Στέρεψαν οι πηγές της γνώσης και οι οραματιστές της σκέψης έγιναν λαθρεπιβάτες στο καθημερινό δρομολόγιο μιας άστατης και άσκοπης ζωής, που αναλώνεται στο φευγαλέο και εικονικό. Δακτυλοδεικτούμενοι σε έναν κόσμο που ανατρέπει τα δεδομένα από την στιγμή που εμφανίζονται, μετατρέποντάς τα σε εφήμερες απολαύσεις χάριν μιας βολικής και άσκεπτης ζωής, οι οραματιστές αυτοί αναζητούν λημέρια σκέψης και περισυλλογής, όχι τόσο για να ικανοποιηθούν οι εσωτερικές επιθυμίες και ανησυχίες τους, όσο για να μεταλαμπαδεύσουν τις εμπειρίες τους στον υπόλοιπο κόσμο που έχει κάνει προ πολλού άλλες επιλογές.
Το παιχνίδι διαιωνίζεται χωρίς απαραίτητα αντιπαλότητα αλλά με πάθος και εμμονές, μιας και ο κόσμος έχει ανάγκη να αποδεικνύει τον λόγο ύπαρξής του μέσα από ακροτελεύτιες αναγωγές του αιτιατού της ύπαρξης στο τυχαίο και το συμβολικό μιας ετερόνομης παράδοσης που δεν ανέχεται ξαφνικές παρεκκλίσεις και παραστρατήματα του νου.
Και πρόκειται για έναν αδηφάγο συμβολισμό που αναπαράγει την στατικότητα θεωρίας και πράξης, την λογική δηλαδή ότι αυτά που βρήκαμε πρέπει να τα διατηρήσουμε, χωρίς να δημιουργούμε και να τα αμφισβητούμε στο παραμικρό.
Για τον λόγο αυτό και οι γιορτές λαμβάνουν χώρα όπως είθισται και τα πανηγύρια εξακολουθούν να εμπνέουν τους θιασώτες μιας επαναλαμβανόμενης χονδροπρεπούς συμπεριφοράς που αθωώνει τις διακρίσεις και την περιθωριοποίηση αυτών που επιλέγουν να μην συμμετάσχουν.
Οι μεμονωμένοι καλλιεργητές του στοχασμού εκδιώκονται σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές όλων αυτών που δεν έχουν τίποτε να προσθέσουν, και η εκδίωξη αυτή είναι συνυφασμένη με το γεγονός ότι ο σκεπτόμενος οραματιστής υπενθυμίζει πάντα το τεντωμένο σχοινί πάνω στο οποίο βαδίζει ο κόσμος.
Δεν επιθυμεί κανείς δηλαδή να του επισημαίνουν τα παραστρατήματά του, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν αυτές οι παρεκκλίσεις δεν έχουν παρά εικονικό χαρακτήρα καθώς εντάσσονται στα πλαίσια της κοινωνικής συμβατότητας.
Οι άνθρωποι δεν επιθυμούν δηλαδή να συγκρουστούν με το προσφερόμενο αγαθό του υλικού κόσμου πολύ απλά διότι πιστεύουν πως αυτός είναι ο αληθινός κόσμος και πως όλα τα άλλα είναι υπόθεση μη συμπόρευσης με την εξέλιξη. Με τον τρόπο αυτό αναπαράγουν ξεπερασμένες δομές μιας κοινωνίας σε απόλυτη ανάλωση στο κατανοητό και προσβάσιμο νοητικά και αυτό διότι τα δεδομένα σκέψης είναι αν μη τι άλλο χαμηλά.
Ο ρόλος του σκεπτόμενου ανθρώπου γίνεται με τον τρόπο αυτό δυσκολότερος καθώς επιβάλλει στον εαυτό την υποχρέωση να απομυθοποιήσει τον καθωσπρεπισμό, αναλαμβάνοντας παράλληλα την ευθύνη να απομακρύνει τον ελιτισμό που δημιουργεί άλλες κάστες που ακολουθούν και αυτές με την σειρά τους την παραδοσιακή ψευδεπίγραφη ασυμβατότητα, η οποία αναγνωρίζεται από το ρέον κοινωνικό προτσές και εκλαμβάνεται ως αναπόσπαστο μέρος της εικονικής διαφορετικότητας που δεν ανατρέπει αλλά εγκλωβίζει περαιτέρω τους ανθρώπους στην ίδια τους την στατικότητα.
Ποιος είναι λοιπόν ο οραματιστής τη σκέψης; Που βρίσκεται και που φωλιάζει; Αν η ποίηση, η λογοτεχνία και η φιλοσοφία άλλαξαν κάποτε τη ζωή, αν σε κάποιους αιώνες πριν τα δυνητικά σχήματα σκέψης αναμόχλευαν το φαντασιακό του νου, αν οι ίδιες οι ελπίδες ανάβλυζαν από το πυρακτωμένο πυρήνα της φιλοσοφικής και όχι απαραίτητα επιστημονικής πρωταρχής, αυτό δεν σημαίνει ότι και σήμερα μπορεί να αναπαραχθεί ή να υφίσταται ανεμπόδιστα το όνειρο μιας πλατωνικής εξουσίας των φιλοσόφων ή μιας αριστοτελικής θεώρησης των ιδεών που ανευρίσκονται μακράν της κυριαρχίας του εγώ του σύγχρονου κόσμου.
Κάποια γωνιά πάντως υπάρχει για τον στοχαστή αλλά δυσεύρετη και περιζήτητη. Ίσως γιατί οι άνθρωποι που σκέπτονται, πληθαίνουν με τον καιρό και όχι λόγω κάποιας συνειδητής πόρευσης αλλά κυρίως λόγω απογοήτευσης από τον σημερινό κόσμο.
Με τον τρόπο αυτό εμβάλλει στο σκεπτικό μας πεδίο ένα όραμα που μπορεί να εμπλουτιστεί. Θέλει όμως την δέουσα προσοχή η όλη διαδικασία γιατί οι εποχές που διανύουμε αν μη τι άλλο δεν διακρίνονται για το βάθος και την καταδίκη της αντιληπτικής επιφάνειας και διείσδυσης στην εκτύλιξη του εκάστοτε γεγονότος ξεχωριστά.
Μιλάμε δηλαδή για εποχές όπου το ίδιο το κενό γίνεται κυρίαρχη εντύπωση και η αναλγησία κανόνας, η παραβίαση του οποίου ενέχει τον κίνδυνο της περιθωριοποίησης του ατόμου. Οι εποχές αυτές του υπάρχω χωρίς να σκέφτομαι αναιρούν τις σοφιστείες και τα ρητά προς μια ευγενέστερη ζωή, προς έναν κόσμο όπου η σκέψη δεν θα είναι κατάκτηση αλλά η μία και μοναδική πραγματικότητα.
Θα χρειαστεί όμως πολύς καιρός για να φτάσουμε εκεί. Και επειδή μιλάμε για κάποιου είδους ιδεατής προσέγγισης του ατομικού ειδέναι, θα χρειαστεί και η μετάβαση από την κοινωνική αρτηριοσκλήρωση, στο περιπλανώμενο και επιθυμητό ελευθέρως ζην και σκέπτεσθαι, με τις ανάλογες συνθήκες που συνθέτουν έναν άλλο κόσμο.
Ο στοχαστής είναι εκείνος που θα οδηγήσει τον κόσμο πέρα από τα παραστρατήματα της καθημερινής αναπαραγωγής της εθιστικής παράδοσης αναφορικά με την σκέψη και πράξη. Η ίδια η σκέψη μακριά από την κατεστημένη ομίχλη των πρέπει, θα αντικατασταθεί από την ροή της απλότητας και αποδοχής της βιωματικής συνθετότητας μέσα από το δύναμαι.
Το ότι δηλαδή η σκέψη οδηγεί στο βάθος και βάθος σημαίνει εγκατάλειψη της επιφάνειας και προσέγγιση του απύθμενου. Εν κατακλείδι, του ίδιου του νοήματος της ζωής που αποτελεί από μόνη της έναν σκεπτικό λαβύρινθο. Για τον λόγο αυτό η θέση του στοχαστή είναι πάντα επισφαλής.
Γιατί για να αποκαλυφθεί η απλότητα, η πόρευση γίνεται μόνο μέσα από Συμπληγάδες. Και ο στοχαστής δείχνει το δρόμο και όχι τον τρόπο προσπέλασής τους.
zachfil64@gmail.com
