Κυριακή, 20 Ιουλίου 2014 17:36

Δ. Κατσώχη: "Εχουμε ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και σε όσους αγαπάμε να μεταδώσουμε το μήνυμα της αξίας της πρόληψης του καρκίνου"

Γράφτηκε από τον
Δ. Κατσώχη: "Εχουμε ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και σε όσους αγαπάμε να μεταδώσουμε το μήνυμα της αξίας της πρόληψης του καρκίνου"

 

«Εχουμε ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και σε όσους αγαπάμε να μεταδώσουμε το μήνυμα της αξίας της πρόληψης» σημειώνει, μιλώντας στην «Ε» η ακτινοθεραπευτής ­ογκολόγος δόκτωρ Δέσποινα Κατσώχη, πρόεδρος της «Aκος», μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, η οποία δραστηριοποιείται τα τελευταία 3 χρόνια στον αγώνα πρόληψης του καρκίνου.

 

«Εχουμε αναλάβει μια μεγάλη καμπάνια, θέλοντας να προβάλουμε αυτούς που ξεπέρασαν την ασθένεια, αυτούς που επανήλθαν στη ζωή τους και τη δουλειά τους, αυτούς που πέρασαν με επιτυχία αυτή την περιπέτεια» τονίζει η Δ. Κατσώχη.

Οπως επισημαίνει με ιδιαίτερη έμφαση, «αν 2.000 χρόνια προ Χριστού, ο Ιπποκράτης καταπολέμησε τις δεισιδαιμονίες, είναι χρέος μας να καταπολεμήσουμε τις προκαταλήψεις που σχετίζονται με τον καρκίνο -κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να το καταπολεμήσεις, διότι ο φόβος είναι κακός σύμβουλος και έχει πολύ μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις».

Παρατηρεί δε, με νόημα, ότι «είναι οι κακές, οι πονεμένες ιστορίες που πουλάνε και που δημιουργούν ένα αρνητικό ρεύμα, το οποίο δυστυχώς δημιουργεί μια κακή διάθεση μέσα στην κοινωνία. Καλό θα ήταν να αναφέρονταν και οι επιτυχίες, έτσι ώστε να ισορροπήσει κάπως η κατάσταση».

 

 

- Τι είναι η «Ακος», για ποιο σκοπό αποφασίστηκε να δημιουργηθεί και πού δραστηριοποιείται;

«Ξεκινώντας να πούμε ότι "άκος", στα αρχαία  ελληνικά, σημαίνει θεραπεία. Θεραπεία σώματος και ψυχής. Απαντώντας στο ερώτημά σας, τώρα, η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, με τον διακριτικό τίτλο "Ακος", στον πυρήνα της αποτελείται από επιστήμονες του χώρου της υγείας, που προσφέρουν, αφιλοκερδώς, στον αγώνα πρόληψης του καρκίνου και παρέχουν βοήθεια στους αποθεραπευμένους από τη νόσο.

Η "Ακος" δημιουργήθηκε πριν τρία χρόνια, από την ανάγκη μας να εκφραστούμε στο κοινωνικό σύνολο, γιατί μετά από 30 χρόνια ενασχόλησης με τον καρκίνο διαπιστώνουμε ότι ενώ η πρόοδος της επιστήμης, της τεχνολογίας, της αποθεραπείας είναι πάρα πολύ μεγάλη, η λέξη καρκίνος συνεχίζει να τρομάζει. Ναι μεν έχουμε περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου, αλλά την ίδια στιγμή θεραπεύουμε πολύ περισσότερο κόσμο, έχουμε πολύ περισσότερους αποθεραπευμένους.  

Αν 2.000 χρόνια προ Χριστού, ο Ιπποκράτης καταπολέμησε τις δεισιδαιμονίες, είναι χρέος μας να καταπολεμήσουμε τις προκαταλήψεις που σχετίζονται με τον καρκίνο κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να το καταπολεμήσεις, διότι ο φόβος είναι κακός σύμβουλος και έχει πολύ μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις. Εχουμε ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και σε όσους αγαπάμε να μεταδώσουμε το μήνυμα της αξίας της πρόληψης».

 

- Δραστηριοποιείται, επομένως, η «Ακος» ώστε να προβληθεί η σημασία και η αναγκαιότητα της πρόληψης;

«Η "Ακος" έχει αναλάβει μια πανελλαδική εκστρατεία, με σύνθημα "Αγαπώ και φροντίζω το σώμα μου", σύνθημα το οποίο και προτάσσουμε και το οποίο σημαίνει ότι "αποβάλλω βλαβερές συνήθειες και υιοθετώ έναν τρόπο ζωής που σέβεται τον οργανισμό μου και τις ανάγκες του".

Η πρωτογενής πρόληψη δεν είναι μια λέξη, είναι καθημερινή δράση και μάλιστα, ενσυνείδητη δράση, μια καθημερινή πράξη. Η δευτερογενής πρόληψη είναι υποχρέωση όλων, στάση ζωής, που μέσω της ενημέρωσης και του προσυμπτωματικού ελέγχου, χαρίζει πολλά και ποιοτικά χρόνια ζωής. Σε πολλές ασθένειες παίζει τεράστιο ρόλο η έγκαιρη διάγνωση. Δεν πρέπει να είμαστε αμέτοχοι. Ο οργανισμός μας "μιλά". Οταν κάτι ανησυχητικό συμβαίνει, δείχνει "σημάδια" που πρέπει να μας θέσουν σε εγρήγορση. Ας μην αγνοούμε τα σήματα κινδύνου που εκπέμπει το σώμα μας. Να επισκεπτόμαστε το γιατρό πριν η κατάσταση φτάσει στο μη περαιτέρω.

Καθοριστικός είναι και ο ρόλος της τριτογενούς πρόληψης, που συμβάλλει στην αποκατάσταση και στην επιστροφή του ασθενή σε ένα επίπεδο ζωής, όσο το δυνατόν εγγύτερο σε αυτό που είχε πριν εκδηλώσει τη νόσο, με την ελαχιστοποίηση των σωματικών ή ψυχολογικών παρενεργειών που μπορεί να εκδηλώσει, εξ αιτίας του καρκίνου αλλά και της ακολουθούμενης θεραπευτικής μεθόδου».

 

- Πώς καταπολεμούνται οι σημερινές προκαταλήψεις, στις οποίες αναφερθήκατε προηγουμένως;

«Σκεφτήκαμε πάρα πολύ πώς θα το χειριστούμε και διαπιστώσαμε ότι η βαρύτητα στις μετρήσεις και στις στατιστικές που δημοσιοποιούνται στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα -αλλά και η γενικότερη ειδησεογραφία γύρω από τον καρκίνο- εστιάζεται στο πόσοι έχασαν τη ζωή τους από τον καρκίνο. Αρα, τα ακούσματα που έχει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι για αυτούς που έχασαν τη μάχη.

Από την πλευρά μας, έχουμε αναλάβει μια μεγάλη καμπάνια, θέλοντας να προβάλουμε αυτούς που ξεπέρασαν την ασθένεια, αυτούς που επανήλθαν στη ζωή τους και τη δουλειά τους, αυτούς που πέρασαν με επιτυχία αυτή την περιπέτεια.

Χρησιμοποιούμε για αυτό και τους καρκινοπαθείς και στηρίζουμε τους συλλόγους τους, προκειμένου να βγάλουμε μια δυνατότερη φωνή και να πούμε ότι η ζωή συνεχίζεται και συγχρόνως να πούμε "κόψτε τις βλαβερές συνήθειες" που ξέρουμε σίγουρα ότι οδηγούν στον καρκίνο. Μία από αυτές, από τις βασικότερες, είναι το κάπνισμα -κι ας μην εθελοτυφλούμε, "ο άλλος κάπνιζε, αλλά πήγε 100 χρόνων"- οι στατιστικές είναι αδιάψευστες και οι αριθμοί συγκεκριμένοι. Η στόχευση στην πρόληψη, λοιπόν, αποτελεί έναν από τους πυλώνες της προσπάθειάς μας, με στόχο να ενημερώνεται σωστά ο κόσμος, ώστε να καταρρεύσουν οι προκαταλήψεις».

 

- Ποιος είναι ο άλλος πυλώνας στην εκστρατεία που έχετε αναλάβει;

«Ο δεύτερος πυλώνας μας είναι οι αποθεραπευμένοι. Είναι η αποκαλούμενη "τριτογενής πρόληψη", δηλαδή να φροντίσουμε ο αποθεραπευμένος, τόσο κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά και μετά, να έχει κατά το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες από αυτό που υπέστη -είτε ψυχικές, είτε σωματικές. Αυτά είναι αλληλένδετα μεταξύ τους, επανερχόμαστε επομένως στο θέμα των προκαταλήψεων.

Οι αποθεραπευμένοι, οι ανάγκες τους, αλλά και η νέα τους ζωή, μετά την εμπειρία του καρκίνου, βρίσκονται στο επίκεντρο της "Ακος", με κορυφαία στιγμή τη διανομή, για πρώτη φορά στη χώρα μας, του "Ημερολογίου Αποθεραπείας". Είναι ένα απλό βιβλιάριο, στο οποίο καταγράφεται ποια είναι η ασθένεια, ποιες θεραπείες έχουν γίνει. Πρόκειται για ένα βιβλιάριο μεταθεραπευτικής παρακολούθησης, το οποίο βοηθά τους αποθεραπευμένους στην τακτική και οργανωμένη παρακολούθηση της πορείας της υγείας τους, μετά την αποθεραπεία τους. Θέλουμε να μάθουν όλοι οι αποθεραπευμένοι την ύπαρξή του, να έρθουν σε επικοινωνία μαζί μας και να τους το διαθέσουμε δωρεάν.

Ο αποθεραπευμένος μετράει πλέον τελείως διαφορετικά τις καλές του ημέρες και δίνει μια άλλη, διαφορετική, αξία στη ζωή του. Για αυτό κι εμείς το ονομάσαμε "ημερολόγιο" και όχι "βιβλιάριο" ή κάπως αλλιώς».

 

- Οι γιατροί πού εμπλέκονται σε όλο αυτό που μας αναφέρατε;

«Στηρίζουμε τους γιατρούς, στηρίζουμε κυρίως τον οικογενειακό γιατρό, γιατί έχει μεγάλη σημασία να δώσουμε αξία στον γιατρό αυτό. Είναι αυτός που θα τους προειδοποιήσει, είναι αυτός που γνωρίζει και την οικογενειακή και την κοινωνική κατάσταση και μπορεί να δώσει συμβουλές και συστάσεις για τον τρόπο ζωής τους, αλλά και να τους προτρέψει για το επόμενο βήμα -σε κάποιον εξειδικευμένο συνάδελφό του.

Αυτός είναι ο σημαντικός γιατρός. Δεν χρειάζεται να έχει όλη τη γνώση του κόσμου. Χρειάζεται να είναι εκεί και να ξέρει πώς θα καθοδηγήσει τον ασθενή του.

Προσπαθούμε, επομένως, να δημιουργήσουμε ένα ρεύμα, ώστε αυτοί οι γιατροί να στηρίζονται από τους ειδικούς -και αυτό μπορεί να γίνει, πλέον, με τη βοήθεια και της τεχνολογίας. Ιδιαίτερα στην περιφέρεια, δεν χρειάζεται να μετακινηθεί ο ασθενής, καθώς υπάρχουν ηλεκτρονικές μέθοδοι επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων, προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος δράσης».

 

- Πώς εννοείτε την συνδρομή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας;

«Είναι στις ημέρες μας εξαιρετικά διαδεδομένη η χρήση των κινητών τηλεφώνων και των τάμπλετ. Στην "Ακος" αναπτύξαμε την πρωτοπόρα και βραβευμένη εφαρμογή Mastos για iPhone και iPad που υποδεικνύει τον τρόπο αυτοεξέτασης, ενώ υπάρχει και μία ακόμα εφαρμογή, που βοηθά τον ασθενή και τον γιατρό του στη λήψη της θεραπείας του, επιβεβαιώνοντας -μέσω της εφαρμογής- ότι έχει πάρει το φάρμακό του. Οι επιπλέον θεραπείες καταγράφονται επίσης στην εφαρμογή. Χρειάζεται, ωστόσο, εκπαίδευση στη συστηματική θεραπεία».

 

- Στις ημέρες μας, υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που βιώνει στη χώρα μας το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ακόμα και διαγνωσμένοι αναβάλλουν τη θεραπεία τους λόγω οικονομικής αδυναμίας, με συνέπεια να καταφεύγουν σε ιατρική βοήθεια όταν πλέον η -όποια- ασθένεια βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Πώς μπορεί να βοηθήσει το πρόγραμμα της «Ακος» ώστε να αποτρέπεται κάτι τέτοιο;

«Η δική μας προσπάθεια είναι να υπάρχει μια μονίμως ανοιχτή σύνδεση με τον οικογενειακό γιατρό, στον οποίο ο ασθενής θα πάει, ούτως ή άλλως. Βοηθά λοιπόν υπό την εξής έννοια, με την στήριξή μας στον οικογενειακό γιατρό, ώστε αυτός και έγκαιρα να διαγνώσει το όποιο πρόβλημα και έγκαιρα, επομένως, να υποδείξει την εισαγωγή σε νοσοκομείο -όχι υποχρεωτικά στο κορυφαίο, αν κάτι τέτοιο δεν είναι αναγκαίο.

Αν όμως χρειαστεί ένα τέτοιο νοσοκομείο, εμείς από την πλευρά μας θα κινήσουμε γη και ουρανό ώστε να γίνει και αυτό. Ομως το 80% των περιπτώσεων μπορεί να τις διαχειριστεί ένα οποιοδήποτε νοσοκομείο. Δεν υπάρχει, επομένως, λόγος εν έτει 2014 να υποχρεωθεί από αμέλεια ή από οικονομική ανάγκη να αφήσει ένας ασθενής να φθάσει σε τελικό στάδιο πριν πάει σε ένα νοσοκομείο.

Επειδή έχω δουλέψει πολλά χρόνια και στο εξωτερικό, επιτρέψτε μου να έχω την άποψη ότι δεν είμαστε και τόσο άσχημα».

 

- Πού βρισκόμαστε, επομένως, κατά τη γνώμη σας;

«Αναμφισβήτητα υπάρχουν δυσκολίες, υπάρχουν προβλήματα, αλλά θεωρώ ότι δεν πρέπει να δικαιολογούμαστε μέσα από αυτό. Πάντα υπάρχουν λύσεις και θεωρώ επίσης ότι έχουν γίνει βήματα μπροστά, όπως λ.χ. η ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Φυσικά δεν είναι όλα τέλεια, αλλά αν δεν κάνεις το πρώτο βήμα για να διορθώσεις και να βελτιώσεις αυτό που έχεις, θα είσαι πάντα πίσω. Αυτό θεωρώ εγώ, χωρίς να θέλω να χαϊδέψω τα αυτιά κανενός.

Ασφαλώς υπάρχουν και καρκινοπαθείς που κακοπέφτουν, αλλά επιτρέψτε μου να πω ότι δυστυχώς είναι αυτές οι κακές, οι πονεμένες ιστορίες που πουλάνε και που δημιουργούν ένα αρνητικό ρεύμα, το οποίο δυστυχώς δημιουργεί μια κακή διάθεση μέσα στην κοινωνία. Καλό θα ήταν να αναφέρονταν και οι επιτυχίες, έτσι ώστε να ισορροπήσει κάπως η κατάσταση, γιατί οι γιατροί, τόσο στον ιδιωτικό τομέα που ανήκω εγώ, όσο και στον δημόσιο, κάνουν τεράστια προσπάθεια».

 

- Πόσο σημαντική είναι, εν τέλει, η έγκαιρη διάγνωση;

«Η έγκαιρη διάγνωση έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία γιατί όλα τα θαύματα της τεχνολογίας και της ιατρικής επιστήμης έχουν εφαρμογή μόνο στα πρώιμα στάδια. Οχι ότι στα επόμενα στάδια δεν έχουν επίσης εφαρμογή, αλλά πιθανόν να μην μπορέσουν να σώσουν τον ασθενή. Εμείς, όμως, θέλουμε να τον αποθεραπεύσουμε...

Αποθεραπεύω σημαίνει ότι έχω εφαρμόσει την θεραπεία πάνω σε κάτι και πλέον αυτό το κάτι δεν υπάρχει. Δεν μιλάμε για ίαση, που είναι πιο βαριά λέξη -κι αυτό γιατί η ίαση πρέπει να αποδειχθεί στη διάρκεια του χρόνου.

Αν όμως αρχίσουμε να καταμετρούμε τους αποθεραπευμένους θα δούμε ότι οι πιθανότητές μας για αποθεραπεία είναι πολλές. Κι επειδή μεγάλο μέρος από όσα συμβαίνουν είναι ένα ψυχολογικό παιχνίδι, είναι βασικό να μετρήσουμε τους αποθεραπευμένους».

 

- Υπάρχουν τέτοια στοιχεία στη χώρα μας;

«Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τα σχετικά στατιστικά στοιχεία, ενώ σε άλλες χώρες υπάρχουν -και από εκεί αντλούμε εμείς, από τις ανακοινώσεις που γίνονται στα διεθνή ιατρικά συνέδρια.

Στη χώρα μας, δυστυχώς όλα είναι αποσπασματικά, δεν υφίσταται ενιαία καταγραφή όλων των ογκολογικών περιστατικών ώστε να έχουμε και μια ενιαία καταγραφή της παρακολούθησης του ασθενή.

Ενα μικρό δείγμα είναι αυτό το ημερολόγιο που επιχειρούμε στην "Ακος", αλλά δεν μπορεί, φυσικά, να υποκαταστήσει ένα κρατικό σύστημα που θα καταγράφει κάθε περιστατικό, από την ώρα που έγινε η διάγνωση μέχρι την οποιαδήποτε κατάληξη, θετική ή αρνητική.

Θέλω να φαντάζομαι ότι στο μέλλον θα υποχρεωθούμε, ως χώρα, να αρχίσουμε να το κάνουμε -είναι φυσικά κάτι που έχει πάρα πολλή δουλειά και πολύ κόσμο, εξειδικευμένο στο αντικείμενο, άτομα σε κάθε νοσοκομείο που θα αντλούν και θα κατηγοριοποιούν τα στοιχεία».

 

- Τα διάφορα προγράμματα του υπουργείου Υγείας για τη διάγνωση του καρκίνου, οι κινητές μονάδες λ.χ., θεωρείτε ότι έχουν βοηθήσει;

«Ολα συμβάλλουν κάπου, αλλά ακόμα κι αυτά τα θεωρώ αποσπασματική αντιμετώπιση από την πλευρά της Πολιτείας. Είναι βεβαίως ένα λιθαράκι, αλλά αυτό που προσπαθούμε στην "Ακος", ωστόσο, είναι να δημιουργήσουμε μια τάση για να εμπλακούν ενεργά οι γιατροί κάθε περιοχής, να βοηθηθούν όσο είναι δυνατόν ώστε και οι ασθενείς να μην υποχρεώνονται να ξενιτεύονται με το παραμικρό».


NEWSLETTER