Επικεφαλής του σχήματος που θα μας παίξει παλιές αλλά και νεότερες συνθέσεις, επηρεασμένες από τις παραδόσεις της Ανατολής, είναι ο Ross Daly - και μαζί του θα εμφανιστούν, ο Καλαματιανός Ταξιάρχης Γεωργούλης (ούτι), η Κέλυ Θωμά (λύρα), η Σοφία Ευκλείδου (τσέλο) και ο Βαγγέλης Καρίπης (κρουστά).
Λίγο πριν από τη μοναδική αυτή συναυλία ο Ρος Ντέιλι μιλά στην «Ε» για τους μουσικούς και πνευματικούς του δρόμους, για τη Δύση και την Ανατολή του σήμερα, αλλά και για την έννοια της διαχρονικότητας που κατά τη γνώμη του υπερισχύει της παράδοσης. Επίσης, ο Ταξιάρχης Γεωργούλης μας εξηγεί τη δική του σχέση με τον μεγάλο μουσικό, αλλά και τι θ' ακούσουμε απόψε.
- Ζείτε και δημιουργείτε εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα. Πώς αντιλαμβάνεστε σήμερα την ταυτότητα της χώρας μας, πολιτικά και πολιτισμικά: Πόσο ανήκει στη Δύση και πόσο στην Ανατολή;
R.D.: «Ολο και περισσότερο δεν μπορεί κανείς να πει πού ανήκει η Ελλάδα. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, είναι κάτι που ισχύει για πολλές χώρες πια, καθώς χάνουν το πρόσωπό τους προσκολλημένες σε ένα σύγχρονο life-style που δεν έχει να προσφέρει απολύτως τίποτα θετικό ή αληθινό στον άνθρωπο. Survivor, social media, κενά πολιτιστικά αγαθά και άλλα πολλά στοιχεία απρόσωπης υποτέλειας χαρακτηρίζουν το life-style αυτό. Σήμερα πια, τόσο η Δύση όσο και η Ανατολή υπάρχουν μονάχα ως σκιές, και όχι ως φωτεινές συσπειρώσεις αξιών και αισθητικών αντιλήψεων που πράγματι αναδεικνύουν και αντιπροσωπεύουν κάτι αληθινό».
- Ο σουφισμός, αυτό το γλυκό μα «ανεπίσημο» ρεύμα του ισλάμ που επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γοήτευσε κι αρκετούς χριστιανούς, επηρέασε αρκετά την τέχνη σας, όπως διαβάζουμε. Με ποιον τρόπο;
R.D.: «Ο σουφισμός, όπως και πολλοί άλλοι δρόμοι προσέγγισης της αλήθειας, θέλει να μας βοηθήσει να απαλλαχτούμε από πλάνες και ψευδαισθήσεις -στις οποίες είμαστε όλοι επιρρεπείς- και να μας οδηγήσει σε ένα βίωμα της αλήθειας που πράγματι ταιριάζει στην ανώτερη εκδοχή της φύσης μας. Βέβαια δεν είναι ο μόνος δρόμος, όπως κανένας δρόμος δεν είναι ο μόνος. Ιδιαίτερα στην ποίηση του Ρουμί βρίσκω πράγματα που τα βιώνω ως αληθινά, αλλά θα μπορούσα να πω το ίδιο για τον Λάο Τσε, καθώς και για πολλούς άλλους αναζητητές της αλήθειας που έχουν καταθέσει, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, μια μαρτυρία της δικής του πορείας.
Αυτές οι μαρτυρίες ωστόσο δεν υπάρχουν προκειμένου να τις ενστερνιστούμε ως δόγματα και να τις ακολουθήσουμε “πιστά”: Είναι σαν φανάρια που μας προσφέρονται και που μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να φωτίσουμε τον δικό μας “δρόμο”. Ενα φως δεν σου λέει τι να βλέπεις, σου φανερώνει απλώς αυτό που υπάρχει. Το τι βλέπεις εσύ εξαρτάται από σένα».
- Είστε από εκείνους που σέβονται την παράδοση μα δεν την προσκυνούν σαν ιερό τοτέμ· τη μεταπλάθουν, δεν τη μουμιοποιούν. Τι είναι τελικά «παράδοση» και πώς σχετίζεται με τη σύγχρονη ζωή μας;
R.D.: «Η παράδοση για μένα είναι η συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία του παρελθόντος (με θετικά και αρνητικά στοιχεία, δεν είναι όλα ρόδινα) πάνω στο οποίο δουλεύουμε σήμερα δημιουργικά, με κρίση, με έμπνευση και με ανοικτούς ορίζοντες, στην προσπάθεια να αρθρώσουμε μια διαχρονική πρόταση.
Για μένα η διαχρονικότητα, ως έννοια, έχει περισσότερη σημασία απ’ ό,τι η παράδοση. Στην παράδοση μπορούμε να βρούμε στοιχεία διαχρονικά που από μόνα τους αποδεικνύουν και ξανα-αποδεικνύουν την αξία τους, χωρίς περαιτέρω στήριξη. Μπορούμε επίσης, όμως, να βρούμε και πράγματα που απλώς αποτελούν συνήθειες οι οποίες διαιωνίζονται. Αλλά ένας πραγματικός πολιτισμός δεν μπορεί να στηριχτεί σε συνήθειες.
Συχνά στο χώρο της “παράδοσης” βρίσκουμε πράγματα που είναι απλώς προϊόντα συνήθειας και που διατηρούνται μόνο και μόνο επειδή είναι παλιά και θεωρούνται ως “παράδοση”. Η τέχνη όμως, στη διαχρονική της διάσταση, έχει εντελώς αλλά χαρακτηριστικά. Οπως είπε ο μεγάλος ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης: “Για να φτάσεις ψηλά στην τέχνη, πρέπει να δεις τα αόρατα. Εγώ έχω δει μέρος αυτών και για λίγο. Είναι πολύ δύσκολο να τα δεις”».
- Ποια κοινά ζητούμενα σας συνδέουν με τον Ρος Νέιλι και πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; Σε ποια μονοπάτια θα ταξιδέψετε μαζί τους Καλαματιανούς απόψε;
Ταξιάρχης Γεωργούλης: «Η γνωριμία μας με τον Ρος ξεκίνησε τη στιγμή που πήγα στο πρώτο μου σεμινάριο για ούτι στο μουσικό εργαστήρι "Λαβύρινθος", το 2011. Δύο χρόνια αργότερα, ενθουσιασμένος από την εμπειρία του σεμιναρίου, πήρα την απόφαση να μετακομίσω στην Κρήτη, έτσι ώστε να στηρίξω εθελοντικά το "Λαβύρινθο" (όπου ο Ρος Ντέιλι είναι ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής) και να μαθητεύσω δίπλα σε σημαντικούς μουσικούς που έρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου. Σε αυτή την περίοδο ο Ρος μου έκανε πρόταση να πάρω μέρος σε κάποιες από τις συναυλίες του, με διάφορα σχήματα, και στη συνέχεια να δουλέψουμε εντατικά με το "Ross Daly Quartet" παίζοντας σε πολλές συναυλίες σε διάφορα μέρη στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τα κοινά μας ζητούμενα είναι αρκετά. Τα βασικότερα όμως είναι η αφοσίωση, η αγάπη και ο σεβασμός για τη μουσική.
Οι συνθέσεις που θα ακούσουν απόψε οι Καλαματιανοί ακροατές είναι κυρίως του Ρος Ντέιλι και της Κέλυς Θωμά, και είναι επηρεασμένες από μουσικές παραδόσεις της Ανατολικής Μεσογείου. Θα δώσουμε όλοι τον καλύτερό μας εαυτό, έτσι ώστε και εμείς και οι ακροατές να ταξιδέψουμε στα όμορφα μονοπάτια της μουσικής!».
Ο Ρος Ντέιλι (Ross Daly) γεννήθηκε το 1952 στο Νόρφολκ της Αγγλίας από Ιρλανδούς γονείς. Ως παιδί άλλαξε πολλούς τόπους διαμονής και ξεκίνησε από μικρός να ασχολείται με τη μουσική - αρχικά μάλιστα με την κλασική μουσική. Νεαρός ακόμη άρχισε τα ταξίδια σε διάφορες χώρες από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι την Απω Ανατολή, με σκοπό να αναζητήσει και να εμβαθύνει στις μουσικές τους παραδόσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον γι' αυτόν είχε η ινδική κλασική μουσική, η οποία έτυχε να είναι η πρώτη μη δυτική παράδοση την οποία μελέτησε εμπράκτως.
Αρχές της δεκαετίας του 1970 επισκέπτεται την Κρήτη και αποφασίζει να μείνει εκεί για να μάθει κρητική λύρα από τον δεξιοτέχνη Κώστα Μουντάκη. Την ίδια εποχή κάνει και αρκετά ταξίδια και στην Τουρκία για ν' ασχοληθεί βαθύτερα με την οθωμανική μουσική.
Σήμερα έχει κυκλοφορήσει περισσότερους από 25 δίσκους με συνθέσεις του, όσο και με δικές του διασκευές διαφόρων παραδοσιακών μελωδιών που είχε συγκεντρώσει κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του.
Η μουσική του συνδυάζει στοιχεία από διάφορα μέρη της Ανατολής, τόσο ως προς τα όργανα όσο και ως προς τους ρυθμούς. Χρησιμοποιεί μεταξύ άλλων λύρα, ραμπάμπ, σαράνγκι, ούτι, σάζι, ταμπούρ, λαούτο και πολίτικη λύρα.
Τις τελευταίες δεκαετίες ο Ρος Ντέιλι ζει μόνιμα στην Κρήτη, ενώ ταυτόχρονα ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο δίνοντας συναυλίες. Το 1982 ίδρυσε το Μουσικό Εργαστήρι "Λαβύρινθος" στο Χουδέτσι Ηρακλείου, το οποίο φιλοξενεί πάνω από 250 όργανα λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής (κυρίως από ταξίδια του στην Ανατολή), καθώς επίσης σεμινάρια, αλλά και μουσικές παραστάσεις με μουσικούς απ' όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η στενή προσωπική σχέση του με τους μουσικούς με τους οποίους συνεργάζεται είναι εξέχουσας σημασίας για τον ίδιο, καθώς πιστεύει ότι αυτό το εσωτερικό δέσιμο είναι που δίνει ζωή στη μουσική. Ο μοναδικός ήχος του Ρος Ντέιλι αντανακλά την προσωπική του φιλοσοφία, επηρεασμένη από την παράδοση των Σούφι - η οποία τονίζει την ιερή φύση της ίδιας της μουσικής, την τεράστια δύναμη που εμπεριέχει, καθώς και την αναγκαιότητα αυτοί που ασχολούνται με αυτήν να της παραδοθούν ανιδιοτελώς και ανεπιφύλακτα. Η διαδικασία αυτή έχει ως αποτέλεσμα μία υπερβατική και πνευματική μουσική εμπειρία, την οποία μοιράζονται οι μουσικοί με τους ακροατές και δεν έχει σχέση με τους σύγχρονους όρους "world music"και "ethnic".
Ο Ταξιάρχης Γεωργούλης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1993. Η ενασχόλησή του με την μουσική ξεκίνησε στα 8 του χρόνια, με το μπουζούκι. Μερικά χρόνια αργότερα ασχολήθηκε με το στεριανό λαούτο, υπό την καθοδήγηση του Ηλία Καππάκου και μετέπειτα του Χρήστου Ζώτου, παίζοντας σε φεστιβάλ και συναυλίες ανά την Ελλάδα.
Παρακολούθησε μαθήματα βυζαντινής μουσικής με τον Ιωάννη Πλεμμένο. Το 2009 άρχισε ν' ασχολείται με το ούτι, με τον Νίκο Παλαιολόγο. Μετέπειτα συμμετείχε σε πολυάριθμα σεμινάρια του μουσικού εργαστηρίου "Λαβύρινθος", με τους Yurdal Tokcan, Erkan Ogur, Omer Erdogdular, Ευγένιο Βούλγαρη, Περικλή Παπαπετρόπουλο, Χάρη Λαμπράκη, Joseph Tawardos και τον ίδιο τον Ρος Ντέιλι.
Εζησε για δυο χρόνια στην Κρήτη όπου μαθήτευσε με τον Ross Daly, με τον οποίον οποίον εξακολουθεί να συνεργάζεται ως μέλος του κουαρτέτου του μαζί με τους Κέλυ Θωμά και Σοφία Ευκλείδου.
Ο Ταξιάρχης Γεωργούλης είχε ακόμη την ευκαιρία να συνεργαστεί με σπουδαίους μουσικούς όπως οι Ahmet Erdogdular, Omer Erdogdular,
Zohar Fresco, Μάνος Αχαλινωτόπουλος Μιχάλης Κονταξάκης, Γιώργος Μανωλάκης, Περικλής Παπαπετρόπουλος, Νίκος Ανδρίκος, Βαγγέλης Καρίπης, Γιώργος Ψάλτης, Δημήτρης Παναγούλιας, Haig Yazdjian, Τάσος Πούλιος, Θεοδώρα Αθανασίου, Λουκάς Μεταξάς, Νικόλας Παλαιολόγος, Γιώργος Κλάδης, Μάρθα Μαυροειδή κ.α., παίζοντας σε συναυλίες και φεστιβάλ, σε Ελλάδα, Τουρκία, Ινδία, Ιταλία, Βέλγιο, Γαλλία κ.α. Πρόσφατα μαζί με τη Σοφία Ευκλείδου στο τσέλο δημιούργησαν το ντουέτο "Beraber", με το οποίο παίζουν τροπικές συνθέσεις της Ανατολής αλλά και δικές τους.
