Για πολλά χρόνια στον συγγραφικό, στον ευρύτερο πολιτιστικό χώρο της Μεσσηνίας και με μακρά θητεία στα Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και της Ένωσης Μεσσήνιων Συγγραφέων, ο Βασίλειος Ρ. Φλώρος έχει ήδη αφήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα όχι μόνο στους ανθρώπους των γραμμάτων, του θεάτρου και της διάσωσης της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά πλέον και στον απλό, στον καθημερινό άνθρωπο που αγαπά να βλέπει θέατρο και να αφουγκράζεται παραστάσεις που αποπνέουν ήθος.
Σκεπτόμενο και βαθιά πολιτικό ον, ο Βασίλειος Ρ. Φλώρος έχει μεταφέρει τους ποικίλους προβληματισμούς και τους φιλοσοφικούς και υπαρξιακούς στοχασμούς του τόσο στα βιβλία του, όσο και στην ποίηση και στα θεατρικά έργα που έχει γράψει και σκηνοθετήσει ο ίδιος. Σε όλη τη θεατρική πορεία του προσπαθεί να βγάλει κρυμμένες ανθρώπινες δυνάμεις και αλήθειες περισσότερο με συνεργάτες που θέλουν να εκφραστούν μέσα από τη θεατρική πράξη.
Συνοδοιπόρησε λοιπόν με ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες και παρουσίασε κατά καιρούς και δικά του θεατρικά έργα πάντα με ανθρωποκεντρικό περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια ως σκηνοθέτης στο ΘεατρικόΕργαστήρι Μεσσήνης δίδαξε κωμωδία αλλά με υπαρξιακό ή πολιτικοκοινωνικό περιεχόμενο και όταν αισθάνθηκε ότι η ομάδα του αντέχει να φύγει στα ψηλά, ετοίμασε μαζί της και παρουσίασε το δικό του θεατρικό έργο «Μινώταυρος-Τα αθώα τέρατα». Το κείμενο διακρίνεται από διαχρονικό φιλοσοφικό, υπαρξιακό και ψυχολογικό προβληματισμό έμμεσα όμως παραπέμπει και σε σημερινά ζητήματα. Η ομάδα ασκήθηκε σκληρά και εντατικά και όλοι ανεξαιρέτως οι συντελεστές απογείωσαν τις δυνατότητές τους στο θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης, στη Μεσσήνη, στην Καλαμάτα και στην Αθήνα -αντίστροφη κίνηση από τη συνηθισμένη της μετακίνησης αθηναϊκών παραστάσεων στην επαρχία.
Ο Μινώταυρος της μυθολογίας προσεγγίζεται από τον Φλώρο με τη σύγχρονη θεατρική ματιά, δηλαδή προς μια νέα επέκταση του μύθου, σύμφωνα με την οποία «αθώο τέρας» και πραγματικό τέρας συνομιλούν και φωτίζουν την πάλη του ανθρώπου με την ύπαρξή του και ταυτόχρονα με τους μηχανισμούς της εξουσίας. Το έργο είναι γραμμένο περίπου πάνω στο μοντέλο (πρότυπο) της αρχαίας τραγωδίας και η διδασκαλία κίνησης και εκφοράς του λόγου σε έναν πολυμελή χορό αποτέλεσε πρόκληση, με την οποία ο Φλώρος και η ομάδα του αναμετρήθηκαν, καθώς κατάφεραν τα νοήματα να εκφέρονται ξεκάθαρα και οι εντάσεις των κινήσεων να εναρμονίζονται με τα σχόλια των χορευτών πάνω στον μύθο και στις αλληγορίες του.
Χωρίς τα ιδιαίτερα κλειδιά ενός θεατρολόγου για φωτισμούς, κοστούμια, σκηνικά και μουσική, θα τολμήσω να πω ότι τα παραπάνω συλλειτούργησαν άψογα και ότι το αφαιρετικό σκηνικό επιτυχώς παρέπεμπε λόγω του δίσκου της Φαιστού στον μινωικό ανακτορικό χώρο. Τα υποβλητικά φώτα, με τις αυξομειώσεις των χρωματικών εντάσεων, παιχνίδι του λευκού με το μαύρο και το κόκκινο του αίματος στον κλειστό λαβύρινθο -αναφορά στην αιματηρή εκδοχή του μύθου-, ιδιαίτερα λειτουργικά στο αρχαίο θέατρο της Μεσσήνης, μετέδιδαν στον θεατή τα εκπονούμενα και συμβαίνοντα στον χώρο του παλατιού αλλά και στον χώρο του λαβύρινθου και του τέρατος.
Μελετημένος σχετικά με τη λειτουργία του μύθου και τη διαχρονική χρήση του στο θέατρο, ο Φλώρος βάζει στο στόμα του χορού αναφορές στις υποθέσεις των αρχαίων μύθων με τα λογής τέρατα, σε μια προσπάθεια να αντιληφθεί ο θεατής το αρχικό τους περιεχόμενο στις αρχέγονες κοινωνίες. Στόχος είναι να εισαχθεί εντέλει στην υπόθεση του Μινώταυρου, που θα εκτυλιχθεί μπροστά του, κάνοντας κατόπιν τις απαραίτητες αναγωγές ανάλογα με τις γενικές προσλαμβάνουσες, τις γνώσεις και τις πεποιθήσεις του. Στο έργο, με κυρίαρχη την ανατροπή του μύθου, ο Μινώταυρος δεν παριστάνει μόνο το γνωστό ανοϊκό μυθολογικό τέρας αλλά γίνεται ον με σκέψη και συναίσθημα μέσα σε κεφάλι ταύρου.
Ο συγγραφέας-σκηνοθέτης επιχειρεί να κάνει μια ανατομία της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από την εξουσία και τη δόμησή της πάνω στα σκληρά πατριαρχικά και αυταρχικά πρότυπα, όπως ο άνθρωπος τη βιώνει από την εποχή που έπαψε να είναι κυνηγός και τροφοσυλλέκτης. Αυτή η εξουσία εξελισσόμενη, προσωποπαγής (βασιλιάς) ή μη (επιφανειακά πληθυντική), προκειμένου να παραμένει σταθερή, χρησιμοποιεί μηχανισμούς καταστολής ενάντια στις δυνάμεις που την αντιστρατεύονται (Μίνωας). Θέτει συνήθως στην υπηρεσία της τον τεχνολογικό πολιτισμό, που φαντάζει προκλητικά προοδευτικός, γιατί μοιάζει να συνδέεται με την εξέλιξη, τεχνολογική κυρίως (Δαίδαλος), και δομούν μαζί έναν διεφθαρμένο κόσμο, στον οποίο εξουσιαστές, συχνά και εξουσιαζόμενοι, διαπλέκονται (αληθινά τέρατα). Σε αυτό το σύμπαν των παραπάνω αληθινών τεράτων συναντάται η αμέλεια, η παράβαση του καθήκοντος, οι καταχρηστικές συμπεριφορές, ενώ κάθε υπέρβαση υπάρχει τρόπος να δικαιολογείται γιατί οι σκοπιμότητες τα συμφέροντα, η ιδιοτέλεια, οι ανθρώπινες αδυναμίες (αμαρτίες γονέων εδώ) κρύβονται ή συγκαλύπτονται με επιμέλεια στην επίφαση της κατεστημένης νομιμότητας. Αυτή φυλακίζει και παρουσιάζει ως επικίνδυνα τα φαινομενικά άσχημα γεννήματα των άνομων πράξεων της εξουσίας (Πασιφάη), όπως ο Μινώταυρος.
Το πλάσμα όμως αυτό, αν και με κεφάλι ταύρου, μέσα στη φυλακή του αγωνίζεται να βρει την ουσία της ίδιας του της ύπαρξης. Έτσι όχι μόνο αντιλαμβάνεται τις αιτίες που γεννήθηκε δύσμορφο και ότι δεν φέρει και καμία ευθύνη γι’ αυτό, αλλά και ότι ταυτόχρονα λοιδωρείται ως τέρας και τιμωρείται με εγκλεισμό για τη φοβερή -υποτίθεται- εμφάνισή του. Τον παγιδεύουν δηλαδή χωρίς φταίξιμο τα αληθινά τέρατα για να αποκρύψουν τις δικές τους ανομίες. Παγιδευμένα όμως είναι και τα ίδια τα αληθινά τέρατα, δέσμια του φόβου να μην αποκαλυφθούν οι ανομίες τους (Μίνωας- Πασιφάη- Δαίδαλος).
Στο παρακάτω χορικό συμπυκνώνονται τα ήδη διατυπωμένα νοήματα:
Όλοι είμαστε παγιδευμένοι.
Σ’ ένα σώμα που φεύγει, σ’ ένα τραύμα που μένει,
σ’ έναν άλαλο χρόνο, σε μια θυμωμένη Γαία.
Ηλεκτρόνια να γυρίζουμε αδιάκοπα
γύρω από τον πυρήνα της συνήθειάς μας.
Παγιδευμένοι σε μία ζωή, σε μια ιδέα, σε μια θρησκεία.
σε προλήψεις και φόβους,
και σε μονόφθαλμες ελπίδες.
Παγιδευμένοι σ’ ένα σκοτάδι
που δεν διαλέξαμε.
Παγιδευμένοι στις επιλογές των άλλων.
Παγιδευμένοι στον εαυτό μας
και στον κόσμο του Λαβύρινθου
Ο Μινώταυρος ωστόσο με τα ερωτήματα και τους προβληματισμούς του για την άδικη φυλάκισή του, φτάνει να ζει ελεύθερος στη φυλακή του. Μαζί και με τους άλλους έγκλειστους-αθώα τέρατα (7 νέοι και νέες) ασκούν κριτική στην εξουσία και σχηματίζουν μια κοινότητα ελεύθερα σκεπτόμενων όντων που αναζητά τη γνώση, προπάντων την αυτογνωσία, αναζητώντας πρώτα να βγουν από τα σκοτάδια του εαυτού τους. Με επίγνωση της κατάστασή τους, ξεσκεπάζουν κάθε έκφανση εξουσίας, που τρομαγμένη και η ίδια με τον εαυτό της και καταδικασμένη να ζει με πάθη, μοχθηρία, κακές σκέψεις και πράξεις, κρατά τον έξω κόσμο φοβισμένο, μη σκεπτόμενο, άρα και υποταγμένο. Αυτές τις φιμωμένες φωνές, η εξουσία τις φοβάται, γι’ αυτό προτείνει κρυφή και ασφαλή απομάκρυνση στην εξορία, ώστε να δρα ανενόχλητη, ιδιαίτερα στον σύγχρονο κόσμο, που με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχει γίνει πιο άδικος, πιο ανήθικος, πιο επιθετικός. Εκείνα τα πλάσματα όμως θα προτιμήσουν την παραμονή στην αληθινή ελευθερία του λαβύρινθου, με την ελπίδα ότι θα συντελέσουν στην απαρχή μιας κοινωνίας με αληθινά ελεύθερη φωνή και έκφραση και με ανθρώπους ελευθερωμένους από τα ίδια τους τα πάθη.
Μια πολύ συγκρατημένη αισιοδοξία για την παραπάνω ευτυχή έκβαση της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα στην κοινότητα εκφράζει και ο συγγραφέας ισορροπώντας τελικά στην υπαρξιακή αντίληψη για αέναη, πάλη του ανθρώπου με τον καλό και τον κακό εαυτό του, για αέναη πάλη των ελεύθερων πνευμάτων με την καταπιεστική φύση της εξουσίας και των εξαρτημάτων της.
Συγχαρητήρια στον Παναγιώτη Καραμπέτσο για το απίστευτο βάρος της αφήγησης στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Μινώταυρου. Αλλά και στους άλλους, στον Στρατή Καΐκη (Δαίδαλο), στον Γιώργο Τσοπανάκη (Θησέα), στον Ηλία Παρθένιο (Μίνωα) και στη Βιβή Καραμπέτσου (Πασιφάη). Ακόμα, σε όλα τα μέλη του χορού που καλά προετοιμασμένα λειτούργησαν δυναμικά ως ομάδα.
Χορός: Γυφτάκη Αναστασία, Δρακοπούλου Αλέκα, Ιντζέμπελη Αγγελική, Καίσαρης Πάρις, Καφίρης Ευάγγελος, Κοκκίνη Γιούλα, Μισερού Αγγελική, Ντουφεξή Ελένη, Πανταζοπούλου Ελένη, Περιβολάρης Παναγιώτης, Πολυχρονοπούλου Καρολίνα, Σαρέλα Κατερίνα, Σκόκου Σταυρούλα, Φλώρου Θεοδοσία, Φωτεινοπούλου Πηνελόπη, Χαρλέπα Κωνσταντίνα.
Τέλος, συγχαρητήρια στον συγγραφέα και σκηνοθέτη Βασίλη Φλώρο για την υπομονετική και επίμονη δουλειά του αλλά και στους παρακάτω συντελεστές:
Βοηθός Σκηνοθέτη: Όλγα Πανοπούλου
Χορογραφία: Αγγελική Αγγελοπούλου
Ενδυματολόγος: Δέσποινα Μακαρούνη
Πρωτότυπη μουσική: Λεωνίδας Δαμουράς
Μουσική επιμέλεια: Χρυσαυγή Καφοπούλου, Βασίλειος Ρ. Φλώρος
Ηχητικός σχεδιασμός & φωτισμοί: Παναγιώτης Παπαζερβέας
Επιμέλεια αφίσας: Μαρία -Αγγελική Βασιλαδιώτη
Κατασκευή σκηνικών: Ιωάννης Πούπουζας, Δημήτρης -Αλέξανδρος
Ανδριανόπουλος, Έλενα Πούπουζα
Ζωγραφική σκηνικού: Ηλίας Παναγιωτόπουλος
Κυριακή, 09 Νοεμβρίου 2025 20:56
Βασίλειος Ρ. Φλώρος, «Μινώταυρος-Τα αθώα τέρατα»
Γράφτηκε από την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ OnlineΓράφει η φιλόλογος Αντωνία Παυλάκου, πρόεδρος ΕΜΣ
Κατηγορία
Απόψεις
