Κυριακή, 20 Μαρτίου 2022 08:31

Πυρκαγιές και κατακλυσμοί του χτες και του σήμερα

Γράφτηκε από τον

 

Του καθηγητή Πέτρου Θέμελη

Τα συνεχή οργισμένα ξεσπάσματα του πλανήτη γη, που εκδηλώνονται με καταστροφικές πυρκαγιές στη διάρκεια του θέρους, πλημμύρες στη διάρκεια του φθινοπώρου και πολικό ψύχος στη διάρκεια του χειμώνα, δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών ακόμη και στους πλέον δύσπιστους ότι έχει εξαντλήσει τα όρια ανοχής    του στις δραστηριότητες των ανθρώπων, που παράγουν συνεχώς, χρησιμοποιούν και απορρίπτουν ανεξέλεγκτα ραδιενεργά κατάλοιπα, πλαστικά, τοξικά απόβλητα, δηλητηριώδη καύσιμα και λιπάσματα, μολύνοντας ανεπανόρθωτα ποτάμια, θάλασσες, ατμόσφαιρα και υδροφόρο ορίζοντα.

Έχω βιώσει στη διάρκεια της τριακονταπενταετούς απασχόλησής μου στην αρχαία Μεσσήνη τρεις πυρκαγιές που κατέκαψαν την πανίδα και τη χλωρίδα της περιοχής, και κυρίως του ιστορικού ιερού βουνού της Ιθώμης, καθώς και μια μεγάλη πλημμύρα που τραυμάτισε ολόκληρο σχεδόν το Νομό Μεσσηνίας και κυρίως τις κοινότητες Μαυρομάτι Ιθώμης και Αρσινόη, συμπεριλαμβανομένου του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας μεσσηνιακής πρωτεύουσας, της Μεσσήνης. Είχα τη χαρά να ακούσω εξαγγελίες για λήψη «σοβαρών μέτρων» αντιπλημμυρικών και αντιπυρικών για την προστασία των κοινοτήτων, του ιστορικού βουνού και του αρχαιολογικού χώρου. Μέχρι σήμερα ωστόσο κανένα από τα ως άνω «προγραμματισμένα» μέτρα-έργα προστασίας δεν έχει εκτελεσθεί εννοώ έργα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, προστασίας της ζωής και της περιουσίας των κατοίκων, καθώς και των αναστηλωμένων μνημείων της αρχαίας πολιτείας, η οποία αποτελεί έναν από τους βασικούς αρχαιολογικούς χώρους της Μεσσηνίας.

Η ξαφνική πλημμύρα που έπληξε και την αρχαία Μεσσήνη τον Σεπτέμβριο του 2016 είχε χαρακτηρισθεί «βιβλική» καθ’ υπερβολήν οπωσδήποτε, χρειάστηκαν ωστόσο μήνες απασχόλησης του εργατοτεχνικού προσωπικού και των μηχανημάτων της Εταιρείας Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών (Εικ. 1-2) χωρίς να υπολογίζω το κόστος σε χρόνο και χρήμα της ουσιαστικής συμβολής της ΕΦΑ Μεσσηνίας και του Δήμου Μεσσήνης στην επούλωση των πληγών του διαβρωμένου εδάφους του αρχαιολογικού χώρου. Όσο για ολόκληρο το Νομό Μεσσηνίας που τραυματίσθηκε βαριά από την ίδια πλημμύρα, δεν είμαι βέβαιος αν έχουν αποκατασταθεί πλήρως ως σήμερα οι ζημιές.

Η πλημμύρα του 2016 δεν είχε ευτυχώς θύματα, μολονότι άλλες πλημμύρες, στην Αττική για παράδειγμα και σε άλλες περιοχές είχαν πολλά δυστυχώς θύματα, πέρα από τον τραγικό πνιγμό ζώων και την καταστροφή κτισμάτων και οχημάτων.

Οι «μυθικοί» κατακλυσμοί, με γνωστότερο αυτόν του Νώε, είναι κοινό κτήμα πολλών πολιτισμών και αποδίδονται κατά κανόνα στην οργή των θεών και στην τιμωρία των μωρών «αμαρτωλών», άπληστων ανθρώπων. Τα αίτια των σύγχρονων κατακλυσμών οφείλονται σε παρεμφερή «αμαρτήματα» των ανθρώπων. Ας λάβουμε, λοιπόν, επιτέλους τα μέτρα μας έγκαιρα όσο είναι καιρός.