ. του Ηνωμένου Βασιλείου, για μια πλειάδα λόγων, σε συνδυασμό με την απειλή χρήσης, εκ μέρους της Τουρκίας, του «υπερόπλου» των μεταναστών, προσφέρουν ένα σπάνιο παράθυρο ευκαιρίας στον τουρκικό επεκτατισμό.

Η κατάσταση που συνοπτικά περιγράφηκε πιο πάνω εμπεριέχει όλα τα στοιχεία ώστε να εξελιχθεί, ταχύτατα μάλιστα, σε ανοικτή κρίση, αν δεν ελεγχθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά με όλα τα διαθέσιμα προς τούτο μέσα τα οποία όντως υπάρχουν.

Είναι πάντως αποκαρδιωτικό να παρατηρεί κανείς την κυβέρνηση, αντί να μεριμνά για την σφυρηλάτηση αρραγούς εθνικού μετώπου, που αποτελεί άλλωστε την πρωταρχική ευθύνη της, να επιδίδεται απροκάλυπτα σε προσπάθεια εξόντωσης των πολιτικών της αντιπάλων υποσκάπτοντας έτσι ανεύθυνα την αναγκαία ενότητα και προκαλώντας επικίνδυνα ρήγματα στον εθνικό κορμό, λες και δεν έχουμε διδαχτεί τίποτα από τις τραγωδίες του παρελθόντος.