Οι μονοήμερες εκδρομές έχουν χαρακτήρα εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό. Ετσι οι καθηγητές, πρώτα πηγαίνουν τα παιδιά σε κάποιο μουσείο, όπου εκπληρώνουν την υποχρέωση για εκπαίδευση και στη συνέχεια τα πηγαίνουν σε κάποιο πολυκατάστημα, όπου υποτίθεται ψυχαγωγούνται. Αν αυτή η πρακτική ήταν ανεκτή τα προηγούμενα χρόνια, που η χώρα μας ζούσε στην παραζάλη της καταναλωτικής αυταπάτης, σήμερα που η κρίση έχει φτάσει στο απόγειό της, θα απαιτούσε κανείς από τους εκπαιδευτικούς να είναι πιο υποψιασμένοι και πιο ευαίσθητοι στις επιλογές τους. Θα απαιτούσε να στέκονται κριτικά, απέναντι στα σύμβολα του μαζικοποιημένου πολιτισμού, που γεννά συνεχώς ψεύτικες ανάγκες, για να σπρώχνει τους ανθρώπους (μέσω της διαφήμισης) στο ταμείο μαγαζιών, με στόχο αφ' ενός τα υπερκέρδη των ιδιοκτητών τους, αφ' ετέρου την αποβλάκωση του κοινού και τον εγκλωβισμό του στο σχήμα, δουλειά - κατανάλωση - δουλειά.
Και αν υποθέσουμε ότι η άνω θέση εμπεριέχει μια συνολική αμφισβήτηση του κυρίαρχου συστήματος, στην οποία δεν έχουν καμία διάθεση να προσχωρήσουν οι εκπαιδευτικοί μας, θα περίμενε κανείς από αυτούς, τουλάχιστον, να γνωρίζουν ότι ένα πολυκατάστημα αποτελεί μια συγκέντρωση κεφαλαίου, προς όφελος των λίγων και σε βάρος των πολλών εμπόρων. Το παραμύθι ότι τα πολυκαταστήματα προσφέρουν εργασία έχει πλήρως αποδομηθεί. Η δημιουργία του Μall στην Ακαδημία Πλάτωνος, το οποίο έχει εξαγγελθεί ότι θα κατασκευασθεί, λέγεται ότι θα προσφέρει 1.600 νέες θέσεις κακοαμειβόμενης και ανασφαλούς εργασίας (τετράωρη, κυλιόμενη εργασία κ.λπ.). Ταυτόχρονα όμως, αυτό το τερατούργημα θα είναι η αιτία, όπως καταγγέλλουν οι εμπορικοί σύλλογοι της περιοχής, να καταστραφούν τα μικρά εμπορικά καταστήματα στις γύρω περιοχές και να απολεσθούν 7.000-8.000 θέσεις κανονικής εργασίας. Αλλά, αν ούτε και αυτό αγγίζει τους εκπαιδευτικούς μας, θα έπρεπε  τουλάχιστον να λαμβάνουν υπόψη τους ότι σήμερα στις μαθητικές τάξεις υπάρχουν παιδιά οικογενειών, που τα καταφέρνουν πολύ δύσκολα και τους λείπουν ακόμα και τα στοιχειώδη. Στα παιδιά  αυτά, η επίδειξη, ως μοντέλου ζωής, ενός κόσμου ιλουστρασιόν, που  αναπόφευκτα θα τον συγκρίνουν με τη δική τους ζωή, μόνο κατάθλιψη μπορεί να τους δημιουργήσει και αίσθημα  μειονεξίας.  
Τι πρέπει να γίνει; Να πάψουμε να ονειρευόμαστε απωλεσθέντες παραδείσους. Να μην ελπίζουμε ότι θα ξαναγίνουν τα πράγματα όπως ήταν. Να οικοδομήσουμε μια κοινωνία στηριγμένη σε πραγματικές αξίες που είναι  η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, η πνευματικότητα, η ολιγάρκεια. Το σχολείο θα έπρεπε να είναι πρωτοπόρο σε αυτό τον τομέα και θα έπρεπε να πρωτοστατεί σε εκδηλώσεις, στις οποίες θα αναλύεται ο τρόπος παραγωγής των αγαθών που καταναλώνουμε, οι συνθήκες εργασίας και εκμετάλλευσης (ιδίως στις χώρες του τρίτου κόσμου) για την παραγωγή αυτών, η επίπτωση της παραγωγής αυτών στους περιορισμένους φυσικούς πόρους του πλανήτη μας κ.λπ.  
Η κρίση είναι ένας επώδυνος τρόπος για να ανακαλύψουμε ότι έχουμε δομήσει τη ζωή μας, σε λάθος βάσεις. Η προσωπική και συλλογική μείωση των υλικών αναγκών, ως αποτέλεσμα  συνειδητής επιλογής και ως στάση  ζωής, είναι απελευθερωτική. Δεν έχει  καμία σχέση με την βίαιη λιτότητα που επιβάλλεται με τα μνημόνια από το κράτος, η οποία στερεί τα στοιχειώδη και αναγκαία αγαθά, από την πλειοψηφία των ανθρώπων, με πρόσχημα την οικονομική κρίση, στην πραγματικότητα όμως, με σκοπό να διατηρήσει τα προνόμια  των λίγων. Με  αφορμή την κρίση  λοιπόν καλούμεθα να ζήσουμε, μια σαφώς ποιοτικότερη ζωή, με λιγότερα αγαθά, βασισμένη στην αυτάρκεια και στην εθελοντική απλότητα και είναι καθήκον του σχολείου να διδάξει στα παιδιά μας αυτό τον τρόπο ζωής. 

Βάσω Μαρίνη
Δικηγόρος - Γαργαλιάνοι