Οι σχέσεις της κυβέρνησης Τσίπρα με το ΔΝΤ έχουν περάσει από διάφορες φάσεις, ανάλογα με την πολιτική στόχευση του πρωθυπουργού και των συνεργατών του: Με βάση όσα λέει το Μαξίμου, το ΔΝΤ μπορεί να είναι ένας διεθνής οργανισμός που συνωμοτεί κατά της δημοκρατικά εκλεγμένης ελληνικής κυβέρνησης, ή ο μεγάλος σύμμαχός της που δίνει τη μάχη για τη γενναιόδωρη αναδιάρθρωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου ώστε να καταστεί βιώσιμο.
Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, είναι εξαιρετικά πιθανό να σταματήσει το ΔΝΤ να συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος, αλλά να διατηρήσει τον εποπτικό του ρόλο - ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων που επιβλήθηκαν στην ελληνική πλευρά με δική του πρωτοβουλία.
Διαφωνία με τη Γερμανία
Τις τελευταίες εβδομάδες έγινε φανερό ότι είναι δύσκολο να γεφυρωθεί η διαφωνία όσον αφορά την αναδιάρθρωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, μεταξύ της κυβέρνησης Μέρκελ και του ΔΝΤ. Ο Σοσιαλδημοκράτης αντικαταστάτης του κ. Σόιμπλε στο υπουργείο Οικονομικών, κ. Σολτς, εμφανίζεται πιο διστακτικός από τον προκάτοχό του για μια ουσιαστική αναδιάρθρωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, φοβούμενος την αντίδραση της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία και των Φιλελευθέρων.
Η γερμανική πρόταση είναι αυστηρή, με την έννοια ότι δεν πηγαίνει τις ελληνικές υποχρεώσεις σε βάθος χρόνου και επιβάλλει διαρκή πολιτικό έλεγχο στις αποφάσεις των ελληνικών κυβερνήσεων που μπορεί να επηρεάσουν τη βιωσιμότητα του χρέους. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι επιλογές του Βερολίνου δεν λύνουν το πρόβλημα του ελληνικού χρέους και μπορεί, βάσει του καταστατικού του, να αποφασίσει ότι δεν θα συμμετάσχει στη χρηματοδότηση μιας χαμένης υπόθεσης.
Ενδεχόμενη αποχώρηση του ΔΝΤ από τη χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους θα στείλει λάθος μήνυμα στις αγορές σε μία περίοδο κατά την οποία τα επιτόκια κινούνται ανοδικά λόγω της ιταλικής κρίσης. Εάν το ΔΝΤ θεωρεί το χρέος μη βιώσιμο, το ίδιο θα κάνουν και οι υποψήφιοι επενδυτές, οι οποίοι θα απαιτήσουν υψηλότερα επιτόκια για να αναλάβουν το πρόσθετο ρίσκο.
Ομως τα μέτρα μένουν
Ακόμη και στην περίπτωση της μερικής αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, το Ταμείο θα διατηρήσει, κατ’ απαίτηση των Ευρωπαίων εταίρων, τον εποπτικό του ρόλο, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των σκληρών μέτρων που επιβλήθηκαν με δική του πρωτοβουλία.
Υπάρχουν ομόφωνες αποφάσεις των Ευρωπαίων εταίρων και των θεσμών για την εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στο Συμπληρωματικό Μνημόνιο, και χρειάζονται ομόφωνες αποφάσεις για την ανατροπή τους, κάτι το οποίο δεν θεωρείται πιθανό να συμβεί. Επιπλέον, σε περίπτωση που το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος, οι αγορές θα ζητήσουν πρόσθετες εγγυήσεις -με την εφαρμογή των νέων μέτρων- για να συνεχίσουν να καλύπτουν τις δανειακές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου.
Ο κ. Τσίπρας βρίσκεται αντιμέτωπος με μία ακόμη διαπραγματευτική αποτυχία, την αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα χρηματοδότησης, εξαιτίας της μη εξασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους με ταυτόχρονη επιβολή των νέων σκληρών μέτρων που υπέδειξε και υπέβαλε το ΔΝΤ.
Το σωστό για τα καλώς εννοούμενα ελληνικά συμφέροντα θα ήταν η παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, σαν αναγνώριση της βιωσιμότητας του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, με ταυτόχρονο περιορισμό της εφαρμογής των πρόσθετων μέτρων που έχουν αποφασιστεί. Αυτό όμως προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ελληνικής κυβέρνησης με ενισχυμένη αξιοπιστία, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του.
