Μαγεία ο οδοντωτός σιδηρόδρομος, ένα ταξίδι ονειρεμένο, καλύτερο και απ’ ό,τι το φανταζόμαστε. Το όνειρο των παιδικών μας χρόνων έγινε πράξη την περασμένη Τετάρτη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Εν Συρμώ - Γιορτές Οδοντωτού”, που οργανώνονται με αφορμή τη συμπλήρωση 120 χρόνων από τη λειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής.

Δημοσιογράφοι και φωτογράφοι από διάφορες περιοχές της χώρας ζήσαμε από κοντά τη μοναδική εμπειρία της διαδρομής από το Διακοφτό στα Καλάβρυτα.

Ξεναγός ήταν ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Οδοντωτού Γιάννης Καραπαναγιώτης, στο ταξίδι μας σε μια διαδρομή 22.346 μέτρων, από τα 0 στο Διακοφτό έως τα 720 μέτρα υψόμετρο στα Καλάβρυτα, δίπλα από το φαράγγι του Βουραϊκού, μέσα από ξεχωριστά τοπία με τα δέντρα και την πυκνή βλάστηση, τα βράχια, τους καταρράκτες και τις άλλες εικόνες εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς.

Από το 5,8 έως το 8,1 χιλιόμετρο το τρένο χρησιμοποίησε τα δόντια, καθώς εκεί είναι η μεγαλύτερη ανωφέρεια. Το ταξίδι είχε στάσεις για φωτογράφιση στα πιο εντυπωσιακά σημεία, όπως οι Πόρτες, στο 10,6 χλμ. της διαδρομής, με τις δύο γειτονικές γέφυρες - σήραγγες. Η παλιά γέφυρα - σήραγγα καταργήθηκε λόγω των ζημιών και των κινδύνων που υπήρχαν από τις κατολισθήσεις βράχων. Εντυπωσιακό σημείο και οι επιβλητικοί βράχοι με τα δικαστήρια, ένα ανάγλυφο μέσα στο βράχο που μοιάζει με πραγματική αίθουσα δικαστηρίου.

Στάση κάναμε και στο σταθμό της Ζαχλωρούς (στο Μέγα Σπήλαιο), σε έναν υπέροχο τόπο. Ο ξεναγός μάς ενημέρωσε ότι ο οδοντωτός έχει 10 τούνελ και 29 μεταλλικές γέφυρες. Ακόμα, το 2003 ολοκληρώθηκε η πλήρης ανακαίνιση της γραμμής και από το καλοκαίρι του 2009 τη διαδρομή την καλύπτουν τα νέα ελβετικά τρένα.

Στο σταθμό των Καλαβρύτων μας περίμενε μία ακόμα έκπληξη: μία από τις παλιές ατμομηχανές του οδοντωτού, ένα "μουντζούρης" ανακατασκευασμένος, που δούλευε, σφύριζε κι έκανε μια διαδρομή δεκάδων μέτρων. Ατμομηχανή που δούλεψε για πρώτη φορά πριν από 120 χρόνια. 

Ο άνθρωπος που ζωντάνεψε τον "μουντζούρη" είναι ο Νίκος Ταγαρούλιας, Καλαματιανός στην καταγωγή, συνταξιούχος του ΟΣΕ. Εργάστηκε, όπως μας είπε, στον Οργανισμό, στο μηχανοστάσιο του Ρέντη και σε όλο το σιδηροδρομικό της χώρας, 43 χρόνια, 3 μήνες και 5 μέρες... Εχει δουλέψει και στη γραμμή Αθήνα - Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα και μας ενημέρωσε ότι ο "μουντζούρης" έκανε το ταξίδι Αθήνα - Καλαμάτα σε 12 ώρες. Θυμόταν ότι το τρένο σταματούσε παντού: και στο χιλιόμετρο στο Πλατύ (Μπάστα) και στη Βαλύρα και στο Μπαλιάγα, παντού.

Ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας που ανέβηκε μαζί με τους δημοσιογράφους με τον οδοντωτό, επεσήμανε ότι «ο οδοντωτός πέρα από τη μοναδικότητα, την ιστορική και πολιτιστική παρακαταθήκη του, είναι και ένας αναπτυξιακός τουριστικός πόλος». Παρατήρησε πως «όσοι γνωρίσουν αυτή τη διαδρομή, θα ξανάρθουν» - και σημείωσε ότι «οι άνθρωποι των μέσων ενημέρωσης είχαν την καλύτερη ευκαιρία να γνωρίσουν τη μοναδικότητα της γραμμής και να γίνουν πρεσβευτές της και ευρύτερα της περιοχής».

Ο δήμαρχος Αιγιαλείας Θανάσης Παναγόπουλος τόνισε ότι «ο οδοντωτός συνδέει τη θάλασσα με το βουνό, έφερε πιο κοντά τους ανθρώπους». Παρατήρησε πως «στόχος μας είναι να αναδείξουμε το τουριστικό προϊόν, να μας επισκεφθούν όλοι οι Ελληνες. Εμείς δε θα περιμένουμε την ανάπτυξη, αλλά θα την επιδιώξουμε, θα την κυνηγήσουμε».

Η Μαρία Τσουκαλά, πρόεδρος της ΔΗΚΕΠΑ (Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Αιγιάλειας), σημείωσε ότι «ο οδοντωτός και το φαράγγι του Βουραϊκού είναι το δυνατό χαρτί της περιοχής μας. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε με εξωστρέφεια τα δυνατά μας χαρτιά. Αυτός ο Μάης και κάθε Μάης στη συνέχεια, θα είναι ο Μάης του οδοντωτού».

Ο δήμαρχος Καλαβρύτων Γιώργος Λαζουράς, που μας υποδέχθηκε στο σταθμό της πόλης, τόνισε: «Είναι μια σημαντική μέρα για την πόλη μας. Καταφέραμε και ξεκινήσαμε την πρώτη ατμομηχανή, 120 χρόνων. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τη μοναδικότητα, τον αναπτυξιακό, πολιτιστικό και περιβαλλοντικό πόλο που έχουμε. Ο οδοντωτός μάς ταξιδεύει, μας ενώνει, μας εμπνέει».

Ακολούθησε ενημέρωση και ξενάγηση από το δήμαρχο στο Μουσείο Ολοκαυτώματος, στο παλιό Δημοτικό Σχολείο των Καλαβρύτων, τόπο μαρτυρίας, που σε έφερνε πίσω στα χρόνια της θηριωδίας των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Ο δήμαρχος μας ενημέρωσε ότι στις 13 Δεκεμβρίου 1943 οι Γερμανοί εκτέλεσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό της πόλης, 600 και πλέον άτομα από 14 ετών και πάνω. «Εδώ συγκέντρωσαν όλο τον κόσμο και στο λόφο Καππή ήταν ο τόπος της εκτέλεσης», είπε ο Γ. Λαζουράς και τόνισε: «Εδώ είναι ο τόπος παντοτινού αποχωρισμού των Καλαβρυτινών. Οι γυναίκες και τα παιδιά αποχαιρέτησαν τους άνδρες, τους οποίους δεν ξαναείδαν. Είναι η ζωντανή μνήμη». Στο χώρο υπάρχουν προσωπικά αντικείμενα, φωτογραφίες και τα ονόματα των εκτελεσμένων και στη μέση ένα φέρετρο με τη σβάστικα, με τη σημαία των Ναζί. «Ποτέ πια φασισμός, ποτέ πια πόλεμος, αλλά κοιτάμε μπροστά, είναι το μήνυμα», παρατήρησε ο δήμαρχος και πρόσθεσε: «Εδώ δεν πατάνε τέτοιες ιδεολογίες, δεν πατάνε Χρυσαυγίτες. Στις εκλογές είχαμε 2% Χρυσή Αυγή, όμως δεν είναι Καλαβρυτινοί, αλλά υπάλληλοι».

Στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχει μνημείο, άγαλμα που απεικονίζει τη μάνα να μεταφέρει τραβώντας σε κουβέρτα τον εκτελεσμένο πατέρα, μαζί με το μικρό γιο και τη μικρή κόρη, εικόνα πραγματική μετά την εκτέλεση.