Οι προετοιμασίες, ζυμώσεις και κινητοποιήσεις άρχισαν κι’ όλας από μέρες. Η εχτελεστική επιτροπή με προκηρύξεις της αναλύει σε χοντρές γραμμές τους κινδύνους που απειλούν τους σταφιδοπαραγωγούς με τα εξαγγελόμενα μέτρα και καλεί τις αγροτικές οργανώσεις, συνεταιρισμούς, Ενώσεις, συλλόγους, Κοινπότητες καθώς και τις αρμόδιες αρχές να στείλουν τους αντιπροσώπους τους. Παράλληλα τονίζει ότι σε κάθε χωριό θα πρέπει να βγουν από συγκεντρώσεις (1 στους 10) αντιπρόσωποι των σταφιδοπαραγωγών, που να προσέλθουν στο Συνέδριο.
Η σύγκλιση του Συνεδρίου ξεσήκωσε μεηάλο ενθουσιασμό ανάμεσα στους σταφιδοπαραγωγούς. Σ’ όλες τις επαρχίες και τα χωριά που πέρασα, διαπίστωσα ότι γίνουνται ζωηρές συζητήσεις και συσκέψεις. Στην Ανω και Κάτω Μεσσήνη, στην Πυλία, Τριφυλία και την Ηλεία, έγιναν συσκέψεις σταφιδοπαραγωγών και βγαίνουν επιτροπές για την οργάνωση συγκεντρώσεων και εκλογή αντιπροσώπων. Επίσης οι συνεταιρισμοί θα στείλουν τους αντιπροσώπους τους.
Εχω πληροφορίες μάλιστα ότι ματαιώθηκε το Συνέδριο που καλούσαν μερικοί συνεταιριστικοί παράγοντες στην Αμαλιάδα. Πολύ σωστά έκριναν ότι η σύγκλισή του θα αποτελούσε διασπαστική κίνηση και πρέπει να πάρουν μέρος και να ενισχύσουν το Συνέδριο του Πύργου. Μονάχα πολύ λίγοι αντιδρούν […]
[…] Το σύμφωνο Παλλαϊκού Μετώπου – Φιλελευθέρων σήκωσε τη μαύρη κουρτίνα που έκλεινε τα μάτια των αγροτών. Η δημοσίεψη της συμφωνίας αυτής έριξε ζωηρό φως και τάραξε τα λιμνασμένα νερά που κρατούσαν ναρκωμένους τους αγρότες. Οι συζητήσεις γύρω από το σύμφωνο, ακόμη συνεχίζουνται με ενθουσιαστικά εγκώμια.
Το πρόγραμμα του Παλλαϊκού Μετώπου, και η δράση των βουλευτών του υπέρ των συμφερόντων του λαού, συγκινούν και ενθουσιάζουν τα πλατειά στρώματα των αγροτών. Το Κόμμα μας, το Κομμουνιστικό, το λέμε αδίσταχτα δίχως να παρασυρθούμε από ενθουσιασμούς και υπερεχτίμηση της κατάστασης, συγκεντρώνει μεγάλες συμπάθειες ς’ όλα τα χωριά. Οσο τα πυρά της αντίδρασης και των φασιστικών πλουτοκρατικών κύκλων, εντείνουνται κατά των κομμουνιστών, άλλο τόσο πιο πολύ δυναμώνει η αγάπη και η συμπάθεια του Μωραΐτη αγροτή στο Κόμμα μας.
- Τι θέλουμε το Αγροτικό Κόμμα σύντροφε. Δεν βλέπεις πως οι αγρότες εκδηλώνουνται και στρέφονται απ’ ευθείας στην άκρα αριστερά.
Αυτά δεν μου τάπανε μονάχα στελέχη μας αγροτικά, αλλά και αγρότες οπαδοί ως τώρα των αστικών κομμάτων, σε πολλά χωριά. Φυσικά με διαφωτιστικές συζητήσεις οι πλανημένες ιδέες όλο και ξεκαθαρίζουν. Στα χωριά της Μεσσηνίας, Τριφυλίας και Ηλείας, άκουσα κι’ αυτό:
- Πέστε μας σύντροφε, πως να δουλέψουμε; Δεν ξέρουμε. Στείλτε μας ανθρώπους να μας καθοδηγήσουν.
Βρήκα χωριά όπου τελευταία ιδρύθηκαν για πρώτη φορά πυρήνες με 10 και 20 μέλη.
- Μπορούμε να γράψουμε κι’ άλλους, αλλά τι δουλειές να κάνουμε;
Ανάφερα τα χαρακτηριστικά αυτά γεγονότα που δείχνουν στο φως της πραγματικότητας: α) τις τεράστιες ζυμώσεις και ανακατατάξεις που συντελούνται στα χωριά των επαρχιών που πέρασα και β) τα βαρειά καθήκοντα που πέφτουν στις οργανώσεις και στο κόμμα μας, κι’ ιδιαίτερα στον κάθε κομμουνιστή.
Πολλά παραρτήματα του Αγροτικού Κόμματος είνε κι’ όλας στα σκαριά σε διάφορα χωριά. Μικρές προσπάθειες από μέρους των αγροτικών στελεχών μπορούν να δυναμώσουν σε αφάνταστο βαθμό τον ζωογόνο αγέρα της πολιτικής χειραφέτησης, που φυσάει στα χωριά δροσερά και ευεργετικά, για τα συμφέροντα της βασανισμένης αγροτιάς” (1327).
Την κατάσταση που επικρατεί στην ύπαιθρο επιβεβαιώνει με το δικό της τρόπο η “Σημαία” με αφορμή την καταστροφή που σημειώνεται από περονόσπορο: “Μεταξύ των σταφιδοπαραγωγικών πληθυσμών της υπαίθρου Μεσσηνίας επικρατεί ζωηρά δυσφορία εξ αφορμής των τεραστίων ζημιών τας οποίας υπέστη η σταφιδοπαραγωγή εκ του περονοσπόρου. Εις διαφόρους περιφερείας οι αγρόται συγκρότησαν συσκέψεις κατά τας οποίας συνεζητήθη ο τρόπος της αντιμετωπίσεως της καταστάσεως η οποία διεμορφώθη και η οποία απειλεί εφέτος τους σταφιδοπαραγωγούς με πλήρη ένδειαν. Τηλεγραφήματα ληφθέντα εκ διαφόρων κέντρων της υπαίθρου διεκτραγωδούν την κατάστασιν των σταφιδοπαραγωγών οι οποίοι δεν θα δυνηθούν εφέτος να ανταπεξέλθουν ουδέ εις τας στοιχειώδεις ανάγκας των. Λαμβανομένων υπ’ όψιν των χρεών τα οποία λόγω της εντάσεων των καλλιεργειών εδημιούργησαν.
Οι παραγωγοί συνωψίζουν τα αιτήματά των ως εξής: Ζητούν πρώτον την ταχίστην αποστολήν εκτιμητικών επιτροπών αι οποία να εκτιμήσουν το μέγεθος των ζημιών, την άμεσον ρύθμισιν των παλαιών αγροτικών χρεών και τον καθορισμόν της τιμής εξαγοράς πελονασμάτων τουλάχιστον 3.500 κατά ενετικόν χιλιόλιτρον.
Σχετικόν είναι τπο κάτωθι τηλεγράφημα το οποίον ελάβομεν χθες:
Κάτοικοι και οργανώσεις Πλατύ, Αριστοδημίου και Αριοχωρίου ανάστατοι λόγω τρομακτικών ζημιών εκ περονοσπόρου συνελθόντες εις κοινήν σύσκεψιν ζητούν 1) Ταχυτάτην σύστασιν εκτιμητικών επιτροπών προς διαπίστωσιν ζημιών και παροχήν αποζημιώσεως 2) ρύθμισιν αγροτικών χρεών και 3) καθορισμόν κατωτάτου ορίου παρακρατήσεως δραχμάς 3.500
Επιτροπή
Σωτήριος Μαντζής, Ευγένιος Φρούντζας” (1328).
Τις μεγάλες καταστροφές από τον περονόσπορο διαπιστώνει ο διευθυντής του Σταφιδικού Ινστιτούτου Πύργου Γ. Μεϊμάρης: “Ως γνωστόν από τα τέλη της παρελθούσης εβδομάδος μετά την επικρατήσασαν μεταβολήν του καιρού, ιδίως δε κατόπιν της επί διήμερον καταπεσούσης πυκνοτάτης ομίχλης (πούσι) και της υψηλής θερμοκρασίας κατά τας πρωινάς ώρας, εξεδηλώθησαν εις μεγάλον βαθμόν εμφανίσεις περονοσπόρου, κυρώις τις τας σταφιδικάς περιφερείας της Κάτω Μεσσηνίας.
Η απότομος αύτη εκδήλωσις της παρουσίας του τρομερού παρασίτου εις τόσον μεγάλον βαθμόν, κρατεί εις ζωηράν συγκίνησιν και ανησυχίαν όλους τους σταφιδοπαραγωγούς των πληγεισών περιοχών.
Η Κεντρική Ενωσις Συνεταιρισμών Μεσσηνίας ευθύς μετά επιτόποιν μετάβασιν του προϊσταμένου της κ. Π. Σταυροπούλου μετά του διευθυντού του εν Νησίω Παραρτήματος Ινστιτούτου Σταφίδος κ. Ηλία Χριστοπούλου οίτινες αντελήφθησαν τας ζημίας, επεκοινώνησε τηλεγραφικώς μετά του Σταφιδικού Ινστιτούτου Πύργου ενημερώσασα σχετικώς τον διευθυντήν του Ιδρύματος κ. Γ. Μεϊμάρην δια τας γενομένας ζημίας και παρεκάλεσε τούτον όπως το ταχύτερον αφιχθή ίνα επιτοπίως μελετήση τα αίτια και δόση τας δεούσας συστάσεις δια τον εντοπισμόν του κακού και την αποφυγήν επεκτάσεως της νόσου.
Από της Παρασκευής εσπέρας ο κ. Γ. Μεϊμάρης ευρίσκεται εις την περιφέρειάν μας, καθ’ όλην δε την ημέραν του Σαββάτου συνοδευόμενος υπό των κ. κ. Π. Σταυροπούλου, Ηλ. Χριστοπούλου και των Διευθυντών Υποκαταστημάτων Διαχειρίσεως Σταφίδος Μεσσήνης και Μελιγαλά, διέτρεξαν τας περισσοτέρας προσβεβλημένας περιφερείας της κάτω μαι άνω Μεσσηνίας. Καθ’ όλην την διαδρομήν εγένετο επιστημάνεη επιτόπιος εξέτασις των επελθουσών ζημιών, παρεσχέθησαν δε αι δέουσαι υποδείξεις εις τους παντού συγκεντρωμένους κτηματίας δια την καταπολέμησιν του παρασίτου και την μη επέκτασιν των ζημιών.
Ο Μεϊμάρης ανεκοίνωσεν τα ακόλουθα:
Ως ανέφερεν ημίν προ ημερών ο προϊστάμενος του εν Νησίω παραρτήματός μας κ. Χριστόπουλος, διεπιστώσαμεν και ημείς κατά την επιτόπιον μετάβασίν μας ότι εις πολλάς περιφερείας της Μεσσηνίας εγένοντο ζημία εκ περονοσπόρου. Εις τινας περιφερείας ευτυχώς μικράς οπωσδήποτε κετάσεως και εκεί όπου αι εδαφικαί συνθήκαι ευνοούν την ανάπτυξιν του παρασίτου αι ζημίαι φθάνουν το μέγεθος της τελείας καταστροφής. Εις τας άλλας περιφερείας όπου εξεδηλώθη η νόσος, αι ζημίαι είνε μικρότεραι. Σημειωτέον ότι υπάρχουν περιφέρειαι ανέπαφοι ή με πολύ μικρό ποσοστόν προσβολής εις κτήματα γειτονικά των τελείως καταστραφέντων. Ιδίως πολλαί περιφέρειαι της κάτω Μεσσηνίας παρουσιάζουσι προσβολάς σημαντικάς ως επίσης και πολλά κτήματα της άνω ως Διαβολίτσιον κλπ. Κατά την γνώμην μας τας ζημίας δεόν να αποδώσςωμεν κυρίως εις την ανάπτυξιν του παρασίτου και εις τας εδαφικάς συνθήκας πολλών περιφερειών οίτινες ευνοούσι την ανάπτυξίν του.
(1327) “Ριζοσπάστης” 9/6/1936
(1328) “Σημαία” 9/6/1936
