Οι Δρόμοι της Ελιάς καταγγέλλουν απερίφραστα την πρόσφατη καταστροφή που σημειώθηκε στο παλαιστινιακό χωριό αλ-Μουγκαγίρ, βορειοανατολικά της Ραμάλα, όπου ο ισραηλινός στρατός ξερίζωσε μέσα σε τρεις ημέρες 10.000 ελαιόδεντρα, ορισμένα ηλικίας έως και εκατό ετών. Η επιχείρηση συνοδεύτηκε από στρατιωτικό αποκλεισμό, συλλήψεις κατοίκων και του δημάρχου. Σύμφωνα με δηλώσεις ισραηλινού διοικητή, «η καταστροφή των δέντρων της ελιάς έγινε για να φοβηθεί όχι μόνο αυτό το χωριό, αλλά κάθε παλαιστινιακό χωριό».
Η απώλεια είναι ανυπολόγιστη. Σχεδόν ο μισός ελαιώνας του χωριού αφανίστηκε, λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τη συγκομιδή. Η ελιά, βασικό μέσο διατροφής και εισοδήματος, δεν είναι μόνο καλλιέργεια· είναι στοιχείο ταυτότητας, ιστορικής συνέχειας και πολιτισμού για όλους τους λαούς της Μεσογείου.
Η καταστροφή των ελαιώνων δεν αποτελεί απλώς οικονομικό πλήγμα. Είναι πράξη πολιτιστικής εξάλειψης, που στοχοποιεί μεθοδικά το ελαιόδεντρο για να αποδυναμώσει τη συλλογική μνήμη και τη σχέση των κοινοτήτων της Δυτικής Όχθης με τη γη τους.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τους Κανόνες Πολέμου (Συμβάσεις της Γενεύης και Πρόσθετα Πρωτόκολλα), απαγορεύεται ρητά η καταστροφή καλλιεργειών, τροφίμων και μέσων επιβίωσης ενός άμαχου πληθυσμού ως μέσο εκφοβισμού ή τιμωρίας. Η λεγόμενη «καμένη γη» και το ξερίζωμα δέντρων που αποτελούν πηγή τροφής και επιβίωσης συνιστούν παράνομες πράξεις συλλογικής τιμωρίας και μπορούν να χαρακτηριστούν εγκλήματα πολέμου.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει ήδη επισημάνει ότι «σε πολλές περιπτώσεις, οι πελώριες καταστροφές πολιτικών υποδομών διαπράχθηκαν από τον ισραηλινό στρατό παρά την προφανή απουσία στρατιωτικής επιτακτικής ανάγκης και κατά παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου». Τονίζει επίσης ότι το γεγονός «πως πολιτικό κτίριο μπορεί να χρησιμοποιήθηκε από εμπόλεμο μέρος δεν το καθιστά αυτομάτως στρατιωτικό στόχο». Η εκτεταμένη και εσκεμμένη καταστροφή πολιτικών ιδιοκτησιών και γεωργικών γαιών πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας για εγκλήματα πολέμου.
Η καταστροφή των ελαιώνων του αλ-Μουγκαγίρ δεν είναι μόνο μια περιβαλλοντική πληγή. Είναι κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών διεθνών κανόνων, που έχουν θεσπιστεί για την προστασία των αμάχων και της φύσης σε καιρό πολέμου.
Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη. Η UNESCO οφείλει άμεσα, σε έκτακτη συνεδρίαση, να αναγνωρίσει τους ελαιώνες της Δυτικής Όχθης ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ώστε να διασωθεί αυτός ο αιώνιος πολιτιστικός και φυσικός θησαυρός της Μεσογείου.
Η ειρήνη δεν μπορεί να θεμελιωθεί πάνω σε καμένα χωράφια και ξεριζωμένα δένδρα.
Φωτογραφία: Παλαιστίνιοι κάτοικοι του αλ-Μουγκαγίρ επιθεωρούν τις ζημιές που προκλήθηκαν από την τριήμερη ισραηλινή πολιορκία του χωριού, 25 Αυγούστου 2025. (Φωτογραφία: Anne Paq/Activestills)
Η παρούσα επιστολή κοινοποιείται στους εξής θεσμούς:
The Cultural Routes of the Council of Europe
The Executive Director, European Institute of Cultural Routes, Council of Europe
UNESCO World Heritage Centre
The Executive Director, International Olive Council (IOC)
