Η ματαίωση αρχικά των καρναβαλικών εκδηλώσεων κόντρα στις παραδόσεις και την ελαφρότητα, το έγκαιρο κλείσιμο των σχολείων και των χώρων ψυχαγωγίας στη συνέχεια, το καθυστερημένο έστω κλείσιμο των εκκλησιών και η ολική απαγόρευση κυκλοφορίας δείχνουν να αποτρέπουν την εκθετική αύξηση κρουσμάτων και θυμάτων της θανατηφόρου νόσου.
Ο περιορισμός της κυκλοφορίας έχει δώσει χρόνο στην κυβέρνηση να προετοιμάσει τις δομές υγείας. Η πρόσληψη νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού από τη μια μεριά και η εξασφάλιση των απαραίτητων μέσων για την αντιμετώπιση της πανδημίας από την άλλη φαίνεται να προχωρούν με γρήγορο ρυθμό και στα πλαίσια βέβαια των εφικτών δυνατοτήτων. Η έλλειψη, για παράδειγμα, μασκών προστασίας που παρατηρείται οφείλεται στην παγκόσμια έλλειψη των συγκεκριμένων ειδών και στη δυσκολία εξεύρεσής τους. Σε κάθε περίπτωση, παρά τα όποια λάθη ή παραλείψεις που εύκολα μπορεί κάποιος να βρει για να σηκώσει το δάχτυλο, φαίνεται πως καταβάλλεται προσπάθεια ώστε το σύστημα υγείας να ανταποκριθεί στην αυξημένη πίεση που θα δεχτεί το επόμενο διάστημα. Τα πράγματα δηλαδή πάνε καλά μέχρι στιγμής, αλλά είμαστε ακόμα μακριά από το να πούμε ότι ξεπεράστηκε με επιτυχία ο κίνδυνος. Αυτό θα συμβεί όταν θα αρχίσουμε να έχουμε καθημερινά λιγότερους νοσούντες και νοσηλευόμενους στο σύστημα υγείας.
Η αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πανδημίας φαίνεται πως είναι δύσκολη υπόθεση, τόσο γιατί δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες όσο και γιατί το εμβόλιο καθυστερεί. Οι εκατόμβες των θυμάτων σε άλλες χώρες δείχνουν ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά και δεν προσφέρονται για εύκολα αναθέματα. Το πρώτο ζήτημα για τη χώρα μας είναι να καταφέρει να βγει από τη συγκεκριμένη περιπέτεια με τις λιγότερες δυνατές απώλειες σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού. Να θρηνήσουμε δηλαδή όσο το δυνατόν λιγότερους συνανθρώπους μας.
Η επόμενη μέρα πάντως, τόσο για τη χώρα μας όσο και για τον κόσμο συνολικά, θα είναι δύσκολη. Τα πάντα δείχνουν ότι θα έχουμε τεράστιες ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα. Η παγκόσμια οικονομία έχει πληγεί σε τεράστια έκταση, οι επιπτώσεις μόνο με εκτεταμένο πόλεμο μπορούν να συγκριθούν. Οι συνέπειες θα επηρεάσουν άμεσα την καθημερινότητα όλων μας. Το πλήγμα που θα δεχτεί ο τουρισμός στη χώρα μας θα είναι τεράστιο. Εκφράζονται πλέον φόβοι ότι δεν θα χαθεί μόνο η φετινή χρονιά, αλλά και οι επόμενες. Η μείωση της αγοραστικής δύναμης σε Ευρώπη και Αμερική, καθώς και ο φόβος για ασθένειες, θα φέρουν συνολικότερη ύφεση και ζήτηση υπηρεσιών αναψυχής. Την ίδια ώρα ο αγροτικός τομέας θα υποστεί τις συνέπειες της παγκόσμιας ύφεσης, μιας και οι καταναλωτές θα αναζητήσουν λιγότερα και φθηνότερα προϊόντα διατροφής. Η μείωση του εισοδήματος σε όλους τους τομείς της οικονομίας είναι πλέον δεδομένη - αυτό που μένει να μάθουμε είναι το μέγεθος και το χρονικό βάθος αυτής της ύφεσης.
Μαγικές λύσεις των οικονομικών προβλημάτων βεβαίως δεν υπάρχουν. Ο δανεισμός, είτε με ευρωπαϊκά ομόλογα είτε με ελληνικά, είναι μία κάποια λύση, αρκεί τα χρήματα να κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις και ουσιαστική στήριξη της οικονομίας και του εισοδήματος των πολιτών. Το πιθανότερο όμως είναι τα δανεικά να ριχτούν ως καύσιμο στην κατανάλωση, τονώνοντας πρόσκαιρα την οικονομία και αφήνοντας για το μέλλον την αντιμετώπιση του ουσιαστικού προβλήματος. Το ζήτημα του παγκόσμιου δανεισμού αποτελεί μια βόμβα που έχει πλέον ενεργοποιηθεί και ουδείς γνωρίζει πώς θα την εξουδετερώσει, ούτε και τι θα ακολουθήσει μια πιθανή έκρηξή της.
Η οικονομική ύφεση και ειδικότερα η μείωση του εισοδήματος των πολιτών είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει νέο κύμα λαϊκισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο. Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι μετά από μία μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση έχουμε πάντα τεράστιες τραγωδίες. Η ενίσχυση των ακραίων φωνών οδηγεί πάντα σε πολέμους και σε αιματηρές συγκρούσεις. Ελπίζουμε αυτή τη φορά να διαψευστούν οι χειρότερες προβλέψεις και να μείνουμε στις ανθρώπινες απώλειες και στις οικονομικές συνέπειες του κορονοϊού. Είμαστε με δυο λόγια στην αρχή μιας τεράστιας κρίσης, η οποία θα ξεπεραστεί με τις λιγότερες δυνατές απώλειες μόνο αν όλοι μας δείξουμε σωφροσύνη και δεν παρασυρθούμε από τις ακραίες φωνές του μίσους και του λαϊκισμού. Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα και χρειαζόμαστε εκτός από σύνεση και τύχη. Προς το παρόν ας κάνουμε το εύκολο, να μείνουμε σπίτι μας.
panagopg@gmail.com
