Οι απαντήσεις ξεχωριστές, όπως και τα παιδιά που με χαρά συνέβαλλαν σε αυτό το ρεπορτάζ, πιστοποιώντας με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, πως αυτή η χώρα έχει μοναδικό υλικό, αλλά πρέπει να μάθει και να το αξιοποιεί και να το σέβεται. Καμπανάκι του κινδύνου λοιπόν, για την ηγεσία τα λόγια των νέων και πολύτιμη διασαφήνιση της κατάστασης για την επόμενη φουρνιά που έρχεται.
Ας δούμε τι έχουν λοιπόν να πουν η φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Θεσσαλονίκης Βασιλική Καρούμπαλη, ο φοιτητής Ιατρικής Αθήνας Φώτης Καραχάλιας, ο φοιτητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας Κωνσταντίνος Καραθανάσης, ο φοιτητής του Πολυτεχνείου Πάτρας Θεόδωρος Βασιλόπουλος και η φοιτήτρια της Νομικής Αθήνας Βασιλίνα Χελιδώνη.
1. Είσαι ικανοποιημένος/η από το ΑΕΙ που σπουδάζεις (εκπαιδευτικά-λειτουργικά); Aνταποκρίνεται στις προσδοκίες σου η σχολή ή περίμενες να δεις κάτι διαφορετικό;
Βασ. Καρ.: «Η Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ θεωρείται από τις πρώτες νεοσύστατες σχολές της πόλης, καθώς ιδρύθηκε μετά το Μακεδονικό Πόλεμο το 1925. Ουσιαστικά ο στόχος της σχολής αυτής είναι διπλός. Αφενός συμβάλλει στη δημιουργία ικανών στελεχών για την ένταξή τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αφετέρου προετοιμάζει και προωθεί φοιτητές για ερευνητές φιλολόγους. Λειτουργικά όμως έχει πολλές ελλείψεις, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, καθώς μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η καθαριότητα μέσα στη σχολή, με αποτέλεσμα να τεθεί ως θέμα στην επικαιρότητα. Οι κτηριακές εγκαταστάσεις είναι αρκετά ικανοποιητικές και σε πολύ καλή κατάσταση διατηρούνται οι βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια. Ελλείψεις, δυστυχώς, παρατηρούνται στη διοικητική οργάνωση της σχολής και στο προσωπικό».
Φωτ. Καρ.: «Από μικρός η Ιατρική ήταν το μοναδικό επάγγελμα που ήθελα να ασκήσω, επομένως είμαι απόλυτα ικανοποιημένος με το να φοιτώ στην Ιατρική Αθήνας. Αλλωστε, αποτελεί ένα διεθνώς αναγνωρισμένο τμήμα στο οποίο έχουν διδάξει καθηγητές με τεράστιο επιστημονικό έργο και έχουν αποφοιτήσει πολλοί διακεκριμένοι επιστήμονες. Η σχολή ανταποκρίνεται εν μέρει στις προσδοκίες μου, όχι σε όλες, αλλά αυτό είναι λογικό να συμβαίνει μιας και η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα της κρίσης δεν είναι και η πιο ευχάριστη. Οπότε, το ελληνικό πανεπιστήμιο που συνιστά κομμάτι της κοινωνίας επηρεάζεται από τη γενικότερη εικόνα.
Πάντως, για τα ελληνικά δεδομένα και σε σχέση με άλλες σχολές το
επίπεδο εδώ είναι υψηλό και η εκπαιδευτική διαδικασία αρκετά αξιόλογη».
Κων. Καρ.: «Σε γενικές γραμμές, το ίδρυμα στο οποίο φοιτώ (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) αποτελεί ένα σύγχρονο ίδρυμα, που κάνει προσπάθειες να αναπτυχθεί. Θα πρέπει να κρίνουμε τις λειτουργίες του σφαιρικά. Το επίπεδο των καθηγητών είναι αρκετά υψηλό, όπως επίσης και των παρεχόμενων γνώσεων, υστερεί όμως το ίδρυμα στο επίπεδο των παρεχόμενων, προς τους φοιτητές, υπηρεσιών, όπως επίσης και στο κτηριακό».
Θεόδ. Βασ.: «Θεωρώ πως το Πανεπιστήμιο της Πάτρας ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες μου. Δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα από άποψη καταλήψεων, όπως άλλα αντίστοιχα πανεπιστήμια. Αναφορικά με τις γνώσεις που παρέχει, αυτές σίγουρα είναι ικανοποιητικές, ωστόσο το αντικείμενο που διδάσκει απαιτεί πρακτική εξάσκηση και εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων, εν προκειμένω με έναν έμπειρο μηχανικό».
Βασ. Χελ.: «Η Νομική Σχολή Αθηνών ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μου και νιώθω ουσιαστικά ικανοποιημένη από αυτήν. Κατά τη γνώμη μου το πανεπιστήμιο είναι ανταγωνιστικό και οι Ελληνες φοιτητές της Νομικής δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα σε ακαδημαϊκό επίπεδο από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ή Αμερικανούς φοιτητές. Η Νομική Αθηνών είναι ενεργητικότατη και παραγωγική συμμετέχοντας με επιτυχία σε διεθνείς διαγωνισμούς εικονικής δίκης. Αυτό που θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα -και ξεχωρίζει- είναι το ανθρώπινο δυναμικό τόσο από πλευράς καθηγητών όσο και από πλευράς φοιτητών. Οι καθηγητές μας είναι άρτια επιστημονικά καταρτισμένοι με πλούσιο συγγραφικό έργο και μεταδοτικότητα και τα μαθήματα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα εφ’ όλης της ύλης. Το μόνο που με απογοητεύει είναι ότι το ασταθές πολιτικό σκηνικό και η κακή οικονομική κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπουν στη Νομική να λειτουργήσει όπως θα έπρεπε. Οι φοιτητές έχουν καταστεί θύματα των απεργιών, των καταλήψεων, των απολύσεων και της κάκιστης πανεπιστημιακής διοίκησης. Ευελπιστώ όμως ότι τα προβλήματα αυτά είναι ιάσιμα και είμαι αισιόδοξη για το μέλλον της σχολής».
2. Σκέπτεσαι να αναζητήσεις εργασία εντός της Ελλάδας ή και στο
εξωτερικό; Περνά από το μυαλό σου η ιδέα να ασχοληθείς με κάποιο άλλο αντικείμενο, διαφορετικό από αυτό των σπουδών σου;
Βασ. Καρ.: «H αλήθεια είναι πως οι εποχές που το εργασιακό περιβάλλον σε απορροφούσε αμέσως μετά το τέλος των φοιτητικών χρόνων έχει πλέον εκλείψει και η σύγχρονη πραγματικότητα μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως η άμεση αναζήτηση εργασίας είναι αναγκαία. Σχεδόν όλα τα επαγγέλματα, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μου, έχουν κορεστεί με αποτέλεσμα πολλοί νέοι να αναγκάζονται να αναζητήσουν εργασία σε διαφορετική χώρα. Από τη δική μου σκοπιά επικρατεί η άποψη πως πρώτα οφείλω να εξαντλήσω κάθε πιθανότητα ανεύρεσης εργασίας σε ελλαδικό έδαφος και ύστερα να επεκταθώ στο εξωτερικό. Το σίγουρο πάντως είναι πως το εξωτερικό σου προσφέρει μια μεγαλύτερη άνεση, όμως δε πρέπει να παραβλέπουμε πως η μαζική μετανάστευση των νέων παιδιών είναι και ένα πρόβλημα για τη χώρα μας».
Φωτ. Καρ.: «Οπως ανέφερα, η Ιατρική είναι το μόνο επάγγελμα που θα ήθελα να ασκήσω, επομένως θα προτιμούσα να μην ασχοληθώ με κάτι διαφορετικό. Οσον αφορά στο κομμάτι της αναζήτησης εργασίας, θα ήθελα πολύ να συνεχίσω να εργάζομαι στην Ελλάδα, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί και από την αναμονή της ειδικότητας που θα επιλέξω. Ενας ακόμα λόγος που θα με ωθούσε στο εξωτερικό (και που ίσως εξηγεί επίσης τη μεγάλη φυγή ιατρών από την Ελλάδα) αποτελεί το γεγονός ότι οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες και η Αμερική προσφέρουν περισσότερα τόσο ως προς την ιατρική κατάρτιση όσο και ως προς την οικονομική αποκατάσταση».
Κων. Καρ.: «Η έννοια της καριέρας, όπως και η έννοια των σπουδών, είναι στο μυαλό δυο όχι στατικές, αλλά πολύ δυναμικές έννοιες και δεν πρέπει να έχουν τόσο χρονικούς, όσο και γεωγραφικούς περιορισμούς. Αναμφίβολα, αν υπήρχε στο εξωτερικό η προοπτική να βρω κάτι το οποίο θα εξέλισσε το επαγγελματικό μου status, θα ακολουθούσα αυτήν την πρόκληση. Σχετικά τώρα με τον τομέα εργασίας, οι οικονομικές και διοικητικές σπουδές, χρειάζονται λίγο - πολύ σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας, οπότε είναι εξ ορισμού αδύνατον να εργαστώ σε αντικείμενο μακρινό από το αντικείμενο σπουδών μου».
Θεόδ. Βασ.: «Η κατάσταση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολη και σε ωθεί από μόνη της να βλέπεις τη λύση της φυγής στο εξωτερικό ως μονόδρομο. Το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού μαστίζεται όσο λίγα από την κρίση, καθώς σχετίζεται άμεσα με τη κατασκευή δημοσίων έργων. Ετσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, είμαι σε θέση να συμβιβαστώ με διαφορετικό αντικείμενο από αυτό των σπουδών μου, προκειμένου να διεκδικήσω τις πιθανότητες για μια ποιοτική ζωή. Αλλωστε αυτός είναι και ο ρόλος του πανεπιστημίου. Να σε μάθει αρχικά να σκέπτεσαι πολύπλευρα, διευρύνοντας τους ορίζοντές σου».
Βασ. Χελ.: «Ναι, θα ήθελα να αναζητήσω εργασία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ώστε να αποκτήσω περισσότερη εμπειρία. Εξαρτάται από τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν και τους όρους εργασίας. Οχι, δεν σκέφτομαι να ασχοληθώ με κάποιο άλλο αντικείμενο εκτός από τα νομικά αυτή την στιγμή».
3. Εχεις στο μυαλό σου κάποιο μεταπτυχιακό; Αν ναι στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Βασ. Καρ.: «Η εξέλιξη των σπουδών ακόμη και μετά τα 4-5 βασικά χρόνια φοίτησης είναι απαραίτητη στις μέρες μας. Πιστεύω ότι κάποιο μεταπτυχιακό μπορεί να καθορίσει τον μετέπειτα επαγγελματικό βίο και να συμβάλλει στην πνευματική και επαγγελματική μας εξέλιξη. Αξιόλογα μεταπτυχιακά συναντά κανείς τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων. Κριτήρια για την επιλογή του, είναι τόσο το αντικείμενο μελέτης, όσο και οι οικονομικές δυνατότητες του καθενός. Πάντως είναι μια μοναδική εμπειρία και ένα ξεχωριστό εφόδιο».
Φωτ. Καρ.: «Αυτή τη στιγμή δε σκέφτομαι κάποιο μεταπτυχιακό μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου. Πρώτη μου προτεραιότητα αποτελεί η ειδικότητα και έπειτα αν εντοπίσω κάποιο αξιόλογο μεταπτυχιακό σχετικό με την ειδικότητά μου, ίσως και να το επιλέξω. Η επιλογή αυτή θα αφορά μάλλον το εξωτερικό, καθώς τα μεταπτυχιακά προγράμματα εκεί είναι πιο ανταγωνιστικά, πιο αναγνωρίσιμα στην επιστημονική κοινότητα και προσφέρουν περισσότερα εφόδια για την αγορά εργασίας».
Κων. Καρ.: «Ναι, έχω στο μυαλό μου να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου, μέσω ενός μεταπτυχιακού προγράμματος. Οπως είπα και νωρίτερα, οι σπουδές είναι κάτι δυναμικό που δεν επιδέχεται γεωγραφικών περιορισμών. Αν βρεθεί στο εξωτερικό ένα αντικείμενο που να με ενδιαφέρει και να θέλω να αναπτύξω τις γνώσεις μου πάνω σε αυτό, εννοείται πως θα το ακολουθούσα».
Θεόδ. Βασ.: «Η φυγή στο εξωτερικό είναι πλέον μια πολύ πιθανή λύση για μένα. Για το λόγο αυτό θεωρώ, πως ένα καλό μεταπτυχιακό σε ένα αξιόλογο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, πέρα από εφόδιο καριέρας, θα είναι και ένα εφόδιο ζωής, από άποψη χωροχρονικής προσαρμογής στο μελλοντικό επαγγελματικό μου περιβάλλον».
Βασ. Χελ.: «Θα ήθελα να κάνω ένα μεταπτυχιακό (γενικό LLM) στο Εμπορικό Δίκαιο στο University College London (UCL) και ένα μεταπτυχιακό (ειδικό LLM) στο Ναυτικό Δίκαιο στο Southampton University στην Μεγάλη Βρετανία».
4. Αν θα μπορούσες να αλλάξεις κάτι μέσα στο ελληνικό πανεπιστήμιο, τι θα ήταν αυτό;
Βασ. Καρ.: «Το πανεπιστήμιο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας. Οπως και στην κοινωνία, έτσι και στο πανεπιστήμιο οφείλουν να γίνουν ριζικές αλλαγές, τόσο σε λειτουργικό επίπεδο (υποδομές, εργαστήρια, υγιεινή), όσο και ουσιαστικά (άνιση διαχείριση και αθέμιτος ανταγωνισμός). Αν έπρεπε να αλλάξω κάτι συγκεκριμένα θα ήταν η σαθρότητα της διοίκησης του πανεπιστημίου, με ένα υγιές πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της δημόσιας διοίκησης, που θα παρέχει πραγματικές ευκαιρίες και εναλλακτικές λύσεις, στους εν δυνάμει επαγγελματίες, κάτι που φαντάζει δύσκολο, προκειμένου η Ελλάδα, να συνεχίσει να είναι ανταγωνιστική, σε υψηλά επίπεδα».
Φωτ. Καρ.: «Πολλές προτάσεις θα ήθελα να θέσω για την αναβάθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου. Οι προτάσεις, όμως, αυτές απαιτούν γενναία χρηματική ενίσχυση, οπότε οφείλουμε να είμαστε φειδωλοί στις απαιτήσεις μας από την Ελλάδα της κρίσης και να προτείνουμε μέτρα εφικτά. Το πρώτο πράγμα που θα επεδίωκα θα ήταν η τροποποίηση και ο εκσυγχρονισμός του προγράμματος σπουδών, διότι κατά τη γνώμη μου σε πολλές σχολές δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Θα επεδίωκα, επίσης, την αναδιαμόρφωση ορισμένων τμημάτων που δε δικαιολογούν την ύπαρξή τους με βάση τις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας, καθώς το μόνο που προσφέρουν είναι το "προνόμιο" του φοιτητή και όχι την ουσιαστική του κατάρτιση. Τέλος, θα επιθυμούσα να ασκούνταν διαφορετικοί τρόποι πίεσης από τους φοιτητές προς τον κρατικό μηχανισμό πέρα από το παράνομο κλείσιμο του πανεπιστημίου. Τρόποι τέτοιοι που θα επέτρεπαν τόσο την ικανοποίηση των φοιτητικών αιτημάτων όσο και την εύρυθμη λειτουργία του πανεπιστημίου».
Κων. Καρ.: «Δυστυχώς, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν την ατυχία να φέρουν, εκτός από όλες τις παθογένειες που φέρει η ελληνική κοινωνία γενικότερα και ορισμένες δικές τους ενδογενείς παθογένειες. Πιο συγκεκριμένα, πλην της διαφθοράς, της αναξιοκρατίας(και των λοιπών γνωστών παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας) που συναντάμε σε πολλές περιπτώσεις, το ελληνικό πανεπιστήμιο γεννά εστίες ανομίας, που οδηγούν σε σοβαρά περιστατικά βίας και παραβατικότητας. Για να περάσει λοιπόν το ελληνικό πανεπιστήμιο στο επόμενο επίπεδο θα πρέπει το κράτος και οι φορείς γενικότερα να μεριμνήσουν ώστε να εξαλειφθούν τέτοιου είδους φαινόμενα και να επανέλθει η ομαλότητα στα ιδρύματα. Δεν αρκεί όμως αυτό ώστε να μπορέσουμε να συγκρίνουμε τα ιδρύματά μας με αυτά της Ευρώπης. Τα πανεπιστήμιά μας έχουν μείνει πολύ πίσω σε σχέση με τα ευρωπαϊκά, κυρίως επειδή επί πολλές δεκαετίες ήταν αποκομμένα από την οικονομία και την αγορά της χώρας. Θα πρέπει, επιτέλους, τα πανεπιστήμιά μας, να αποκτήσουν αποτελεσματική σύνδεση με την αγορά, τόσο σε επίπεδο διαμόρφωσης του προγράμματος σπουδών και απορρόφησης των αποφοίτων, όσο και στον τομέα της εξεύρεσης των απαραίτητων πόρων για την ανάπτυξή τους».
Θεόδ. Βασ.: «Τα ελληνικά πανεπιστήμια διαθέτουν ένα εξαιρετικό υλικό. Αυτό όμως δεν αξιοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς συναντά συνεχώς εμπόδια, που φέρουν τη σφραγίδα του προβληματικού ελληνικού Δημοσίου (συνεχείς απεργίες διοικητικών υπαλλήλων κ.τ.λ.). Αν άλλαζα κάτι, σίγουρα θα ήταν ο τρόπος εκπροσώπησης των φοιτητών. Θεωρώ απαράδεκτο το παραταξιακό καθεστώς και την παράλογη τακτική κομματικοποίησης των νέων αυτής της χώρας από μηχανισμούς που έχουν ως μοναδικό σκοπό την υποβάθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου, με το πρόσχημα του συνδικαλισμού».
Βασ. Χελ.: «Αν είχα αυτήν την δυνατότητα, θα φρόντιζα κατ’ αρχήν για την προστασία των κτηρίων και των υποδομών του πανεπιστημίου για να εξασφαλιστεί η αδιατάρακτη λειτουργία του με τη δημιουργία υπηρεσιών φύλαξης. Στη συνέχεια απαραίτητη θα ήταν η δημιουργία βάσης δεδομένων και η διείσδυση του πανεπιστημίου στην ψηφιακή τεχνολογία. Ακολούθως, θα καταργούσα τον θεσμό των πολιτικών παρατάξεων γιατί πιστεύω ότι διασπούν την φοιτητική συνοχή αφού τα συμφέροντα των φοιτητών δεν βρίσκονται ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Προς επίρρωση της προσπάθειας αυτής θα δημιουργούσα ένα σύστημα αυτοαξιολόγησης των πανεπιστημίων και ποιοτικού ελέγχου όχι μόνο κατά την πρόσληψη των καθηγητών αλλά και στη συνέχεια. Ετσι θα καταργούνταν και οι όποιες πελατειακές σχέσεις καθηγητών και φοιτητών. Η αύξηση των κονδυλίων για την παιδεία δεν είναι αυτή καθεαυτή πανάκεια αλλά θα πρέπει να συνδεθεί με την θετική αξιολόγηση. Τέλος, θα βοηθούσε ιδιαίτερα η συνεργασία του
πανεπιστημίου με άλλα διακεκριμένα του εξωτερικού και οι διαλέξεις
ξένων επιστημόνων».
Επιμέλεια
Ηλίας Γεωργουλάκος
