«Αυτόπτης μάρτυς» στην εξέγερση του Πολυτεχνείου από την έναρξη της αυθόρμητης κατάληψης μέχρι την τρομακτική εικόνα της εισβολής του τανκ και των πάνοπλων αξιωματικών, οπλιτών και αστυνομικών στο χώρο του, πριν από δεκαετίες υπέγραφα με αυτό το «ψευδώνυμο» τα κείμενα στην «Ελευθερία». Καθώς απομακρυνόμασταν από εκείνη την εποχή και «θόλωνε» η μνήμη εκείνων των ημερών, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, τα κείμενα πήραν «ονοματεπώνυμο». Εγραψα ένα βιβλίο το 2013 με τίτλο «Μνήμης Ιχνηλασία» (είναι διαθέσιμο δωρεάν στο eleftheriaonline.gr) και άρχισα να συμμετέχω σε εκδηλώσεις (Πανεπιστήμιο, σχολεία) καταθέτοντας την προσωπική βιωμένη μαρτυρία. Το ίδιο έγινε και το Σάββατο, σε μια συγκινητική εκδήλωση που οργάνωσε η Ενωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Καλαμάτας. Τα παιδιά του Μουσικού Σχολείου παρουσίασαν τη μουσικοαφηγηματική παράσταση που οργάνωσαν για τη γιορτή που έγινε στις 15 Νοεμβρίου. Ο Πέτρος Κατσούλης με την ορχήστρα του παρουσίασε ένα εξαιρετικής ποιότητας μουσικό πρόγραμμα. Ο Γιάννης Θωμόπουλος, με ιστορική πορεία στο ελληνικό τραγούδι και ερμηνευτής του Μίκη Θεοδωράκη σε αμέτρητες συναυλίες μαζί του, σε έκτακτη εμφάνιση, γύρισε σε εκείνες της εποχές. Παραθέτω σήμερα τη δική μου αφήγηση των γεγονότων όπως τα έζησα πριν από 51 χρόνια:

«Από τη θέση αυτή θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες στην Ενωση για να χαιρετήσω τη σημερινή εκδήλωση. Και να συμπυκνώσω γεγονότα και συναισθήματα που συγκλόνισαν τη χώρα και την κοινωνία. Είχαμε περάσει ένα θερμό χειμώνα με την πυρκαγιά της Νομικής στην καρδιά του Φλεβάρη, αντιδρώντας στη βίαιη στράτευση των συναγωνιστών μας. Το «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» αντήχησε στην Αθήνα για δύο ημέρες. Εγινε οδηγός στα κυνηγητά της άνοιξης στους δρόμους της πόλης. Και βάση εκκίνησης της πάλης στη νέα ακαδημαϊκή χρονιά. Που ξεκινά με αιφνιδιαστική διαδήλωση κατά της χούντας του Πινοσέτ στη Χιλή λίγες ημέρες μετά το πραξικόπημα. Δείχνει τη δυναμική της στο μνημόσυνο Παπανδρέου. Οταν χιλιάδες άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την αστυνομική βία στην περιοχή γύρω από τις στήλες του Ολυμπίου Διός, καθώς επιχειρούν να κάνουν πορεία από το πρώτο νεκροταφείο προς το Σύνταγμα με αντιχουντικά συνθήματα. Αμφιθέατρα, γραφεία των συλλόγων επαρχιωτών φοιτητών, υπόγεια, ταβέρνες, μπουάτ γίνονται χώροι που ζυμώνεται η ιδέα της αντίστασης στις μεθοδεύσεις της χούντας. Οι αντιχουντικοί Μεσσήνιοι φοιτητές τον Αύγουστο είχαμε κερδίσει την πλειοψηφία της διοίκησης του συλλόγου Μεσσηνίων Φοιτητών και είχαμε και συνταχθεί με τους άλλους στην αντιδικτατορική πάλη.

Αίτημα αιχμής οι ελεύθερες εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους των σχολών. Αυτή τη φορά η χούντα δεν έχει περιθώρια βίας και νοθείας όπως έκανε πριν από ένα χρόνο στη μεγάλη πλειοψηφία των σχολών. Ολοι είναι βέβαιοι ότι οι σύλλογοι θα αποτελέσουν αιχμή του δόρατος στον αντιχουντικό αγώνα. Ο υπουργός Παιδείας της χούντας Σιφναίος αναλαμβάνει να καθαρίσει: Την Τρίτη 13 Νοέμβρη καταφθάνει στο Πολυτεχνείο και με περισσό θράσος δηλώνει πως έχει το νομοσχέδιο για τις φοιτητικές εκλογές στην τσέπη του. Τις προγραμματίζει για μετά τις «βουλευτικές» του Μαρκεζίνη. Και ή το δεχόμαστε ή θα γίνει αιματοχυσία αν ξεσπάσουν διαδηλώσεις. Αμέσως ξεκινούν συνελεύσεις όπου αποφασίζεται η πραγματοποίηση εκλογών. Την άλλη μέρα στα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια κυκλοφορεί η φήμη ότι η αστυνομία χτυπάει τους φοιτητές στο Πολυτεχνείο. Από διάφορα σημεία φτάνουμε εκεί για ενίσχυση των φοιτητών, συγκεντρώνεται πλήθος φοιτητών, ρίχνεται η ιδέα της κατάληψης. Η απόφαση για κατάληψη διά βοής. Η ψευδαίσθηση για τη δύναμη των φοιτητών και την αδυναμία των δικτατόρων κυριαρχεί. Οι συσχετισμοί δυνάμεων, οι στρατηγικές, το «ορθόδοξο» ήταν ψιλά γράμματα. Λεωφορεία και τρόλεϊ που περνούν από εκεί μεταφέρουν το μήνυμα της κατάληψης σε όλη την Αθήνα. Πλήθος κόσμου μπαινοβγαίνει στο Πολυτεχνείο, η ζωή οργανώνεται, αρχίζουν οι συνελεύσεις.

Η προκήρυξη των φοιτητών συζητιέται στις συνελεύσεις και μαζί της όλα τα πολιτικά προβλήματα της χώρας. Το αίσθημα κοινό: Να φύγει η χούντα. Για το «πώς» και «τι» παίρνουν φωτιά τα αμφιθέατρα. Συζητήσεις επί συζητήσεων, οξύτητες, φωνές, απανωτές ψηφοφορίες. Οσο πηγαίνουμε προς το βράδυ ο κόσμος πυκνώνει. Μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Τα συνθήματα εκφράζουν τις αντιδικτατορικές διαθέσεις των συγκεντρωμένων: «Λαέ πεινάς, γιατί τους προσκυνάς;». «Εξη χρόνια αρκετά, δεν θα γίνουνε εφτά». «Δεν περνάει ο φασισμός». «Συμπαράσταση λαέ». «Επανάσταση λαέ». «Μαρκεζίνη μασκαρά». «Δημοκρατία και όχι κοροϊδία». «Κάτω η χούντα». «Κάτω ο Παπαδόπουλος». «Λαέ, λαέ ή τώρα ή ποτέ». «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός». Βγαίνει  και η πρώτη Συντονιστική Επιτροπή. Μέσα στην αναταραχή κατορθώνει να επιβάλει έναν έλεγχο σε ορισμένα πράγματα. Διανομή τροφίμων, μεγάφωνα, ο πρώτος πομπός. Η νύχτα πέφτει, ο κόσμος αραιώνει, το αίσθημα του φόβου ότι μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε αστυνομική επίθεση άρχισε να πλανιέται. Οργανώνονται οι ομάδες περιφρούρησης. Η αυγή μας βρίσκει κομμένους από την αγρύπνια.

Τα συνθήματα γίνονται πιο πολιτικά, άρχισαν να ακουμπάνε το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, καθοδηγούνται πλέον από τη Συντονιστική Επιτροπή: «Ελευθερία». «Δημοκρατία». «Εξω οι Αμερικάνοι». «Εξω ο 6ος στόλος». «Εξω από το ΝΑΤΟ». «Εργάτες, αγρότες και φοιτητές». «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία». «Ενας είναι αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός». Από το μεσημέρι το κλίμα αλλάζει και πάλι. Η προσέλευση του κόσμου μεγαλώνει απότομα, οι χώροι γεμίζουν ασφυκτικά μέσα και γύρω από το Πολυτεχνείο. Καταφθάνουν τρόφιμα και φάρμακα. Η εσωτερική οργάνωση γίνεται καλύτερη. Η νύχτα ήταν θερμή: Θυελλώδεις συνελεύσεις για την εκλογή νέας Συντονιστικής Επιτροπής.

Η «μεγάλη» Παρασκευή μας βρίσκει μέσα σε ένα κλίμα απερίγραπτου ενθουσιασμού. Πλήθη πολιτών καταφθάνουν. Το κέντρο της Αθήνας είναι «δικό μας». Διαδηλώσεις ξεκινάνε από το Πολυτεχνείο σε διάφορες κατευθύνσεις, ενώνονται με άλλες που έρχονται προς το Πολυτεχνείο, γενικός ξεσηκωμός. Τον απεικονίζουν οι φωτογραφίες που έμειναν από εκείνη την εποχή. Ακόμη και τα Μέσα Μαζικών Μεταφορών γίνονται κινούμενοι προπαγανδιστές της εξέγερσης: Γεμίζουν συνθήματα καθώς περνούν έξω από το χώρο του Πολυτεχνείου. Η Συντονιστική Επιτροπή καταφέρνει μετά από πολύωρες συζητήσεις και ταλαντεύσεις να εκδώσει την πασίγνωστη ανακοίνωσή της για τους στόχους της εξέγερσης το μεσημέρι της Παρασκευής. Οσο μαζεύεται κόσμος, τόσο μαζεύονται και σύννεφα. Οι πληροφορίες φτάνουν η μία πίσω από την άλλη, μιλούν για κινήσεις και μετακινήσεις στρατευμάτων. Κατά τις 7 το βράδυ αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Η Αστυνομία χτυπά χωρίς έλεος ξεκινώντας τις εκκαθαρίσεις μακριά από τους χώρους του Πολυτεχνείου. Οι πληροφορίες φτάνουν μέσα σε αυτούς. Μιλάνε για νεκρούς. Εντονες συζητήσεις για το τι να κάνουμε. Οι περισσότεροι μένουν. Ετσι και αλλιώς πολλοί από αυτούς που επιχειρούν να απομακρυνθούν βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στον τεράστιο κλοιό των αστυνομικών δυνάμεων.

Τα δακρυγόνα αρχίζουν να κάνουν τη δουλειά τους. Εχουμε εγκλωβιστεί σαν τα ποντίκια στη φάκα. Σειρήνες ασθενοφόρων. Κροτάλισμα όπλων. Σκηνές από πολεμικές ταινίες.. Μεσάνυχτα και η ώρα της τελικής εκκαθάρισης φτάνει. Βρισκόμαστε μπροστά στα σκαλιά της Αρχιτεκτονικής. Το τανκ εμφανίζεται από το στενό απέναντι από την είσοδο του Πολυτεχνείου. «Είμαστε άοπλοι». Ο ραδιοσταθμός του Πολυτεχνείου απευθύνει εναγώνιες εκκλήσεις. «Χρειαζόμαστε γιατρούς και φάρμακα». Εχουμε τραυματίες ακόμη από την πολιορκία. Οι ερπύστριες αρχίζουν να κινούνται κάνοντας ανατριχιαστικό θόρυβο. Μετακινείται αργά, σταματάει και ξεκινάει πάλι. Ο τεράστιος προβολέας φωτίζει το χώρο μέσα στο Πολυτεχνείο, η σειρήνα του χτυπά δαιμονισμένα. Κάνουμε μερικά βήματα μπροστά. Ισως ελπίζοντας ότι δεν θα προχωρήσει άλλο, ότι εκβιάζει την αποχώρηση. Δεν είχαμε συνειδητοποιήσει τον τελικό σκοπό. Το τανκ προχωρεί, η πόρτα πέφτει παίρνοντας μαζί της ό,τι υπήρχε εκεί. Προσπαθούμε να ξεφύγουμε. Ο καθένας επιλέγει διαφορετικό δρόμο. Κάποιοι πέφτουν στα χέρια των βασανιστών της χούντας. Κάποιοι διαφεύγουμε και κρυβόμαστε σε πολυκατοικίες και διαμερίσματα. Νύχτα εφιαλτική από κάθε άποψη.

Το Πολυτεχνείο ήταν η δική μας επανάσταση, με «αιτία». Δεν είμαστε, ούτε θέλαμε να γίνουμε ήρωες. Ψωμί, παιδεία ελευθερία ζητούσαμε. Είναι μια από τις μεγάλες στιγμές του λαού μας. Και έτσι πρέπει να μείνει. Ανοιξε το δρόμο για την ελευθερία, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και αφήνει παρακαταθήκη αγώνα και συλλογικής δράσης για τους νεότερους. Τους καλεί να διώξουν το φόβο, να αψηφήσουν τον κίνδυνο και να ρισκάρουν για να πάει μπροστά ο τόπος και ο λαός. Να υπερασπιστούν τη δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία, όπως έκανε κάθε φορά η νέα γενιά όταν χρειάστηκε...».