Με αφορμή το συνέδριο που συνδιοργανώνουν η Μητρόπολη Μεσσηνίας και η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος στην Καλαμάτα, για τη συμπλήρωση 50 ετών από την κατοχή της Κύπρου από τους Τούρκους, στη διάρκεια του οποίου θα τιμηθούν, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου , καταθέτω ένα μικρό σημείωμα.
Συμπληρώθηκαν 50 χρόνια (1974-2024), από τα τραγικά γεγονότα στην Κύπρο.
Είναι, η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία, μετά την Μικρασιατική καταστροφή (1922), για τον Ελληνισμό, τα όσα συνέβησαν το καλοκαίρι του 1974 (ΙΟΥΛΙΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1974) στην Κύπρο.
Την 15η Ιουλίου , η στρατιωτική «Κυβέρνηση» των Αθηνών, αποφάσισε την ανατροπή του εκλεγμένου Προέδρου της κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Η απόφαση για το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, πάρθηκε σε μια σύσκεψη που έγινε στο Γραφείο του «Προέδρου» Στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη, με τη συμμετοχή του «Πρωθυπουργού» Αδαμάντιου Ανδρουτσόπουλου, του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Γρηγόρη Μπονάνου και του Ταξιάρχου Δ. Ιωαννίδη Διοικητή της ΕΣΑ που ήταν το «αφεντικό». Η αποστολή εκτέλεσης του σχεδίου, ανατέθηκε στον Ταξίαρχο Μιχάλη Γεωργίτση, που τη μέρα του πραξικοπήματος αντικαθιστούσε τον Διοικητή της Εθνικής Φρουράς Στρατηγό Ντενίση, και στον Συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Κομπόκη που ήταν ο Διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών στη Κύπρο, που ανέλαβε και τη διοίκηση της επιχείρησης. Μυημένοι στα σχέδια του Ιωαννίδη ήταν ελάχιστοι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στην Κύπρο.
Οι αιτίες της «επιτυχημένης» απόβασης των Τούρκων
Ως πρώτη αιτία, είναι η ατολμία και η αναποφασιστικότητα του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΕΔ) της Ελλάδας , αλλά κα του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς ( ΓΕΕΦ) της Κύπρου, που μείωσε την επιχειρησιακή ικανότητα των Μονάδων, που είχαν ως κύρια αποστολή την άμυνα της Κύπρου.
Ο Δεύτερος παράγοντας που είχε καταλυτική επίδραση, ήταν η αποδιοργάνωση που είχε επέλθει στη Εθνική Φρουρά εξαιτίας του Πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, η καταπόνηση και οι σοβαρές απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και πυρομαχικά των Μονάδων που συμμετείχαν στο Πραξικόπημα και η διάσπαση της ψυχικής ενότητας Ελλήνων και ελληνοκυπρίων στρατιωτικών και ΛΑΟΥ, με συνακόλουθο τη πτώση του ηθικού των στρατιωτών-μαχητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, κάποιες από τις Μονάδες που μετείχαν στο Πραξικόπημα, όταν έγινε η τουρκική εισβολή και η Διοίκηση ζήτησε να εφαρμόσουν τα πολεμικά σχέδια, αυτοδιαλύθηκαν, λόγω απροθυμίας των διαιρεμένων σε αντίπαλα «ιδεολογικά πεδία» στελεχών και στρατιωτών να συγκροτήσουν ένα αξιόμαχο σύνολο ...
Τρίτον, η απροθυμία της Χούντας των Αθηνών, να στείλει αμέσως τις προβλεπόμενες από τα επιτελικά σχέδια ενισχύσεις, για την άμυνα της Κύπρου.
Και τέταρτον, ο καταλυτικός, σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, ρόλος της αμερικανικής διπλωματίας. Καθοριστικός των γεγονότων που έγιναν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974 και που συντάραξαν τον Ελληνισμό, είναι ο ρόλος του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ. Κίσινγκερ.
Ποιοι πολέμησαν στην Κύπρο το 1974
Μετά από 50 χρόνια μπορούμε να πούμε ότι: Δεν υπήρξαν μόνο οι επίορκοι Έλληνες αξιωματικοί, που τελικά δεν λογοδότησαν για το εγκληματικό και προδοτικό πραξικόπημα σε βάρος του Μακαρίου, που άνοιξε την «κεκρόπορτα» για να εισβάλει ο Τουρκικός στρατός στη Μεγαλόνησο. Υπήρξαν και αυτοί οι Έλληνες στρατιώτες και στελέχη των Ε.Δ., που συνειδητά αντιστάθηκαν στην τουρκική εισβολή, που πολέμησαν με ηρωισμό, που έδωσαν τη ζωή τους και έμειναν εκεί για πάντα στην Κύπρο... αλλά και που αδικήθηκαν από την ιστορία.
Δεν πολέμησαν τον Αύγουστο του 1974 για την Κύπρο, ούτε ο Γ. Μαύρος και ούτε οι Ε. Αβέρωφ και Κ. Καραμανλής, διότι «η Κύπρος κείται μακράν».
Δεν πολέμησε ο Ιωαννίδης και οι πραιτοριανοί του τον Ιούλιο του 1974, ούτε και η «Κυβέρνηση» των ανδρεικέλων του ( «Πρωθυπουργός» Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος ), που κατέρρευσε και εξαφανίστηκε. Δεν πολέμησαν οι χουντικοί, η στρατιωτική ηγεσία, ο Στρατηγός Μπονάνος και οι τρεις αρχηγοί Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού, γιατί πίστευαν, ότι “άλλο Κύπρος και άλλο Ελλάς”. Δεν πολέμησαν οι αξιωματικοί που οργάνωσαν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, ο Ταξίαρχος Γεωργίτσης, ο Συνταγματάρχης Κομπόκης (Διοικητής των Ειδικών Δυνάμεων στη Κύπρο και επικεφαλής του επιχειρησιακού σχεδίου του Πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου), ο Γιαννακόδημος (επιτελάρχης ΓΕΕΦ), ο Παπαγιάννης (Υποδιοικητής ΕΛΔΥΚ), ο Λαμπρινός (διοικητής της 23ης επιλαρχίας μέσων αρμάτων), που μάλιστα «ευθύνονται» και για τις αδελφοκτόνες δολοφονίες στρατιωτικών στο 3ήμερο από 15 μέχρι 18 Ιουλίου (94 νεκροί). Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Εθνικής Φρουράς και τον Κατάλογο που καταρτίστηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας της 4ης Μαΐου 2000, ο συνολικός αριθμός των Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών που σκοτώθηκαν από τις 15 μέχρι τις 18 Ιουλίου 1974 ή απεβίωσαν αργότερα από τραύματά τους, είναι 94 άτομα. Στρατιωτικοί, Έλληνες και Ελληνοκύπριοι, χωρισμένοι σε Μακαριακούς, σε Γριβικούς, σε Χουντικούς γενικά, σε Παπαδοπουλιακούς, σε Ιωαννιδιακούς, και σε Δημοκράτες αντιχουντικούς, αλληλοσκοτώθηκαν...
Και το χειρότερο όλων είναι ότι ουδείς από τους «πατριώτες», πραξικοπηματίες, χουντικούς, που λιποτάκτησαν την κρίσιμη ώρα της τουρκικής εισβολής ( ήταν δακτυλοδεικτούμενος από τους συναδέλφους του ο χουντικός υπολοχαγός που εγκατέλειψε το Λόχου του και κρύφτηκε σε ένα κοτέτσι για να μην τον βρουν οι Τούρκοι!!) , ούτε οι μέντορες τους των Αθηνών που έμειναν στα γραφεία τους και δεν έσπευσαν στη Κύπρο να πέσουν στο πεδίο της τιμής λογοδότησαν στην Στρατιωτική Δικαιοσύνη. Δεν δικάστηκαν για τις εγκληματικές πράξεις της εσχάτης προδοσίας και της καταδολίευσης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εξίσου σοβαρά , με εκείνα των έξι των πρωταίτιων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πολέμησαν όμως , πολλοί στρατιωτικοί και τήρησαν και τίμησαν τον όρκο τους προς την Πατρίδα: «Να υπερασπίζω με πίστην και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας.»
Έλληνες στρατιωτικοί που θυσιάστηκαν επί του πεδίου της Τιμής είναι ο Κατούντας, ο Σταυριανάκος, ο Καλμπουρτζής, ο Κουρούπης, ο Κατσάνης, ο Σταύρου , ο Βαγγέλης Ζαχαρέας και πολλοί άλλοι. Πολέμησαν με ηρωισμό τον εισβολέα και έπεσαν για την Ελλάδα και τη Κύπρο. Επίσης αντιστάθηκαν με αυταπάρνηση στον εισβολέα και έσωσαν ότι μπορούσε να σωθεί οι Έλληνες αξιωματικοί, ο Αλευρομάγειρος, ο Ζαρκάδας, ο Σταυρουλόπουλος, ο Γλεντζές, ο Παπαμελετίου , ο Μπούφας, ο Κάλβαρης και πάρα πολλοί άλλοι.
Πολέμησαν το τουρκικό στρατό εισβολής και οι Έλληνες Στρατιώτες θητείας (ΕΛΔΥΚ και άλλες μονάδες) και τα ονόματα κάποιων από αυτούς, είναι στους καταλόγους των θυμάτων και των αγνοουμένων , δηλαδή των Ελλήνων ηρώων, που με τη θυσία τους καθαγίασαν τα κυπριακά εδάφη.
Το 1974 στη Κύπρο ηττήθηκε κατά κράτος, η διεθνής νομιμότητα. Ηττήθηκε ο ΟΗΕ και από το 1974 ηττάται καθημερινά η διεθνής κοινότητα, που ανέχεται επί 50 χρόνια την στρατιωτική κατοχή του 40% του κυπριακού εδάφους, αλλά και η Ε.Ε. που επιτρέπει, η Λευκωσία να είναι μοναδική διαιρεμένη πρωτεύουσα των κρατών-μελών της.
Τα όσα συνέβησαν στη Κύπρο το 1974 αποτελούν, το συνδυαστικό αποτέλεσμα της προδοσίας των επίορκων χουντικών, του αμερικανονατοϊκού καιροσκοπισμού και του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Ο ελληνισμός αντιστάθηκε στον εισβολέα. Άμυνα και αντίσταση στον εισβολέα, αποτελεί μέσο υπεράσπισης του οικουμενικού ελληνισμού και του πολιτισμού. Ο κυπριακός ελληνισμός έχει τρισχιλιετή ενεργό πολιτισμική παρουσία στην Κύπρο. Αν δεν υπερασπιστούμε τον πολιτισμό, τις ιστορικές καταβολές και τις παραδόσεις μας, ο εισβολέας θα αφανίσει τον κυπριακό ελληνισμό και θα τουρκέψει την Κύπρο.
Και επειδή «Όλβιος όστις ιστορίας έσχε μάθησιν» έλεγε ο Ευρυπίδης, σε μας ανήκει η υποχρέωση, ως ιερή παρακαταθήκη, της συνειδητής μελέτης της ιστορίας μας, με ευθύνη και σεβασμό, ώστε ποτέ άλλοτε ο Ελληνισμός να μη ξαναζήσει άλλη εθνική συμφορά. Και μόνο έτσι αποκτά νόημα και περιεχόμενο η υπόσχεση ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!
(*) Ο Χρήστος Καπούτσης είναι Δημοσιογράφος διαπιστευμένος στα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών, Λοχαγός ε.α., Μαθηματικός και Συγγραφέας μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Μεσσήνιων Συγγραφέων.
