Παρασκευή, 26 Αυγούστου 2016 08:17

Ρετρό οχήματα σε πίνακες ζωγραφικής της Μεσσήνιας Αφροδίτης Κυριαζή (φωτογραφίες)

Γράφτηκε από την
Ρετρό οχήματα σε πίνακες ζωγραφικής της Μεσσήνιας Αφροδίτης Κυριαζή (φωτογραφίες)

Τη δική της διαφορετική όψη της αυτοκίνησης και μια καινούργια ανάγνωση του ρόλου της στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου παρουσιάζει η ταλαντούχα Αφροδίτη Κυριαζή, Μεσσήνια αρχιτέκτονας και ζωγράφος.

Μέσα από το έργο της αχνοφαίνονται δύο επίπεδα ανάγνωσης, εκείνο της ανυπαρξίας (μέσα στη νεκρή φύση), αλλά και αυτό της αιώνιας ύπαρξης. Τα ρετρό οχήματα των πινάκων της,

επιτυγχάνουν τη νίκη απέναντι στο θάνατο και τη λήθη. Η ανερχόμενη εικαστικός, μέσα από το έργο της τάσσεται υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και αισιοδοξεί για το μέλλον της ανθρώπινης ύπαρξης, μόνο όμως μέσα από τη δραστηριοποίηση. 

Συνέντευξη στη Γιούλα Σαρδέλη

 

- Τι είναι αυτό που σε έχει κάνει να αγαπήσεις τόσο το βίντατζ όχημα, ώστε να το κάνεις "πρωταγωνιστή" των έργων σου;

«Το ζωγραφικό μου έργο  αναφέρεται κυρίως στο παλιό, ρετρό όχημα - αυτοκίνητο και σκούτερ βέσπα. Καταρχήν, το έργο στο σύνολό του αποτελείται από δύο επίπεδα ανάγνωσης. Σε πρώτη προσέγγιση, τα έργα με τα οχήματα αποτυπώνουν εκείνη τη χρονική στιγμή που τα ίδια βιώνουν την εγκατάλειψη, παρατημένα, ξεχασμένα, όχι σε μάντρες ή νεκροταφεία οχημάτων, αλλά μέσα στη φύση. Τα δάση, τα κτήματα, ακόμα και ο βυθός της θάλασσας γίνεται η νέα τους κατοικία. Ετσι, ο θεατής δεν αντιλαμβάνεται άμεσα την εγκατάλειψη, παρά μόνο μια γλυκιά νοσταλγική αίσθηση. 

 Τα οχήματα, αφού διετέλεσαν το σκοπό τους, αυτόν για τον οποίο κατασκευάστηκαν, αποφασίζουν να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους στη φύση… Ως ζωγράφος, δίνω πνοή στο όχημα κάνοντάς το πρωταγωνιστή των έργων μου. Οι μνήμες είναι αυτές που το τροφοδοτούν με ζωή. Το όχημα, μέσω μιας διαδικασίας ανταλλαγής χρώματος και ύλης με το περιβάλλον στο οποίο ζει, καταφέρνει τελικά να επιβιώσει και να ζήσει σε κάθε επερχόμενη εποχή (αθανασία). Αυτή η νίκη απέναντι στο θάνατο, αλλά και σε οποιοιδήποτε εννοιολογικό τέλος, προσδίδει στο όχημα και ενίοτε σε αυτή τη σειρά των ζωγραφικών έργων μια εννοιολογική μεταφορά - μεταμόρφωση σε έναν κόσμο, που το όχημα σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, μετατρέπεται σε μια κατοικία μνημών, ένα μνημειακό σύμβολο που αποτελεί ένα διαρκή χώρο συνείδησης και αναζήτησης.  

Μέσω μιας διαδικασίας κατανόησης του ίδιου μου του έργου, πέρα από το φαινομενικό, με έφερε σε επαφή με ένα σημαντικό αριθμό βιβλίων, όπως: ‘’Η ερμηνεία των ονείρων’’ και το ‘’Μια παιδική ανάμνηση του Λεονάρντο Ντα Βίντσι’’ του Σίγκμουντ Φρόυντ, ‘’Ο Ανθρωπος και τα σύμβολα του’’ του Καρλ Γιουνγκ, το εξαίρετο σύγγραμμα για την αποκρυπτογράφηση των ανθρώπινων συμβόλων συμπεριφορικών και μη, η ‘’Μεταμόρφωση του κοινότυπου’’ του Arthur Danto, το ‘’Τάδε έφη Ζαρατούστρα’’, ‘’Η γένεση της τραγωδίας’’ του Φρίντριχ Νίτσε,’’ Η ιστορία των αισθητικών θεωριών’’ του Beardsley C. Monroe, το ‘’Περί γραμματολογίας’’ του Jacques Derrida, ‘’H κοινωνία του θεάματος’’ του Guy Debord, κ.ά. Αυτά σε συνδυασμό με μια συνεχή διαδικασία χρόνιας ενδοσκόπησης με οδήγησαν στο να πραγματεύομαι έννοιες όπως η ενότητα, η ελευθερία και η ισορροπία.

Η ενότητα, η ένωση ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον - αθανασία, το πάγωμα του χρόνου και της φθοράς, αφού μέσα στην ολότητα και την ένωση δεν υπάρχει φθορά. Παράλληλα, εντοπίζεται μια διαδικασία, όπου ο θεατής - ζωγράφος ταυτίζεται - ενώνεται με το έργο του και νοσταλγεί ανακαλώντας μνήμες του παρελθόντος. Στα έργα είναι έντονο το στοιχείο της ανθρώπινης ανυπαρξίας - απουσίας, όπου ο θεατής μέσω μιας βιωματικής εμπειρίας - συνομιλίας ταυτίζεται και γίνεται ο ίδιος πρωταγωνιστής του έργου συμπληρώνοντας το τοπία της ανθρώπινης απουσίας και ενώνεται με αυτό. Ταξιδεύει μέσα σε έναν ονειρόκοσμο όπου επικρατεί η υγιής συνύπαρξη φύσης και τεχνητού (ισορροπία). Το έργο μου καλύπτει κατά μία έννοια τον ακτιβιστικό μου ρόλο υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και την ανάγκη μου να ονειρεύομαι με αισιοδοξία το μέλλον της ανθρωπότητας.

Στο μυαλό μου, το όχημα δεν είναι όχημα, τα δέντρα δεν είναι δέντρα παρά είναι σύμβολα, συναισθήματα, γεγονότα, μνήμες  που συνθέτουν σιγά σιγά ένα σύγχρονο λεξιλόγιο επικοινωνίας οπτικής, αισθητικής, λεκτικής, εικονικής κ.λ.π. Ο μελλοντικός χώρος στηρίζεται στο σεβασμό, τη διατήρηση, αξιοποίηση και ενοποίηση, όχι μόνο του φυσικού, αλλά και του πολιτισμικού περιβάλλοντος. Αυτός ο χώρος παρατηρείται πλέον ως μέρος ενός συνόλου (fractals), και όχι ως ένα μεμονωμένο κομμάτι». 

- Θα συνεχίσεις τον δρόμο της τέχνης της ζωγραφικής ή παράλληλα ασχολείσαι και με την αρχιτεκτονική;

«Η κάθε γραμμή που τραβάω λειτουργεί για εμένα σαν ένας κόσμος που έχω τη δύναμη να δημιουργώ από την αρχή, να μεταβάλω, να μετασχηματίζω αλλά ακόμα και να γκρεμίζω. Οπότε είτε η ζωγραφική είτε η αρχιτεκτονική μου δίνει αυτό το αίσθημα της πληρότητας της δημιουργίας, αυτό που κάνω και στις δύο περιπτώσεις είναι να συνθέτω. Με τη ζωγραφική, δημιουργώ, χτίζω μικρόκοσμους και μεγάκοσμους με τις χρωματικές και τις γεωμετρικές συνθέσεις μου πάνω στον καμβά». 

- Ετοιμάζεις κάποια νέα έκθεση εδώ στην Καλαμάτα;

«Αμεσα όχι, αλλά δουλεύω πάνω σε αυτό και ελπίζω να κάνω μία ατομική έκθεση εντός του επερχόμενου έτους. Ανυπομονώ»!

- Μίλησέ μας λίγο για την ενασχόλησή σου για την Unesco. 

«Δύο από τις εκθέσεις μου έγιναν εν όψει της 17ης Πανελλήνιας Συνάντησης Σπηλαιολογίας Περιβάλλοντος και Σιντικής «Ο Μαύρος Βράχος» στο Σιδηρόκαστρο Σερρών και στη συνέχεια στις Σέρρες. Ενώ δεν είμαι σπηλαιολόγος, συμμετείχα με τους πίνακές μου και ειδικά με ένα έργο, «Ο Μαύρος Βράχος», αφιερωμένο στην περιοχή και το Μαύρο Βράχο. Το έργο φιλοτεχνήθηκε για να δώσει ένα μήνυμα στον κόσμο, ότι σε εκδηλώσεις σαν και αυτές είναι καλό να ενδιαφέρονται, αλλά και να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες. Το ζωγραφικό έργο έγινε δωρεά στο Σύλλογο, με σκοπό να δημοπρατηθεί και τα έσοδα να στηρίξουν τη συνέχιση του αγώνα του, με στόχο να ανακηρυχθεί η περιοχή - υπό την αιγίδα της Unesco - γεωπάρκο.

Για να βάλω ένα ακόμα λιθαράκι στον αγώνα για την ανάδειξη της περιοχής, ξεκίνησα, υπό την καθοδήγηση του "Serres Club for Unesco", μια σειρά από παρουσιάσεις σε σχολεία των Σερρών, αλλά και της Μεσσηνίας (εκπαιδευτικά προγράμματα του Μαύρου Βράχου, υπό την αιγίδα της Unesco), με μία εισαγωγή για το πόσο σημαντικό είναι να σεβόμαστε τη φύση, τους θησαυρούς μας, την πολιτιστική μας κληρονομιά. Εν συνεχεία, το εκπαιδευτικό κομμάτι – εν όψει του Διεθνούς Ετους Κρυσταλλογραφίας της Unesco - είχε να κάνει με θέματα όπως τι είναι η κρυσταλλογραφία, πώς δημιουργείται ένας κρύσταλλος, πώς μπορούμε να φτιάξουμε έναν κρύσταλλο στο εργαστήριό μας κ.λ.π. Οι εικαστικές δράσεις ήταν η κατακλείδα του εκπαιδευτικού προγράμματος, όπου καλούνταν τα παιδιά να εμπνευστούν από την παρουσίαση με τους κρυστάλλους και την πολιτιστική μας κληρονομιά, από τα σημαντικά μας σπήλαια και να παράγουν γλυπτικές ή ζωγραφικές δημιουργίες. Πολλά από τα έργα των παιδιών παρουσιάστηκαν μαζί με τις εκθέσεις μου. Παράλληλα με τις εκθέσεις, έγιναν δύο επιτυχή εικαστικά εργαστήρια με παιδιά από 6-12 ετών με θέμα τα μαμούθ και τα σπήλαια. Με τα γλυπτικά αποτελέσματα φτιάχτηκε μία ιστορία που ονομάστηκε «Τα μαμουθοχρόνια», σε μορφή animation από τα παιδιά».

- Υπάρχει κάποιο πρότζεκτ που θα ήθελες στο μέλλον να ασχοληθείς, μια νέα θεματική;

«Το τελευταίο διάστημα 2015 - 2016 παράλληλα με τα οχήματα, εργάζομαι πάνω σε μια σειρά ζωγραφικών έργων με θέμα την πεταλούδα, αναλύοντας έννοιες που σχετίζονται με την ελευθερία των συναισθημάτων και της έκφρασης. Το 2015, πέρα από το όχημα, προέκυψε ο πρώτος ζωγραφικός πίνακας που απεικόνιζε μια πεταλούδα σε αφηρημένη απόδοση βλ. (Rorschach’s Butterfly). Η πεταλούδα μου θύμισε τα σχέδια από μελάνι του ψυχιάτρου Hermann Rorschach και για αυτό ο πίνακας έχει ως τίτλο το όνομά του. To τεστ κηλίδων μελάνης Rorschach (1921 - Rorschach inkblot test) είναι μία μέθοδος ψυχολογικής διάγνωσης που σχετίζεται με την εικόνα. Οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν το τεστ για να προσπαθήσουν να εξετάσουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τη συναισθηματική λειτουργία των ασθενών τους.

Αυτός ο ζωγραφικός πίνακας και σε συνδυασμό με το μεγάλο ενδιαφέρον μου για τη ψυχολογία, με έβαλαν σε μια διαδικασία ενδελεχής έρευνας πάνω στα τεστ από μελάνι του Rorschach. Στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια σειρά από ζωγραφικούς πίνακες από πεταλούδες με βάση τα διάσημα αυτά τεστ. Με βάση κάποια πειράματα που έγιναν σε 30 τυχαία άτομα, διαπιστώθηκε πως ο πίνακας "Rorshach’s Butterfly" επηρέαζε την ψυχολογία τους. Παρόλη τη διαφάνεια και τα γαλήνια pale χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν, σε κάποιους δημιουργούσε άγχος και πανικό και σε κάποιους άλλους ηρεμία και γαλήνη. Κάποιοι μπορούσαν να διακρίνουν την πεταλούδα και κάποιοι άλλοι όχι. Στον δε πίνακα "Rorschach test 1" λίγοι ήταν αυτοί που διέκριναν την πεταλούδα. Αναλόγως το σημείο που εστίαζε ο καθένας ξεχώριζε και το ανάλογο σχήμα και έπλαθε τη δική του ιστορία γύρω από από τα σχήματα που διέκρινε στον πίνακα». 

Η Αφροδίτη Κυριαζή κατάγεται αλλά και ζει στη Καλαμάτα Μεσσηνίας,  αφότου τελείωσε τις σπουδές της πάνω στην Αρχιτεκτονική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πέρα από το αντικείμενο των σπουδών της, ασχολείται με την ζωγραφική. 

Το Μάιο του 2013 έγινε η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής της στην Κεφαλλονιά στο Ιόνιον Κέντρο Τεχνών και Πολιτισμού του i-node (κόμβος του Πανεπιστημίου του Plymouth) με τίτλο ‘’Ταξιδεύοντας στο χρόνο’’. Τον Ιούνιο του 2014 ακολούθησε η 2η κατά σειρά ατομική έκθεση ζωγραφικής στο "Pharae palace" στην Καλαμάτα. Το Σεπτέμβριο του 2014 σειρά είχαν 3 ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Την πρώτη  φιλοξένησε η Χριστιανική Ενωση στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, τη δεύτερη η Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών και την τρίτη στη Θεσσαλονίκη το "La Doze Gallery bar". Το Μάιο του 2015 έγιναν οι εκθέσεις ζωγραφικής στην Καλαμάτα με τίτλο ‘’Η τέχνη του χρόνου’’ στο ξενοδοχείο "Ιβίσκος" και στη Βυτίνα Αρκαδίας στον Πεζόδρομο, ενόψει των εκδηλώσεων του "Menalon Trail". Η επόμενη συμμετοχή καλλιτέχνιδος ήταν στην ομαδική έκθεση έργων που διοργάνωσε o οργανισμός "Κick sarcoma" στη Σιγκαπούρη τον Οκτώβριο του 2015. Τον Δεκέμβριο 2015 συμμετείχε στην Εβδομάδα Τέχνης στη Βυτίνα Αρκαδίας και στην ομαδική έκθεση που διοργάνωσε η Πολιτιστική Εταιρία Σαρωνικού "ΠΕΣ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" στα Καλύβια Αττικής. Τον Απρίλιο παρουσίασε έργα της με βέσπες ενόψει των εκδηλώσεων του "Vespaθήναια 2016" στην Αθηναϊδα στην Αθήνα.


NEWSLETTER