Το έτος 2021 ήταν πολύ δύσκολη χρονιά για όλους μας. Η επέλαση της πανδημίας έχει επιφέρει πολύπλευρες επιπτώσεις σε κάθε όψη της καθημερινότητάς μας. Όμως, σιγά-σιγά αρχίσαμε να ξαναστεκόμαστε στα πόδια μας, να προσπαθούμε να εφευρίσκουμε τρόπους ώστε να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα και πληρέστερα τα εμπόδια που εμφανίζονταν και συνεχίζουν να ορθώνονται μπροστά μας.
Στη νομική πραγματικότητα, θεωρώ πως η διαμεσολάβηση άνθισε τη χρονιά που διανύσαμε. Τόσο ο μέσος, καθημερινός Έλληνας πολίτης όσο και οι θεράποντες της δικαιοσύνης βρήκαν στο πρόσωπο του θεσμού της διαμεσολάβησης λύσεις που θα ήταν αδύνατες λόγω των πρακτικών (και όχι μόνο) δυσκολιών που είχε και έχει επιφέρει η πανδημία. Έχοντας πλέον κλείσει δύο έτη εφαρμογής, ο Ν.4640/2019 βοήθησε γονείς που είχαν σοβαρές αντιδικίες μεταξύ τους, δανειολήπτες και οφειλέτες που δυσκολεύονταν να διαχειριστούν τα χρέη τους, εμπόρους και επιχειρηματίες που έβλεπαν τα προβλήματα να μεγεθύνονται και τον τζίρο τους να πέφτει, κλπ.
Θα αναφερθώ πρώτα στο πεδίο του οικογενειακού δικαίου, καθώς ο Ν. 4800/2021, έπειτα από πολλά χρόνια, επέφερε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις σχέσεις γονέων και τέκνων και φώτισε ακόμη περισσότερο τον ρόλο της διαμεσολάβησης. Πολλές υποθέσεις οικογενειακής φύσης επιλύθηκαν εξωδικαστικά, με τη βοήθεια εξειδικευμένων οικογενειακών διαμεσολαβητών που συνέδραμαν αποφασιστικά στην εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων που είχαν ως βάση και ως γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
Επίσης, πολλοί συνάνθρωποί μας που ταλαιπωρούνταν με μη εξυπηρετούμενα δάνεια και οφειλές που ξεπερνούσαν τις οικονομικές τους αντοχές μπόρεσαν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους βάζοντας οριστικό τέλος στο ατέρμονο άγχος που τους ταλάνιζε χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ν.4738/2020 συνέδραμε καίρια δίνοντας δημοσιότητα και ενεργό ρόλο στον θεσμό της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης. Με αυτόν τον τρόπο εταιρείες διαχείρισης, τράπεζες και δανειολήπτες είχαν (και έχουν) τη δυνατότητα να συζητήσουν, να ανταλλάξουν προτάσεις με απώτερο στόχο την δημιουργία μιας λύσης ρεαλιστικής και βιώσιμης, συμφέρουσας για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Επίσης, πολλοί συνάνθρωποί μας επιχειρηματίες μπόρεσαν να επιλύσουν μέσω της εμπορικής διαμεσολάβησης, άμεσα, αρκετά προβλήματα, κυήματα των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας. Αν δεν υπήρχε ο θεσμός της διαμεσολάβησης πολλές επιχειρήσεις είτε θα είχαν ‘κλείσει’ είτε θα όδευαν προς το χειρότερο, απλά αναμένοντας την ημερομηνία της δικασίμου. Με την εμπορική διαμεσολάβηση, σε χρόνο σύντομο, έκλεισαν συμφωνίες, αντιμετωπίστηκαν πολλά προβλήματα και όλα αυτά πραγματοποιήθηκαν μακριά απ’ τα φώτα της δημοσιότητας, μέσα στην ασφάλεια που παρείχε και παρέχει ο θεσμός της διαμεσολάβησης, διαφυλάσσοντας παράλληλα και τη φήμη και των επιχειρήσεών τους.
Πολλοί συνάνθρωποι, έχοντας πλέον την εμπειρία της διαμεσολάβησης ως βίωμα, αντιλήφθηκαν ότι πλέον έχεις έναν θεσμό όπου μπορείς να ‘ακούγεσαι’. Μπορείς, δίχως φόβο, δίχως το άγχος της δημοσιότητας (αφού η διαδικασία καλύπτεται από το απόρρητο) και με τη βοήθεια του ανεξάρτητου, ουδέτερου, ειδικά εκπαιδευμένου διαμεσολαβητή, να εκφράσεις τις βαθύτερες ανάγκες σου, να αφουγκραστείς ειλικρινά και τα ‘θέλω’ της άλλης πλευράς, θέτοντας έτσι τη βάση για την ουσιαστική αντιμετώπιση των ζητημάτων που σε ταλανίζουν.
Η διαμεσολάβηση εν έτει 2022 έχει πλέον δοκιμαστεί και επιτύχει σαν θεσμός. Συμβάλλει αποφασιστικά στην επίλυση διαφορών. Αποφόρτισε και αποφορτίζει σημαντικά τον τεράστιο –κι ολοένα αυξανόμενο- όγκο των υποθέσεων των δικαστηρίων. Μα πάνω ίσως απ’ όλα, συνεχίζει να ενισχύει ουσιαστικά και διακριτικά τις ανθρώπινες σχέσεις και την κοινωνική ειρήνη, πράγμα απόλυτα αναγκαίο σε κάθε έννομη τάξη και κάθε κοινωνία.
