Πολλοί είναι οι γονείς που τρομάζουν και σκέφτονται πώς μπορούν να προφυλάξουν τα παιδιά τους από ανάλογες ή και λιγότερο επικίνδυνες καταστάσεις. Η επικοινωνία που χτίζεται μεταξύ γονιών και παιδιών είναι η ασπίδα για τα παιδιά, αλλά και για ολόκληρη την οικογένεια. Η επιστημονική ομάδα της συμβουλευτικής Γραμμής 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» υπογράφει έναν οδηγό απόκτησης επικοινωνίας, που στηρίζεται στην έκφραση των συναισθημάτων των παιδιών.
Επιπλέον, οι ψυχολόγοι της συμβουλευτικής Γραμμής 11525 απαντούν καθημερινά από τις π.μ. έως τις 9 μ.μ., για να δώσουν λύσεις και κατευθύνσεις σε ό,τι μπορεί να απασχολεί κάποιον.
ΟΔΗΓΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Στο ερώτημα πώς μπορούν οι γονείς να ενισχύσουν την έκφραση συναισθημάτων στην οικογένεια, η επιστημονική ομάδα της Γραμμής 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» επισημαίνει ότι η σημασία της έκφρασης των συναισθημάτων των παιδιών φαίνεται να είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Λόγω και της τρέχουσας επικαιρότητας, πολλοί είναι οι γονείς που φοβούνται μήπως το παιδί τους δυσκολεύεται να τους μιλήσει για ό,τι μπορεί να του συμβαίνει. Φυσικά, για να μπορέσει ένα παιδί να εκφραστεί, θα πρέπει να έχει γίνει καλή προετοιμασία από τη μεριά των γονέων.
ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙ Ο ΓΟΝΙΟΣ
Πολύ σημαντική θέση, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, έχει η συνολική επικοινωνία μέσα στην οικογένεια: το κατά πόσο αυτή επιτρέπεται και ενθαρρύνεται. Χρειάζεται λοιπόν να δίνονται ευκαιρίες για επικοινωνία. Να κατανοεί το παιδί ότι οι γονείς είναι διαθέσιμοι για εκείνο, αν θα χρειαστεί να μιλήσει για κάτι, και να μη δίνουν την αίσθηση ότι είναι μονίμως απορροφημένοι “στα δικά τους” ή σε προβλήματα. Να μην νιώσει το παιδί ότι αν μιλήσει για οτιδήποτε μπορεί να είναι ένα ακόμα βάρος για τους γονείς του.
ΝΑ ΕΧΕΙ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ
Για να μπορέσει ένα παιδί να εκφράσει πώς αισθάνεται, χρειάζεται να νιώσει ότι έχει το χώρο και το χρόνο γι’ αυτό, καθώς και την ασφάλεια ότι δεν θα επικριθεί. Η αποδοχή ή η απόρριψη που βιώνει το παιδί είναι πολύ βασικό στοιχείο για το αν θα αποφασίσει να ανοιχτεί ή όχι για κάτι που το δυσκολεύει. Αν ξέρει από πριν ότι θα τιμωρηθεί με ακραίο τρόπο ή θα ταπεινωθεί (ή πιο απλά θα λάβει μια απάντηση ότι δεν πρέπει να αισθάνεται έτσι όπως αισθάνεται...), τότε είναι πολύ πιθανό να μην μπει καθόλου στη διαδικασία.
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗΣ
Μια πολύ σημαντική έννοια στην οποία πρέπει να δώσουμε προσοχή, όταν αναφερόμαστε στα συναισθήματα, είναι η ενσυναίσθηση. Ενσυναίσθηση είναι η δυνατότητα του ατόμου να μπει στη θέση του άλλου και να αισθανθεί όπως εκείνος. Να αισθανθεί δηλαδή πέρα από τα όρια του εαυτού του. Ενσυναίσθηση δεν σημαίνει ότι οι δύο γίνονται ένας, και χρειάζεται η διάκριση να είναι ξεκάθαρη ώστε να μην αισθάνεται κανείς ότι «χάνει» τον εαυτό του. Η ενσυναίσθηση όμως είναι κάτι που ο γονιός αξίζει να προσπαθήσει. Να καταλάβει δηλαδή πώς αισθάνεται το παιδί από τη δική του θέση και με τα δικά του δεδομένα, στην εκάστοτε ηλικία που βρίσκεται – και να μην το αντιμετωπίσει μόνο με τα δικά του μέτρα ως ενήλικος.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΣΤΑΣΗΣ
Καθοριστική είναι και η σημασία της προσωπικής στάσης των γονέων σε σχέση με τα δικά τους συναισθήματα. Είναι εκείνοι που θα δώσουν το «καλό παράδειγμα» μέσω της δικής τους συμπεριφοράς. Πρέπει να λειτουργήσουν δηλαδή σαν μοντέλο, από το οποίο το παιδί θα μπορέσει να μάθει και να το μιμηθεί.
Ο τρόπος που οι γονείς εκφράζονται και αλληλεπιδρούν παίζει πολύ βασικό ρόλο στον τρόπο που θα επιλέξει και το παιδί να αντιμετωπίσει τα συναισθήματα τα δικά του, αλλά και των γύρω του. Για παράδειγμα, αν ένας γονιός δεν εκφράζει ποτέ το θυμό του και επιλέγει να τον κρύβει και να μην τον αναγνωρίζει, όταν το παιδί του θυμώνει, τότε ίσως το θεωρεί ανεξήγητο και χωρίς λόγο, και τιμωρεί το παιδί μάλιστα για το θυμό του αυτό – μαθαίνοντάς το τελικά ότι ο θυμός είναι ένα συναίσθημα κακό που δεν πρέπει να βιώνει! Από την άλλη, ένας γονιός που αναγνωρίζει ότι και ο ίδιος μπορεί να θυμώσει, όταν αυτό συμβεί δεν είναι καταστροφικό και μπορεί να το κατονομάσει μπροστά στο παιδί του, οπότε δίνει ένα παράδειγμα θετικό. Αυτό σαφώς αφορά όλα τα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά.
ΧΩΡΙΣ ΤΑΜΠΕΛΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΥΣΕΙΣ
Κλείνοντας, η επιστημονική ομάδα της Γραμμής 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» συμβουλεύει τους γονείς να αποφύγουν τις ταμπέλες και τις γενικεύσεις, αλλά να ακούν το κάθε περιστατικό ξεχωριστά και όχι προεξοφλώντας την κατάσταση. Επίσης, φράσεις του τύπου «έλα μωρέ, έτσι είσαι εσύ, κλαις με το παραμικρό» δεν μπορούν ποτέ να είναι βοηθητικές.
Και μια συμβουλή για το τέλος: Μην προσπαθείτε να επιβάλετε τις δικές σας λύσεις στα προβλήματα των παιδιών, ειδικά εάν δεν σας έχει ζητηθεί. Πριν προσεγγίσετε το παιδί, θυμηθείτε: Ακούω. Ρωτάω. Δεν αποσπώ. Δεν επικρίνω. Δεν προσπαθώ να διορθώσω ή να ωραιοποιήσω.
Η ΓΡΑΜΜΗ 11525
Η πανελλαδική Γραμμή 11525 του “Μαζί για το Παιδί” είναι μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας που απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς. Έχει συμβουλευτικό και παραπεμπτικό χαρακτήρα και προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες. Τηλεοπτικό σποτ Γραμμής:
https://youtu.be/6Vurai6rRF8
