Τα εμβόλια κατά του κορονοϊού είναι πλέον διαθέσιμα, κάθε μέρα και σε περισσότερους πολίτες. Ο εμβολιασμός μας αφορά όλους και είναι ένας από τους βασικότερους πυλώνες αντιμετώπισης της πανδημίας.
Η έναρξη των εμβολιασμών παγκοσμίως ξεκίνησε από τους ηλικιωμένους λόγω τις μεγαλύτερης θνητότητας της Covid-19 σ΄αυτούς. Το εμβόλιο της Astra Zeneca χορηγείται σε άτομα 60-64 ετών διότι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας δεν είχαν συμπεριληφθεί στις πρώτες μελέτες της εταιρείας.
Σύμφωνα με νεότερες ανακοινώσεις, μετά τους ανθρώπους 75-79 ετών προτεραιότητα πλέον θα δίνεται στις ευπαθείς ομάδες ανεξαρτήτως ηλικίας. Σε αυτές τις ομάδες ανήκουν οι μεταμοσχευμένοι, οι αιμοκαθαιρόμενοι, οι καρκινοπαθείς υπό χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες κ.α.
Για τις υπόλοιπες σοβαρές παθήσεις, που αφορούν άτομα 18-59 ετών θα υπάρξει ηλικιακή κατηγοριοποίηση, αμέσως μετά την ομάδα 60-64. Αυτές οι παθήσεις αφορούν σε χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού, χρόνια καρδιαγγειακή νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια νεφρική νόσος, χρόνια ηπατική νόσος, χρόνια νευρολογικά νοσήματα, καρκίνος, ανοσοκαταστολή, αιμοσφαιρινοπάθειες, διαταραχές σπληνός, σοβαρή ψυχική νόσος, νοοσογόνος παχυσαρκία κ.α.
Απόλυτη αντένδειξη εμβολιασμού αποτελεί η οποιαδήποτε σοβαρή υπερευαισθησία στα περιγραφόμενα ενεργά συστατικά του εμβολίου, καθώς και το προηγούμενο ιστορικό αναφυλαξίας σε εμβόλιο για τη νόσο Covid-19. Όσον αφορά στις έγκυες, τα παιδιά και τους εφήβους κάτω των 16 ετών δεν ενδείκνυται προς το παρόν ο εμβολιασμός λόγω έλλειψης δεδομένων.
Ο εμβολιασμός θα πρέπει να αναβάλλεται σε ασθενείς με οξεία σοβαρή εμπύρετη νόσο.
Καμμία χρόνια αγωγή δεν αποτελεί αντένδειξη εμβολιασμού.
Οι ασθενείς που λαμβάνουν χημειθεραπευτική ή ανοσοτροποποιητική αγωγή πρέπει να καθορίσουν το χρονοδιάγραμμα του εμβολιασμού τους σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό τους.
Οι πιο συνηθισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολιασμού είναι πόνος στο σημείο της ένεσης, πονοκέφαλος, μυαλγίες, αρθραλγίες, κόπωση, ρίγος ή και πυρετός. Υποχωρούν σύντομα και δεν πρέπει να σας ανησυχούν, διότι είναι ένδειξη ότι ο οργανισμός σας ανταποκρίνεται στο εμβόλιο. Η λήψη παρακεταμόλης μετά τον εμβολιασμό δεν απαγορεύεται αλλά πρέπει να αποφεύγεται η προληπτική λήψη φαρμάκων όπως η παρακεταμόλη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή τα αντισταμινικά (ενδέχεται να οδηγήσει σε μειωμένη ανοσολογική αντίδραση) πριν από το εμβόλιο.
Τα μέτρα ατομικής προφύλαξης και κοινωνικής απομόνωσης θα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται και μετά τον εμβολιασμό για όσο χρονικό διάστημα κριθεί αναγκαίο (μάσκα, υγιεινή χεριών, αποστάσεις). Κι αυτό διότι παρότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι υψηλή ως προς τη νόσηση και παρότι βρέθηκε πως τα εμβόλια μειώνουν έως και 20 φορές το ιικό φορτίο σε τυχούσα μόλυνση του εμβολιασμένου, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο εάν αυτή η μείωση είναι αρκετή για να εμποδίσει τη μετάδοση.
Οι άνθρωποι που έχουν κάνει και τις δύο δόσεις των εμβολίων της Pfizer/BioNTech ή της Moderna κατά της Covid-19 δεν είναι -πλέον- ανάγκη να μπουν σε απομόνωση εάν έρθουν σε επαφή με διαγνωσμένο κρούσμα κορονοϊού μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
Γνωρίζουμε πως οι ιοί μεταλλάσσονται συνεχώς. Περιστασιακά μια μετάλλαξη μπορεί να κάνει τον ιό μεταδοτικότερο αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο ιός θα γίνει πιο επικίνδυνος ή πιο θανατηφόρος. Η πρόκληση σοβαρής νόσου στον ξενιστή (αυτόν που ‘κολλάει’ τον ιό) δεν είναι πάντα προς το συμφέρον ενός ιού, γιατί ο ξενιστής θα πεθάνει χωρίς να μεταδώσει σε πολλούς τη νόσο: άρα η επιδημία θα είναι ταχύτερη αλλά μικρής εμβέλειας. Στην περίπτωση του κορονοϊού φαίνεται πως τόσο το βρετανικό στέλεχος όσο και το νοτιοαφρικανικό είναι κατά 50% περίπου πιο μεταδοτικά.
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων στον τύπο του Sars Cov 2 χωρίς μετάλλαξη κυμαίνεται από 95% (Pfizer/BioNTech) έως 59,5% (Οξφόρδης/AstraZeneca), ποσοστά διόλου χαμηλά εάν σκεφτούμε πως πως το εμβόλιο της γρίπης είναι αποτελεσματικό κατά 60%, αλλά σώζει ετησίως πολλές ζωές. Όσον αφορά στις μεταλλάξεις, τα ποσοστά είναι από 89,3% (Novavax) έως 74,6% (Οξφόρδης/AstraZeneca) για αυτήν του Ηνωμένου Βασιλείου κι από 49,4% (Novavax) έως 57% (Johnson & Johnson).
Πρέπει να σημειωθεί πως οι έρευνες συνεχίζονται. Ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού αποτελεί ανάχωμα στην εξέλιξη της πανδημίας.