Ο λόγος είναι απλός: Αναλύοντας τις συνθήκες που τα δημιούργησαν, θα αποφύγουμε να επαναλάβουμε τα λάθη που οδήγησαν, ευτυχώς πρόσκαιρα, σε αδελφοκτόνες συγκρούσεις και εθνικό διχασμό.

Αγιος Νικόλαος (Σελίνιτσα)

Περιγραφή

«Χαρακτηριστικό» μνημείο μισαλλοδοξίας είναι σίγουρα αυτό που βρίσκεται στην είσοδο του Αγίου Νικολάου (Σελίνιτσα), στην περιφέρεια του Ζυγού της Μάνης. Κτισμένο από τις κατοχικές δυνάμεις, το επιβλητικό λιθόχτιστο «κάστρο» δεσπόζει στην είσοδο του χωριού, ελέγχοντας αφενός το οδικό πέρασμα για τη Μάνη και αφετέρου τη θαλάσσια επικοινωνία της Δυτικής Μάνης με την Καλαμάτα.

Με προσανατολισμό από τη δύση στην ανατολή, η θεμελίωση του οχυρού έγινε πάνω σε χαμηλό πέτρινο λόφο. Η κάτοψή του θυμίζει παλιά κλειδαρότρυπα. Ενσωματωμένος στην ανατολική πλευρά του «κάστρου» είναι ο σχετικά χαμηλός, κυκλικής κάτοψης πύργος, που στην κορυφή του έχει σχεδόν περιμετρικά (270ο) μεγάλα ανοίγματα για πυροβόλα. Τα στόμια των θυρίδων των πυροβόλων του «βλέπουν» κυρίως τα ανατολικά και τον δρόμο για τη Μάνη. Αντίστοιχα προσανατολισμένα είναι τόσο στη βάση όσο και στην ταράτσα του «πύργου» άλλα, μικρότερα ανοίγματα, τυφεκιοθυρίδες, για την προστασία του οχυρού από πιθανή προσβολή του από κοντινή απόσταση.

Για τον ίδιο λόγο υπάρχουν τυφεκιοθυρίδες σε διαφορετικά ύψη στα πλευρά του «κάστρου», καθώς και ένα άνοιγμα ψηλά στην κάθε πλευρά, που θα μπορούσε εκτός από θέση πυροβόλου να εξυπηρετεί, σαν παράθυρο, τις ανάγκες φωτισμού και αερισμού του εσωτερικού του. Στην ταράτσα που, όπως και τα ανοίγματα των πυροβόλων, είναι φτιαγμένη από μπετόν, υπάρχει κτισμένο από τούβλα, ένα σχεδόν κυκλικό στηθαίο με αρκετές τυφεκιοθυρίδες.

Ιστορία

Το υπερυψωμένο πάνω στον βράχο πυροβολείο χρησιμοποιήθηκε εξίσου από τις δυνάμεις κατοχής και τα τάγματα ασφαλείας της περιοχής. Την επόμενη ημέρα από τη φονικότατη μάχη τους Μηλιάς, 11 Μαΐου 1944, ακολούθησε μια ακόμη πολύνεκρη μάχη στο «κάστρο» τους Σελίνιτσας. Ο λόχος και δυο διμοιρίες του ΕΛΑΣ χτύπησαν στην περιοχή τη βάση των ταγμάτων ασφαλείας. Μετά από ολοήμερη μάχη μέσα στο χωριό, η άμυνα των ταγμάτων ασφαλείας περιορίστηκε στο «κάστρο». Κατά τη διάρκεια τους νύχτας, οι αποκλεισμένοι άνδρες των ταγμάτων ασφαλείας διέφυγαν από θαλάσσης, αφήνοντας πίσω 37 νεκρούς.

Πήδημα

Περιγραφή

Στη μεσσηνιακή ενδοχώρα, και συγκεκριμένα στο Πήδημα, υπάρχουν ακόμη δυο πυροβολεία της ίδιας εποχής. Βρίσκονται στα ριζά του λόφου που είναι κτισμένο το μεσαιωνικό κάστρο, δίπλα στον δρόμο που συνδέει την παλιά εθνική οδό προς την Καλαμάτα με το Πήδημα και τα Αρφαρά. Το πρώτο πυροβολείο βρίσκεται δίπλα στον δρόμο, ακριβώς απέναντι από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη, ενώ το δεύτερο λίγο πιο ψηλά από τον δρόμο, πίσω από τα πρώτα πεύκα της πλαγιάς, απέναντι από το εξοχικό κέντρο που είναι πλέον εκεί.

Ιστορία

Η κατασκευή των δυο οχυρών αποσκοπούσε στην προστασία των πηγών του Αρι, που υδροδοτούν την Καλαμάτα. Οι πηγές του Πηδήματος ήταν αναμφισβήτητα στρατηγικός στόχος στη ζοφερή και ανώμαλη εμφυλιοπολεμική περίοδο. Εκεί βρισκόταν πάντα μια ομάδα στρατιωτών του 9ου Συντάγματος της Καλαμάτας με επικεφαλής έναν ανθυπολοχαγό, προκειμένου να προστατεύει το αντλιοστάσιο.

Στο τέλος του 1948, μια μεγάλη ομάδα ατάκτων ανταρτών επιτέθηκε αιφνιδιαστικά και απέκλεισε τη φρουρά των πηγών του Πηδήματος μέσα στο πρώτο πυροβολείο. Οι απεγνωσμένες εκκλήσεις από τον ασύρματο του επικεφαλής ανθυπολοχαγού για βοήθεια από το Σύνταγμα της Καλαμάτας δεν απέφεραν κανένα αποτέλεσμα. Μια αντιαρματική, γερμανικής προέλευσης, «γροθιά» που «έσκασε» μέσα στo πυροβολείο εξόντωσε τη φρουρά.

Τελικό σχόλιο 

Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμη αρκετά τέτοια οχυρά. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να επεκταθούμε περισσότερο σε αυτά, αφού αποτελούν μνημεία εθνικής ντροπής.