Κάθε αποτίμηση εκλογικού αποτελέσματος πρέπει να γίνεται χωρίς φανατισμό και μισαλλοδοξία και να μην υπακούει αποκλειστικά στον κομματικό πατριωτισμό. Τότε μόνο θα είναι και έντιμη και υπεύθυνη. Θα αποφύγω να υιοθετήσω μία μίζερη στάση. Η λαϊκή ετυμηγορία είναι απόλυτα σεβαστή. Θα προσπαθήσω να αναλύσω τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της ψήφου, μέσα από την εμπειρία μου ως υποψήφιου με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη στην οποία συμμετέχω εκπροσωπώντας τον χώρο των Κινήσεων Πολιτών.
• Δεν χωρά αμφισβήτηση ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού. Κατήγαγε μία καθαρή νίκη η οποία σε μεγάλο βαθμό ήταν προσωπική. Διέψευσε την πρόβλεψη ότι θα αποτελέσει παρένθεση. Το αποτέλεσμα των εκλογών, αντίθετα από τις προσδοκίες μας, δεν δημιούργησε τις προϋποθέσεις εκείνες που θα οδηγούσαν στη διαμόρφωση ισχυρής κυβέρνησης ευρείας λαϊκής και κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, για την έξοδο από την κρίση με σταθερότητα και ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Τσίπρας πήρε μία καθαρή εντολή και θα κληθεί τώρα να εφαρμόσει το μνημόνιο που ο ίδιος υπέγραψε. Αν έμενε στην αντιπολίτευση θα πετροβολούσε από απέξω, θα κατέβαζε τον κόσμο στους δρόμους και θα είχαμε μία επανάληψη του σκηνικού των αγανακτισμένων του 2012. Ο φόβος νέων εκλογών απομακρύνθηκε. Η κυβέρνηση έχει την πίστωση χρόνου που χρειάζεται για να κυβερνήσει. Ο Τσίπρας ήρθε για να μείνει. Και εμείς πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί του για καιρό.
• Στα θετικά αυτών των εκλογών εγγράφεται το ότι έμεινε έξω από τη Βουλή η αντιμνημονιακή άποψη. Ηττήθηκε η γραμμή επιστροφής στη δραχμή που εξέφρασαν ο Λαφαζάνης και οι συν αυτώ. Ο Βαρουφάκης, ο Λαπαβίτσας θα ξαναγυρίσουν στην αφάνεια, εκεί που βρίσκονταν πριν τους ανακαλύψει ο Τσίπρας και τους φέρει στο προσκήνιο. Επίσης, η πολιτική σκηνή του τόπου απαλλάχτηκε (ελπίζω όχι μόνο πρόσκαιρα) από την προσβλητική παρουσία της πρώην ΠτΒ Ζωής Κωνσταντοπούλου.
• Αντίθετα, ένα δέκατο των ψηφοφόρων έχει παγιωθεί στον χώρο της άκρας Δεξιάς. Νεοναζί, νεοφασίστες και ακραίοι εθνικιστές που κάποτε δρούσαν μέσα από τα συστημικά κόμματα, σήμερα έχουν τη δική τους έκφραση. Είναι το κακό σπυρί της δημοκρατίας. Στο χέρι μας είναι να μην κακοφορμίσει.
• Τα αποτελέσματα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης σε σχέση με το ισχνό 4,68% του Ιανουαρίου είναι βελτιωμένα, πράγμα που είναι ενθαρρυντικό. Θα μπορούσαν να είναι καλύτερα εάν δινόταν μεγαλύτερη προτεραιότητα στην προβολή προγραμματικών θέσεων. Ωστόσο, δεν ωφελεί να παραβλέπουμε ότι παρά τη φαινομενική (λόγω μεγάλης αποχής) βελτίωση των ποσοστών, σε πραγματικούς ψηφοφόρους η επιρροή μας μειώθηκε. Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους:
Ιανουάριος 2015. ΠΑΣΟΚ 4,68% ΚΙΔΗΣΟ 2,47% ΔΗΜΑΡ 0,49%. Σύνολο 7,64% και ψήφοι 471846.
Σεπτέμβριος 2015. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ 6,28% και ψήφοι 341120 (-28%).
• Η αποχή είναι τεράστια, ξεπερνά ακόμα και το υψηλό ποσοστό των επαναληπτικών εκλογών του 2012. Σχεδόν ο ένας στους δύο δεν πήγε να ψηφίσει. Αυτό αποτελεί ήττα του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Τα κόμματα, είτε ήρθαν πρώτα είτε πάτωσαν, δεν έπεισαν. Ετσι κυρίως εκφράστηκαν οι αγανακτισμένοι, οι άνεργοι και οι νέοι.
• Το προσκλητήριο που απηύθυνε η Φώφη Γεννηματά έφερε πίσω ήρωες από τα «Κλασικά Εικονογραφημένα» της δεκαετίας του ’80. Για να μιλήσω από την εμπειρία μου ως υποψήφιος βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης εκ μέρους των Κινήσεων Πολιτών, δώσαμε την εντύπωση ότι λειτουργούμε ξεκομμένοι από την κοινωνία. Τα μηνύματά μας ήταν ελιτίστικα και ηθικοπλαστικά, και όπως φάνηκε απηχούσαν τις απόψεις ενός πολύ μικρού μέρους των συμπολιτών μας και μάλιστα των πλέον ηλικιωμένων από αυτούς. Νόμιζε κανείς ότι είμαστε μία κίνηση παλαιών πολεμιστών. Στην πραγματικότητα δεν πείσαμε τους νέους. Από αυτούς, άλλοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ εθισμένοι από τη πελατειακή εξάρτηση από το κράτος, προσβλέποντας στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Και άλλοι απέρριψαν συνολικά το πολιτικό σύστημα επιλέγοντας την αντισυστημική ψήφο ή την αποχή. Πρέπει να στραφούμε με προτάσεις και πρωτοβουλίες για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη της νέας γενιάς, αν θέλουμε οι σημερινές μας προσπάθειες να έχουν συνέχεια και μέλλον.
• Επίσης, δεν πείσαμε ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη δεν είναι ένα ακόμη προεκλογικό σωσίβιο του ΠΑΣΟΚ. Η παρουσία των Κινήσεων Πολιτών δεν αξιοποιήθηκε επαρκώς. Από την πλευρά τους τα στελέχη της ΔΗΜΑΡ συνέχισαν να απευθύνονται μόνο στο δικό τους δίκτυο επιρροής. Κυρίως όμως το ΠΑΣΟΚ στις επαφές μας με τον κόσμο δεν εκσυγχρόνισε τον πολιτικό του λόγο. Εμεινε προσηλωμένο στην παλιομοδίτικη, λαϊκίστικη και πελατειακή φρασεολογία. Η φράση που άκουγα πιο συχνά από τους συνυποψηφίους μου ήταν «κανένας πιο αγνώμων από τον ευεργετηθέντα!» που αποτελεί την επιτομή της πελατειακής σχέσης με τους ψηφοφόρους.
• Ως προς το διακύβευμα αυτών των εκλογών θεωρήσαμε ότι πρώτιστα προείχε η ήττα του Τσίπρα. Επικεντρώσαμε τις επιθέσεις μας στη γραμμή της προσωπικής απαξίωσής του αναδεικνύοντας τα ψέματα, τα λάθη και την ανεπάρκειά του. Κρίνοντας από τα αποτελέσματα, η τακτική αυτή αποδείχτηκε ατελέσφορη. Αντίθετα θα έπρεπε να έχουμε ρίξει το βάρος στις καταστροφικές πολιτικές που εφάρμοσε στον τομέα της οικονομίας, της παιδείας ή της μεταναστευτικής κρίσης. Στο πλαστό δίλημμα μνημόνιο/αντιμνημόνιο αντιτάξαμε το εξίσου επίπλαστο επιχείρημα περί ευρωπαϊκού τόξου, το οποίο μας έβαλε στο ίδιο καλάθι με τη ΝΔ και βάθυνε την αποξένωσή μας από τους ευρωπαϊστές του ΣΥΡΙΖΑ.
• Είναι σωστή η επιλογή της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ στη σημερινή συγκυρία να μη συμμετάσχει στη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ο Τσίπρας πρέπει να κυβερνήσει επιτέλους και να αναλάβει το πολιτικό κόστος των αποφάσεών του. Βλέπουμε από την πρώτη κιόλας μέρα ότι οι παλινωδίες με τις οποίες μας είχε συνηθίσει η προηγούμενη εφταμηνίτικη κυβέρνηση συνεχίζονται. Ηδη έχουμε τη συντομότερη παραίτηση υπουργού που πάει για βραβείο Γκίνες.
• Ωστόσο, θα ήμαστε πιο χρήσιμοι για τη χώρα αν υιοθετούσαμε απέναντι στη νέα κυβέρνηση, και ειδικότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, μία στάση η οποία δεν θα μονοπωλείται από τον καταγγελτικό λόγο, αλλά με προγραμματική και τεκμηριωμένη αντιπολίτευση να συμβάλουμε με κάθε δυνατό τρόπο στην υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών και των αναγκαίων μέτρων που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο. Ας μην εκπλαγούμε, αν στην πορεία των πραγμάτων, ο Τσίπρας αρχίσει να δίνει δείγματα στροφής για να αποτελέσει την έκφραση της Κεντροαριστεράς στο σύνολό της. Ηδη ο Φρανσουά Ολλάντ θα είναι ο πρώτος σοσιαλδημοκράτης ηγέτης που θα επισκεφθεί την Ελλάδα. Σύντομα θα τον ακολουθήσουν και άλλοι, όπως ο Σουλτς που θα θελήσει να τον προσεταιριστεί με αντάλλαγμα την ένταξη στην ομάδα S+D του Ευρωκοινοβουλίου.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη θα αποκτήσει λόγο ύπαρξης αν καταγραφεί ως δύναμη ευθύνης, τόσο απέναντι στην κυβέρνηση όσο και σε σχέση με τις συγγενείς δυνάμεις. Η μόνη απάντηση στη συρρίκνωση είναι η συνένωση του κατακερματισμένου χώρου της Κεντροαριστεράς με στόχο τη δημιουργία ενός φορέα της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας στη χώρα μας. Η ενωτική πρόταση που έχουν από κοινού αναπτύξει όλες οι συνιστώσες της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ και οι Κινήσεις Πολιτών τώρα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Παρά το γεγονός ότι η προσέγγιση με το Ποτάμι συνεχίζει να προσκρούει σε αδιέξοδες προσωπικές στρατηγικές, θα πρέπει να μην εγκαταλείψουμε τις προσπάθειες συνεννόησης με το κόμμα αυτό, καθώς και με τις ανένταχτες προσωπικότητες του χώρου. Κάνοντας θετικές προτάσεις για το μέλλον της χώρας μέσα στην Ευρώπη, την έγκαιρη και δίκαιη εφαρμογή του τρίτου μνημονίου και τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.
