Ο Επίκουρος ήταν Αθηναίος πολίτης, υπηρέτησε τη θητεία του στην Αθήνα και αργότερα, σε ηλικία τριάντα τεσσάρων ετών ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, τον «κήπο του Επίκουρου» μεταξύ Διπύλου και Ακαδημίας Πλάτωνος, κοντά στον Κεραμεικό.
Το ρητό «λάθε βιώσας» είναι η επιτομή της διδασκαλίας του Επίκουρου και η «Τετραφάρμακος» είναι η συμπύκνωση των κυριότερων διδασκαλιών του για το πώς πρέπει να ζει κάποιος αθόρυβα. Έμεινε γνωστή από ένα κείμενο του Επικούρειου φιλοσόφου Φιλόδημου που βρέθηκε στη βίλα των απανθρακωμένων παπύρων στο Ηράκλειο της Ιταλίας (σημ. Ercolano, αρχαίο Herculaneum) μια αρχαία ρωμαϊκή πόλη της Καμπανίας που καταστράφηκε από την έκρηξη του γειτονικού Βεζούβιου το 79 μ.Χ.
Σύμφωνα με αυτήν, οι απαραίτητες αρχές που πρέπει να ακολουθεί κάποιος για την επίτευξη της ευδαιμονίας στη ζωή του κατά την Επικούρεια φιλοσοφία είναι τέσσερις:
«Άφοβον ο θεός, ανύποπτον ο θάνατος και ταγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον».
Άφοβον ο θεός
Η εξάλειψη των φόβων του ανθρώπου θα πρέπει να στηρίζεται στη σαφή γνώση της φύσης του θεού και της θέσης του στον φυσικό και τον ανθρώπινο κόσμο. Σύμφωνα με τον Επίκουρο οι Θεοί υπάρχουν μεν αλλά δεν ασχολούνται εξ ορισμού με τα ανθρώπινα πράγματα άρα η ύπαρξη του θεού δεν πρέπει να προκαλεί φόβο στους ανθρώπους.
Ανύποπτον ο θάνατος
Εδώ ο Επίκουρος διαλύει το φόβο, τον τρόμο και την αγωνία που κατέχει τους ανθρώπους σχετικά με τον θάνατο. Δηλαδή όσο ζούμε δεν υπάρχει ο θάνατος ενώ όταν έρθει ο θάνατος, εμείς δεν υπάρχουμε. Συνεπώς κατά τον Επίκουρο, δεν υπάρχει μεταθανάτια ζωή.
Ταγαθόν μεν εύκτητον
Ο Επίκουρος χρησιμοποιεί τους όρους «αγαθόν» και «δεινόν» για να προσδιορίσει τι πρέπει κάποιος να επιζητά ή να αποφεύγει. Το αγαθό είναι αυτό που προκαλεί χαρά, ενώ το δεινό είναι αυτό που προκαλεί πόνο. Ο άνθρωπος, πρέπει να φροντίζει ώστε στη ζωή του να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του. Τα απαραίτητα για τη ζωή (σπίτι, τρόφιμα κλπ) είναι εύκολο να αποκτηθούν από τον οποιονδήποτε. Όταν όμως κάποιος θέλει περισσότερα από όσα χρειάζεται, τότε δημιουργεί ανεκπλήρωτες ανάγκες και συναισθήματα που τον οδηγούν τελικά στη δυστυχία.
Το δε δεινόν ευκαρτέρητον
Ο Επίκουρος ισχυρίζεται ότι ο πόνος είναι είτε σύντομος και έντονος ή είτε χρόνιος και ήπιος. Δηλαδή ή θα περάσει γρήγορα ή ο άνθρωπος θα τον συνηθίσει. Άρα κανείς δεν πρέπει να αγωνιά και να φοβάται τον πόνο.
Συνοπτικά το μήνυμα του Επίκουρου που φτάνει στη σημερινή εποχή είναι συγκλονιστικό και έχει ως εξής:
«Ο θεός δεν πρέπει να μας προκαλεί φόβο και ο θάνατος δεν πρέπει να μας προκαλεί ανησυχία και καχυποψία, αν έχουμε φροντίσει να κατακτήσουμε το καλό και αν έχουμε μάθει να υπομένουμε τα δεινά του βίου με γενναιότητα».
