Κυριακή, 01 Απριλίου 2018 08:58

Ο Καλαματιανός φιλόσοφος - συγγραφέας Γιάννης Κατσάρας στην "Ε": «Η εξέλιξη είναι δύσκολο πράγμα...»

Γράφτηκε από την
«η γνώση δεν είναι ταξική, ανήκει σε όποιον την αγαπάει»

«η γνώση δεν είναι ταξική, ανήκει σε όποιον την αγαπάει»

Ενα βιβλίο γεμάτο επίκαιρες σκέψεις και προτάσεις για έναν κόσμο που αλλάζει με ορμή, αλλά και για τη θέση που λαμβάνουμε εμείς οι ίδιοι μέσα του ως υποκείμενα και αντικείμενα των εξελίξεων, κυκλοφόρησε πρόσφατα με την υπογραφή ενός Καλαματιανού και, κυρίως, κοσμοπολίτη ανθρώπου του πνεύματος.

Ο Γιάννης Κατσάρας "σπάει" τον μεγάλο όγκο του δοκιμίου του με τίτλο FRUSTE σε πολλά μικρά αυτοτελή κεφάλαια, προσφέροντας στον αναγνώστη (σε κάθε αναγνώστη, όπως λέει ο ίδιος) απόψεις ξεκάθαρες, προοδευτικές και ταυτόχρονα ρεαλιστικές, συμμετέχοντας ενεργά στην αγωνία και το διάλογο για το δύσκολο παρόν μας και για το μέλλον που έρχεται.

 

 

- Το βιβλίο σας πραγματεύεται τους όρους και τις προϋποθέσεις διάπλασης ελεύθερων, χειραφετημένων και δημοκρατικών πολιτών. Ποιο είναι το δικό σας “αίτημα” και σε ποια πεδία εκτείνεται η μελέτη σας;

Η μελέτη εκτείνεται στον Ανθρωπο και σε ό,τι έχει σχέση με τη σύγχρονη εποχή και τις αλλαγές που διανύουμε. Ωστόσο δεν αποφεύγει τη σύνδεση με το χθες και το άγνωστο αύριο.

Να σκεφτόμαστε προσεκτικά και να μιλάμε λαμβάνοντας υπ' όψιν τον άλλον και τη μοναδικότητά του, χωρίς να προσβάλλουμε ανθρώπους και καταστάσεις. Αυτό είναι το αίτημά μου. Είμαστε άνθρωποι, μπορούμε να συζητάμε. Γι' αυτό υπάρχει ο διάλογος. Και η γραφή είναι διάλογος.

- Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό - ανθρωπολογικό δοκίμιο, μ’ ένα παράξενο όνομα κι ένα πολύ δυναμικό εξώφυλλο... τα οποία προϊδεάζουν τον αναγνώστη για μια μάλλον νεωτερική προσέγγιση του θέματος. Το επιδιώξατε και στη γραφή σας αυτό;

Δεν επεδίωξα τίποτα... Εξάλλου το εξώφυλλο ήταν κοινή επιλογή με τον εκδοτικό οίκο, ο οποίος μάλλον εμπνεύστηκε από τα γραφόμενα και πρότεινε αυτό το εξώφυλλο.

- Στην παρουσίαση της έκδοσης αναφέρεται ότι “ο Πνευματικός Μεσαίωνας δεν έχει περάσει, είναι δίπλα μας, μέσα μας”. Σε τι συνίσταται κατά τη γνώμη σας αυτός ο Μεσαίωνας;

 Είναι δίπλα μας, μέσα μας και μπροστά μας, γράφω. Δεν είναι κάτι που φαίνεται να έφυγε, αν λάβουμε υπ' όψιν μας τα φαινόμενα ρατσισμού, βίας, πολιτικού εξτρεμισμού, που τα βιώνουμε έντονα και τείνουν να χαρακτηρίζουν την καθημερινότητά μας, ειδικά για όσους ζουν σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Ο Μεσαίωνας αυτός συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος βολεύεται να καταπίνει το χιλιομασημένο και δεν τολμάει να πει αυτό που πραγματικά σκέφτεται, αναζητάει κι αισθάνεται. Η εξέλιξη είναι δύσκολο πράγμα. Απαιτεί αλλαγές, που καμιά φορά δεν συνάδουν με μνημόσυνα και παρελάσεις... Καλείσαι να βγεις από αυτά που σου έχουν μάθει - και πολλές φορές όχι κακοπροαίρετα, αλλά με αγάπη, ωστόσο είναι λάθος. Το βλέπεις αυτό στην πράξη: Κινούμαστε σε μια εποχή που όλα γύρω μας αναπροσαρμόζονται, αντικαθίστανται, αλλάζουν. Εμείς τι προσφέρουμε στο Αύριο;

Δεν χτίζεις καινούριο σπίτι με παλιά υλικά, γιατί θα καταρρεύσει... Κοινή λογική. 

- Ποιος είναι λοιπόν ο Fruste; Εχουμε μήπως εδώ και μια σκόπιμη παρονομασία του Faust - έναν ήρωα με συγγενείς προβληματισμούς, που όμως βαδίζει τελικά σε άλλα μονοπάτια;

Ο Fruste είναι ο άνθρωπος που στοχάζεται, που βλέπει γύρω του τι συμβαίνει και ταράζεται. Δεν μένει όμως στο ρηχό συναίσθημά του. Προχωράει, διυλίζει και αντιλαμβάνεται πράγματα που συμβαίνουν διαχρονικά, και άλλα που μπορούν να αλλάξουν - όπως η νοοτροπία μας, οι δυσανεξίες μας στο διαφορετικό, η ανοχή μας στο άδικο, η σιωπή στο φόβο και πολλά ακόμη.

Είναι Fruste (Φρουστ στα Γαλλικά) και λυπάμαι αν σας απογοητεύω μα δεν έχει σχέση με τον Faust. Το βιβλίο έχει αυτοτελή κεφάλαια ανάλυσης σε ιδέες, σκέψεις, καταστάσεις - και δεν υπάρχουν ταλαντεύσεις. Είναι θέσεις ξεκάθαρες. Σκοπός μου δεν είναι να ταλαιπωρήσω τον αναγνώστη σε μονοπάτια άγνωστα... αλλά να τοποθετήσω απλά, καθαρά και ειλικρινά τα πράγματα. Οσο για τον προβληματισμό, είναι πηγή έμπνευσης για κάθε συγγραφέα φαντάζομαι. 

- Σε ποιους αναγνώστες αισθάνεστε ότι απευθύνεστε με το συγκεκριμένο βιβλίο; Ποιοι θα θέλατε να το πάρουν στα χέρια τους - και πώς να το διαβάσουν;

Σε όσους γνωρίζουν την Ελληνική και διαβάζουν. Δεν κάνω διάκριση. Η γνώση δεν είναι ταξική. Ανήκει σε όποιον την αγαπάει και θέλει να μάθει.

- Η Ελλάδα της κρίσης και της ύφεσης αποτέλεσε τμήμα της προβληματικής που σας οδήγησε στη συγγραφή αυτού του δοκιμίου;

Θα ήμουν άρρωστος να ζω σε μια χώρα κατεστραμμένη και να μη σκέφτομαι τι πάει λάθος. Βεβαίως, η κρίση αρχικά και η διάλυση μεταγενέστερα -γιατί δεν πρόκειται απλά για ύφεση, έχουμε διαλυθεί στην Ελλάδα οι άνθρωποι- συνέβαλαν ώστε αυτό που είχα μέσα μου να το βγάλω, να το καταθέσω, να το γράψω.

- Η Δύση πιστεύετε ότι γενικώς πατά σταθερά σήμερα στις φιλελεύθερες δημοκρατικές της αξίες ή βρίσκεται αντιμέτωπη με ιστορικά διλήμματα και κινδύνους που τις απειλούν στη βάση τους;

Οικονομικά η Δύση κινείται στις αξίες της πάνω, δεν έχει αλλάξει κάτι. Δημοκρατία ούτε υπήρξε ούτε θα υπάρξει, όσο κυρίαρχα κάποιοι πίνουν το αίμα κάποιων άλλων. Υπάρχει ένα σύστημα "αξιών" που οδηγεί τα πράγματα στα άκρα: Ενώ από τη μία παρεμβαίνει σε χώρες, οικονομίες, διαλύει ολόκληρα κράτη (ρίχνει ανθρώπους στη θάλασσα, στην πορνεία, στη μετανάστευση, σε όποια ηθική εξαθλίωση ή σκληρό συμβιβασμό φαντάζεσθε)... από την άλλη κοιτάζει πώς θα υπερασπιστεί τα προνόμιά του.

Ιστορικά διλήμματα δεν υπάρχουν. Υπάρχουν παιχνίδια που εμείς παίζουμε για χάρη άλλων. Το πώς το βιώνει αυτό κάθε άνθρωπος ή πολίτης-άνθρωπος είναι εκείνο που προσδίδει την ψυχολογική βαρύτητα του "ιστορικού διλήμματος" που ονομάζετε. Και οι κίνδυνοι σε τέτοια παιχνίδια κι αντίστοιχες εποχές είναι δεδομένοι. Business as usual, που λένε οι Αγγλοι. 

- Είστε ένα παιδί της Καλαμάτας που γρήγορα ανοίχτηκε στην Ευρώπη και τον κόσμο. Πού ζείτε και εργάζεστε σήμερα - και ποια θα είναι τα επόμενα βήματά σας;

Στην Αθήνα ζω. Ασχολούμαι με τη συγγραφή, με το κοινωνικό έργο όπου η συνείδησή μου επιτάσσει, κι όταν μου ζητηθεί αρθρογραφώ σε Ιντερνετ ή περιοδικά. Τα επόμενα βήματά μου είναι να διαδώσω και να διασπείρω την ιδέα: "Φτωχοί στην Τσέπη, όχι στη Σκέψη".

  

• Το βιβλίο FRUST προτείνεται ως ενδιαφέρον ανάγνωσμα από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη (www.mcf.gr).

Διατίθεται από τον Εκδοτικό Οίκο ΦΥΛΑΤΟΣ (και ηλεκτρονικά στο www.fylatos.com), καθώς επίσης από τα βιβλιοπωλεία ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ σε Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Πάτρα.

«Σε μια εποχή συνταρακτικών αλλαγών ο Fruste έρχεται στη ζωή σας για να προσφέρει διάλογο με το σήμερα, με το χθες, με το αύριο. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει των προβληματισμών και των προβλημάτων του. Δεν υπάρχει λόγος να αναμένουμε κάτι. Η ζωή είναι μάχη. Οι σκέψεις, οι ιδέες, οι ιδεολογίες, τα συναισθήματα, όλα είναι χρόνος που διανύουμε και δεν μπορούμε να χάσουμε. Ο χρόνος τρέχει και εμείς κοιτάζουμε. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Εμείς είμαστε ο Fruste που σωστά ή λάθος θα αναλάβουμε την ευθύνη του αύριο. Ενα αύριο χωρίς εθνικά σύνορα, χωρίς ευεργέτες, χωρίς αξίες, χωρίς στηρίγματα. Ας διανύσουμε αυτό το ταξίδι αφήνοντας πίσω αυτά που μάθαμε. Ο Πνευματικός Μεσαίωνας δεν έχει περάσει. Είναι δίπλα μας, μέσα μας, μπροστά μας. Εμείς τι κάνουμε; Τα συμπεράσματα, δικά σας».

 

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΑΣ γεννήθηκε στην Καλαμάτα, όπου και μεγάλωσε. Στα 18 του χρόνια αναχώρησε για τη Μεγάλη Βρετανία προκειμένου να σπουδάσει. Σπούδασε Πολιτική και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο De Montfort του Λέστερ. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διπλωματική Ακαδημία του Λονδίνου (DAL) με πρώτο μεταπτυχιακό στις Διπλωματικές Σπουδές και δεύτερο στη Νομοθεσία και Πολιτική Επικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο του Westminster, Λονδίνο. Aκολούθως μετέβη στο Παρίσι, στο Τμήμα Γαλλικού Πολιτισμού της Σορβόννης, όπου μελέτησε τη γαλλική γλώσσα και Λογοτεχνία. Ασχολείται με τη συγγραφή, την έρευνα και τη φιλοσοφική ανάπτυξη.


NEWSLETTER