Ένα καθημερινό και δύσκολα διαχειρίσιμο πρόβλημα για τους Μεσσήνιους φαρμακοποιούς αλλά και για τους ασθενείς, που αναγκάζονται να ψάχνουν από φαρμακείο σε φαρμακείο για το σκεύασμα που τους έχει γράψει ο γιατρός, προκαλούν οι ελλείψεις φαρμάκων στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μεσσηνίας Νίκο Ματθιόπουλο πάντα υπήρχαν ελλείψεις σε φάρμακα για σχεδόν όλο το φάσμα των παθήσεων (και όχι μόνο στην Ελλάδα), αλλά μετά την πανδημία Covid-19 και ειδικά φέτος εξαιτίας της έξαρσης των ιώσεων σε παιδιά, το πρόβλημα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Ευρείας κυκλοφορίας αντιπυρετικά φάρμακα, αντιβιοτικά και αντιικά, αλλά και εισπνεόμενα για βρέφη και πολύ μικρά παιδιά έχουν εξαφανιστεί από τις φαρμακαποθήκες και τα ράφια των φαρμακείων ως συνέπεια και της αυξημένης ζήτησης που υπάρχει για αυτά τα σκευάσματα. Ελλείψεις παρατηρούνται ακόμη σε σκευάσματα για καρδιακές παθήσεις και για την οστεοπόρωση, καθώς και σε ορισμένους τύπους ινσουλίνης και κολλύρια. Ενδεικτικό, πάντως, της κλιμάκωσης του διαχρονικού προβλήματος είναι και, όπως λέει ο κ. Ματθιόπουλος, τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν πως από το 2000 έως και το 2022 οι ελλείψεις σκευασμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά 20 φορές.
ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Η αυξημένη ζήτηση για κάποια σκευάσματα είναι, όμως, ένας από τους λόγους για τις ελλείψεις φαρμάκων. Ένας άλλος λόγος, επισημαίνει ο Νίκος Ματθιόπουλος, είναι τα προβλήματα που προκαλεί στην παραγωγή τους η έλλειψη πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας, από τις προμηθεύτριες Ινδία και Κίνα. Γι’ αυτό ακόμη και σκευάσματα που παράγονται στην Ελλάδα βρίσκονται σε έλλειψη, αφού οι φαρμακοβιομηχανίες δεν έχουν την πρώτη ύλη που χρειάζονται για την παραγωγή τους. Επιπλέον, η οικονομική κρίση, ως απόρροια της πανδημίας Covid-19, ανάγκασε πολλές χώρες να πάρουν μέτρα για τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν από την αγορά γνωστά και δοκιμασμένα φάρμακα (όπως κάποια αντιπηκτικά), γιατί δεν απέδιδαν κέρδος.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ
Ένας πολύ βασικός λόγος για τις ελλείψεις φαρμάκων είναι και οι παράλληλες εξαγωγές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΦ, μόνο πέρυσι έγιναν 400 εκατ. ευρώ εξαγωγές (το 1,38% του συνόλου εξαγωγών της χώρας) από τις φαρμακαποθήκες σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι τιμές είναι υψηλότερες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Ματθιόπουλος, για ένα πρωτότυπο φάρμακο που κοστίζει για παράδειγμα 1 ευρώ στην Ελλάδα, σε μια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η τιμή του διπλασιάζεται, ενώ στη Γερμανία και την Αυστρία τετραπλασιάζεται. Διευκρινίζει δε πως οι εξαγωγές είναι νόμιμες και θεσμοθετημένες, και ο νομοθέτης προβλέπει αφού καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας τότε να γίνεται εξαγωγή - ενώ ο ΕΟΦ θα πρέπει να γνωρίζει ποιές φαρμακαποθήκες εξάγουν φάρμακα και πού.
Εκτός, όμως, από τις παράλληλες εξαγωγές, στην έλλειψη σκευασμάτων από την αγορά συντελεί σύμφωνα με τον πρόεδρο των Μεσσήνιων φαρμακοποιών και η εφαρμογή του clawback και rebate, που σε συνδυασμό με τις μειωμένες τιμές φαρμάκων στη χώρα μας και το αυξημένο κόστος παραγωγής, καθιστούν ασύμφορες για τις εταιρείες τις εισαγωγές φαρμάκων στην Ελλάδα.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ
Ο Νίκος Ματθιόπουλος αναφέρθηκε και στην παρέμβαση του υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη, προκειμένου να δηλώσουν οι φαρμακαποθήκες τα αποθέματά τους σε 277 φάρμακα. Ο ίδιος, πάντως, θεωρεί ότι δεν θα έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, γιατί όχι μόνο δεν υπάρχει το προσωπικό στον ΕΟΦ για τους ελέγχους, αλλά και γιατί δεν μπορεί να εξαλείψει το φαινόμενο των ελλείψεων σε πρώτες ύλες. Είπε ακόμη πως ναι μεν φαίνεται να υπάρχει μια αποκλιμάκωση, αλλά πολύ αργή και για να υπάρξει ένα ορατό αποτέλεσμα τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, θα έπρεπε να σταματήσουν οι εξαγωγές και να υπάρξει ενημέρωση του κόσμου για τα γενόσημα, καθώς και έλεγχος σε όλη την αλυσίδα διακίνησης των φαρμάκων και καθολική εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Εν τω μεταξύ ήδη για 80 σκευάσματα έχουν απαγορευτεί οι εξαγωγές για 8 μήνες, ενώ για άλλα 70 για 6 μήνες.
