Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα «ακτινογραφία» της πελοποννησιακής οικονομίας περιλαμβάνει η νέα μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για το 2025, με τίτλο «Κλαδικοί και Περιφερειακοί Πολλαπλασιαστές της Ελληνικής Οικονομίας». Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αυτό που βιώνουμε καθημερινά: η Πελοπόννησος είναι η κατεξοχήν αγροτική περιφέρεια της χώρας, ωστόσο το οικονομικό όφελος από την παραγωγή αυτή δεν μένει πάντα στον τόπο μας.
Ας δούμε αναλυτικά τι προκύπτει για την περιοχή μας, «αποκωδικοποιώντας» τους αριθμούς της μελέτης.
Η «ταυτότητα» της Πελοποννήσου
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η Περιφέρεια Πελοποννήσου κατατάσσεται στη «δεύτερη ταχύτητα» των ελληνικών περιφερειών (μαζί με την Αττική, την Κρήτη και τη Δυτική Ελλάδα), εμφανίζοντας ικανοποιητική δυναμική.
Το χαρακτηριστικό που μας ξεχωρίζει από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα είναι η απόλυτη εξειδίκευση στον Πρωτογενή Τομέα (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία). Η Πελοπόννησος κατέχει την πρωτιά στη χώρα σε αυτόν τον δείκτη, αποδεικνύοντας ότι η αγροτική παραγωγή παραμένει η ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονομίας.
Που δημιουργούνται οι θέσεις εργασίας.
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα της έκθεσης αφορά το πού δημιουργούνται οι θέσεις εργασίας.
• Ο «βασιλιάς» της απασχόλησης: Ο αγροτικός τομέας στην Πελοπόννησο έχει τον υψηλότερο «πολλαπλασιαστή απασχόλησης» (31,26). Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι μια επένδυση ή αύξηση της ζήτησης στα αγροτικά προϊόντα δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας από οποιονδήποτε άλλο κλάδο (όπως η βιομηχανία ή οι υπηρεσίες). Αν θέλουμε να μειώσουμε την ανεργία, το «κλειδί» βρίσκεται στη γη.
• Το χρήμα στις Υπηρεσίες: Αντίθετα, όταν μιλάμε για αύξηση του συνολικού προϊόντος (τζίρου), τα σκήπτρα κρατούν οι Υπηρεσίες (Τουρισμός, Εμπόριο κ.ά.). Για κάθε ευρώ που μπαίνει στις υπηρεσίες, το πολλαπλασιαστικό όφελος για την οικονομία είναι μεγαλύτερο (1,45) σε σχέση με τα αγροτικά προϊόντα.
Η «Αχίλλειος Πτέρνα»: Πού χάνονται τα λεφτά; Εδώ εντοπίζεται το μεγάλο «αγκάθι» για την Πελοπόννησο. Η μελέτη αναδεικνύει ότι, παρόλο που ο πρωτογενής τομέας δίνει δουλειές, έχει μεγάλη εξάρτηση από εισαγωγές (εισαγόμενα λιπάσματα, φάρμακα, μηχανήματα, καύσιμα κ.λπ.).
Τι σημαίνει αυτό για την τσέπη του παραγωγού και την τοπική αγορά; Σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που εισπράττουν οι αγρότες μας «φεύγει» ξανά προς τα έξω (εκτός Περιφέρειας ή εκτός χώρας) για να καλυφθούν τα έξοδα καλλιέργειας. Ο σχετικός δείκτης (πολλαπλασιαστής εισαγωγών) είναι στο 0,540, που θεωρείται υψηλός. Αντίθετα, οι υπηρεσίες κρατούν τα χρήματα εντός της περιοχής ευκολότερα.
Το στοίχημα της επόμενης μέρας
Το συμπέρασμα για τους φορείς χάραξης πολιτικής στην Πελοπόννησο είναι σαφές: Η περιοχή μας είναι ανθεκτική και δεν εξαρτάται απόλυτα από το κέντρο (Αττική), όπως άλλες περιφέρειες.
Ωστόσο, για να μείνει ο πλούτος στον τόπο, δεν αρκεί να παράγουμε λάδι, ελιές ή κηπευτικά. Πρέπει να μειώσουμε τις «διαρροές». Η μελέτη ουσιαστικά προτείνει να ενισχυθούν οι τοπικές αλυσίδες αξίας. Να προσπαθήσουμε, δηλαδή, οι εισροές που χρειάζεται ο αγρότης και ο επαγγελματίας να παράγονται ή να προμηθεύονται από επιχειρήσεις εντός της Πελοποννήσου, ώστε το οικονομικό όφελος να ανακυκλώνεται στην τοπική κοινωνία και να μην «πετάει» για άλλες περιοχές.
