Στις αρχαίες κοινωνίες , η εργασία ήταν κυρίως καταναγκαστική και βασιζόταν σε δουλοκτητικά ή φεουδαρχικά συστήματα. Η διαχείριση των εργαζομένων ήταν αυταρχική και συνδεδεμένη με τη στρατιωτική πειθαρχία.
Με τη Βιομηχανική Επανάσταση (18ος-19ος αιώνας), οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες δημιούργησαν την ανάγκη για πιο οργανωμένη διαχείριση εργατικού δυναμικού. Οι πρώτες μορφές HR (Human Resources), δηλαδή Ανθρώπινοι Πόροι ή Ανθρώπινο Δυναμικό, αναφέρεται στο σύνολο των πρακτικών, στρατηγικών και διαδικασιών που σχετίζονται με τη διαχείριση των εργαζομένων επικεντρώνονταν στη διατήρηση της παραγωγικότητας και την αποφυγή απεργιών, παρά στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Ωστόσο, οι αγώνες των εργαζομένων και τα πρώτα εργατικά συνδικάτα άρχισαν να διεκδικούν δικαιώματα και καλύτερες συνθήκες.

Από τη Διαχείριση Εργαζομένων στην Αναβάθμιση του Ανθρώπινου Κεφαλαίου:

Ο 20ός αιώνας έφερε σημαντικές αλλαγές. Στις αρχές του, η διαχείριση προσωπικού ήταν κυρίως διοικητική, επικεντρωμένη σε διαδικασίες όπως η μισθοδοσία και η συμμόρφωση με την εργατική νομοθεσία. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι επιχειρήσεις άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη σημασία της οργανωσιακής κουλτούρας, της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης του προσωπικού. Σήμερα, η διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού έχει εξελιχθεί σε έναν ψηφιοποιημένο, πολυδιάστατο τομέα. Οι τεχνολογίες HR analytics, και οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες επιτρέπουν πιο ακριβείς αποφάσεις στη διαχείριση του προσωπικού. Επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αναλύουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων που αφορούν τους εργαζομένους τους, όπως την απόδοση, τις ικανότητες και τα μοτίβα συμπεριφοράς. Αυτές οι πληροφορίες καθιστούν δυνατή την εξατομικευμένη ανάπτυξη στρατηγικών προσλήψεων, εκπαίδευσης και προαγωγών, ενισχύοντας τη συνολική απόδοση του οργανισμού. Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά επίσης στη βελτίωση των διαδικασιών επιλογής προσωπικού, κάνοντας τις πιο αντικειμενικές και αποτελεσματικές, μειώνοντας τα ανθρώπινα λάθη και εξαλείφοντας τυχόν προκαταλήψεις. Για παράδειγμα, οι αλγόριθμοι AI μπορούν να αναλύσουν το βιογραφικό ενός υποψηφίου και να προσδιορίσουν ποιες δεξιότητες είναι πιο πιθανό να ταιριάξουν στις απαιτήσεις μιας θέσης εργασίας, μειώνοντας τον χρόνο και το κόστος της διαδικασίας πρόσληψης.

Η πανδημία της COVID-19 επιτάχυνε την εξ αποστάσεως εργασία και έκανε πιο εμφανή την ανάγκη για εργασιακή ευελιξία. Πλέον, η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η ψυχική υγεία των εργαζομένων και η διαχείριση της διαφορετικότητας και της ένταξης αποτελούν βασικές προτεραιότητες. Το μέλλον της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού θα καθοριστεί από την τεχνολογία και τις κοινωνικές αλλαγές. Η τεχνητή νοημοσύνη θα αναλάβει πολλές διαδικασίες επιλογής προσωπικού, αξιολόγησης επιδόσεων και ανάπτυξης ταλέντων. Ωστόσο, ο ανθρώπινος παράγοντας θα παραμείνει κρίσιμος, καθώς η συναισθηματική νοημοσύνη, η δημιουργικότητα και η καινοτομία δεν μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως από τις μηχανές.

Η εργασία θα γίνεται πιο ευέλικτη, με μεγαλύτερη έμφαση στην υβριδική εργασία και στη συνεχή εκπαίδευση των εργαζομένων για να ανταποκρίνονται στις αλλαγές. Οι εταιρείες που θα επιτύχουν θα είναι εκείνες που θα επενδύσουν στη δια βίου μάθηση και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, προσαρμοζόμενες στις νέες συνθήκες. Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας και η αναγκαιότητα προσαρμογής στα νέα εργασιακά δεδομένα καθιστούν το εργασιακό τοπίο πιο ευέλικτο από ποτέ. Αυτή η ευελιξία, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες τεχνολογίες, αναμένεται να επιφέρει θεμελιώδεις αλλαγές στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Η ικανότητα των οργανισμών να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, να ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες και να υιοθετούν στρατηγικές που αναγνωρίζουν την ανθρώπινη αξία είναι κρίσιμη για την επιτυχία τους.
Μια σειρά από πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν στην καθημερινή διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού:

* Καθορισμός συγκεκριμένων στόχων
Κάθε εργαζόμενος πρέπει να κατανοεί πλήρως τον ρόλο του και το έργο που του ανατίθεται. Οι σαφείς στόχοι και οι ακριβείς περιγραφές των καθηκόντων βοηθούν στη διαχείριση των προσδοκιών και στην αποφυγή παρανοήσεων. Ο καθορισμός στρατηγικών στόχων για το κάθε μέλος της ομάδας επιτρέπει στους εργαζόμενους να γνωρίζουν τι ακριβώς πρέπει να επιτύχουν και πώς η δική τους συμβολή συνδέεται με τον ευρύτερο σκοπό της επιχείρησης.
* Ευελιξία στην Εργασία
Η ευελιξία είναι βασικός παράγοντας για τη διατήρηση της παραγωγικότητας και της ικανοποίησης των εργαζομένων. Επιχειρήσεις που προσφέρουν επιλογές για εργασία εξ αποστάσεως, ευέλικτο ωράριο ή δυνατότητα υβριδικής εργασίας συχνά παρατηρούν αυξημένη απόδοση και μείωση της εξάντλησης. Η εμπιστοσύνη στην ικανότητα των εργαζομένων να οργανώνουν το χρόνο τους και η αποδοχή της ανάγκης για καλύτερη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής συμβάλλει στη δημιουργία ενός πιο παρακινημένου και παραγωγικού εργασιακού περιβάλλοντος.
* Παροχή Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης
Η συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της απόδοσης των εργαζομένων. Παρόλο που οι εργαζόμενοι ενδέχεται να φέρνουν μερικές βασικές δεξιότητες όταν προσλαμβάνονται, οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύουν στην αναβάθμιση των γνώσεών τους και στις νέες τάσεις της αγοράς. Εκπαιδευτικά προγράμματα, πλατφόρμες και σεμινάρια επαγγελματικής ανάπτυξης επιτρέπουν στους εργαζόμενους να βελτιώσουν τις ικανότητές τους και να συμβαδίζουν με τις ανάγκες του οργανισμού.
* Αναγνώριση και Ανταμοιβή
Η αναγνώριση της αξίας των εργαζομένων και η ανταμοιβή της σκληρής δουλειάς είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της δέσμευσης και της ικανοποίησης. Η επιβράβευση μπορεί να έχει πολλές μορφές, από αυξημένες απολαβές και μπόνους, ή την παροχή επιπλέον ευθυνών. Όταν οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι η προσπάθειά τους εκτιμάται και αναγνωρίζεται, είναι πιο πιθανό να παραμείνουν αφοσιωμένοι στην αποστολή και τους στόχους της επιχείρησης.
* Αξιολόγηση Απόδοσης και Συνεχής Ανατροφοδότηση
Η τακτική αξιολόγηση της απόδοσης είναι σημαντική για την κατανόηση της προόδου των εργαζομένων και την ενίσχυση των πεδίων που χρήζουν βελτίωσης. Ωστόσο, η αξιολόγηση δεν πρέπει να περιορίζεται σε μια ετήσια ανασκόπηση αλλά να γίνεται σε συνεχή βάση μέσω τακτικών συναντήσεων ανατροφοδότησης. Οι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν σαφή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση για τις επιδόσεις τους και τις περιοχές όπου μπορούν να βελτιωθούν. Ταυτόχρονα, η ανατροφοδότηση πρέπει να περιλαμβάνει και το θετικό κομμάτι της απόδοσης, ενισχύοντας την αυτοεκτίμηση των εργαζομένων.
*Εργαλεία και Τεχνολογία για Βελτιστοποίηση Διαδικασιών
Η χρήση σύγχρονων εργαλείων και τεχνολογιών για την παρακολούθηση και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού επιτρέπει στις επιχειρήσεις να λειτουργούν πιο αποδοτικά. Λογισμικά εργαλεία διαχείρισης έργων και συνεργασίας (όπως το Trello ή Microsoft Teams) διευκολύνουν την παρακολούθηση της προόδου και την οργανωμένη κατανομή καθηκόντων. Το Trello είναι εργαλείο διαχείρισης έργων που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να οργανώνουν εργασίες σε πίνακες , λίστες και κάρτες . Κάθε εργασία μπορεί να έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης, υπεύθυνο, σχόλια και συνημμένα αρχεία, δίνοντας σε όλους μια ξεκάθαρη εικόνα των εκκρεμοτήτων και της προόδου του έργου. Το Microsoft Teams είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει την απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ εργαζομένων, είτε βρίσκονται στο γραφείο είτε εργάζονται εξ αποστάσεως. Υποστηρίζει ομαδικές συνομιλίες, βιντεοδιασκέψεις και κοινή χρήση αρχείων, διευκολύνοντας την άμεση και αποτελεσματική συνεργασία. Αυτά τα εργαλεία εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι εργάζονται με διαφανή τρόπο και ότι οι ηγέτες της επιχείρησης έχουν πλήρη εικόνα για τις εκκρεμότητες και τις προτεραιότητες.
Η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού σε μια επιχείρηση που παράγει έργο απαιτεί μια ισχυρή, ευέλικτη και στρατηγική προσέγγιση. Οι οργανισμοί που προσαρμόζονται στις ανάγκες των εργαζομένων και αξιοποιούν τις τεχνολογίες για την ενίσχυση της απόδοσης, της αναγνώρισης και της ανάπτυξης των δεξιοτήτων τους είναι εκείνοι που θα διασφαλίσουν την επιτυχία και τη βιωσιμότητά τους στο μέλλον. Η συνύπαρξη των παραμέτρων αυτών προσφέρει ένα νέο, πιο ανθρώπινο και καινοτόμο μοντέλο εργασίας, το οποίο προετοιμάζει τους οργανισμούς για το μέλλον και τους καθιστά πιο ευέλικτους και ανταγωνιστικούς στην παγκόσμια αγορά.

* Πρώην Διευθυντής τραπεζικού Φορέα. Πιστοποιημένος σύμβουλος χρηματοδοτήσεων. Πιστοποιημένος επενδυτικός σύμβουλος.