Κυριακή, 02 Μαρτίου 2025 20:00

Ο αμερικανικός πραγματισμός και ο ευρωπαϊκός ιδεαλισμός - Οχι παθητικοί θεατές αλλά ενεργοί πολίτες

Γράφτηκε από την

Ο αμερικανικός πραγματισμός και ο ευρωπαϊκός ιδεαλισμός - Οχι παθητικοί θεατές αλλά ενεργοί πολίτες

Του Χρήστου Καπούτση

Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της Παρασκευής, για το έγκλημα στα Τέμπη, ήταν μια ουρανομήκης κραυγή οργής. Οι πολίτες απαιτούν Δικαιοσύνη. Όχι άλλη συγκάλυψη, όχι άλλες εξεταστικές ή προανακριτικές επιτροπές-παρωδία στη Βουλή. Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα έχει μετατραπεί σε εξάρτημα της εκτελεστικής εξουσίας. Το 75% των Ελλήνων δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη.

Το στοιχείο αυτό, που καταγράφεται σχεδόν σε όλες τις δημοσκοπήσεις, είναι η πιο ηχηρή καταδίκη του θεσμού που, θεωρητικά, θα έπρεπε να αποτελεί τον τελευταίο προμαχώνα της Δημοκρατίας. Ο λαός δεν εμπιστεύεται το θεσμικό άλλοθι της διαπλοκής και απαιτεί ακομμάτιστη Δικαιοσύνη, Δικαίωση, ΑΛΗΘΕΙΑ και Λογοδοσία, που είναι άλλωστε και η πεμπτουσία της Δημοκρατίας.

Αυτό είναι το μείζων θέμα εσωτερικής επικαιρότητας, που αποτελεί όμως γέφυρα, για περάσουμε στα διεθνή, καθώς όλα συνδέονται και σε όλα συμμετέχουμε ως Ελλάδα, στους πολύ ενδιαφέροντες καιρούς που ζούμε.

Ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα συμβάντα της βδομάδας που πέρασε είναι η στάση της Ελλάδας στον ΟΗΕ, που ως μη μόνιμο μέλος τους Σ.Α. απείχε της ψηφοφορίας από ψήφισμα που κατέθεσαν οι ΗΠΑ,
για διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, το οποίο εγκρίθηκε και με τη θετική ψήφο της Ρωσίας. Η Ελληνική αποχή, δημιουργεί ερωτήματα όχι μόνο για τη θέση της ελληνικής διπλωματίας (αμηχανία, ασάφεια), αλλά και για τις πιθανές συνέπειες σε σχέση με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την ευρωπαϊκή στρατηγική.

Όμως, το ψήφισμα του ΟΗΕ, σχετίζεται με την απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, να προχωρήσει σε συμφωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλ. Πούτιν, προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, θέτοντας ωστόσο, ως απαράβατο όρο την εκμετάλλευση από τις ΗΠΑ των σπάνιων γαιών της Ουκρανίας, μια συμφωνία που θα συνομολογήσει ο Προέδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι. Η εξέλιξη αυτή, επηρεάζει , όχι μόνο το «τρίγωνο» Ουάσιγκτον – Μόσχα – Κίεβο, αλλά και τη γενικότερη γεωπολιτική δυναμική στην Ευρώπη.

Η Ουκρανία διαθέτει μεγάλες ποσότητες σπανίων γαιών, δηλαδή 17 σπάνιων μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε τεχνολογίες αιχμής. Σύμφωνα με μελέτες, η χώρα έχει αξιόλογα αποθέματα λιθίου, τιτανίου, νεοδυμίου και άλλων κρίσιμων ορυκτών, κυρίως στα ανατολικά και κεντρικά της εδάφη.

Τα ορυκτά αυτά είναι απαραίτητα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ανεμογεννήτριες, κινητά, υπολογιστές και στρατιωτικό εξοπλισμό. Οι ΗΠΑ , αλλά και η Ρωσία και η Γαλλία, θέλουν να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις σπάνιες πρώτες ύλες, ώστε να απεξαρτηθούν από την Κίνα.

Αναρωτιέμαι, ποιον απασχολεί το κόστος σε ανθρώπινες απώλειες του πολέμου στην Ουκρανίας;

Έρευνα του BBC , που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, ταυτοποίησε 70.112 Ρώσους στρατιώτες που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία. Ο Πρόεδρος Ζελένσκι, σε σπάνια ενημέρωση τον Δεκέμβριο του 2024, δήλωσε ότι περίπου 43.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Εκτιμάται βασίμως, ότι ο αριθμός των νεκρών στρατιωτών, είναι πολύ μεγαλύτερος και από τα δύο εμπλεκόμενα στρατόπεδα, ίσως να προσεγγίζει τις 200 χιλιάδες! Άραγε γιατί έχασαν τη ζωή τους, χιλιάδες νέοι; Που και γιατί ξόδεψαν αφειδώλευτα τη ζωούλα τους και για πιο υπέρτατο σκοπό;

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ένα πολυδιάστατο γεγονός με γεωπολιτικές, ιστορικές, στρατηγικές και οικονομικές προεκτάσεις. Οι σπάνιες γαίες και τα ορυκτά αποθέματα της Ουκρανίας μπορεί να αποτελούν έναν παράγοντα στρατηγικού ενδιαφέροντος, αλλά δεν είναι ο κύριος λόγος της σύγκρουσης.

Η Μόσχα επιδιώκει να αποτρέψει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ρωσία επιθυμεί να ελέγχει τις κρίσιμες υποδομές ενέργειας στην ανατολική Ευρώπη. Θέλει να ελέγξει περιοχές όπως το Ντονμπάς και τη Χερσώνα, όπου υπάρχουν ρωσόφωνοι πληθυσμοί, ενώ η πλήρης ενσωμάτωση στην ρωσική επικράτεια της Κριμαίας είναι στρατηγικός στόχος για τον Πούτιν.

Επίσης, η στρατιωτική ενίσχυση και πολιτικό-διπλωματική υποστήριξη της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, παρά τις διαφορές Μπάιντεν- Τραμπ, έχει μια αμετάβλητη σταθερά. Είναι η ενίσχυση της αμερικανικής Πολεμικής Βιομηχανίας , η επέκταση της αμερικανικής επιρροής σχετιζόμενη με οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα και η γεωοικονομία. Μάλιστα ο Τραμπ ζητά από το Ζελενσκι να παραχωρήσει τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, προκειμένου να ξεπληρώσει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια που έλαβε, για να αντιμετώπιση την επίθεση του ρωσικού στρατού!

Παρεμπιπτόντως, η Ελλάδα που έστειλε σημαντικό στρατιωτικό υλικό στην Ουκρανία, που προορίζονταν για τις αμυντικές ανάγκες της πατρίδας μας και το πλήρωσε ο Ελληνικός Λαός από το υστέρημά του, δεν έχει ζητήσει οποιαδήποτε ανταλλάγματα, καθότι ανιδιοτελής σύμμαχος του Ζελένσκι «ζώντας» την αυταπάτη της «σωστής πλευράς της ιστορίας»... Θύμα, ή μάλλον παράπλευρη απώλεια των δυναμικών εξελίξεων στην Ουκρανία, που προωθεί η Κυβέρνηση Τράμπ, είναι η Ε.Ε.

Η μέχρι τώρα πολιτική του Τραμπ χαρακτηρίζεται από έναν ψυχρό πραγματισμό, που δεν αποκλείει τη στρατηγική συνεργασία ΗΠΑ-ΕΕ, αλλά την επαναπροσδιορίζει με όρους σκληρής διαπραγμάτευσης. Η Ευρώπη, αντιμέτωπη με αυτή τη νέα πραγματικότητα, δείχνει παγιδευμένη σε ιδεολογικές προσεγγίσεις, αδυνατώντας να διαπραγματευτεί επί ίσοις όροις με τις ΗΠΑ, προστατεύοντας στρατηγικά συμφέροντα της Ε.Ε..

Η «μη φιλική» συμπεριφορά των ΗΠΑ προς την Ε.Ε., προκαλεί σύγχυση και αβεβαιότητα στους ευρωπαίους, που ενδέχεται να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ΕΕ, με κίνδυνο ακόμη και την αποδόμηση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η έλλειψη μιας στιβαρής ευρωπαϊκής ηγεσίας καθιστά την Ευρώπη ευάλωτη και αποδυναμωμένη σε διεθνές επίπεδο. Οι ευρωατλαντικές σχέσεις βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή και οι εκτιμήσεις για την ευρωπαϊκή σταθερότητα, οικονομική ανάπτυξη και ασφάλεια, δεν είναι ευοίωνες.

Οι ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον «τυφώνα Τραμπ», προσπαθούν οψίμως, να αποκτήσουν μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία, ωστόσο, παραμένουν εξαρτημένες από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, που «εγγυώνται» την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, αρκεί οι ευρωπαίοι να καταβάλουν το ανάλογο ή μάλλον δυσανάλογο κόστος.

Και συνακόλουθα, η ελληνική Κυβέρνηση, έχει κάθε λόγο να ανησυχεί, για τις διμερείς ελληνοαμερικανικές σχέσεις σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο.