Του Γιώργου Παναγόπουλου

Οι συνθήκες που δημιουργούνται σε οικονομικό επίπεδο είναι σίγουρα πρωτόγνωρες για τους περισσότερους πολίτες αυτής της χώρας. Μετά όμως από το πισωγύρισμα του σήμερα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι στο μέλλον θα δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη. Πέρα λοιπόν από τα μνημόσυνα για τους κομμένους μισθούς και επιδόματα υπάρχει η ανάγκη να δούμε τι θα κάνουμε παρακάτω. Το παλιό μοντέλο οικονομικής μεγέθυνσης έχει τελειώσει. Η ανάπτυξη μέσω κατανάλωσης έκλεισε τον κύκλο της όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο. Η χρηματοπιστωτική φούσκα έχει σκάσει και αργά αλλά σταθερά θα πρέπει όλοι να αναζητήσουμε τις πραγματικές πλουτοπαραγωγικές πηγές κάθε περιοχής. Λεφτά στην αγορά για να παριστάνουν κάποιοι τους έμπορους και κάποιοι άλλοι τους πελάτες,  το πιθανότερο είναι να μην «ξαναπέσουν» ποτέ.

Οι συνθήκες που διαμορφώνονται πρέπει να κάνουν όλους τους τοπικούς παράγοντες πολύ πιο προσεκτικούς σε σχέση με το ποια έργα προωθούν και τι αναμένουν να αποδώσουν αυτά στην τοπική οικονομία. Η εποχή που υιοθετούσαν όποιο έργο τύχαινε μπροστά τους ή έβρισκαν μια πρόσφορη χρηματοδότηση αποτελεί παρελθόν. Στη νέα εποχή κάθε έργο που εντάσσεται ή προτείνεται για χρηματοδότηση θα πρέπει να υπηρετεί συγκεκριμένους αναπτυξιακούς στόχους. Το να στέλνονται κατάλογοι έργων για ένταξη όπως έκανε – για παράδειγμα – πρόσφατα ο Δήμος Καλαμάτας στο ΕΣΠΑ  δεν έχει πλέον κανένα νόημα. Δεν είναι μόνο ότι δεν πρόκειται να χρηματοδοτηθούν όλα αυτά τα έργα μιας και ξεπερνούν κατά πολύ τον προϋπολογισμό του ΕΣΠΑ, το κυριότερο είναι ότι χωρίς ιεράρχηση δεν πρόκειται να παραχθεί κανένα ουσιαστικό αναπτυξιακό όφελος. Ολα καλά και χρήσιμα είναι, αλλά πρέπει να υπάρχει και μια σύνδεση με τις πραγματικές δυνατότητες.

Οι σκόρπιες ιδέες που έχουν κατατεθεί κατά καιρούς από το δήμαρχο Καλαμάτας είναι τόσες πολλές και τόσο αντιφατικές μεταξύ τους που είναι αλήθεια ότι έχουν μπερδευτεί οι πάντες. Ισως ο στόχος να είναι τελικά αυτός. Να ακουστούν, δηλαδή, όλα και τα αντίθετά τους, να μην γίνει τίποτα και όλοι να περιμένουν να γίνει αυτό που άκουσαν και τους άρεσε. Ισως πάλι ελλείψει σχεδίου και συγκροτημένης πρότασης ο δήμαρχος να «ξεφουρνίζει» κάθε φορά κάτι που άκουσε και του φάνηκε καλή ιδέα. Ετσι ο καιρός περνά, ο δήμαρχος «παίζει» επικοινωνιακά και η ζωή συνεχίζεται με μικροεπεμβάσεις και σημειακές διευθετήσεις. Σε κάθε περίπτωση, όταν ξεκινάς από την «ιδέα» διάνοιξης της Αριστομένους μέσα από το πάρκο Σιδηροδρόμων, στην πορεία εγκαταλείπεις, μετά πας για διαπλάτυνση πεζοδρομίων και καταλήγεις σε έναν εξαιρετικό πεζόδρομο στο πάνω μέρος της Αριστομένους, έχει συντελεσθεί όχι απλά μεταστροφή αλλά συνολική ανατροπή των αρχικών προθέσεων. Την ίδια περίοδο έτρεξε, από σπόντα, ένα πρόγραμμα για κατασκευή ποδηλατοδρόμου που η αλήθεια είναι ότι η υλοποίησή του έχει βελτιώσει σημαντικά το κυκλοφοριακό αλλά και την ποιότητα ζωής εκατοντάδων Καλαματιανών που τους δόθηκε η ευκαιρία να κάνουν το ποδήλατό τους τρόπο ζωής. Ολα αυτά δείχνουν ότι τελικά κάποια  σημαντικά πράγματα δεν σχεδιάστηκαν αλλά έτυχαν και πέτυχαν.

Η ιδέα που ακούγεται τελευταία για επέκταση  των ποδηλατοδρόμων στον κεντρικό άξονα είναι σίγουρα εξαιρετική, η οποία διανθισμένη με ποδήλατα που θα προσφέρει ο δήμος θα μπορούσε να δώσει άλλο χρώμα στο κέντρο της πόλης, ανοίγοντας νέες προοπτικές στον τουρισμό, όπως αυτή που ζήσαμε προ ημερών με τους εκατοντάδες ποδηλάτες επιβάτες κρουαζιερόπλοιου. Η ανάπλαση της κεντρικής πλατείας είναι μια καλή ευκαιρία για να αναθεωρήσει ο δήμαρχος τις ιδέες του και να υιοθετήσει ένα συνολικό σχέδιο αναπλάσεων που θα καθιστά την Καλαμάτα φιλική για τους κάτοικους και τους επισκέπτες της. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει ο κεντρικός άξονας της πόλης από το Νέδοντα πάνω από την Κεντρική Αγορά μέχρι το «Φιλοξένια» να γίνει κλειστός πεζόδρομος – ποδηλατόδρομος στον οποίο θα κινούνται μόνο μικρά «ελαφρά» μέσα μαζικής μεταφοράς (μίνι μπας).

Η ανάδειξη του Νέδοντα και του ορεινού όγκου, η αξιοποίηση του Ιστορικού Κέντρου της πόλης και βέβαια η ανάδειξη σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια του παραλιακού μετώπου της Καλαμάτας περνά μέσα από μια τέτοια συνολική παρέμβαση. Το να αλλάξεις πλάκες στην πλατεία είναι μάλλον εύκολο και προσφέρει ψήφους, δεν αποτελεί όμως αυτό που θα προσθέσει προστιθέμενη αξία στην περιοχή. Μετά από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο κέντρο της πόλης πιστεύουμε ότι κατάλαβαν όλοι και κυρίως κάποιοι επιχειρηματίες της Παραλίας ότι η πεζοδρόμηση μεγάλου μέρους της Ναυαρίνου θα προσδώσει μεγαλύτερη αξία στις επιχειρήσεις τους. Οι εποχές αλλάζουν και απαιτούν κινήσεις πέρα από το συνηθισμένο. Οι αναπλάσεις στην εποχή των εύκολων δανεικών αποτελούσαν μοχλό επανεκλογής. Στη νέα περίοδο -όταν γίνονται- θα πρέπει να λειτουργούν πολλαπλασιαστικά στην αγορά και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας. Οι καινούργιες πλάκες στην κεντρική πλατεία δεν προσφέρουν τίποτα. Αντίθετα μια συνολική ανάπλαση της χρήσης του κεντρικού άξονα και της παραλιακής θα έδιναν άλλες αναπτυξιακές δυνατότητες στην πόλη. Οσο για αυτούς που θέλουν οπωσδήποτε καινούργιες πλάκες αυτές θα μπορούσαν να μπαίνουν σταδιακά.

Υ.Γ.: Οι επόμενες ημέρες είναι κρίσιμες για το μέλλον της χώρας. Οι εξελίξεις είναι δραματικές και δυστυχώς τα πράγματα πλέον δεν κρίνονται μόνο από εμάς. Εμείς είχαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια την ευκαιρία να αλλάξουμε τα πράγματα, να μαζέψουμε την κατάσταση για να μην βρεθούμε σε αυτή τη δύσκολη θέση. Δυστυχώς δεν το πράξαμε. Το κακό είναι ότι ακόμα και τώρα που είμαστε στο χείλος του γκρεμού κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να πηδήξουμε μια ώρα αρχύτερα. Μπορεί να «σωθεί» κάποιος που δεν θέλει; Θα πάψουμε επιτέλους να αναζητούμε εύκολες και ανώδυνες λύσεις; Μετά από την εμπειρία των τελευταίων χρόνων θα συνεχίσουμε να  ακολουθούμε τις σειρήνες της ήσσονος προσπάθειας ή θα καταλάβουμε ότι τα ψέματα και τα καλαμπούρια τελείωσαν; Το «ελληνικό όνειρο» όπως δομήθηκε τα χρόνια της μεταπολίτευσης αποτελεί παρελθόν. Οσο γρηγορότερα το συνειδητοποιήσουμε τόσο συντομότερα θα μπούμε σε μια  νέα εποχή ανάπτυξης.