Οι αγρότες δεν βρίσκουν εργάτες για να μαζέψουν την παραγωγή τους. Οι επιχειρήσεις στον τομέα του τουρισμού όλο το καλοκαίρι αναζητούσαν προσωπικό. Σειρά επιχειρήσεων ζητά καθημερινά εργαζόμενους -αν ανατρέξει κάποιος στη σελίδα με τις μικρές αγγελίες της “Ε” θα διαπιστώσει το ενδιαφέρον αλλά και τις θέσεις που μένουν ακάλυπτες. Την ίδια ώρα η ανεργία στη χώρα, παρότι τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί, παραμένει υψηλή. Πώς εξηγείται να υπάρχουν τόσοι άνεργοι και ταυτόχρονα να υπάρχουν ακάλυπτες χιλιάδες θέσεις εργασίας; Πώς εξηγείται η συγκεκριμένη αντίφαση; Μήπως τελικά δεν υπάρχει ανεργία αλλά... αεργία;

Εύκολη απάντηση δεν υπάρχει, γιατί το ζήτημα είναι εξαιρετικά σύνθετο. Υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν ότι με βάση τα προσόντα τους δεν μπορούν να πάνε για ελιές, ούτε να σερβίρουν τουρίστες. Είναι άνθρωποι με σπουδές σε αντικείμενα που δεν έχουν επαγγελματική προοπτική, αλλά δεν θέλουν να κάνουν και δουλειές κατώτερες των προσόντων τους. Πρόκειται για μια απολύτως ορθολογική επιλογή από τη στιγμή που με κάποιον τρόπο καταφέρνουν να ζουν -κυρίως μέσω του εισοδήματος των γονιών τους- αναμένοντας την επιθυμητή θέση εργασίας. Υπάρχει και μια άλλη κατηγορία με χαμηλά προσόντα, που ζει με επιδόματα απορίας και περιστασιακή “μαύρη” απασχόληση και η οποία δεν μπαίνει στην επίσημη αγορά εργασίας γιατί δεν την συμφέρει. Κανένας δεν θα πάει να δουλέψει όταν τα λεφτά που εξασφαλίζει με ελάχιστα μεροκάματα και επιδόματα είναι περισσότερα από αυτά που θα λάμβανε αν εργαζόταν με το κατώτατο ημερομίσθιο.

Η καρδιά του ζητήματος είναι τελικά το ύψος της αμοιβής, το οποίο προφανώς και έχει να κάνει συνολικά με τη λειτουργία της οικονομίας. Η αύξηση της αμοιβής δεν είναι βεβαίως κάτι απλό μιας και έχει να κάνει με την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, την παραγωγικότητα και τις δεξιότητες των εργαζομένων και βέβαια τη συνολική πορεία της οικονομίας. Σε ένα σύστημα με επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν και εισφοροδιαφεύγουν, με έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που καλύπτεται σε βάρος των εργαζομένων και με ένα κράτος που δεν μπορεί να ασκήσει ορθολογική πολιτική στην εκπαίδευση αλλά και τα επιδόματα, είναι λογικό να παρουσιάζονται αντιφάσεις στην αγορά εργασίας. Το χειρότερο είναι ότι το διαπιστωμένο πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται, αλλά ξορκίζεται με όρους επικοινωνίας εύκολου εντυπωσιασμού.

panagopg@gmail.com