Η Εκτελεστική Επιτροπή του Συνεδρίου Γαργαλιάνων πιάνει αμέσως δουλειά. Σε τηλεγράφημα του προέδρου Θόδωρου Κορμά προς τους αρμοδίους που στάλθηκε την 1η Αυγούστου 1935 αναφέρονται τα εξής: «Εκτελεστική Επιτροπή Πανσταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων αναμένει ταχείαν απάντησιν επί αποσταλέντος ψηφίσματος. Σταφιδοπαραγωγικός κόσμος, τελών εν επιφυλακή, αναμένει με αγωνίαν άμεσον ικανοποίησιν αιτημάτων του. Δηλώσεις υπουργού Εθνικής Οικονομίας περί αποστολής πρακτικών συνεδρίου καθίστανται ακατανόητοι, δεδομένου ότι το αποσταλέν υμίν ψήφισμα αποτελεί απόφασιν συνεδρίου. Προ πάσης αποφάσεως επί αιτημάτων συνεδρίου, διατάξατε αμέσως παραλαβήν χλωράς σταφίδος καθόσον το ζήτημα τούτο επιτείνει δικαίαν αγανάκτησιν σταφιδοπαραγωγών διά την παντελή εγκατάλειψιν ζητημάτων των. Περαιτέρω παρέλκυσις ζητημάτων ή αναβολή λήψης αποφάσεων ή μη ικανοποποίησις αιτημάτων υποβληθέντος υμίν ψηφίσματος συνεδρίου, αποτελούντος την θέλησιν ολόκληρου του παραγωγικού κόσμου, επιδεινώνει την κατάστασιν των σταφιδοπαραγωγών και εγκυμονεί κινδύνους, διά τους οποίους θα είνε υπεύθυνοι οι αρμόδιοι. Με δικαιολογημένην αγανάκτησιν σταφιδοπαραγωγικός κόσμος αποδοκιμάζει την γενομένην ενταύθα τρίωρον παρωδίαν συνελεύσεως ΑΣΟ, λαβούσαν χώραν με μοναδικόν σκοπόν αφ' ενός τον τορπιλισμόν του συνεδρίου και αφ' ετέρου την συγκάλυψιν και δικαιολογίαν άσκοπου σπατάλης εκατοντάδων εκατομμυρίων, προερχόμενων από τον τίμιον ιδρώτα των σταφιδοπαραγωγών» (1).
ΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
Οπως επισημάνθηκε σε προηγούμενο σημείωμα, ο Κώστας Αυγήτας δεν ήταν μόνο δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» αλλά και αγροτικό στέλεχος του ΚΚΕ. Η αποτίμηση για τα όσα διαδραματίστηκαν στο συνέδριο παρουσιάζεται σε εκτενή ανάλυση που δημοσιεύεται στο «Ριζοσπάστη»: «Στους Γαργαλιάνους την περασμένη Κυριακή δόθηκε μια μάχη. Πραγματικά σ' όλη τη διάρκεια της προπαρασκευής του Σταφιδικού Συνεδρίου και κατά κύριο λόγο μέσα σ' αυτό έγινε πάλη έντονη. Από μια τέτοια μαζική κινητοποίηση οργανωμένη από τα κάτω έχουμε να βγάλουμε τα επιβαλλόμενα διδάγματα.
Η Οργανωτική Επιτροπή είχε να παλαίψει ενάντια σε πολλά εμπόδια και εχθρούς των σταφιδοπαραγωγών:
1) Δεν είχε τα μέσα της κίνησης.
2) Δε διέθετε κατάλληλα στελέχη.
3) Στις νότιες περιφέρειες (Μεσσηνία, Ηλεία) οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί ήταν ποτισμένοι από τους σταφιδοπατέρες χρόνια και χρόνια με την ιδέα πως ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός (ΑΣΟ) και το παρακράτημα είνε απαραίτητα «αναγκαίον κακόν».
4) Τη σύγκληση του συνεδρίου πολέμησαν λυσσώδικα από την πρώτη μέρα ίσαμε το τέλος ωρισμένες Ενώσεις Συνεταιρισμών. Οι πρόεδροι της Α' Ενωσης Τριφυλίας Δεληγιάννης και Πυλίας Βούρλας, σε συνεργασία με την Αγροτική Τράπεζα εχτός της εντολής στους συνεταιρισμούς να μην πάρουν μέρος στο συνέδριο προσπάθησαν να τρομοκρατήσουν και τους αγρότες λέγοντας ότι «ο Κουρέτας (πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής), είναι κομμουνιστής, επιδιώκει να εξυπηρετήσει την ιδεολογία του και ότι «οι οργανωταί του συνεδρίου είνε κομμουνισταί». Στο αντιλαϊκό αυτό έργο τους βοήθησαν οι τοπικές κυβερνητικές εφημερίδες, καθώς και πολλοί πρόεδροι κοινοτήτων, τα όργανα του ΑΣΟ, των οινοβιομηχάνων, η Εταιρεία Λιπασμάτων Κανελλόπουλου και η Αγροτική Τράπεζα. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, όπως είδαμε από κοντά, η Οργανωτική Επιτροπή έχοντας και σχετική απειρία, δούλεψε όσο περισσότερο μπορούσε και πραγματικά έφερε σε αίσιο τέλος το βαρύ έργο της.
Ως τόσο με μια καλή προσπάθεια η Οργανωτική Επιτροπή εντείνοντας τις προσπάθειές της, ήταν δυνατό νάχει καλύτερα αποτελέσματα.
Αρνητικά σημεία της δουλειάς της είνε:
1) Δεν έστειλε αντιπροσώπους της στη Θουρία, Ζευγολατιό, Μελιγαλά, Διαβολίτσι και γύρω στα βορεινά χωριά. Κι, έτσι στο συνέδριο δεν ήρθαν αντιπρόσωποι απ' αυτά.
2) Περιορίστηκε μονάχα σε προσκλήσεις από τις εφημερίδες. Κι αυτές μ' ελλείψεις γιατί:
α) Οι λαϊκομοναρχικές αγνόησαν το συνέδριο στην αρχή κι ύστερα το χτύπησαν.
β) Δεν έδωσε υλικό διαφωτιστικό σ' όσες εφημερίδες ήταν δυνατό να το δημοσιεύσουν.
γ) Μονάχα την τελευταία βδομάδα τύπωσε προσκλήσεις. Μα κι αυτές παρά την καθυστέρηση στάλθηκαν στις Ενώσεις Συνεταιρισμών «με την παράκληση να τας στείλουν στους συνεταιρισμούς των».
δ) Μπορούμε να πούμε ότι «αγνόησε» τις κοινότητες. Από μια συζήτηση με αντιπρόσωπό της περιοδεύοντα τ' άκουσα κι αυτό: «Τις κοινότητες τις καλέσαμε απλώς τυπικά».
3) Δεν έστειλε κανένα αντιπρόσωπο στις βόρειες επαρχίες της Πελοποννήσου: Αχαΐα, Αιγιαλεία. Κορινθία. Κι έτσι δεν ήρθε ούτε ένας αντιπρόσωπος απ' αυτές.
4) Δεν έβγαλε εισηγήσεις, που έπρεπε να δημοσιευθούν ή να κυκλοφορήσουν δαχτυλογραφημένες. Μονάχα σε ωρισμένα χωριά οι περιοδεύοντες της Επιτροπής είχαν μαζί τους υπομνήματα με τα αιτήματα. Αυτό φυσικά ήταν μια θαυμάσια πρωτοβουλία. Θα πρέπει όμως να ειπωθεί ότι η μη δημοσίευση εισηγήσεων αναλυτικών ήταν παράλειψη μεγάλη, που είχε τον αντίχτυπό της μέσα στο συνέδριο όπως θα δούμε.
Αναφορικά με τις εργασίες του συνεδρίου θα πρέπει να δούμε τις παρακάτω ελλείψεις και λάθη. Αυτά χρωστιούνται φυσικά σε μεγάλο μέρος στην απειρία της επιτροπής, ως τόσο υπήρχαν και αντιπρόσωποι που με τις έγκαιρες και μετρημένες ψύχραιμες επεμβάσεις τους μπορούσαν ν' αποφύγουν:
1) Ολο το πρωί της Κυριακής 9-12 1/2 καταναλώθηκε στην εκλογή προεδρείου. Από μια αστοχία μάλιστα του προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής (προσωρινού προέδρου του Συνεδρίου) κινδύνεψε το συνέδριο να διασπασθεί. Σ' αυτό βοηθούσαν και άκαιρες και ασυνείδητες - «προκλητικές» - επεμβάσεις ωρισμένων αντιπροσώπων. Το ζήτημα αυτό μπορούσε να λυθεί σ' ένα τέταρτο. Και όμως έγιναν αντεγκλήσεις και θορυβώδικες συζητήσεις «περί όνου σκιάς».
Ο προσωρινός πρόεδρος αντί να προτείνει ωρισμένα ονόματα για το προεδρείο, τονίζοντας ρητά και κατηγορηματικά ότι το συνέδριο έχει κυρίαρχο γνώμη και μπορεί να τα εγκρίνει ή να συμπληρώσει το προεδρείο με αντιπροσώπους από όλες τις περιοχές τι έκανε; Προτείνοντας καθόρισε και το ρόλο τους: Τον Α' πρόεδρο, τον Β' αντιπρόεδρο κ.λπ. Οι αντιπρόσωποι της Ηλείας διαμαρτυρήθηκαν. Κι άρχισε το «πανηγύρι»: Φωνές, επεμβάσεις και διάφορα σχέδια, ώσπου στο τέλος να βγει το μεσημέρι προεδρείο απ' όλες τις επαρχίες. Από κακή συνεννόηση ή μη συνεννόηση βγήκε αντιπρόσωπος των Ενώσεων ως πρόεδρος του συνεδρίου με 8 ψήφους, αντί να βγει των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών που πήρε 7 ψήφους.
2) Το απόγεμα ο μόνιμος πια πρόεδρος του συνεδρίου δίνει το λόγο στον κ. Λούπινα, γέρο, τέως βουλευτή, ανακατεμένο από χρόνια στις κινήσεις για το σταφιδικό. Κανένας της Οργανωτικής Επιτροπής δεν βρέθηκε να ζητήσει -όπως ήταν σωστό- να μιλήσουν πρώτοι οι εισηγητές, που ώρισε αυτή σαν υπεύθυνη για την οργάνωση του συνεδρίου. Ενώ αν υπήρχαν γραφτές ή έντυπες εισηγήσεις και ζητούσε η Οργανωτική Επιτροπή να μιλήσουν οι εισηγητές της δε θα προκαλούνταν καμμία αντίρρηση, και θα δινόταν σταθερή κατεύθυνση και καθοδήγηση στο συνέδριο.
Ο πρόεδρος πρότεινε όσοι θέλουν να μιλήσουν πρέπει να ζητήσουν το λόγο ύστερα από τον κ. Λούπινα. Ζήτησαν ωρισμένοι να γραφτούν. Ετσι το συνέδριο άρχισε δίχως οργανωμένη συζήτηση, χωρίς υπεύθυνες εισηγήσεις. Οι εισηγητές της Οργανωτικής Επιτροπής μεταβλήθηκαν σε απλούς ομιλητές. Αυτό στην ουσία δεν έβλαψε και πολύ. Εγινε όμως κάτι άλλο. Ενα: αντιπρόσωπος της Οργανωτικής Επιτροπής που βγήκε μέλος του προεδρείου, μόλις τελείωσε ο κ. Λουπινάς, επέμβηκε άστοχα και αψυχολόγητα, ζητώντας από τον πρόεδρο του συνεδρίου «ναι και καλά» να μιλήσει δεύτερος ένας αντιπρόσωπος, που γράφτηκε να μιλήσει 4ος. Αυτός βέβαια ορίσθηκε εισηγητής, μα όπως είπαμε παραπάνω το δικαίωμα αυτό ξεχάστηκε. Δεν έγινε χρήση και οι εργασίες του συνεδρίου πήραν άλλη σειρά. Ο πρόεδρος πολύ σωστά τον απόκλεισε, μη έχοντας ιδέα άλλωστε για εισηγητές. Εγινε διαλογική οξεία συζήτηση και προκλήθηκε εκνευρισμός κ.λπ. αρκετή ώρα. Αστοχες επεμβάσεις αντιπροσώπων έγιναν κι άλλες φορές που ασυνείδητα μπορούσαν να δώσουν αφορμή σε ωρισμένους αντιπροσώπους Ενώσεων να πραγματοποιήσουν την αποχώρηση που είχαν υπ' όψη. Ενα τέτοιο φυσικά δεν έγινε κάτω από τη συνοχή των αντιπροσώπων των εργαζομένων. Μα αν γινόταν αποχώρηση έστω και 1-2 αντιπροσώπων αυτό θα ήταν χτύπημα κι ίσως θα προκαλούσε διάσπαση μεγαλύτερη με καταστρεφτικές συνέπειες.
Τέλος κίνδυνος διάσπασης γεννήθηκε και για τον τρόπο έγκρισης του ψηφίσματος, που υπερπηδήθηκε έτσι:
Βγήκε μια κοινή επιτροπή, ανά 5 των δύο παρατάξεων (Ενώσεων και εργαζομένων) για να επεξεργασθεί το ψήφισμα και «να συμβιβάσει» τις δύο απόψεις.
Η κυριότερη διαφορά ήταν αυτή: Αν δηλαδή έπρεπε να ζητηθεί η «άμεσος κατάργησις του ΑΣΟ και του παρακρατήματος».
Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να πούμε ότι οι αντιπρόσωποι των εργαζομένων διαχειρίστηκαν θαυμάσια τα ζητήματα: Οι τύποι δεν πρέπει να φάνε την ουσία. Απόφυγαν να δώσουν μάχη με κίνδυνο διάσπασης για τους τύπους της έκφρασης.
Κι, έτσι με κοινή συμφωνία κατάρτισαν το ψήφισμα που εγκρίθηκε παμψηφεί και από το Συνέδριο περιλαμβάνοντας όλα τα βασικά ζωτικά αιτήματα των εργαζόμενων σταφιδοπαραγωγών, για τα χρέη, φόρους - δασμούς, ενισχύσεις, καθορισμό τιμών και λοιπά.
Η μόνη παράλειψη, που πιστεύουμε ότι ξεχάστηκε, είνε το αίτημα για την ενίσχυση των θυμάτων των γεγονότων του Αιγίου και η αποφυλάκιση των αγωνιστών σταφιδοπαραγωγών.
Αναφορικά δε με τον ΑΣΟ και το παρακράτημα πάρθηκε ετούτη η απόφαση: «Το συνέδριο διαπιστώσαν την αποτυχίαν του ΑΣΟ ως προς την διαρρύθμισιν του σταφιδικού ζητήματος και την καταστρεπτικήν επίδρασιν των δελτίων παρακρατήματος εξαιτείται την εντός έτους αντικατάστασιν αυτού διά συστήματος συγχρονισμένου εξευρεθησομένου εν Γεωργικώ Πανσταφιδικώ Συνεδρίω και εκτός παντός στοιχείου έχοντος αντιτιθέμενα συμφέροντα προς την σταφιδοπαραγωγήν». Αυτή ήταν μια νίκη των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών.
Ετσι το σταφιδικό συνέδριο με συμφωνία κι αυτών των αντιπροσώπων των Ενώσεων έδωσε το πρώτο καίριο χτύπημα κατά του ΑΣΟ. Η πραγματοποίηση της κατάργησής του είνε ζήτημα πιότερης διαφώτισης και κατά κύριο λόγο κινητοποίησης των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών. Η νίκη θα πρέπει να κατοχυρωθεί. Και το καθήκον αυτό πέφτει στην Κεντρική Επιτροπή Αγώνος και ιδιαίτερα στην Εκτελεστική. Τα όργανα αυτά βγήκαν ενιαιομετωπικά και μπορούν έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στις ζωντανές δυνάμεις των εργαζόμενων σταφιδοπαραγωγών να επιβάλουν τις αποφάσεις του ιστορικού σταφιδικού συνεδρίου των Γαργαλιάνων. Επίσης αυτό που δεν τέθηκε μέσα στο συνέδριο μπορεί να πραγματοποιηθεί στα χωριά.
Μέσα στο συνέδριο και την προπαρασκευή του ήταν διάχυτη η ατμόσφαιρα ότι οι κομμουνιστές πήραν μέρος στην οργάνωσή του. Και όμως οι δικοί μας δεν έθεσαν θαρραλέα την συγκρότηση του Ενιαίου Μετώπου με όλα τα στοιχεία και τις γεωργικές οργανώσεις που θέλουν να παλαίψουν για τα ζητήματα των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών και την οργάνωση του συνεδρίου τους. Μέσα στο συνέδριο επίσης έγινε λόγος από αντιπροσώπους των Ενώσεων για δύο παρατάξεις και πρότειναν να βγει επιτροπή ανά πέντε από αυτές για την επεξεργασία του ψηφίσματος, όπως και έγινε.
Η Κεντρική όμως και η Εκτελεστική βγήκαν στα «μουγγά» ενιαιομετωπικές.
Το ζήτημα των αποφάσεων του Συνεδρίου πρέπει να μπει θαρραλέα σ' όλες τις γεωργικές οργανώσεις (Συνεταιρισμούς, Ενώσεις, Κοινότητες, Χτηματικούς Συλλόγους). Κι ακόμα στα γεωργικά και επαγγελματικά σωματεία, που όπως είπε σωστά ένας αντιπρόσωπος, ενδιαφέρονται για τη σταφίδα και την ευημερία των παραγωγών.
Και δύο λόγια για τις οργανώσεις μας: Το βάρος της οργάνωσης της δουλειάς του συνεδρίου έπεσε στην Καλαμάτα. Βοήθηκε και ο Πύργος. Οι οργανώσεις μας στις βόρειες επαρχίες Πάτρα, Αίγιο, Κόρινθος δεν ξαίρουμε το έκαναν. Από τα αποτελέσματα όμως κρίνεται η δουλειά τους. Είνε γεγονός πως από την Αχαΐα, Αιγιαλεία και Κορινθία δεν ήρθε ούτε ένας αντιπρόσωπος στο συνέδριο Γαργαλιάνων. Οι αδυναμίες δεν είνε δικαιολογία. Πιότερες τέτοιες έχουν κι η Καλαμάτα και ο Πύργος.
Η ύπαιθρος ζητάει καθοδηγητές και οργανωτές καλούς. Οι συνθήκες είνε ευνοϊκές. Καιρός υπάρχει. Οι αποφάσεις του συνεδρίου πρέπει να γίνουν χτημάτων εργαζόμενων σταφιδοπαραγωγών άμεσα και ζωντανά.
Οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί έχουν όλη τη διάθεση να αγωνιστούν. Ξεπερνώντας την καθυστέρησή μας και διορθώνοντας τα λάθη μας ας πιάσουμε «τον κρίκο των άμεσων απαιτήσεων». Ετσι θα οργανώσουμε πιο μαζικές και μαχητικές κινητοποιήσεις.
Ο ΑΣΟ μπορεί να γίνει συντρίμμια, όπως ποθούν οι σταφιδοπαραγωγοί. Και στον αγώνα τους αυτό, είνε στο χέρι μας να μπούμε καθοδηγητές και πρωτοπόροι οργανωτές» (2).
ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Οι πληροφορίες για τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν δημιουργούν κλίμα αναστάτωσης ανάμεσα στους παραγωγούς: «Σύμφωνα με ειδήσεις σ' όλες τις σταφιδοπαραγωγικές περιφέρειες της Πελοποννήσου υπάρχει μεγάλος αναβρασμός ανάμεσα στους σταφιδοπαραγωγούς γιατί υπάρχουν πληροφορίες ότι το κράτος και ο ΑΣΟ θα καθορίσουν τις τιμές της σταφίδας κάτω από 3.500 δρ., ποσό που οι σταφιδοπαραγωγοί το θεωρούν το ελάχιστο που μπορούν να δεχτούν. Ο Πεσματζόγλου πριν από μέρες είχε δηλώσει ότι οι διαδόσεις περί υποτίμησης της σταφίδας […] θα αγοραστεί από τους σταφιδοπαραγωγούς σε ικανοποιητικές τιμές. Ο "Ριζοσπάστης" είχε ξεσκεπάσει τότε τις δηλώσεις αυτές ότι απέβλεπαν να κάνουν τους σταφιδοπαραγωγούς να ησυχάσουν. Τώρα όμως αποδείχνονται σωστά αυτά που γράψαμε και ψέματα αυτά που δήλωνε ο Πεσματζόγλου.
Σχετικό με τις προθέσεις για υποτίμηση της σταφίδας είνε και το ότι οι διευθυντές των υποκαταστημάτων των Γενικών Αποθηκών παρουσιάζουν στις εκθέσεις τους ότι η παραγωγή της σταφίδας είνε μεγάλη. Πράγμα που διαψεύδεται απ' το γεγονός ότι στην Ηλεία και τη Μεσσηνία η σταφιδοπαραγωγή έχει καταστραφεί κατά 20%. Ολα αυτά, λοιπόν, έχουν προκαλέσει μεγάλη αγανάχτηση ανάμεσα στους σταφιδοπαραγωγούς και σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, οργανώνονται για την Κυριακή μεγάλα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας σ' όλες τις σταφιδοπαραγωγικές περιφέρειες για τον καθορισμό του κανονισμού ικανοποιητικών τιμών και την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων που διατυπώθηκαν στο συνέδριο των Γαργαλιάνων» (3).
Η κατάσταση «μυρίζει μπαρούτη» και η κυβέρνηση κινητοποιεί τους παράγοντες του ΑΣΟ για να πείσουν τους αγρότες, ενώ παρεμβαίνει και ο υπουργός Οικονομίας Στεφανόπουλος: «Από την ημέρα που γινε το συνέδριο των Γαργαλιάνων οι εχθροί των σταφιδοπαραγωγών δείχνουν μιαν εξαιρετική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικά σημάδια των προσπαθειών αυτών έχουμε πολλά. Η αρχή έγινε από τη γενική συνέλευση του ΑΣΟ στην Καλαμάτα, που συνήρθε την ίδια ακριβώς ημέρα που άρχιζε τις εργασίες του το συνέδριο Γαργαλιάνων. Εχουμε ύστερα την περιοδεία των συμβούλων του ΑΣΟ στην Πελοπόννησο και τη μετάβασή τους στην Καλαμάτα, στους Γαργαλιάνους και σ' άλλες πόλεις και κωμοπόλεις - κέντρα σταφιδοπαραγωγής. Οι περιοδείες και η ψευτοσυνέλευση του ΑΣΟ έγιναν με αντικειμενικό σκοπό να ευνουχισθεί η κίνηση των μικρών και μεσαίων σταφιδοπαραγωγών, να γίνουν κύριοι της τύχης τους, να οργανώσουν τον ενιαίο αγώνα τους κόντρα στη συνωμοσία και την ιερή συμμαχία του ΑΣΟ, της Εθνικής Τράπεζας, των βιομηχάνων και πλουσιοπαραγωγών. Δεν είνε καθόλου τυχαίο ότι η εξαιρετική δραστηριότητα των εχθρών του φτωχού σταφιδοπαραγωγικού κόσμου εκδηλώθηκε ακριβώς με τη σύγκληση του συνεδρίου των Γαργαλιάνων στο οποίο διακηρύχτηκε η θέληση να καταργηθούν ο ΑΣΟ, το παρακράτημα και όλα τα βάρη πάνω στη σταφίδα. Ολόκληρο το χρόνο ο ΑΣΟ και οι πράχτορές του είχαν ξεχάσει τους σταφιδοπαραγωγούς και αφάνισαν την περιουσία του σταφιδοπαραγωγικού κόσμου, μοιράζοντας μεταξύ τους τα εκατομμύρια των περισσευμάτων. Τους «θυμήθηκαν όμως» όταν αντιληφθήκανε ότι οι μάζες των αγροτών καλλιεργητών της σταφίδας βρήκαν το σωστό δρόμο της ταξικής πάλης, ότι αποφασίσανε να χτυπηθούν με τους εκμεταλλευτές τους. Από την άποψη αυτή δεν είναι περίεργο ότι οι χθεσινές αστικές φυλλάδες γέμισαν με χτυπητά δίστηλα ανακοινωθέντα του Σταφιδικού Οργανισμού και του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Στεφανόπουλου, αν σκεφθούμε ότι μια μέρα πρωτύτερα δημοσιεύτηκε η είδηση ότι οι σταφιδοπαραγωγοί θα αρχίσουν νέους αγώνες και ότι θα συγκροτήσουν συλλαλητήρια.
Ο υπουργός Στεφανόπουλος, προστάτης των βιομήχανων και εχθρός των σταφιδοπαραγωγών στις χθεσινές δηλώσεις του έχει το θράσος να λέει: «Δεν εννοούμε τον λόγον του αναβρασμού, ο οποίος εκδηλούται εις τας τάξεις των σταφιδοπαραγωγών κατά την τελευταίαν εβδομάδα. Η κυβέρνησις είνε γνωστόν, πόσον ενδιαφέρεται υπέρ των συμφερόντων της σταφιδοπαραγωγικής τάξεως. Ας έχη λοιπόν, ψυχραιμίαν ο σταφιδικός κόσμος και ας αναμείνει τα μέτρα της κυβερνήσεως»! Φυσικά ο Στεφανόπουλος δεν μπορούσε να μεταχειρισθεί άλλη γλώσσα, μα είνε πολύ γελασμένος αν φαντάζεται ότι θα πιστέψουν οι σταφιδοπαραγωγοί τις ψευτιές και κουτοπονηριές του. Πώς τάχατε παρασταίνει ότι δεν μπορεί να καταλάβει γιατί οι σταφιδοπαραγωγοί ξεσηκώνονται; Οτι ο ΑΣΟ είνε προστάτης του Χαρίλαου και των άλλων βιομηχάνων, ότι είνε όργανο της τράπεζας, ότι σπαταλάει τα εκατομμύρια περισσεύματα, ότι καθορίζει μικρές τιμές εξαγοράς πλεονασμάτων για να προστατεύει τους εμπόρους εξαγωγείς σταφίδας, ότι δίνει δωρεάν στους βιομήχανους το προϊόν για τη βιομηχανοποίηση, ότι προσθέτει νέα βάρη στη σταφίδα, ότι την αφήνει απροστάτευτη στις καιρικές συνθήκες -όλα αυτά και άλλα ακόμη δεν είνε αρκετά για να ξεσηκώσουν τους σταφιδοπαραγωγούς; Γιατί λοιπόν να έχουν ψυχραιμία και πότε η κυβέρνηση έδειξε ότι «ενδιαφέρεται διά τα συμφέροντα της σταφιδοπαραγωγικής τάξεως;». Μήπως το «ενδιαφέρον» αυτό εκδηλώνεται με το ότι η κυβέρνηση έδωσε βόλια και ξάπλωσε τους σταφιδοπαραγωγούς νεκρούς στο Αίγιο; Μα ομιλητικός δεν είναι μόνον ο υπουργός Στεφανόπουλος. Εγινε και ο ΑΣΟ. Ο γνωστός Μαράκας, σύμβουλος του ΑΣΟ, που βαρύνεται με το σκάνδαλο «ότι πούλησε τους σταφιδοπαραγωγούς στον αδελφό του», έρχεται αυτοκλήτως να μας πει τις εντυπώσεις του από την τελευταία περιοδεία του. Δεν θα απαντήσουμε σ' όλες τις φλυαρίες του Μαράκα. Σημειώνουμε δύο χαρακτηριστικές περικοπές από την αρχή και το τέλος των ανακοινώσεών του. Αρχίζει: «Εις ουδεμίαν αποστολήν προσωπικήν προέβη ο ΑΣΟ με σκοπόν να παραπλανήσει τους παραγωγούς για τον απλούστατον λόγον ότι ο ΑΣΟ είνε το σπίτι των σταφιδοπαραγωγών και ως τοιούτος ουδενός την υποστήριξιν χρειάζεται, καθόσον ΑΣΟ και παραγωγοί είνε εν και το αυτό». Τελειώνοντας ο κ. Μαράκας δηλώνει: «Νομίζει κανείς ότι κατά σύστημα κάθε καλοκαίρι αρχίζει η συζήτησις διά το σταφιδικόν ως μόδα και διατυπώνονται επικρίσεις παρά μη καλής πίστεως συζητητών». Οι φτωχοί σταφιδοπαραγωγοί ας απαντήσουν στις προσπάθειες αυτές της κυβέρνησης και του ΑΣΟ με την δραστήρια οργάνωση του αγώνα τους. Ας δώσουν να καταλάβουν οι εχθροί τους πως δεν πιάνουν πια τόπο τέτοιες ξετσίπωτες βρισιές και ψευτιές, ότι ο αγώνας τους για ψωμί, κόντρα στην εκμετάλλευση και την καταλήστευση του ΑΣΟ και των βιομήχανων είνε «μόδα». Στο πνεύμα των αποφάσεων του συνεδρίου των Γαργαλιάνων πρέπει να προστατεύσουν το προϊόν του κόπου τους. Ο ληστρικός Οργανισμός πρέπει να καταργηθεί καθώς και το παρακράτημα και κάθε βάρος στη σταφίδα. Αμεσο δε ζήτημα μπαίνει ο καθορισμός ικανοποιητικών τιμών εξαγοράς πλεονασμάτων» (4).
Η πρώτη κινητοποίηση έγινε στη Νέα Κορώνη: «Στη Νέα Κορώνη έγινε συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών, που διαμαρτύρονται για τη μη αποδοχή ακόμα των αιτημάτων τους από την κυβέρνηση» (5).
Η κυβέρνηση όχι μόνον δεν ικανοποιεί τα αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών, αλλά κινητοποιεί την αστυνομία για να συλλάβει μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής όπως καταγγέλλει σε τηλεγράφημα που στάλθηκε σε όλες τις εφημερίδες από το Θόδωρο Κορμά: «Αγανάκτησις σταφιδοπαραγωγών εκορυφώθη συνεπεία εμπαιγμού αρμοδίων επί αιτημάτων πανσταφιδικού συνεδρίου Γαργαλιάνων και υβριστικών ψευδοδηλώσεων συμβούλου ΑΣΟ Μαράκα, ον περιφρονεί και στιγματίζει σύμπας σταφιδικός κόσμος και ζητεί έκπτωσίν του από αξιώματος συμβούλου, καθότι ούτος βαρύνεται και με την υπ. αριθ. 2221/1935 καταδικαστικήν απόφασιν Πλημμελειοδικείου Καλαμών επί ατιμωτικώ αδικήματι. Κορύφωμα αγανακτήσεως λαμβάνει ακόμη επικίνδυνον μορφήν καθόσον μέλη εκτελεστικής επιτροπής καταζητούνται παρά της αστυνομίας. Επικαλούμεθα επέμβασιν υμών προς πρόληψιν ενδεχόμενων δυσάρεστων και ταχείαν ικανοποίησιν αιτημάτων πανσταφιδικού συνεδρίου Γαργαλιάνων» (6).
ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΥΛΙΑ
Εντονη κινητικότητα αναπτύσσεται στην Πυλία: «Σύμφωνα με πληροφορίες που έρχονται από τις σταφιδοπαραγωγικές περιφέρειες της Πελοποννήσου, η αγανάχτηση των σταφιδοπαραγωγών έχει κορυφωθεί λόγω του ότι η κυβέρνηση και ο ΑΣΟ παρελκύουν την ικανοποίησιν των αιτημάτων τους και ιδιαίτερα γιατί θέλουν να καθορίσουν μικρές τιμές στα πλεονάσματα. Χθες ακόμα δημοσιεύσαμε τηλεγράφημα της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σταφιδικού Συνεδρίου […] Σήμερα δημοσιεύουμε το παρακάτω γράμμα του ανταποκριτή μας Πηδάσου, στο οποίο φαίνεται πως οι σταφιδοπαραγωγοί προετοιμάζουν τον αγώνα τους. Να το γράμμα:
Πήδασος 8 Αυγούστου. Ολος ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος της περιφέρειας Πυλίας τάσσεται υπέρ των αποφάσεων του Σταφιδικού Συνεδρίου. Σ' όλα τα χωριά γίνονται συγκεντρώσεις, στις οποίες αναλύονται οι αποφάσεις του και βγαίνουν επιτροπές αγώνα και στέλνονται τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας στην κυβέρνηση, τον ΑΣΟ, τον Τύπο κ.λπ. Οι σταφιδοπαραγωγοί δηλώνουν ότι τίποτε δεν θα μπορέσει να αναχαιτίσει τη θέλησή τους να αγωνιστούν και ότι θα κατέβουν με τα γυναικόπαιδα σε συλλαλητήρια. Συγκεντρώσεις έχουν γίνει στα παρακάτω χωριά και βγήκαν και επιτροπές αγώνα: Στον Πήδασο έγινε συγκέντρωση με 35 σταφιδοπαραγωγούς που ζητάνε κοντά στα άλλα την αποφυλάκιση των κρατουμένων για τα γεγονότα του Αιγίου και ισόβια σύνταξη στα θύματα. Στον Κυνηγό έγινε συγκέντρωση με 100, στην Καλλιθέα με 30, στη Χωματάδα με 50, στη Βαράκα με 12, στον Ευαγγελισμό με 25 κ.λπ.
Η Ενωση Πυλίας
Την Κυριακή 4 του μηνός έγινε γενική συνέλευση των διοικητικών συμβουλίων και εποπτικών συμβουλίων των συνεταιρισμών περιφέρειας Πυλίας. Ο πρόεδρος Βούρλας που μέχρι χθες συνεργαζότανε με το Δεληγιάννη για τη διάσπαση του συνεδρίου, αναγκάσθηκε μπροστά στη θέληση των αντιπροσώπων να ταχθεί υπέρ των αποφάσεων του συνεδρίου και να δηλώσει πως θα αγωνισθεί. Οι σταφιδοπαραγωγοί όμως δεν πρέπει να παίρνουν τα λόγια του και πολύ σοβαρά. Απ' τη συνέλευση εξελέγη επιτροπή αγώνα και στάλθηκε τηλεγράφημα υπέρ της αποδοχής των αποφάσεων του συνεδρίου.
* Στον Πήδασο έγινε συγκέντρωση με 40 αγρότες. Αφού τονίσθηκαν οι κίνδυνοι της μοναρχοφασιστικής παλινόρθωσης για το λαό, οι συγκεντρωμένοι προσχώρησαν στο δημοκρατικό αντιφασιστικό συνασπισμό» (7).
ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ
Στις 11 Αυγούστου στον Καϊάφα συνέρχεται η Εκτελεστική Επιτροπή του Συνεδρίου Γαργαλιάνων και αποφασίζει να μεταβεί στην Αθήνα: «Σήμερα στις 2 μ.μ. συνήλθε στον Καϊάφα η Εχτελεστική Επιτροπή του Σταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων, για να πάρει αποφάσεις σχετικές με τη διαχείριση του σταφιδικού. Ως αντιπρόσωποι ήταν οι Στ. Διακουμογιαννόπουλος Πυλίας, Θ. Κορμάς Μεσσηνίας, Γ. Λουπινάς Τριφυλίας, Π. Τερζάκης Φιλιατρών, Β. Μιχόπουλος Πύργου, Π. Πεπές Ολυμπίας, Χρ. Κουβελιώτης.
Ο αντιπρόσωπος Β. Μιχόπουλος χαρακτήρισε τον ΑΣΟ πολιτικοεμποροβιομηχανικό συγκρότημα και πρότεινε ν' ανατεθεί η διαχείριση της σταφίδας στο κράτος. Ο αντιπρόσωπος Δ. Βούρλας κατάγγειλε ότι οι έμποροι σταφίδας κερδίζουν 3-4 χιλιάδες δραχμές στο χιλιόλιτρο. Ο Χ. Κουβελιώτης πρότεινε να γίνουν ένοπλα συλλαλητήρια και να παύσουν οι σταφιδοπαραγωγοί να πληρώνουν φόρους.
Μίλησαν και άλλοι ρήτορες και μετά η επιτροπή έβγαλε το πιο κάτω ανακοινωθέν: Η Εκτελεστική Επιτροπή του Σταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων συνελθούσα σήμερον 11ην Αυγούστου εις Καϊάφα, μετά ανταλλαγήν γνωμών και με την διαπίστωσιν ότι η κυβέρνησις, μολονότι παρήλθον 15 ημέραι από της λήξεως των εργασιών του συνεδρίου Γαργαλιάνων και της απεστάλη ψήφισμα, ηδιαφόρησεν εγκληματικώς έναντι των σταφιδοπαραγωγών.
Ψηφίζει
Αποφασίζει την μετάβασίν της εις Αθήνας 3 ημέρας προ της συνελεύσεως του ΑΣΟ. Κηρύσσει τους σταφιδοπαραγωγούς εν διωγμώ και αποφασίζει την συγκρότησιν ογκωδών συλλαλητηρίων εις περίπτωσιν μη ευνοϊκής λύσεως των αιτημάτων των σταφιδοπαραγωγών. Καλεί τας λοιπάς οργανώσεις (Ενωτικήν, Γενικήν, Πανελλαδικήν Συνομοσπονδίαν κ.λπ.) να συντονίσουν τον αγώνα των μετά των σταφιδοπαραγωγών. Ζητεί από τας λοιπάς εργατικάς, επαγγελματικάς, υπαλληλικάς οργανώσεις να ενισχύσουν τον αγώνα των σταφιδοπαραγωγών.
Διαμαρτύρεται διά παρανομίαν αστυνομίας κατά των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής Συνεδρίου Γαργαλιάνων, οι οποίοι εκτελούν απλώς αποφάσεις συνεδρίου υπέρ του ψωμιού σταφιδοπαραγωγών.
Τέλος αξιοί να ρυθμιστούν τα χρέη των σταφιδοπαραγωγών προς την Αγροτικήν διά μιαν 10ετίαν» (8).
Την ίδια ημέρα πραγματοποιούνται συλλαλητήρια στους Γαργαλιάνους και την Κυπαρισσία: «Στους Γαργαλιάνους έγινε προχτές ογκώδες συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών, που ενέκριναν ψήφισμα, με το οποίο ζητείται η άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων του τελευταίου σταφιδοπαραγωγικού συνεδρίου. Οι σταφιδοπαραγωγοί με το ψήφισμά τους διαδηλώνουν να αγωνιστούν μέχρι εσχάτων και καλούν τους αντιπροσώπους του σταφιδικού κόσμου να υποστηρίξουν τα αιτήματά τους στην κυβέρνηση. Επίσης ζητούν να μη διωχτούν τα μέλη της εχτελεστικής επιτροπής του συνεδρίου. Παρόμοιο συλλαλητήριο έγινε και στην Κυπαρισσία» (9).
Η τρομοκρατία κλιμακώνεται και η αστυνομία αποφασίζει την εκτόπιση του Τάση Κουλαμπά προκαλώντας διαμαρτυρίες: «Σταφιδοπαραγωγοί Χαλαζονίου Τριφυλίας αιτούν άμεσον ικανοποίησιν αιτημάτων συνεδρίου Γαργαλιάνων. Διαμαρτύρονται δι' απόφασιν εκτοπίσεως Αναστασίου Κουλαμπά, ζητούν άμεσον ανάκλησιν ταύτης. Δηλούν κατέλθουν σκληρόν αγώνα απαντώντας αδιαφορίαν αρμοδίων.
Σταφιδοπαραγωγοί Χαλαζονίου: Χ. Πανταζόπουλος, Β. Φωτόπουλος, μέλη Κεντρικής Σταφιδικής Επιτροπής» (10).
Στις 18 Αυγούστου γίνεται μεγάλο συλλαλητήριο στα Φιλιατρά: «Συγκροτήθηκε σήμερα πάνδημο συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών της περιφέρειας Φιλιατρών. Πάνω από 5.000 εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί με μαύρες σημαίες και κωδωνοκρουσίες διατρανώνουν στους δρόμους την απόφασή τους να παλαίψουν ως την πλήρη απαλλαγή τους από τις βδέλλες που τους ρουφάνε το αίμα.
- Ψωμιά ή θάνατος! Κάτω ο ΑΣΟ! Κάτω το παρακράτημα! Να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα του συνεδρίου των Γαργαλιάνων! Μ' αυτά τα συνθήματα παλεύουν οι σταφιδοπαραγωγοί.
Μίλησε στο συλλαλητήριο ο Κουλαμπάς, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του συνεδρίου των Γαργαλιάνων. Ανάλυσε το σταφιδικό ζήτημα, το ρόλο του ΑΣΟ και της κυβέρνησης κάτω από ατελεύτητες ενθουσιώδικες εκδηλώσεις και χειροκροτήματα. Ολόκληρη η μάζα των συγκεντρωμένων σταφιδοπαραγωγών πήγε στο τηλεγραφείο και επέδωκε τηλεγραφικώς το ψήφισμα του συλλαλητηρίου στην κυβέρνηση και ζητά την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών, όπως διατυπώθηκε στο συνέδριο των Γαργαλιάνων. Ολόκληρος ο σταφιδοπαραγωγικός εργαζόμενος κόσμος βρίσκεται σε επιφυλακή, έτοιμος σε περίπτωση μη ικανοποίησης των ζητημάτων του να κατέβει σ' ένοπλα συλλαλητήρια.
Επίσης έγιναν συλλαλητήρια στους Γαργαλιάνους, στην Κυπαρισσία και στην Πύλο. Εκεί επίσης συγκεντρώθηκαν 5.000 σχεδόν εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους με μαύρες σημαίες, με τα ίδια συνθήματα: Ψωμί ή θάνατος! Κάτω η εκμετάλλευση! Ολόκληρη η Πελοπόννησος δονείται από τον γερό παλμό της πάλης για ψωμιά, ενάντια στους εκμεταλλευτές!
Αυτή την ώρα φεύγουν ο Κορμάς, ο Σταυρόπουλος, ο Βουρλιώτης και ο Κουλαμπάς για την Αθήνα, αφού τηλεφώνησαν στο Αίγιο να τους περιμένει η εκεί επιτροπή για να έρθουν μαζί. Σκοπός της επιτροπής που έρχεται είνε να απαιτήσει από την κυβέρνηση την επίλυση των αιτημάτων των σταφιδοπαραγωγών και να έλθει σε επαφή με τις εργατοϋπαλληλικές οργανώσεις για να ενισχύσουν τον αγώνα τους.
Ο Τερζάκης μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, καθαιρέθηκε για αδράνεια από την κεντρική επιτροπή αγώνος και από το ίδιο το συλλαλητήριο των Φιλιατρών. Μ' αυτό οι αγρότες δείχνουν την αποφασιστικότητά τους για τον αγώνα» (11).
Μεγάλο συλλαλητήριο γίνεται και στην Πύλο: «Ο λαός της Πυλίας συνελθών εις πανεπαρχιακόν συλλαλητήριον εις την Πύλον με την συμμετοχήν γυναικών και παίδων και με μαύρας σημαίας, εν πλήρει αγανακτήσει δι' επιδεικνυομένην πρωτοφανή αδιαφορίαν και εγκατάλειψιν αρμοδίων, αφού ήκουσε τους ρήτορας Θ. Κορμάν, πρόεδρον Εκτελεστικής Επιτροπής, Χρ. Κουβελιώτην, Στυλ. Διακουμογιαννόπουλον, Β. Χαραμάραν, Κ. Τσαγκλήν, Π. Κουβελιώτην αποφασίζει: Αξιοί άμεσον παραδοχήν αιτημάτων πανσταφιδικού συνεδρίου Γαργαλιάνων, αποτελούντος θέλησιν ολόκληρου σταφιδικού κόσμου, καθορισμόν τιμής πλεονασμάτων τουλάχιστον 3.600 δραχμές, αν και το ποσόν αυτό αποτελεί τιμήν πείνας. Σταφιδοπαραγωγικός κόσμος διαδηλοί την αγανάκτισίν του για την παντελή εγκατάλειψίν του υπό αρμοδίων, αλλά και την απόφασίν του όπως αγωνισθεί εν η περιπτώσει τον αγνοήσουν και πάλιν. Απεκδύεται δε πάσης ευθύνης διά συμβησόμενα, εις α η απόγνωσις ήθελε τυχόν τον οδηγήσει. Σταφιδοπαραγωγικός κόσμος τέλος τάσσεται αλληλέγγυος προς εργατικήν και επαγγελματικήν τάξιν και ζητεί ενίσχυσίν των διά την επιτυχίαν των απολύτως δικαίων αιτημάτων του.
Η Επιτροπή του συλλαλητηρίου: Τσαγκλής, Τσούτσουρας, Χαραμάρας, Γιαννόπουλος, Καραμπάτσος, Ρουσόπουλος, Κουμουτσάκης, Ζωντανός, Χρονόπουλος, Καρυγιάννης, Ψαλίδας, Ζόμπολος, Ασημακόπουλος, Πανταζόπουλος, Καλογερόπουλος, Διπλάρης, Σταυρόπουλος, Γκόνης, Κριάρης, Καρβέλας, Φουντωτός, Χρόνος, Καραμαλής, Ζεριγιώτης, Μπαλοδήμος, Ανδρόπουλος, Ζευγίτης, Μπλουγούρας, Κωνσταντακόπουλος, Τζαμουράνης» (12).
Η επιτροπή που οργάνωσε την κινητοποίηση στα Φιλιατρά ζητεί ικανοποίηση αιτημάτων και συμπαράσταση: «Σταφιδοπαραγωγοί Φιλιατρών και περιχώρων συνελθόντες εις πάνδημον συλλαλητήριον με αγανάκτησιν αποδοκιμάζουν εγκληματικήν αδιαφορίαν κυβερνήσεως και ΑΣΟ και αιτούν άμεσον αποδοχήν ψηφίσματος Πανσταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων, αναστολήν χρεών Αγροτικής Τραπέζης, ως και παύσιν των διώξεων των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής των σταφιδοπαραγωγών. Καλούμεν εργατικάς, επαγγελματικάς και υπαλληλικάς οργανώσεις να ενισχύσουν ηθικά τον δίκαιον αγώνα μας.
Η Τοπική Επιτροπή: Τάσης Κουλαμπάς, Μαγγανάς, Καλαμαράς, Παναγιώταρος, Σταυρόπουλος, Μαντζαφλάρης» (13).
Οι κινητοποιήσεις αγκαλιάζουν όλη τη Δυτική Μεσσηνία: «Στην Κυπαρισσία ομάδα διαδηλωτών κατέλαβε το τηλεγραφείο και επικοινώνησε με το διευθυντή του ΑΣΟ που τους υποσχέθηκε ότι θα γίνουν δεχτά τα αιτήματά τους. Ολοι οι σταφιδοπαραγωγοί είνε ανάστατοι» (14). Συλλαλητήρια γίνονται ακόμη στον Πύργο Ηλείας και τη Χώρα.
Εργάτες και επαγγελματίες της Πύλου τάσσονται υπέρ των σταφιδοπαραγωγών: «Τασσόμεθα αλληλέγγυοι στους σταφιδοπαραγωγούς, επικροτούμεν αποφάσεις συνεδρίου, αξιούμεν άμεσον επίλυσιν αυτών, διαμαρτυρόμενοι διά παντελή αδιαφορίαν κράτους. Εργάτες και επαγγελματίες: Ι. Τσούτσουρας, Δ. Ψαλίδας, Α. Καραγιάννης, Γ. Καραβίας, Π. Μαρινάκης, Δημητρόπουλος, Χρονόπουλος, Κοτσίρης, Ψυχάρης, Δούκας, Καραμπέτσος, Σκοτάδης, Κουφός, Καραμπάτσος, Παπανικολόπουλος, Πολλάλης, Λούρος, Καλδής, Ζούρος, Κουφός, Χρυσανθακόπουλος, Κουφός, Ζωντανός, Κρανίου, Πυλιώτης, Πατσούρος, Καλδής, Λεμπέσης, Βενιέρης, Γκράβας, Πάντζος, Μπαλοδήμας, Γαλανός, Χαρίτος, Σπυρόπουλος, Χαρίτος, Φραγκάκης, Βισβίκης, Τσούλος, Πυλιώτης, Κουφός, Τζώρτζης, Μισυρλής, Ζωντανός, Γεωργόπουλος» (15).
Η απόφαση του ΑΣΟ είναι πρόκληση για τους σταφιδοπαραγωγούς καθώς οι τιμές πλεονασμάτων καθορίζονται μόλις στις 2.900 δραχμές, ενώ η διοίκηση του Οργανισμού αρνείται ακόμη και να ακούσει την Επιτροπή του Συνεδρίου: «Χθες το βράδυ στις 8 1/2 ήρθε στην Αθήνα η πενταμελής εκτελεστική επιτροπή του συνεδρίου των Γαργαλιάνων και των συλλαλητηρίων των σταφιδοπαραγωγών Πελοποννήσου αποτελούμενη από τους Θ. Κορμά, Τ. Κουλαμπά, Χρ. Κουβελιώτη, Σωτ. Σταυρόπουλο και Στ. Διακουμογιαννόπουλο. Η επιτροπή τράβηξε κατ' ευθείαν για τα γραφεία του ΑΣΟ όπου συνεδρίαζε το συμβούλιό του. Ζήτησε να γίνει δεχτή πριν ο ΑΣΟ πάρει αποφάσεις για την τιμή της σταφίδας. Το συμβούλιο όμως αρνήθηκε να δεχτεί την επιτροπή, η οποία επέμεινε. Δημιουργήθηκε μάλιστα και επεισόδιο. Η επιτροπή των σταφιδοπαραγωγών θα μείνει μερικές ημέρες στην Αθήνα και θα κάνει διαβήματα στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών. Επίσης θα επικοινωνήσει με τις οργανώσεις της εργατικής τάξης για το συνδυασμό του αγώνα τους. Σε συντάχτη μας που την επισκέφθηκε η επιτροπή δήλωσε ότι οι σταφιδοπαραγωγοί είνε αποφασισμένοι με τον αγώνα τους να επιβάλουν τα αιτήματά τους. Με κανένα τρόπο δεν θα δεχθούν να καθοριστεί η τιμή της σταφίδας κάτω από 3.600 δραχμές και θα παλαίψουν μέχρι τέλους. Ολόκληρη η Πελοπόννησος, είπε, είνε ανάστατη. Υστερα από την άρνηση του ΑΣΟ να δεχθεί τους αντιπροσώπους των σταφιδοπαραγωγών, η εχτελεστική επιτροπή του Πανσταφιδικού Συνεδρίου των Γαργαλιάνων, πήγε στο ταχυδρομείο και έστειλε το παρακάτω τηλεγράφημα διαμαρτυρίας στην κυβέρνηση, τον ΑΣΟ, τον «Ριζοσπάστη» και τον λοιπό Τύπο:
Ελθόντες ενταύθα ώραν 8 1/2 μ.μ. κατ' εντολήν πανσταφιδικού συνεδρίου Γαργαλιάνων και γενικών συλλαλητηρίων πενομένων και εις απόγνωσιν τελούντων σταφιδοπαραγωγών ίνα επικοινωνήσωμεν μετά συμβουλίου ΑΣΟ προς υποστήριξιν γνωστών αιτημάτων αυτών, παρουσιασθήκαμεν προ απόρθητου Γιλδίζ ΑΣΟ συνεδριάζοντος συμβουλίου, ζητήσαντες να μας ακούσουν πριν λάβουν αποφάσεις καθορισμού τιμής εξαγοράς κλπ., πλην όμως ούτοι ηρνήθησαν ασυστόλως να μας δεχθούν. Διαμαρτυρόμεθα με αγανάχτησιν εξ ονόματος όλου του σταφιδοπαραγωγικού κόσμου και αξιούμεν παντί σθένει όπως ακουσθώμεν πριν ληφθώσιν αποφάσεις, άλλως απεκδυόμεθα πάσης ευθύνης διά συμβησόμενα. Καθιστώμεν γνωστόν ότι Λουπινάς απεδοκιμάσθη σύμπαντα σταφιδικόν κόσμον διά λιποταξίαν και προδοσίαν δικαίου και τιμίου αγώνος.
Η εκτελεστική επιτροπή: Θεόδωρος Κορμάς, Τάσης Κουλαμπάς, Χ. Κουβελιώτης, Σωτ. Σταυρόπουλος, Στ. Διακουμογιαννόπουλος.
Ξενοδοχείον ύπνου "Διεθνές" Πατησίων» (16).
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
Με τίτλο «Ο δίκαιος αγώνας των σταφιδοπαραγωγών και το καθήκον της εργατιάς» εκδηλώνεται πολιτική παρέμβαση του ΚΚΕ για το ζήτημα των σταφιδοπαραγωγών:
«Η Πελοπόννησος ανάβει. Οι σταφιδοπαραγωγοί ξεσηκώνονται ενάντια στους εκμεταλλευτές τους, ενάντια στον Αυτόνομο Σταφιδικό Οργανισμό (ΑΣΟ). Και απαιτούν από την κυβέρνηση να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματά τους. Δύο βασικά γνωρίσματα ξεχωρίζουν το φετεινό ξεσήκωμα των σταφιδοπαραγωγών από τις κινητοποιήσεις τους των περασμένων χρόνων. Το πρώτο είνε ότι φέτος οι σταφιδοπαραγωγοί δεν παλεύουν διασπασμένα και χωριστά κατά περιοχή. Είνε συσπειρωμένοι όλοι γύρω από το πρόγραμμα διεκδικήσεων που επεξεργάστηκε το συνέδριο των Γαργαλιάνων. Φέτο, για πρώτη φορά στην ιστορία των μακρόχρονων αγώνων τους, οι σταφιδοπαραγωγοί δεν βαδίζουν στα τυφλά. Ξέρουν καθαρά τι τους φταίει και τι ζητούν. Βλέπουν την ιστορία της συμφοράς τους κατά πρόσωπο. Γνωρίζουν τον εχθρό: Την αχόρταγη και απαίσια φαγάνα, τον Αυτόνομο Σταφιδικό Οργανισμό, που άσπλαχνα τους ρουφά τον κόπο, το θησαυρό τους. Γνωρίζουν, βλέπουν όλη την εγκληματική φάρα των βδελλών που μαζί με τον ΑΣΟ, δίπλα και πίσω του, ένα σκοπό έχει: να στραγγαλίσει μέχρι τον πάτο τον σταφιδοπαραγωγό για να θησαυρίσει αυτός. Το δεύτερο γνώρισμα είνε ότι πιο ξεκάθαρα από κάθε άλλη φορά φέτο οι σταφιδοπαραγωγοί ξέρουν πώς να διεκδικήσουν αυτό που θέλουν. Και το πιο σημαντικό είνε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του σταφιδικού οι σταφιδοπαραγωγοί φέτος απευθύνονται σ' όλους τους εργαζόμενους της χώρας και πρώτ' απ' όλα τις εργατικές οργανώσεις και ζητάν την ενίσχυσή τους στον τίμιο αγώνα που διεξάγουν για το ψωμί τους. Ετσι ο δίκαιος αγώνας των σταφιδοπαραγωγών ξεφεύγει από τα στενά του πλαίσια και γίνεται πανελλαδική υπόθεση όλων των εργαζομένων. Το γεγονός αυτό αποχτά εξαιρετική πολιτική σημασία, ιδιαίτερα μέσα στις κρίσιμες συνθήκες που περνά σήμερα η χώρα μας. Και θα εξηγήσουμε γιατί: Είναι αλήθεια χρόνια πολλά η σταφίδα είτανε το μοναδικό σχεδόν προϊόν του τόπου που απ' αυτό ζούσε, όπως λένε, όλος ο τόπος, δηλαδή απ' αυτό έκλεβε και έτρεφε προκοίλια όλη η φάρα των τραπεζιτών, βιομηχάνων, μεγαλεμπόρων, τοκογλύφων, τσορμπατζήδων. Απ' αυτό, κυρίως, ρουφούσε το κράτος αφόρητους δασμούς και φόρους. Ολα αυτά τα βάρη είνε οι κύριες αιτίες της χρόνιας σταφιδικής κρίσης. Οι σταφιδοπαραγωγοί πάντα βρισκόντουσαν σε αγώνες που πολλές φορές εξελίχτηκαν σε ηρωικές εξεγέρσεις, ενάντια στην πολυκέφαλη αυτή καταλήστευση. Μα σχεδόν πάντοτε βρισκόντουσαν δημαγωγοί και πολιτικοί απατεώνες που τα κατάφερναν να πνίγουν και να ευνουχίζουν τους αγώνες αυτούς. Τα πράγματα αρχίζουν να χαλάνε ακόμα πιο πολύ με το ξέσπασμα της τελευταίας παγκόσμιας και ντόπιας οικονομικής κρίσης που πολύπλευρα χειροτέρευσε τη θέση της σταφίδας. Μα στα τελευταία χρόνια έχουμε και μερικές ακόμα αλλαγές. Πρώτα-πρώτα οι μακρόχρονες εσωτερικές πολιτικές διαμάχες, οι πολεμικές καταστροφές, η τελευταία κρίση εξασθένισαν και κλόνισαν σοβαρά την προνομιούχο θέση που είχε ο Μωρηάς, σ' ολόκληρη σειρά διοικητικών και άλλων τομέων [Βλέπουμε σε αντίθεση με την άλλη χώρα πόσο «λεύτερα» και εύκολα γίνονται αυτού συλλαλητήρια]. Αυτό άρχισε να υποσκάπτει τις στέρεες θέσεις που ο μωραΐτικος κοτσαμπασισμός είχε στα εργαζόμενα στρώματα της Πελοποννήσου. Και κάτω απ' την επίδραση της προόδου της πολιτικής χειραφέτησης των εργαζομένων της υπόλοιπης χώρας άρχισαν να παρουσιάζονται κι εδώ τα πρώτα σοβαρά ρήγματα στη μαζική βάση του πελοποννησιακού συντηρητισμού. Ο μοναρχοφασισμός που την Πελοπόννησο τη θεωρεί απόρθητο φρούριό του, αρχίζει να ανησυχεί για την σταθερότητα των μετόπισθέν του. Στην πορεία αυτής της πολιτικής χειραφέτησης απ' την αντίδραση των πλατειών μαζών εργαζομένων της Πελοποννήσου, το κίνημα των σταφιδοπαραγωγών, παρόλο το οικονομικό, για την ώρα περιεχόμενό του, προορίζεται να παίξει αποφασιστικό ρόλο. Γιατί το πρόγραμμα των διεκδικήσεων του συνεδρίου των Γαργαλιάνων, αυτό που τόσο λογικό είνε και που συγκέντρωσε προχθές γύρω του τα παλλαϊκά συλλαλητήρια στη νότια Πελοπόννησο, ξεφεύγει από τα αστικοτσιφλικάδικα πλαίσια και φέρνει αντιμέτωπους τους σταφιδοπαραγωγούς όχι μονάχα προς τον ΑΣΟ, μα και προς το αστικοτσιφλικάδικο καθεστώς, προς το μοναρχοφασισμό.
Κατάργηση του ΑΣΟ - Διαρρύθμιση των αγροτικών χρεών για 10 χρόνια - 3.600 δρχ. τιμή εξαγοράς πλεονασμάτων κτλ. είνε αιτήματα, που, παρ' όλες τις υποχωρήσεις και τους ελιγμούς που θα γίνουν, καμία αστικοτσιφλικάδικη κυβέρνηση δεν μπορεί να λύσει, δηλαδή, όλο το σταφιδικό ριζικά υπέρ των σταφιδοπαραγωγών. Και το σταφιδικό ζήτημα θα λυθεί μόνον όταν βρει μια δημοκρατική-λαοκρατική λύση.
Μέσα λοιπόν στις κρίσιμες σημερινές πολιτικές διαταραχές αποχτά τεράστια σημασία. Αποτελεί μια αποφασιστική αντιφασιστική - δημοκρατική εφεδρεία. Ο σωστός χειρισμός του θα μας επιτρέψει να καταφέρουμε θανάσιμο χτύπημα ενάντια στο μοναρχοφασισμό, μέσα στην καρδιά του, την Πελοπόννησο. Πρέπει να πείσουμε τους σταφιδοπαραγωγούς ότι το ζήτημά του ο μοναρχοφασισμός να το χαντακώσει ολότελα. Και ότι μόνον στην κοινή αντιφασιστική-δημοκρατική πάλη όλων των εργαζομένων μπορεί να βρει τη σωστή λύση του.
Οι σταφιδοπαραγωγοί αποτείνονται στην εργατική τάξη ζητώντας την ενίσχυσή της. Μια πανεργατική έμπραχτη εκδήλωση της εργατικής αλληλεγγύης προς τη σταφιδοπαραγωγική αγροτιά της Πελοποννήσου θα παίξει αποφασιστικό ρόλο για το αντιφασιστικό κέρδισμά της. Κατά συνέπεια στις εργατικές οργανώσεις πέφτουν σοβαρές ευθύνες.
Παλεύοντας για τα δίκαια αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών τους αποσπάμε από τον μοναρχοφασισμό, τους κερδίζουμε. Ας καταπιαστούμε λοιπόν, θαρραλέα με αυτό το καθήκον» (17).
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Οι αποφάσεις του ΑΣΟ προκαλούν αγανάκτηση ενώ σε συνέντευξη της Επιτροπής Συνεδρίου διατυπώνονται καταγγελίες: «Οι χθεσινές ειδήσεις από την Πελοπόννησο αναφέρουν ότι ολόκληρος ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος αναταράχθηκε μόλις άκουσε τις αποφάσεις του ληστρικού συγκροτήματος του ΑΣΟ, που χρόνια τώρα τους ρουφά τον ιδρώτα, το αίμα. Σε πολλά σταφιδοπαραγωγικά κέντρα έγιναν αυθόρμητες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Γενικά οι σταφιδοπαραγωγοί δήλωσαν ότι δεν δέχονται με κανένα τρόπο τιμή 2.900 δραχμές και θα επιμείνουν κατεβαίνοντας σε σκληρότερους αγώνες να πληρωθούν 3.600 το ελάχιστο. Ο ΑΣΟ και η κυβέρνηση εξαγοράζοντας ένα - δύο μέλη της επιτροπής συνεδρίου, νόμισαν ότι θα σπείρουν τη σύγχυση και θα ξεγελάσουν τους σταφιδοπαραγωγούς.
Γελάστηκαν όμως. Να πώς απάντησε η Εκτελεστική Επιτροπή Συνεδρίου Γαργαλιάνων που βρίσκεται στην Αθήνα. Εστειλε το παρακάτω τηλεγράφημα στις εφημερίδες της Καλαμάτας για να το πληροφορηθεί ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος.
Εφημερίδας «Θάρρος», «Λαϊκή Φωνή» Μεσσηνίας, «Σημαία» Καλάμας
Επροδόθημεν: Προδόται Λουπινάς, Πεπές, Τερζάκης, έμπορος Σκιάς. Κρατούμε πειστήρια προδοσίας του τιμίου αγώνος μας. Γιλδίζ ΑΣΟ ηρνήθη ασυστόλως ακούσει φωνήν πραγματικών εκπροσώπων σταφιδικού κόσμου. Υπουργός Εσωτερικών εδήλωσε συμφωνούντων και πληρεξουσίων σταφιδικών περιοχών ότι καθορισθείσαι τιμαί είνε εξωφρενικώς μεγάλαι. Υπουργόν Εθνικής Οικονομίας δεν κατωρθώσαμεν συναντήσωμεν, παρ' όλας τας προσπάθειάς μας.
Καλούμεν σταφιδικόν κόσμον κατέλθει κεραυνοβόλως έντονον αγώνα απαντώντας εις εγκληματικήν εγκατάλειψίν του υπό κυβερνήσεως.
Καλούμεν ολόκληρον Κεντρικήν Σταφιδικήν Επιτροποήν κινητοποιήσει σταφιδοπαραγωγούς, ζητώντας αναθεώρησιν αποφάσεων ΑΣΟ.
Η Εκτελεστική Επιτροπή
Θεόδωρος Κορμάς, Τάσης Κουλαμπάς, Χ. Κουβελιώτης, Σωτ. Σταυρόπουλος, Στ. Διακουμογιαννόπουλος.
Δηλώσεις της επιτροπής των σταφιδοπαραγωγών
Χθες το απόγευμα συντάκτης μας είδε μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του Σταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων, που ήρθε προχθές το βράδυ, ύστερα απ' τα μεγάλα και μαχητικά σταφιδικά συλλαλητήρια, που έγιναν την Κυριακή στους Γαργαλιάνους, στην Πύλο, στην Κυπαρισσία, στον Πύργο, στα Φιλιατρά με μαζική συμμετοχή όλων των γύρω χωριών. Οι εκπρόσωποι των σταφιδοπαραγωγών μας εδήλωσαν τα εξής: - Είμαστε κατάπληκτοι για το θράσος του ΑΣΟ που αρνήθηκε ακόμα και να ακούσει τη φωνή των εκπροσώπων των σταφιδοπαραγωγών. Ηρθαμε το βράδυ χθες (Δευτέρα) στις 8 1/2 η ώρα. Τραβήξαμε για να επικοινωνήσουμε με το συμβούλιο του ΑΣΟ. Το μέγαρό του ήταν κλειστό, αμπαρωμένο και μ' όλο που δηλώσαμε την ιδιότητά μας, δεν μας άφησαν να μπούμε. Το συμβούλιο του ΑΣΟ συνεδρίαζε. Συνεδρίαζε για να βγάλει τις εξωφρενικές αποφάσεις που πήρε. Το συμβούλιο του ΑΣΟ ήξερε σίγουρα από τις εφημερίδες και από το τηλεγράφημα το δικό μας, που είχαμε στείλει στο Λούπινα, που ήταν ο πράχτοράς τους μέσα στο συνέδριο και βρισκόταν εδώ πέρα από την Κυριακή το πρωί. Και είχε δώσει εντολή να μην μας αφήσουν να τους «ενοχλήσουμε». Αυτό και έγινε μ' όλες τις διαμαρτυρίες μας, μ' όλες τις φωνές μας, που έχουν καθήκον να μας ακούσουν πριν πάρουν τις αποφάσεις τους, γιατί αντιπροσωπεύουμε ολόκληρο το σταφιδοπαραγωγικό κόσμο της Πελοποννήσου. Ο θυρωρός δεν μας άφησε να μπούμε και ένας υπάλληλος που ήρθε μας είδε, άκουσε τις διαμαρτυρίες μας, πήγε μέσα και ξαναγύρισε, μας δήλωσε πως το συμβούλιο δεν μπορεί να μας δεχτεί. Την ασύστολη αυτή στάση του συμβουλίου του ΑΣΟ την καταγγείλαμε τηλεγραφικώς και και την καταγγέλλουμε σ' όλο το σταφιδοπαραγωγικό κόσμο της Πελοποννήσου, σαν ένα ακόμα χαρακτηριστικό φέρσιμο των ανθρώπων, που ποτές δεν ενδιαφέρθηκαν για τα συμφέροντά του και ποτές δεν έλαβαν υπ' όψιν τον πόνο ενός κόσμου δουλευτάδων, που καταπιέζουν, εκμεταλλεύονται και ξεζουμίζουν. Υστερα από την άρνηση του ΑΣΟ να μας δεχτεί και ν' ακούσει τα αιτήματα του σταφιδοπαραγωγικού κόσμου και ύστερα από τη χθεσινή δημοσίευση σ' όλο τον Τύπο των σχετικών αποφάσεων του ΑΣΟ, θελήσαμε να εξαντλήσουμε όλα τα νόμιμα μέσα για να βρούμε το δίκηο μας, έχοντας απόφαση να κατεβούμε στον πιο σκληρό αγώνα για το ψωμί μας.
Ο Ράλλης θεωρεί τις τιμές εξωφρενικά μεγάλες
Χθες το πρωί θελήσαμε να δούμε τους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών, που ο τελευταίος, ο κ. Π. Ράλλης, τυχαίνει να είναι και πληρεξούσιος Μεσσηνίας και πρέπει ιδιαίτερα να ενδιαφέρεται για τα σταφιδικά ζητήματα της ιδιαίτερης πατρίδας του. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας κ. Στεφανόπουλος δεν ήταν στο γραφείο του και ο υφυπουργός κ. Καρτάλης μας δήλωσε πως είνε αναρμόδιος. Ο υπουργός Εσωτερικών Περ. Ράλλης μας δέχτηκε στο γραφείο του, παρουσία και των βουλευτών Μεσσηνίας Φεσσά και Κριμπά. Διαμαρτυρηθήκαμε στον υπουργό για τις αποφάσεις που πήρε ο ΑΣΟ και διαμαρτυρηθήκαμε με τον εντονώτερο τρόπο γιατί το συμβούλιο δε μας δέχτηκε, ενώ είχε ξεχωριστή υποχρέωση να μας δεχτεί στις σημερινές περιστάσεις και τη στιγμή που ήταν να πάρουν τέτοιες ουσιώδεις αποφάσεις.
Ο υπουργός μας είπε πως το συμβούλιο του ΑΣΟ δεν έκανε καλά να μην μας δεχτεί και μας ρώτησε: - Ποιες είνε οι δικές σας αποφάσεις πάνω στις σημερινές αποφάσεις του ΑΣΟ. Του δηλώσαμε πως κατ' αρχήν, σύμφωνα με εντολή που έχουμε απ' το Σταφιδικό Συνέδριο και σύμφωνα με την πραγματικότητα, εμείς δεν μπορούμε να δεχθούμε τιμή κάτω από 3.600 δραχμές το χιλιόλιτρο, ως κατώτατον όριον.
Ο κ. υπουργός ξαφνιάστηκε και μας είπε: - Εγώ σας δηλώνω και μπορείτε να το πείτε, πως ύστερα απ' την κρίση που περνά το προϊόν μας, βρίσκω εξωφρενικά μεγάλες τις τιμές που καθώρισε ο ΑΣΟ. Και πρόσθεσε πως έχει τηλεγραφήματα από την Πύλο, που δέχονται ευχαρίστως αυτές τις τιμές. Εμείς του είπαμε να κάνει αυτές τις δηλώσεις όχι σε μας, μα στον Τύπο και σε κείνους που τον βγάλαν για να φροντίσει για τα συμφέροντά τους. Και ο κ. υπουργός μας έδειξε τότε τους δισταγμούς του.
Διαμαρτυρία για την τρομοκρατία
Υστερα απ' αυτό η Επιτροπή διαμαρτυρήθηκε για τις διώξεις και τις απειλές εκτόπισης των μελών της Επιτροπής του Συνεδρίου, καθώς και για την τρομοκρατία των κρατικών οργάνων μέσα στο σταφιδοπαραγωγικό κόσμο. Ο υπουργός υποσχέθηκε να διατάξει τηλεγραφικώς την παύση κάθε καταδίωξης.
Τα βασικά αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών
Σ' ερώτηση του συντάχτη μας ποια είνε τα βασικά αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών σε αντίθεση με τις αποφάσεις του ΑΣΟ, η επιτροπή μας είπε:
1) 3.600 δραχμές το χιλιόλιτρο ως κατώτατο όριο τιμής.
2) Μείωση της εξαγωγικής εισφοράς κατά το μισό ακόμα.
3) Αμεση κατάθεση δελτίου εξαγωγής (και εξηγούν: Οταν ένας έμπορας θέλει να βγάλει σταφίδα στο εξωτερικό πρέπει να καταθέσει δελτία πως έχει στη διάθεση του ΑΣΟ, το μισό ποσό, σαν παρακράτημα. Το ποσό όμως αυτό όπως και τα δελτία δεν τα έχει. Η διοίκηση του ΑΣΟ, κάνοντας ευκολία στους μεγαλεμπόρους, τους δίνει προθεσμία μηνών. Στο μακρυνό διάστημα αυτό οι παραγωγοί αναγκάζονται να πουλήσουν στους σταφιδεμπόρους το προϊόν τους ή τα δελτία σε χαμηλότερες τιμές, γιατί θέλουν να φάνε).
4) Διάλυση των ατμοπλοϊκών τραστ (Τα καράβια που μεταφέρουν και εξάγουν τη σταφίδα έχουν κάνει τραστ και συγκριτικά με άλλα καράβια παίρνουν υπέρογκα ναύλα, επιβαρύνοντας τη σταφίδα με 75 λεφτά την οκά).
5) Κατάργηση τραστ οινοβιομηχανίας («Βάκχος»). (Και σύγχρονα να επιτραπεί η ελεύθερη απόσταξη, με τον τρόπο αυτό θα γίνει ένας συναγωνισμός, θα πέσουν οι τιμές του οινοπνεύματος και θα μπορεί ο μικρός παραγωγός να παράγει οινόπνευμα για τη σοδειά του).
6) Αναπροσαρμογή της τιμής των πωλούμενων πλεονασμάτων στη βιομηχανία επί τη βάσει της σημερινής τιμής της δραχμής (δηλ. έχει ορισθεί η τιμή της μεταλλικής δραχμής για τη σταφίδα της βιομηχανίας προς 11 δραχμές, μα σήμερα η δραχμή είναι 25 δραχμές).
7) Αναστολή δεκάχρονη των αγροτικών χρεών.
8) Κατάργηση της έγγειου φορολογίας κτλ.
Κοινός αγώνας με τις εργατοϋπαλληλικές οργανώσεις
Σε άλλη ερώτησή μας, εάν κατά τις πληροφορίες των εφημερίδων ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος για να κερδίσει τα δίκαια αιτήματά του έχει απόφαση να συνεργαστεί με υπαλληλικές και εργατικές οργανώσεις, η επιτροπή μας δήλωσε: - Εχουμε εντολή απ' το συνέδριο και όλο τον σταφιδοπαραγωγικό κόσμο της Πελοποννήσου να συνεργασθούμε και να ζητήσουμε την συνδρομή όλων των υπαλληλικών, επαγγελματικών και εργατικών οργανώσεων, για να αγωνισθούμε ως το τέλος. Σήμερα κιόλας θα συναντηθούμε με τις οργανώσεις αυτές για να καθορίσουμε μαζί τον τρόπο και τη μορφή του κοινού αγώνος. Σας επαναλαμβάνουμε και πάλι και σας παρακαλούμε να το τονίσετε πως αυτή τη φορά ο σταφιδικός κόσμος της Πελοποννήσου δεν θα αφήσει να τον κοροϊδεύουν και να τον εκμεταλλεύονται οι διάφοροι κοτζαμπάσηδες, επιτήδειοι και τοκογλύφοι και νάναι ολοχρονίς το θύμα των ληστρικών διαθέσεων του αντικοινωνικού οργανισμού του ΑΣΟ.
Η Επιτροπή του Σταφιδικού Συνεδρίου έκανε χθες επανειλημμένες προσπάθειες να επικοινωνήσει με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Στεφανόπουλο, αυτός όμως απέφυγε επίμονα να τη δεχθεί. Η επιτροπή καταγγέλλει τη στάση αυτή του Στεφανόπουλου στο σταφιδοπαραγωγικό κόσμο που τον εξέλεξε βουλευτή και τώρα αυτός δεν θέλει ν' ακούσει τη φωνή του. Η επιτροπή επικοινώνησε χθες με τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών, την Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία και την Ομοσπονδία Βιοτεχνών. Κι οι τρεις οργανώσεις δήλωσαν ότι είναι αλληλέγγυοι στον αγώνα των σταφιδοπαραγωγών. Ο υπουργός της Εθνικής Οικονομίας εδήλωσε χθες ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ορίσει τιμή 2.900 δραχμών για τη σταφίδα, για να αντιμετωπίσει τάχα τον συναγωνισμό στο εξωτερικό» (18).
ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΕΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Στις 21 Αυγούστου συνέρχεται η Επιτροπή και μετά τη συνεδρίαση εκδίδει την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η Εκτελεστική Επιτροπή Πανσταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων συνελθούσα, σήμερον την 21 Αυγούστου και συζητήσασα εν πλάτει την όλην κατάστασιν, ως διεμορφώθη αύτη γύρω από το σταφιδικό ζήτημα, ύστερα από τας τελευταίας αποφάσεις κυβερνήσεως και ΑΣΟ, ως προς τον καθορισμόν των τιμών και την εγκληματικήν εγκατάλειψιν του πεινώντος και χαροπαλεύοντος σταφιδικού κόσμου υπό της κυβερνήσεως, συναισθανόμενη πλήρως τας υποχρεώσεις της, σύμφωνα με την εντολήν που έλαβε από τούτον, εκτιμώσα τις κρίσιμες και ιστορικές στιγμές που διέρχεται ο σταφιδικός κόσμος την παρούσαν στιγμήν, γνωρίζουσα τον πόνον και την δυστυχίαν του, συνεπεία της βαρειάς και αφόρητης εκμεταλλεύσεως και καταληστεύσεως που υφίσταται ούτος, και επιθυμούσα να μάθει τόσον ο αμέσως ενδιαφερόμενος αυτός κόσμος, ο αγωνιζόμενος τον τίμιον αγώνα του ψωμιού, όσον και ο εργαζόμενος λαός της χώρας, ο ευρισκόμενος εις την ιδίαν μοίραν με τους κλάδους αυτούς της Πελοποννήσου που λέγονται σταφιδοπαραγωγοί, πώς έχει το ζήτημα αυτό, τι ζητεί, πώς είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν αι απολύτως δίκαιαι και τίμιαι αξιώσεις του, πώς ενήργησε, πώς περιφρονήθηκε, πώς προδόθηκε και πώς κοροϊδεύτηκε.
Ανακοινώνει:
1) Ο τίμιος αγών των σταφιδοπαραγωγών, επροδόθηκε από ορισμένους ανθρώπους.
2) Η κυβέρνησις και ο ΑΣΟ περιφρόνησαν τον σταφιδικόν κόσμον, τον ενέπαιξαν και ηρνήθησαν να τον ακούσουν καν, και
3) Η κυβέρνησις και ο ΑΣΟ στραγγάλισαν, εθανάτωσαν και εστέρησαν το ψωμί από τον σταφιδοπαραγωγικόν κόσμον χάριν αυτών των ιδίων και των καρχαριών οινοβιομηχάνων και σταφιδοεξαγωγέων.
Η προδοσία
Αυτή έγινε από τους Λουπινάν, Πεπέν, Τερζάκην και Κορωναίον. Ούτοι μετά το ιστορικόν και τίμιον πανσταφιδικόν συνέδριον Γαργαλιάνων ήρχισαν διαπραγματεύσεις με τους σταφιδεμπόρους Γιαννόπουλον, Σκιάν και λοιπούς υποτιμητάς, καθώς και με τον ΑΣΟ (αυτό φαίνεται από τηλεγραφήματα και πρωτόκολλα, τα οποία περιέπεσαν εις χείρας μας) και ενώ σύμφωνα με τις αποφάσεις, αι οποίαι ελήφθησαν υπό της Εκτελεστικής Επιτροπής την 11 Αυγούστου εις Καϊάφα έπρεπε την Κυριακήν 18ην να είνε εις το πεδίον του αγώνος, εις τα συλλαλητήρια τα οποία είχον αποφασισθεί να γίνουν, ούτοι εγκαταλείψαντες τον αγώνα ανεχώρησαν δι' Αθήνας. Και ενώ εκ Γαργαλιάνων απέστειλε τηλεγράφημα εις Λουπινάν ο πρόεδρος της επιτροπής Θ. Κορμάς να μη προβή εις ουδεμίαν ενέργειαν πριν φθάσουν όλα τα άλλα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής εις Αθήνας, ούτος ελθών ενταύθα ήρχισε τας διαπραγματεύσεις της προδοσίας του σαν τον Ιούδα, από της πρώτης στιγμής της αφίξεώς του. Δεν παραλείπομεν ν' αναφέρομεν ότι εξ ίσου προδοτικά και τορπιλιστικά ενήργησαν και οι Αντών. Στάγκος εκ Γαστούνης και ο Γ. Μυτάς εξ Αμαλιάδας, οίτινες ελιποτάκτησαν από της επομένης του συνεδρίου, ετέλουν δε εις στενήν επαφήν μετά του πρώτου.
Η περιφρόνησις
Ημείς αφίχθημεν ενταύθα την 19ην τρέχοντος και περί ώραν 8 και 15 μ.μ. αμέσως εκατευθύνθημεν εις τα πολυτελή γραφεία των μαχαραγιάδων του ΑΣΟ. Εζητήσαμεν να μας ακούσουν, οι σουλτάνοι όμως αρνηθήκανε. Διαμαρτυρηθήκαμε τηλεγραφικώς και εζητήσαμε να διαταχθούνε από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (μα φωνή βοώντος εν τη ερήμω). Μετέβημεν την επομένην εις το υπουργείον Εθνικής Οικονομίας αλλά δεν ανεύρομεν τον κύριον Στεφανόπουλον, ερευνήσαμεν εις το ξενοδοχείον Κηφισιάς, αλλ' εις μάτην, του ετηλεγραφήσαμεν να μας ορίση ακρόασιν, αλλά τίποτε. Μετέβημεν εις υπουργείον Εσωτερικών και ο υπουργός Ράλλης μας εδήλωσε ότι αι καθορισθείσαι τιμαί είνε εξωφρενικώς μεγάλαι.
Ο στραγγαλισμός
Η κυβέρνησις, η οποία δηλώνει ότι ενδιαφέρεται για τους σταφιδοπαραγωγούς, όπως ανεκοίνωσε διά του υπουργού της Εθνικής Οικονομίας, ψεύδεται και ενδιαφέρεται μόνον διά τους καρχαρίας οινοβιομήχανους και σταφιδοεξαγωγείς και τον κρατικόν προϋπολογισμόν. Τα δώδεκα εκατομμύρια που χάρισε από καθυστερούμενους φόρους τα κερδίζουν οι καρχαρίαι σταφιδοεξαγωγείς. Το συναλλαγματικόν παρακράτημα που φθάνει τα είκοσι εκατομμύρια διατί δεν το καταργεί; Την έγγειο φορολογία που υποσχέθηκε προεκλογικώς, ανερχομένην εις τεσσαράκοντα εκατομμύρια, όπως καθορίστηκε και εφέτος, διατί δεν την καταργεί;
Αλλά εκτός αυτού το κράτος ευρίσκον φθηνήν πρώτην ύλην την βιομηχανοποιημένη σταφίδα:
α) Μέσω του ΑΣΟ, την παραδίδει σχεδόν δωρεάν προς δρ. 600-1000 εις την οινοβιομηχανίαν.
β) Ενσωματώνει τη βαρειά φορολογία από 8.000 δραχμάς σε κάθε χιλιόλιτρο, μέρος της οποίας δύναται να διατεθή υπέρ των σταφιδοπαραγωγών οπότε το πλεόνασμα είναι δυνατόν να εξαγορασθή όχι μόνον με δραχμές 3.600, αλλά και 4.000 εφόσον εφέτος οι σταφιδοπαραγωγοί ευρίσκοντο εις αθλίαν οικονομικήν κατάστασιν. Αλλά και εκτός της ελαττώσεως της φορολογίας ταύτης του οινοπνεύματος, εάν το κράτος κατάργηση το συναλλαγματικόν παρακράτημα και την έγγειον φορολογίαν, φθάνοντας περί τα 60 εκ. δραχμάς, είνε δυνατόν να αυξηθή η τιμή εξαγοράς εις τιμήν 3.600 και πλέον. Εάν δε ελαττωθή η εξαγωγική εισφορά εις το ήμισυ, ήτοι δραχμάς 350, θα είχαμε άλλα 52 εκατομμύρια, οπότε ο παραγωγός θα έπαιρνε 3.600 και πλέον, παραλείπομεν δε ν' αναφέρομεν οφειλόμενα 47(;) εκατομμύρια υπό Αθηναϊκής Τράπεζας, ληστείες κονσόρτσιουμ και άλλα.
Η Εκτελεστική Επιτροπή αποδεικνύουσα τούτα και πιστεύουσα εις τον τίμιον αγώνα των σταφιδοπαραγωγών αποφασίζει
1) Καλεί την Κεντρικήν Σταφιδικήν Επιτροπήν όπως κοινοποίηση και κατάρτιση, όπου δεν υπάρχουν τοπικαί σταφιδικαί επιτροπαί δι' αποφασιστικούς αγώνας, ζητώντας άμεσον αναθεώρησιν αποφάσεων ΑΣΟ.
2) Καλεί όλας τας εργατικάς, επαγγελματικάς και υπαλληλικάς οργανώσεις να ενισχύσουν τον τίμιον αγώνα των σταφιδοπαραγωγών.
3) Ειδοποιεί την κυβέρνησιν και της δηλώνει, διότι καίτοι μετέβη εις το Πολιτικόν Γραφείον δεν εγένετο δεκτή, θα είναι εξ ολοκλήρου υπεύθυνος διά το ενδεχόμενον αιματοκύλισμα του πενόμενου, δυστυχισμένου και καταληστευόμενου πελοποννησιακού λαού.
Εν Αθήναις 21 Αυγούστου 1935
Ο πρόεδρος Θεοδ. Κορμάς
Τα μέλη: Τάσης Κουλαμπάς, Χρ. Κουβελιώτης, Σωτήρ. Σταυρόπουλος, Στελ. Διακουμογιαννόπουλος» (19).
Οι παραγωγοί ήταν πλέον έτοιμοι για το μεγάλο ξεσηκωμό που θα αντιμετωπιστεί με πρωτοφανή βιαιότητα από την κυβέρνηση.
(1) «Ριζοσπάστης» 2/8/1935
(2) «Ριζοσπάστης» 3/8/1935
(3) «Ριζοσπάστης» 7/8/1935
(4) «Ριζοσπάστης» 8/8/1935
(5) «Ριζοσπάστης» 9/8/1935
(6) «Ριζοσπάστης» 10/8/1935
(7) «Ριζοσπάστης» 11/8/1935
(8) «Ριζοσπάστης» 12/8/1935
(9) «Ριζοσπάστης» 13/8/1935
(10) «Ριζοσπάστης» 15/8/1935
(11) «Ριζοσπάστης» 19/8/1935
(12) «Ριζοσπάστης» 19/8/1935
(13) «Ριζοσπάστης» 19/8/1935
(14) «Ριζοσπάστης» 19/8/1935
(15) «Ριζοσπάστης» 19/8/1935
(16) «Ριζοσπάστης» 20/8/1935
(17) «Ριζοσπάστης» 20/8/1935
(18) «Ριζοσπάστης» 21/8/1935
(19) «Ριζοσπάστης» 22/8/1935
