Στον επαναστατικό αγώνα της Απελευθέρωσης από τον τουρκικό ζυγό, στο δύσκολο 1826, έγινε στην Καρδαμύλη μια σύσκεψη μεγάλης σημασίας για τη συνέχεια του αγώνα. Οι Μανιάτες επιτέλους αποφάσισαν να ομονοήσουν και προχώρησαν στη σύσταση εννεαμελούς "γενικής της Μάνης επιτροπής", της "Εφορείας της Σπάρτης". Στις 25 Μαΐου η συνάντηση του Θ. Κολοκοτρώνη με τους ισχυρότερους καπεταναίους στο Αλμυρό, είχε ως αποτέλεσμα τη συγκρότηση "Σπαρτιατικού στρατοπέδου".
Στο Αλμυρό λοιπόν, κυρίως Μανιάτες και Μεσσήνιοι αλλά και άλλοι Μωραΐτες και ξένοι παρατηρητές συγκρότησαν μια ισχυρότατη δύναμη που μπορούσε να απαντήσει γενναία στο "μπουγιουρντί" του Ιμπραήμ για υποταγή και προσκύνημα της Μάνης:
«Είδομεν να μας φοβερίζης ότι, αν δεν σου προσφέρομεν την υποταγήν μας, θέλεις εξολοθρεύσει τους Μανιάτας και την Μάνην, δια τούτο και ημείς σε περιμένομεν με όσας δυνάμεις θελήσεις. Οι κάτοικοι της Μάνης γράφομεν προς σε και σε περιμένομεν»…
Ετσι αφού επισκεύασαν τη λιθόχτιστη βέργα, οχυρώθηκαν και κάλεσαν γενική συνέλευση. Με οπλαρχηγούς τους Μαυρομιχάληδες (Γιωργάκη Μπεηζαδέ, Αντώνη, Αναστάση και Ιωάννη), το Διονύσιο Μούρτζινο, το Νικόλαο Χρηστέα, τους Κουμουνδουράκηδες (Αθανασούλη και Γαλάνη), τους Καπετανάκηδες (Χριστόδουλο και Παναγιώτη), τον Τζανέτο Γρηγοράκη, τον Αντώνη Τρουπάκη κ.ά. συγκεντρώθηκε μια δύναμη περίπου πέντε χιλιάδων ανδρών έτοιμη να αμυνθεί.
Στις 21 Ιουνίου ο Ιμπραήμ συγκέντρωσε οκτώ χιλιάδες πεζούς και ιππικό στην Καλαμάτα και στις 22 Ιουνίου με το ιππικό του έφθασε μέχρι την οχυρωματική βέργα. Τα πυκνά πυρά αλλά και η αντεπίθεση των αμυνομένων ανέκοψαν το τουρκοαιγυπτιακό στράτευμα και το έφθασαν κυνηγώντας το μέχρι την Αγιασώ. Μετά την ανασυγκρότησή τους, οι εισβολείς με επικεφαλής τον κεχαγιά του Ιμπραήμ και περίπου επτά χιλιάδες άνδρες και λίγους ιππείς επιτέθηκαν εννέα αλλεπάλληλες φορές στην "ξερολιθιά", χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Οι απώλειές τους ήταν μεγάλες. Περίπου τριακόσιοι Τουρκοαιγύπτιοι νεκροί και πολλοί τραυματίες. Οι αμυνόμενοι έχασαν τρεις.
Το ίδιο σκηνικό αλλά με λιγότερη ένταση επαναλήφθηκε και τις δυο επόμενες μέρες, 23 και 24 Ιουνίου χωρίς καμιά επιτυχία για τις δυνάμεις του Ιμπραήμ. Το προσκύνημα και η υποταγή δεν ταίριαζαν στους υπερασπιστές του Αλμυρού. Μια αυθεντική περιγραφή των γεγονότων γίνεται μέσα από ανακοινωθέν των οπλαρχηγών:
«Ο εχθρός δεν μας άφησε σήμερον από του να μη μαςχαιρετήση, αλλά την συνηθισμένην ώραν, δηλαδή περί τα ξημερώματα ήλθε με τας ιδίας δυνάμεις του κατεπάνω μας, αφού δε επλησίασεν έως μιάς βολιάς τόπον ήρχισεν ο πόλεμος και εκ των δύο μερών πεισματικώτατα, ώστε, εάν δεν ήτον οι εδικοί μας όπισθεν των τοίχων, έπρεπε να έλθουν εις χείρας. Οι προς το μέρος της Αγίας Τριάδος τοποθετημένοι Σπαρτιάται, βλέποντες τον εχθρόν συσσωματωμένον και πολεμούντα αποφασιστικώς το παραθαλάσσιον, ώρμησαν κατ'επάνω του από το ύψος της θέσεώς των και καταβάντες επί το επίπεδον με πρώτην ορμήν έδιωξαν αυτόν βάλλοντές τον εις αταξίαν, συγχρόνως δε εξελθόντες και οι λοιποί των προμαχώνων των, τον εκτύπησαν με γενναιότητα απαραδειγμάτιστον, του εσκότωσαν υπέρ τα δεκαπέντε άλογα, πολλούς ιππείς και έως εκατόν τακτικούς, τους οποίους φέροντες εις τους ώμους των, βλέπομεν ήδη να τους ιμβαρκάρουν εις τα λατζόνια. Δεν ελπίζομεν πλέον να δοκιμάση κατά της Σπάρτης, εκτός εάν έχη σκοπόν να αφανισθή παντελώς»…
Την ίδια στιγμή όμως, στις 21 Ιουνίου, ο Ιμπραήμ, με δυο μπρίκια και μερικά μετασκευασμένα μεταγωγικά πλοία και τους υπόλοιπους άνδρες της δύναμής του, επιχείρησε αντιπερισπασμό νοτιότερα, στη Μάνη. Ετσι προχώρησε σε βομβαρδισμό των Κιτριών, όπου σκόπευε να αποβιβάσει στρατό για να χτυπήσει "στα νώτα" τους αμυνόμενους στη βέργα. Η άμυνα στις Κιτριές όμως ήταν αποτελεσματική και έτσι ο Ιμπραήμ κατευθύνθηκε νοτιότερα, στις ακτές του Διρού, μεταξύ Πύργου και Αρεόπολης (Τσίμοβας) με τον ίδιο στόχο. Οι καμπάνες των εκκλησιών σήμαναν συναγερμό. Ο Πανάγος Πικουλάκης με πενήντα ετοιμοπόλεμους άντρες που είχαν απομείνει στην περιοχή και κοντά σ' αυτούς γυναίκες και άλλοι άμαχοι κατάφεραν να εκδιώξουν τελικά τους εισβολείς. Ο Ιμπραήμ εδώ σφράγισε την ήττα του.
Το χαμηλό τείχος της Βέργας (Σέλιτσας) με την ξερολιθιά και τις πολεμίστρες βρίσκεται στην παραλία λίγο μετά την κάτω Βέργα και πριν το Αλμυρό, στα αριστερά του δρόμου για τη Μάνη. Αυτή η οχυρωματική γραμμή ήταν ένα μεγαλόπνοο αμυντικό σχέδιο των Μανιατών που χτίστηκε αποκλειστικά από αυτούς με έξοδα των κατά καιρούς ισχυρών οικογενειών της Μάνης.
Η βέργα περιγράφεται το 1801-2 και το 1805-6 από το Βρετανό αρχαιολόγο και περιηγητή Sir William Gell που τότε επισκέφθηκε τη Μάνη. Τα χρήματα για την οικοδόμησή της πρόσφεραν αρχικά οι Τρουπιάνοι από την Ανδρούβιστα και μετά οι Καπετανάκηδες από το Σταυροπήγιο και την Τρικότσοβα. Σήμερα σώζεται κατά ένα μεγάλο τμήμα της. Η οχύρωση ήταν ουσιαστικά ένα ταμπούρι σε τεθλασμένη γραμμή και μεγάλο μήκος (περισσότερο από 500 μέτρα), που φύλαγε τη βορειοδυτική μεθόριο της Μάνης. Ετσι από την παραλία μέχρι τα πρώτα βραχώδη υψώματα στο Καστράκι, στο βουνό της Σέλιτσας ή Μπορολίβα, η βέργα προστάτευε την είσοδο στη Μάνη. Είχε πάχος περίπου 80 εκατοστά και ύψος 1,60 μέτρα. Ηταν χτισμένη αμέσως πάνω από τον χείμαρρο της Σέλιτσας που λειτουργούσε σαν οχυρωματική τάφρος.
Στην επισκευή του 1826 ανοίχθηκαν πολλές πολεμότρυπες, μία ανά κάθε μέτρο, που ισχυροποίησαν την κατασκευή αφού πλέον υπήρχαν και πολλά ντουφέκια για να την υπερασπίσουν. Η βέργα ενισχυόταν από δυο πύργους που και αυτοί είχαν χτιστεί πριν από το 1805. Ο ένας ήταν τετράγωνος, δίπλα στη θάλασσα και δεν σώζεται σήμερα αφού έπεσε θύμα του χρόνου και του παραλιακού δρόμου. Τα ερείπια του άλλου, περίπου διακόσια μέτρα ανατολικά του μνημείου ακολουθώντας την ξερολιθιά, σώζονται ικανοποιητικά. Αυτός ήταν στρογγυλός πύργος ντάπια με θέσεις για κανόνια και σήμερα είναι ερειπωμένος και μισογκρεμισμένος.
Η "μάχη της Βέργας" γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Ιουνίου. Η μνημειακή στήλη που στέκεται εκεί, οριοθετώντας τη Μάνη, θυμίζει στις επόμενες γενιές τη γενναιότητα και το θάρρος των αγωνιστών του "Σπαρτιατικού στρατοπέδου" του Αλμυρού που αντιστάθηκαν και νίκησαν τον Ιμπραήμ σε μια δύσκολη καμπή του αγώνα. Η μάχη της Βέργας ήταν αποφασιστική για τη συνέχεια αφού, εκτός από την τόνωση του ηθικού των σκλαβωμένων, ανάγκασε τον Ιμπραήμ να αλλάξει τα σχέδιά του.
