Δευτέρα, 05 Σεπτεμβρίου 2011 16:06

Ομιλία Πετράκου στο περιφερειακό συμβούλιο

Γράφτηκε από την

Η περιφερειακή πολιτική είναι αυτονόητο ότι επηρεάζεται καθοριστικά απ’ τη συνολική πολιτική που εφαρμόζεται σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική της Ε.Ε., που εκφράστηκε κυρίως μέσω της στρατηγικής της Λισαβόνας, η οποία βασίστηκε στην απελευθέρωση των αγορών, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και στις ιδιωτικοποιήσεις, οδήγησε στην αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, το οποίο κατακτήθηκε με μεγάλους κοινωνικούς αγώνες στην Ευρώπη.
Αντί να οικοδομηθεί μια Ευρώπη της συνεργασίας και της αλληλεγγύης μεταξύ των μελών, φτιάχτηκε μια ζώνη ελευθέρων συναλλαγών, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, όπου οι νόμοι της αγοράς οδηγούν τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες στην υπανάπτυξη και το κοινωνικό περιθώριο. Σήμερα η Ε.Ε. και ιδιαίτερα η Ευρωζώνη είναι σε βαθιά κρίση. Η κρίση αυτή είναι βαθιά δομική κρίση του καπιταλισμού και της νεοφιλελεύθερης μορφής του.
Η Ελλάδα έχει γίνει πειραματόζωο. Η πολιτική της Τρόικας, του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος έχει δημιουργήσει εφιαλτικές συνέπειες στον ελληνικό λαό. Τα εισοδήματα των εργαζομένων έχουν καταρρεύσει. Τα εργασιακά δικαιώματα ενός αιώνα καταργούνται με πραξικοπηματικό τρόπο. Η ανεργία καλπάζει. Οι αγρότες είναι σε απόγνωση βλέποντας το εισόδημά τους συνεχώς να μειώνεται. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν κλείσει και πολλές άλλες βρίσκονται ένα βήμα πριν το λουκέτο. Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων κατ’ εντολή της τρόικας έχει συρρικνωθεί και το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας είναι ανεπαρκές για την επίλυση των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Πελοπόννησος.
Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και ιδιαίτερα ο γερμανογαλλικός ιμπεριαλισμός αξιοποιούν την κρίση και ιδιαίτερα την κρίση χρέους για να προωθήσουν πιο νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Επιμένουν στα θέσφατα του νεοφιλελευθερισμού. Προωθούν μέτρα μεγαλύτερης αυστηροποίησης του νεοφιλελεύθερου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Η επιμονή σε αυτή την πολιτική έχει παροξύνει την κρίση στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την περιφέρεια της Ευρωζώνης.
Το πλαίσιο που διαμορφώνεται, σηματοδοτεί μια Ε.Ε. όχι μόνο μακριά από τη σύγκλιση, τη συνοχή και την αλληλεγγύη, αλλά μια Ε.Ε. απόλυτης κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, αυτοκρατορικής επιβολής των οικονομικά ισχυρών δυνάμεων, και χωρών σε βάρος των αδύναμων κοινωνικών δυνάμεων, αλλά και των ασθενέστερων χωρών.
Συνεπώς απαιτείται μια μεγάλη προοδευτική ανατροπή σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Μια τέτοια μεγάλη προοδευτική ανατροπή αποτελεί προϋπόθεση για μια πραγματικά νέα περιφερειακή πολιτική σε Ελλάδα και Ευρώπη . Τα τέσσερα Κοινοτικά Πλαίσια δεν έχουν οδηγήσει μέχρι σήμερα στη σύγκλιση των Περιφερειών και στην κοινωνική συνοχή. Η βάση της στόχευσής τους ήταν η προώθηση του νεοφιλελευθερισμού.
Δεν είναι τυχαίο ότι από την αρχή της δεκαετίας του 1990 απαλείφονται προοδευτικά από το λεξιλόγιο της ΕΕ οι όροι “περιφερειακή ανάπτυξη”     “συγκριτικά πλεονεκτήματα”, αντικαθιστάμενοι από όρους όπως “αναδιάρθρωση περιφερειών”, “διαρθρωτικές αλλαγές”, “ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα”, “ανταγωνιστικές περιφέρειες” κ.ά.
Ιστορικά, η αντίληψη του σχεδιασμού της ανάπτυξης και ιδίως της περιφερειακής ανάπτυξης, που ξεκίνησε στην Ευρώπη μεταπολεμικά, είναι σύμφυτη με την έννοια της κρατικής παρέμβασης στην κοινωνικο-οικονομική και χωρική ανάπτυξη. Η προσέγγιση αυτή καταρρέει στις αρχές του 1990 και αντικαθίσταται λόγω της επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού. Οι πολιτικές που είχαν στόχο τη δημιουργία προϋποθέσεων για ανάπτυξη κλίνουν καθαρά πλέον στην ενίσχυση αποκλειστικά του μεγάλου κεφαλαίου. Το γεγονός αυτό φαίνεται έμπρακτα στις πρόσφατες κυβερνητικές κατευθύνσεις για την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, όπου υπάρχει σοβαρή μείωση:
• Κατά 18% του ΕΠ – ΠΑΙΔΕΙΑ και ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ.
• Κατά 7% του ΕΠ - ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ, όταν είναι γνωστό ότι η ανεργία θα αυξηθεί σε πάνω από 20%.
• Κατά 6% των ΠΕΠ, ρέκβιεμ στην ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας.
• Το μοίρασμα του ΕΣΠΑ κατα50% στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους.
Ενώ έπρεπε να  είχε προχωρήσει  η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ από το 2009, σε μια ριζικά διαφορετική κατεύθυνση, προκειμένου να μετριάσουν τις συνέπειες τις κρίσης και να διαμορφώσουν κάποιες, έστω ελάχιστες ελπίδες προοπτικής ανάπτυξης για την χώρα μας.
Για την «Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου», η περιφερειακή πολιτική πρέπει να αποτελεί ένα μέσο – εργαλείο εδαφικής και κοινωνικής συνοχής και οικονομικής αλληλεγγύης, με στόχο να μειώνει τη διαφορά εισοδήματος και πλούτου μεταξύ των πολιτών και των περιφερειών και να εξασφαλίζει στους πολίτες τις απαραίτητες υποδομές και τον κοινωνικό εξοπλισμό για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους. Δυστυχώς στην Ελλάδα οι περιφερειακές ανισότητες δεν έχουν αρθεί. Στις Περιφέρειες της χώρας η παραγωγική βάση έχει σχεδόν διαλυθεί.     Οι πόροι προς την αυτοδιοίκηση είναι ανεπαρκείς και λιγότεροι από το 30% του μέσου όρου της Ε.Ε. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αντί να δρα συμπληρωματικά στα κοινωνικά προγράμματα, συρρικνώνεται συνεχώς και αποτελεί απλό στοιχείο της εθνικής συμμετοχής στα Κοινοτικά Πλαίσια. Χωρίς όμως αυτόνομο και επαρκές Π.Δ.Ε. δεν μπορούν να καλυφθούν τόσο οι αναπτυξιακές απαιτήσεις, όσο και οι δαπάνες στις υποδομές, ιδιαίτερα στο σκέλος των μικρών και μεσαίων έργων της Περιφέρειας  . Ο μηδενισμός του Π.Δ.Ε. κατ’ επιταγήν της τρόικας οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση των έργων και στην κατασκευή και στην εκμετάλλευσή τους, με πανωτόκια φυσικά, δηλαδή  στα   ΣΔΙΤ, τα οποία υπονομεύουν τον κοινωνικό χαρακτήρα των βασικών υποδομών, αλλά και την προοπτική της ανάπτυξης.
Στην Ε.Ε. η νέα περιφερειακή πολιτική, αντί για ευκαιρία ανάπτυξης των περιφερειών, μετατρέπεται σε ένα παιχνίδι στα χέρια των ισχυρών της Ε.Ε. και του μεγάλου κεφαλαίου για περαιτέρω ενίσχυσή τους.
Με την απουσία της ελληνικής κυβέρνησης στο μεγάλο θέμα του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, το παιχνίδι των ισχυρών συνεχίζεται με σοβαρές διαφοροποιήσεις. Οι Γάλλοι πιέζουν για περιορισμό του κοινοτικού προϋπολογισμού και μείωση των κονδυλίων προς τις περιφέρειες για να μη μειωθούν τα χρήματα προς τους Γάλλους αγρότες. Δημιουργείται ένα αβέβαιο για τις περιφέρειες νέο πολιτικό τοπίο. Στις 7 Ιουλίου, μια αντιπροσωπεία προέδρων 6 γαλλικών περιφερειών πήγε στις Βρυξέλλες για να προβάλλουν τις θέσεις τους. Καμία ελληνική περιφέρεια δεν έχει πάρει μέρος στη συζήτηση αυτή. Ούτε η περιφέρειά μας. Θα βρεθούμε πάλι μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις στην ΕΕ χωρίς να έχουμε θέσεις. Θα υπερισχύσει η θέση της Γαλλίας για μείωση των κονδυλίων για την περιφερειακή πολιτική υπέρ της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ή θα παλέψουμε για να αυξήσει η Ε.Ε. τον προϋπολογισμό και για τις δυο πολιτικές της; Τα διλήμματα περισσότερα χρήματα εκεί, με περικοπές αλλού, σε μια Ευρώπη με 10% ανεργία με ισχυρή τάση στην ύφεση εξυπηρετούν μόνο τις δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου που θέλουν να κάνουν «επιδρομή» εκεί που η δημόσια χρηματοδότηση υστερεί σε κρίσιμες για την κοινωνία οικονομικές και αναπτυξιακές δράσεις
Επιπλέον, το νέο ευρωπαϊκό υπερταμείο που ετοιμάζεται από την ΕΕ, ως νέο σημαντικό χρηματοδοτικό όργανο, με προϋπολογισμό πολλών δισεκατομμυρίων για τις υποδομές μεταφορών, ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, χωρίς αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού   σημαίνει  ότι   τα 16 δισ. αυτού του ταμείου να αντληθούν από τα χρήματα της περιφερειακής πολιτικής. Το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί και στην περιφέρειά μας και να υπάρξει ενεργοποίηση όλων των Περιφερειών της Ελλάδας.
Είναι θετική η   θέση που έχετε, κα Χούμπνερ, να υπάρξουν 3 κατηγορίες περιφερειών, σύμφωνα με το επίπεδο ευμάρειάς τους, δημιουργώντας μια νέα κατηγορία μεταξύ των πιο φτωχών και των πιο ευημερουσών περιφερειών.
Όμως χωρίς γενναία αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού δεν μπορεί να υπάρξει περιφερική πολιτική και ανάπτυξη. Η ύφεση που βουλιάζει την Ελλάδα και την κοινωνία της στην ανεργία και την αποανάπτυξη, ως αποτέλεσμα των πολιτικών και οικονομικών συνταγών των μνημονίων και της σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής της κυβέρνησης και της Ε.Ε. απαιτεί έναν ισχυρό περιφερειακό προϋπολογισμό για την περιφερειακή πολιτική συνοχής και ένα νέο περιφερειακό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Όχι μόνο δεν πρέπει να μειωθεί ο προϋπολογισμός για την περιφερειακή πολιτική συνοχής, αλλά πρέπει να υπάρξει γενναία αύξησή του.  .
Πρέπει να υποστηριχθούν ιδιαίτερα στις  συνθήκες της κρίσης, οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της ΕΕ, που ιστορικά δεν είχαν τις ίδιες ευκαιρίες για ανάπτυξη
Σήμερα, η  μείωση  των δραματικών  συνεπειών  της  κρίσης  έχει  ένα  όνομα     και αυτό είναι η αλληλεγγύη των λαών. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να στηριχθεί σε τίποτα λιγότερο από τον σχεδιασμό μιας ισχυρής σε προϋπολογισμό περιφερειακής πολιτικής που θα λαμβάνει υπόψη της τον εθνικό σχεδιασμό, τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες, την αναγκαιότητα για συνέργεια στις δράσεις      . Η ανάπτυξη είναι υπόθεση των λαών και των προτεραιοτήτων τους με περιβαλλοντολογικούς όρους και ιστορική συνέχεια. 
Η Πελοπόννησος παρουσιάζει μεγάλα αναπτυξιακά ελλείμματα και έντονες περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες. Η ανεργία αναδεικνύεται μείζον πρόβλημα. Η φτώχεια αυξάνει.
Βασικά έργα υποδομής λείπουν. Ενδεικτικά αναφέρω:
Σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο δεν υπάρχει διότι η κυβέρνηση κατ’ εντολήν της τρόικας το κατήργησε παρ’ ότι είχαν δοθεί χρήματα για τον εκσυγχρονισμό του από ευρωπαϊκά κονδύλια. Θεωρούμε προτεραιότητα ένα σύγχρονο δημόσιο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Βασικοί οδικοί άξονες στα κακά τους χάλια. Το εθνικό οδικό δίκτυο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και λόγω της ιδιωτικοποίησής του θα είναι πολύ ακριβό για τους πολίτες.
Το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων αποτελεί περιβαλλοντική «βόμβα» για την περιφέρεια.  .
Ανύπαρκτη η περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων 
Η αγροτική οικονομία βρίσκεται σε κατάρρευση. Οι αγρότες σε απόγνωση και οι αγροτικές περιοχές σε πορεία εγκατάλειψης.
Η κρίση    όξυνε τα προβλήματα  
Η Πελοπόννησος χρειάζεται πρόγραμμα αναπτυξιακής, παραγωγικής, κοινωνικής και οικολογικής ανασυγκρότησης, το οποίο να στηρίζεται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον, για ένα συνολικά διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, αξιοποιώντας όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της και τις παραγωγικές της δυνατότητες.
Η αναπτυξιακή προσπάθεια οφείλει να γίνει στη κατεύθυνση άρσης αυτών των προβλημάτων. Μόνο εάν η ανάπτυξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου αποκτήσει και κοινωνικό χαρακτήρα θα έχει ουσιαστικά και ευεργετικά αποτελέσματα για τους εργαζόμενους και τους κατοίκους της. Χωρίς να έχουμε ψευδαισθήσεις ότι μπορεί να υπάρξει δίκαιη διανομή του πλούτου στα πλαίσια του καπιταλισμού. Μπορεί όμως και πρέπει να υπάρξουν πολιτικές που θα αμβλύνουν τις ανισότητες και τις συνέπειες της κρίσης.
Για να επιτευχθεί ο βασικός αυτός στόχος – της διάχυσης δηλαδή των αποτελεσμάτων της ανάπτυξης στο σύνολο του πληθυσμού – οφείλουμε να διερευνήσουμε τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Περιφέρειας στη βάση της ενδογενούς ανάπτυξης.
Δηλαδή η ανάπτυξη που στηρίζεται στους πόρους (ανθρώπινους, ανθρωπογενείς και υλικούς) που διαθέτει ένας τόπος, οι οποίοι τροφοδοτούν την αναπτυξιακή διαδικασία και, με σωστή διαχείριση, μπορούν να αποδίδουν, να εξελίσσονται και να προσφέρουν ποιότητα ζωής, κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη. Προϋπόθεση αποτελεί η υλοποίηση των βασικών έργων υποδομής άρα απαιτείται αύξηση των κονδυλίων από το ΠΔΕ και την κοινότητα. Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού τουλάχιστον στο 5% και η απαλλαγή της χώρας μας από την πολιτική του μνημονίου.
:

• Σημαντικής προσοχής πρέπει να τύχει ο πρωτογενής τομέας, η γεωργία και η κτηνοτροφία ιδιαίτερα.  . Στήριξη με έργα υποδομής (αρδευτικά, εγγειοβελτιωτικά έργα, κλπ.), στροφή στη παραγωγή ποιοτικών προϊόντων (βιολογικά, κλπ). Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενή τομέα είναι στοιχείο κομβικής σημασίας για τη Πελοπόννησο. Μέσα από την ανάπτυξη του θα στηριχθεί τόσο ο δευτερογενής τομέας με τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων όσο και ο τουρισμός με την κατανάλωση της τοπικής παραγωγής.  Αν δεν υπάρξει πολιτική και σχέδιο στήριξης της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές για το σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο τους αγρότες και κτηνοτρόφους.
• Η μεταποίηση και συνολικά η δραστηριότητα στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας θα πρέπει  να αποτελέσει σημαντική παράμετρο της αναπτυξιακής προσπάθειας σε τοπικό – περιφερειακό επίπεδο.
• Η μικρομεσαία επιχείρηση αποτελεί –    τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας.  Η στήριξη της οφείλει να είναι βασική πολιτική επιλογή για την οικονομία.
• Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι για τη Πελοπόννησο ο τουρισμός μπορεί να αποτελέσει την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης. Υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να συμβεί
.
•    Η ανάπτυξη του τουρισμού οφείλει να συνδυαστεί με αποτελεσματικές πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος και προβολής του τεράστιου πολιτιστικού πλούτου .
• Η κρίση που βιώνουμε, εκτός από οικονομική και κοινωνική είναι και περιβαλλοντική. Ήρθε να αναδείξει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την ανεπάρκεια των πολιτικών που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα στο τομέα του περιβάλλοντος. Όχι μόνο το φυσικό περιβάλλον δεν προστατεύθηκε από τις ανεξέλεγκτες ανθρώπινες παρεμβάσεις, αντίθετα έχουν γίνει περιβαλλοντικά εγκλήματα. Και αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι   η πολιτική εξουσία  , χρησιμοποιεί τη κρίση για να εφαρμόσει πολιτικές που θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές. Γιατί είναι σίγουρο ότι προς αυτή τη κατεύθυνση θα οδηγήσουν οι καταστροφικές πολιτικές του fast track και της εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, οι οποίες πρέπει να αποκρουστούν.
Επιστρέφοντας στο βασικό ερώτημα   , αν μπορεί η κρίση να αντιμετωπιστεί μέσα από τοπικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο μια συγκεκριμένης γεωγραφικής ενότητας, μπορούμε να συνοψίσουμε την προσέγγιση μας ως εξής:
Μια κρίση με το εύρος και το βάθος της παρούσας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί «τοπικά» τη στιγμή που έχει διεθνή και ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Αυτό όμως που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι τα βήματα εκείνα που - στα όρια της Περιφέρειας Πελοποννήσου – θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση πλευρών της κρίσης αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής. Να δημιουργηθεί η βάση ενός διαφορετικού μοντέλου παραγωγής το οποίο θα στηρίζεται στην ενδογενή ανάπτυξη, την άμβλυνση των κοινωνικών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Για να συνδυαστεί η ανάπτυξη με τη κοινωνική συνοχή.
Είναι βέβαιο, η ανάπτυξη που για μας σημαίνει κοινωνική και περιφερειακή συνοχή, κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, δεν θα έρθει μέσα από τις ειδικές ζώνες νεοαποικιοκρατίας, που θέλουν να προωθήσουν οι Γερμανοί σε περιφέρειες της χώρας, αλλά μέσα από την ανατροπή των ασκούμενων πολιτικών σε Ελλάδα και Ευρώπη, την ισχυροποίηση του λαϊκού κινήματος σε Ελλάδα και Ευρώπη, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν περιφερειακές πολιτικές κοινωνικής σύγκλισης και κοινωνικής συνοχής  και να  αυξηθεί  τουλάχιστον  στο5%  κοινοτικός  προϋπολογισμός  και  αντίστοιχα  ο προϋπολογισμός  της  περιφερειακής  ανάπτυξης.
Αγωνιζόμαστε για μια μεγάλη προοδευτική ανατροπή σε Ελλάδα και Ευρώπη, με άμεσο στόχο την κατάργηση των συνθηκών που διαμόρφωσαν το εκτρωματικό οικοδόμημα της ενιαίας απελευθερωμένης αγοράς και του ευρώ και επαναθεμελίωση μιας νέας ευρωπαϊκής προοπτικής σε εντελώς καινούργιες προοδευτικές και σοσιαλιστικές βάσεις.


2/9/2011
Ο επικεφαλής του συνδυασμού
«Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου»
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΑΚΟΣ