Οινοτουρισμός: Εννοια που σηματοδοτεί μια διαφορετική μορφή τουρισμού από το κλασικό «θάλασσα – ήλιος – αμμουδιά» και επικεντρώνεται σε επισκέψεις που γίνονται σε οινοποιεία, αμπελώνες και οινικά φεστιβάλ (χωρίς να αποκλείει καμία από τις παραπάνω συνιστώσες του κλασικού τουρισμού). Είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος σε αρκετές περιοχές στον κόσμο. Η Τοσκάνη και η κοιλάδα της Νάπας στην Καλιφόρνια δείχνουν τον δρόμο, το 2014 την επισκέφθηκαν περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι με μεγάλη οικονομική δυνατότητα, αφού ξόδεψαν για τη διαμονή τους στα ξενοδοχεία πλέον των 400 δολαρίων τη βραδιά.
Ευτυχώς πρόσφατα δημιουργήθηκε το οινοτουριστικό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο περιγράφει τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται προκειμένου ένα οινοποιείο να χαρακτηριστεί επισκέψιμο, λαμβάνοντας το ανάλογο σήμα.
Σύμφωνα με έρευνα υπάρχουν περίπου 250 επισκέψιμα οινοποιεία, αλλά μένει να δούμε πόσα θα καταφέρουν τελικά να πάρουν την επίσημη πιστοποίηση.
Παρά την στασιμότητα, υπάρχουν αρκετά οινοποιεία που δείχνουν διατεθειμένα να κάνουν γενναίες κινήσεις, επενδύοντας τόσο σε εγκαταστάσεις όσο και σε παροχή οργανωμένων υπηρεσιών.
Στην Ελλάδα με τα πανέμορφα αμπελοτόπια από την Θράκη έως την Κρήτη και από τη Σάμο, Σαντορίνη έως την Κεφαλλονιά, με την χιλιόχρονη οινική ιστορία, την παράδοση και τα εξαιρετικά σύγχρονα ελληνικά κρασιά, ο οινοτουρισμός θα έπρεπε να είναι ένα από τα βασικότερα και πλέον προβεβλημένα τουριστικά μας προϊόντα.
Ο οινοτουρισμός απαιτεί στρατηγική και σύνδεση του αμπελώνα και του κρασιού με το τοπίο και τον πολιτισμό. Απαιτεί προϋποθέσεις οργάνωσης, συμπεριφορών, δραστηριοτήτων, εξυπηρετήσεων και παροχών, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ελκυστικό κίνητρο για επισκέψεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια οινοτουριστική δραστηριότητα επιτρέπει στον οινοποιό να αναπτύξει κοινωνικότητα και εξωστρέφεια που τον οδηγεί σε καλύτερη επικοινωνία με το καταναλωτικό κοινό, ενώ παράλληλα αυξάνει τις πωλήσεις με «ζεστό» χρήμα στο οινοποιείο.
Μπορεί η Ελλάδα να μην είναι ακόμη τόσο γνωστή στους οινόφιλους τουρίστες. Ομως υπάρχουν αξιόλογα οινοποιεία, κυρίως στην Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, στην Κρήτη, στα νησιά του Αιγαίου, στην Πελοπόννησο και την Αττική, που μέχρι πριν από δύο δεκαετίες τα περισσότερα επικεντρώνονταν αυστηρά στην παραγωγή του κρασιού, ενώ στη συνέχεια επένδυσαν στην τεχνολογική καινοτομία αλλά και στις υποδομές υψηλής αισθητικής για να προσελκύσουν το οινόφιλο κοινό, ενώ παράλληλα τα διεθνή τουριστικά πρακτορεία άρχισαν να εμπλουτίζουν τις οργανωμένες ξεναγήσεις τους με επισκέψεις σε οινοποιεία.
Παγκοσμίως τα στοιχεία δείχνουν πως ο οινοτουρισμός αυξάνεται συνεχώς με τους ταξιδιώτες που τον επιλέγουν να χαρακτηρίζονται από το υψηλό οικονομικό επίπεδό τους.
Στο νομό μας και ειδικότερα στην περιοχή της Τριφυλίας που υπάρχουν αμπελώνες και οινοποιεία, η περιοχή μπορεί να αναπτυχθεί για οινοτουρισμό. Πρέπει όμως να δημιουργηθούν οι υποδομές για προσβασιμότητα και η αναβάθμιση των οινοποιείων της περιοχής, ώστε να γίνουν επισκέψιμα οινοποιεία με πιστοποίηση. Θεωρούμε ότι η πιστοποίηση είναι ένα καλό διαπραγματευτικό εργαλείο για τη φήμη και την εμπορικότητα του οινοποιείου.
Παράδειγμα προς μίμηση αποτελεί το οινοποιείο του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού «Νέστωρ» που κάνοντας μια πολύ μικρή επένδυση θα πιστοποιηθεί ως το πρώτο επισκέψιμο ελληνικό οινοποιείο για ΑμεΑ.
Πριν 2 χρόνια επισκέφθηκα την περιοχή της Τριφυλίας με συνεργάτες από το εξωτερικό που διακινούν οινόφιλους με μικρά κρουαζιερόπλοια προκειμένου να γνωρίσουν την περιοχή, να προσεγγίζουν την Πύλο και στη συνέχεια να επισκέπτονται τα οινοποιεία, τους αμπελώνες και τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής. Ομως η δυσκολία στην δυνατότητα πρόσβασης συνετέλεσε στη μη υλοποίηση του προγράμματος, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπουμε την προσπάθεια μας. Χρειάζεται ενεργοποίηση της τοπικής Αυτοδιοίκησης, που σε συνεργασία με τις οινοποιητικές επιχειρήσεις και την συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας (ειδικότερα στην περιοχή της Τριφυλίας), που υπάρχουν αμπελώνες και πολύ καλά οινοποιεία, ούτως ώστε να προσπαθήσουμε να κάνουμε την περιοχή οινικό προορισμό.
Ας παραδειγματιστούμε από το οινοτουριστικό προϊόν της Κρήτης, που είναι ένα από τα καλύτερα σχεδιασμένα οινοτουριστικά προϊόντα στον ελλαδικό χώρο, βασισμένα στο δίπτυχο «κρασί-φαγητό», προβάλλοντας πολύ τα τοπικά και αγροτικά προϊόντα, πλαισιωμένο με αθλητικές δραστηριότητες και άλλες μορφές τουρισμού.
Οινοτουρισμός δεν είναι υπόθεση μόνο των οινοποιών ή των επιχειρήσεων, είναι υπόθεση του κράτους και ειδικά της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού, γιατί καλείται να μεριμνήσει για τις υποδομές, να διατηρήσει το περιβάλλον ελκυστικό και είναι υπεύθυνη για ένα μεγάλο μέρος των υποδομών.
Πρέπει να αποφύγουμε τα κλισέ ότι η τάδε περιοχή είναι το «Μπορντό της Ελλάδας», εμείς έχουμε τις δικές μας αυθεντικές ομορφιές και σε αυτές οφείλουμε να επικεντρωθούμε, να επενδύσουμε και να τις προωθήσουμε.
Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση αλλάζει. Αν δεν καταφέρεις να δώσεις «υπεραξία» σε αυτό που κάνεις, δεν έχει νόημα. Ας σκεφτούμε με σύνεση και ας προχωρήσουμε στην αξιοποίηση όλων όσα ο τόπος ακόμη προσφέρει.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι το κρασί:
• Εμπνέει τους νέους
• Αναζωογονεί τους γέροντες
• Κάνει τον κουρασμένο να ξεχνάει το μόχθο του
• Παρηγορεί τους λυπημένους.
