1. Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης
Τα προβλήματα που προέκυψαν από τη δημιουργία νέων τμημάτων και τη συγχώνευση με το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας χωρίς σχέδιο, χωρίς ακαδημαϊκά κριτήρια και χωρίς υποστήριξη σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, είναι πλέον εμφανή. Η δημιουργία νέων τμημάτων και η συγχώνευση έγινε με μικροκομματικά κίνητρα και μοναδικό κριτήριο την ικανοποίηση αυστηρά και μόνο πελατειακών αιτημάτων και σχέσεων, χωρίς να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα (όπως, π.χ., πόσους φοιτητές μπορεί να υποστηρίξει το Ελληνικό Κράτος έτσι ώστε να έχουν αξιοπρεπείς και ποιοτικές σπουδές; Πόσους αποφοίτους μπορεί να απορροφήσει η ελληνική οικονομία;) Η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από τη διασπορά περιφερειακών τμημάτων που προέκυψαν μετά τη συγχώνευση
Στόχος είναι να ορισθεί από την Σύγκλητο αμέσως Επιτροπή η οποία θα καταρτίσει Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου με κριτήρια, ακαδημαϊκά, εκπαιδευτικά, ερευνητικά, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τους ανθρώπινους πόρους, τις υποδομές, τη δυνατότητα παροχής στέγασης και σίτισης των φοιτητών, την οικονομία και την συγκέντρωση των τμημάτων μιας σχολής στην ίδια γεωγραφική περιοχή. Η Πολιτεία και οι τοπικοί παράγοντες πρέπει να αντιληφθούν ότι η περιοχή χρειάζεται ένα αναγνωρίσιμο και διακριτό για την αριστεία Πανεπιστήμιο και όχι ένα υποβαθμισμένο Πανεπιστήμιο Πατρών, διασκορπισμένο σε διάφορες πόλεις χωρίς ακαδημαϊκό περιβάλλον και με οριακές ελλείψεις. Το Πανεπιστήμιο Πατρών μπορεί να αποτελέσει πόλο ανάπτυξης στην περιοχή, φέρνοντας μακροπρόθεσμα οφέλη στην περιφέρεια. Χρειάζεται όμως ορθολογισμός και όχι εξυπηρέτηση τοπικών συμφερόντων και μικροπολιτική.
2. Ψηφιακός μετασχηματισμός και οικονομική διαχείριση
Η γραφειοκρατία απαιτεί ισχυρό ψηφιακό μετασχηματισμό, απλοποίηση των διαδικασιών και οργανωσιακές αλλαγές με συνακόλουθη εκπαίδευση όλου του προσωπικού αναφορικά με τις νέες δεξιότητες. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Πανεπιστημίου Πατρών με ανοιχτές τεχνολογίες πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Οι σύγχρονες εφαρμογές, όπως κινητές εφαρμογές, πρέπει να είναι στην καρδιά αυτού του μετασχηματισμού. Η διασύνδεση όλων των πληροφοριακών συστημάτων και η εξυπηρέτηση σε ένα βήμα είναι άμεση προτεραιότητα. Μέσα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο θα εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες για την εξάλειψη της γραφειοκρατίας. Πρέπει όμως να ανοίξει η συζήτηση για ένα νέο μοντέλο οργάνωσης του πανεπιστημίου έξω από το ασφυκτικό δημοσιονομικό λογιστικό. Η Πολιτεία οφείλει να αφήσει το Πανεπιστήμιο να αναπνεύσει, να το εμπιστευτεί και τότε μόνο θα υπάρξει σημαντική ανάπτυξή του σε ακαδημαϊκά και ερευνητικά θέματα. Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο ΕΛΚΕ πρέπει να μετεξελιχθεί σε ΑΕ ή ΝΠΙΔ με διαφάνεια, με ενσωμάτωση της Εταιρείας Αξιοποίησης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου έτσι ώστε να αποφέρει σημαντική οικονομική βοήθεια στο Πανεπιστήμιο.
3. Ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών
Πρέπει να σχεδιασθούν και να υλοποιηθούν ξενόγλωσσα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Έτσι θα δημιουργηθεί το νέο Πανεπιστήμιο Πατρών με ξεχωριστή θέση στο παγκόσμιο χάρτη, η οποία θα έχει και σημαντικά οφέλη για όλη την περιοχή. Όλοι γνωρίζουμε ότι το Πανεπιστήμιο από την αρχή της δημιουργίας του στα μέσα της δεκαετίας του 1960 καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής από κοινωνική, οικονομική, ακαδημαϊκή, μορφωτική και τεχνολογική σκοπιά. Έφερε στην πόλη ισχυρό νεανικό πληθυσμό από όλη τη χώρα, διδακτικό προσωπικό υψηλού επιπέδου, πρόσθεσε εξωστρέφεια και δυναμισμό και μετέτρεψε την Πάτρα σε σημείο αναφοράς.
4. Εξωστρέφεια και κοινωνική διάδραση
Πρέπει άμεσα να ξεκινήσουμε δράση για την προσέλκυση δωρεών, υποτροφιών και χορηγιών και γι’ αυτόν το σκοπό θα απευθυνθούμε σε εύρωστα οικονομικά μέλη της αχαϊκής κοινωνίας. Στόχος μας είναι να αποκτήσουμε «επώνυμα» κτήρια και αμφιθέατρα, αλλά και άλλους χώρους με το όνομα των δωρητών. Θα ζητήσουμε από τη Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας να σχεδιάσουμε ένα τετραετές πρόγραμμα αναβάθμισης του ερευνητικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού και μια σειρά έργων σε ένα καλά οργανωμένο κτηριολογικό πρόγραμμα. Η πόλη, με δεδομένη την εξαιρετική προσβασιμότητά της, μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς του συνεδριακού τουρισμού με το υφιστάμενο σύμπλεγμα συνεδριακών υποδομών που όμοιό του δεν υπάρχει στην Περιφέρεια και που θα μπορούσε να συμπληρωθεί στο εγγύς μέλλον με ξενοδοχειακές υποδομές. Στην λογική αυτή κινείται η αναβάθμιση και διεθνοποίηση της έκθεσης PatrasIQ, βασικός πυλώνας της οποίας είναι το Πανεπιστήμιο. Η παρουσία του Πανεπιστημίου στην πόλη της Πάτρας θα εξασφαλιστεί με τη δημιουργία Λέσχης και Κέντρου Πληροφόρησης. Επίσης θα γίνει αίτημα προς την Κτηματική Υπηρεσία του Ελληνικού Δημόσιου και το Δήμο Πατρέων για παραχώρηση κτηρίου στην πόλη της Πάτρας για κάλυψη αναγκών του Πανεπιστημίου. Θα ολοκληρωθεί και θα αναδειχθεί το Περιαστικό Πάρκο με την αισθητική αναβάθμιση και ενίσχυση των πράσινων ελεύθερων χώρων της Πανεπιστημιούπολης και δημιουργία μονοπατιών ερμηνείας περιβάλλοντος και την ανάδειξη και ενίσχυση του ρόλου των Μουσείων του Πανεπιστημίου μέσω μιας συνεκτικής δομής διαχείρισης, έτσι ώστε να αποτελέσει έναν πολυχώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων και αναψυχής για τους πολίτες της Πάτρας. Θα ενισχυθεί η ανάπτυξη συνεργασιών ανάμεσα σε πανεπιστημιακούς ερευνητές και πατρινούς συγγραφείς για την έκδοση μελετών με αντικείμενο την ιστορία, τον πολιτισμό, τη βιομηχανία και άλλα θέματα που σχετίζονται με την πόλη των Πατρών. Θα σχεδιαστεί συστηματικά μια δράση «το Πανεπιστήμιο πάει στη Πόλη και γνωρίζεται με τους πολίτες». Η Πάτρα ζει και από το Πανεπιστήμιο και οφείλει να το αγκαλιάσει και να δηλώσει ενεργά τη παρουσία της με υποτροφίες, χορηγίες και δωρεές.
Το Πανεπιστήμιό μας χρειάζεται σήμερα, περισσότερο από ποτέ, συναίνεση, διαφάνεια, σεβασμό στους θεσμούς. Κυρίως όμως απαιτείται ακαδημαϊκό όραμα και σχέδιο ανάπτυξης. Η νέα κανονικότητα που χρειαζόμαστε δεν πρέπει να είναι τοξική, αλλά να χαρακτηρίζεται από δημοκρατία, δημιουργικότητα, ορθολογισμό, αποφασιστικότητα, συνέργειες και αποτελεσματικότητα. Οφείλουμε να αποκτήσουμε την ικανότητα να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να κάνουμε το αυτονόητο πράξη στην καθημερινότητα. Οι χρόνιες βεβαιότητες υποχωρούν μπροστά στο απρόβλεπτο και οι κυρίαρχες απόψεις εγκαταλείπονται μπροστά στη νέα πραγματικότητα. Η αλλαγή παραδείγματος είναι περισσότερο αναγκαία από κάθε άλλη φορά σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Χρειάζονται νέες μέθοδοι και τρόποι για την αντιμετώπιση της κρίσης. Σχεδιασμός και δουλειά, με Λόγο, Ήθος και Πάθος. Έτσι θα μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία, στη δεκαετία 2020 – 2030.
*Ο Χρήστος Ι. Μπούρας είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στο Τμήμα Μηχ. Η/Υ και Πληροφορικής και υποψήφιος Πρύτανης
