Οι Περιφέρειες που έχουν πέσει στην «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων», έχουν μεγάλη μετανάστευση του νεότερου πληθυσμού, η οποία οδηγεί σε μείωση του ενεργού πληθυσμού, των αποφοίτων πανεπιστημίου και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε δυσκολίες στη διατήρηση ταλέντων. Πέρυσι λοιπόν τον Νοέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να εντάξει την Περιφέρεια Πελοποννήσου στις 10 ευρωπαϊκές Περιφέρειες που θα λάβουν τεχνική βοήθεια για να διατηρήσουν, να προσελκύσουν και να αναπτύξουν το ταλαντούχο-ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το brain drain, αλλά και γενικότερα τις επιπτώσεις της δημογραφικής συρρίκνωσης. Σύμφωνα πάντα με την ΕΕ, οι 46 ευρωπαϊκές Περιφέρειες που βρίσκονται σε «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» αντιμετωπίζουν μια επιταχυνόμενη μείωση του πληθυσμού τους σε ηλικία εργασίας, καθώς κι έναν χαμηλό και στάσιμο αριθμό ατόμων με τριτοβάθμια εκπαίδευση, μεταξύ 2015 και 2020. Οι περισσότερες από αυτές τις Περιφέρειες εμφανίζουν επίσης κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από το 64% του μέσου όρου της ΕΕ και έχουν επίσης περισσότερο πληθυσμό που ζει σε αγροτικές περιοχές (31% σε σύγκριση με 21% κατά μέσο όρο στην ΕΕ).
Η «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» ενέχει λοιπόν σημαντικό κίνδυνο για τη μακροπρόθεσμη ευημερία των συγκεκριμένων περιοχών. Αυτές οι Περιφέρειες αντιμετωπίζουν σοβαρές διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως α) αναποτελεσματικότητα στην αγορά εργασίας, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τα συστήματα εκπαίδευσης ενηλίκων και β) χαμηλές επιδόσεις στην καινοτομία, στη δημόσια διακυβέρνηση ή στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Με απλά λόγια: Η Περιφέρεια Πελοποννήσου βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου κινδύνου, που ευσχήμως χαρακτηρίζεται «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» και αν δεν ανατρέψει το brain drain κινδυνεύει να συνθλιβεί στις συμπληγάδες της δημογραφικής συρρίκνωσης και της οικονομικής στασιμότητας.
Από πέρυσι η στήλη προειδοποιεί: «Η νέα μετανάστευση ενδέχεται να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις την επόμενη πενταετία λόγω της μεγάλης ζήτησης ανθρώπινου δυναμικού στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, όπου υλοποιούνται ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ. Γι’ αυτό δεν αρκεί η τεχνική βοήθεια της ΕΕ, για να παραμείνουν ή να επιστρέψουν τα ταλέντα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου: Απαιτείται ένα «εθνικό σχέδιο Μάρσαλ» για τη διάσωση της Πελοποννήσου. Όμως οι περισσότεροι πολιτικοί ασχολούνται μόνο με τη νομή της εξουσίας, αδιαφορώντας πλήρως για το παρόν και το μέλλον του Μοριά».
Καταφανώς όμως οι τοπικές αρχές και οι πολιτικοί της Πελοποννήσου έχουν διαφορετική άποψη και θεωρούν ότι η Περιφέρεια μπορεί να βγει από την «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» με την ίδια πολιτική που την παγίδεψε. Ανεξάρτητα όμως από ό,τι πιστεύει ο καθένας μας, όλα ανεξαιρέτως τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου βουλιάζει ολοένα και πιο βαθιά στον βάλτο της οικονομικής στασιμότητας και ότι η γερασμένη κοινωνία της δεν έχει τη δύναμη που απαιτείται για να κάνει μια καινούργια αρχή. Όλα τα υπόλοιπα είναι μεγάλα λόγια για συνέδρια και ημερίδες.
Θανάσης Λαγός
