Κυριακή, 27 Μαϊος 2018 08:59

Marjory McGinn: Μια Σκωτζέζα γράφει για τη Μάχη της Καλαμάτας

Marjory McGinn: Μια Σκωτζέζα γράφει για τη Μάχη της Καλαμάτας

 

Μια πτυχή της τοπικής ιστορίας, άγνωστης δυστυχώς στους περισσότερους Μεσσήνιους, φωτίζει με το μυθιστόρημά της “Α saint for the summer” η Σκωτσέζα συγγραφέας και δημοσιογράφος Marjory McGinn, παρουσιάζοντας τα γεγονότα της Μάχης της Καλαμάτας μέσα από τη μυθοπλασία.

Η ίδια έζησε για χρόνια στη Μεγάλη Μαντίνεια, έχει κάνει έρευνα στη Μάνη κι έχει γράψει επίσης τα πολύ επιτυχημένα ταξιδιωτικά έργα “Things can only get feta”, “Homer’s where the heart is”, “A scorpion in the lemon tree”.

- Επισκεφτήκατε την Ελλάδα για πρώτη φορά σε νεαρή ηλικία, 20 ετών. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να την αγαπήσετε τόσο πολύ και αποτέλεσε έμπνευση για τα βιβλία σας;

Τα πάντα! Οταν πήγα για πρώτη φορά στην Αθήνα ως νεαρή γυναίκα, ερωτεύτηκα τον τόπο από τη στιγμή που βγήκα από ένα υπεραστικό λεωφορείο. Είχα έρθει για μεγάλες διακοπές, αλλά κατέληξα να μείνω στην Αθήνα ένα χρόνο. Αυτό που μου άρεσε ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί, ένα μείγμα από πράγματα που φαινόταν απίστευτα εξωτικά: τα καφενεία, οι παλιές αγορές γύρω από το Μοναστηράκι, οι ηλικιωμένοι ντυμένοι στο μαύρο χρώμα, ο πλούτος της γλώσσας, η ζωντάνια του πολιτισμού. Τα αγάπησα όλα. Δεν ήμουν εκεί τυχαία. Μετακόμισα στην Αυστραλία από τη Σκωτία ως παιδί τη δεκαετία του 1960, και η πρώτη μου φίλη στο σχολείο στο Σίδνεϊ ήταν μια Ελληνίδα, η Αννα. Πέρασα πολύ χρόνο μαζί της και με την οικογένειά της κι έκανα καλοκαιρινές διακοπές. Ημουν σχεδόν μέρος της οικογένειάς της - και όταν έφυγα από την Αυστραλία για την περιπέτειά μου στο εξωτερικό, η Ελλάδα ήταν αυτή στην οποία “επέστρεφα” πάντοτε. Η Ελλάδα με ενέπνεε όλη μου τη ζωή. Πήγα να ζήσω στη Μάνη το 2010, όπου και αποφάσισα να γράψω βιβλία με ελληνικό θέμα.

- Οι περισσότεροι άνθρωποι -την περίοδο που αποφασίσατε με τον σύντροφό σας να έρθετε στην Ελλάδα- σκέφτονταν να φύγουν στο εξωτερικό λόγω οικονομικής κρίσης της χώρας. Δεν σας γεννήθηκαν ποτέ αμφιβολίες ή δεύτερες σκέψεις για την υλοποίηση αυτής της “τρελής” ιδέας;

Είχαμε κάποιες αμφιβολίες, γιατί όταν προγραμματίσαμε την “ελληνική οδύσσειά” μας για το 2010, η οικονομική κρίση είχε μόλις αρχίσει και δεν είχαμε ιδέα εάν θα μπορούσαμε να ζήσουμε εδώ, να δουλέψουμε, να κάνουμε ανεξάρτητη δημοσιογραφία για τις βρετανικές εφημερίδες - καθώς ο σύντροφός μου ο Jim και εγώ είμαστε κι οι δύο δημοσιογράφοι. Οι φίλοι και η οικογένειά μας νόμιζαν ότι ήμασταν πραγματικά τρελοί, ειδικά επειδή σχεδιάσαμε να πάρουμε μαζί μας και τον σκύλο μας τον Wallace, ο οποίος ήταν πολύ χαριτωμένος αλλά λίγο τρελός... οπότε δεν είχαμε ιδέα αν θα μπορούσαμε να νοικιάσουμε ένα κατάλληλο σπίτι. Αλλά είχαμε εμπιστοσύνη στον ελληνικό λαό και ήξερα πως ό,τι και να... έριχνε η τύχη στον δρόμο μας θα υπήρχαν άνθρωποι που θα μας βοηθούσαν.

Εκαναν τελικά κάτι περισσότερο από αυτό: Οταν πήγαμε για να ζήσουμε στην πλαγιά του χωριού Μεγάλη Μαντίνεια, μας αγκάλιασαν ως φίλους, και συναντήσαμε πολλούς υπέροχους ανθρώπους για τους οποίους έγραψα στα 3 ταξιδιωτικά μου απομνημονεύματα, το πρώτο από τα οποία ήταν το “Things can only get feta”.

- Η ιστορία του βιβλίου “A saint for the summer” εκτυλίσσεται στην επαρχία της Μάνης. Θεωρείται ότι σας βοήθησε το γεγονός ότι παράλληλα με τη συγγραφή της ιστορίας βρισκόσασταν κοντά στη Μάνη;

Ναι, έτσι νομίζω. Το βιβλίο είναι μια σύγχρονη ιστορία για μια νέα Σκωτσέζα γυναίκα που προσπαθεί να βοηθήσει τον πατέρα της που ζει στη Μάνη και τον οποίο δεν έχει δει πολλές φορές επί 10 χρόνια. Ο πατέρας της θέλει τη βοήθειά της για να λύσει ένα οικογενειακό μυστήριο από το 1941, όταν ο παππούς της, Kieran, εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια της Μάχης της Καλαμάτας τον Απρίλιο του 1941. Είναι ένα οικογενειακό δράμα και μία ρομαντική ιστορία, αλλά κυρίως περιστρέφεται γύρω από τη Μάχη της Καλαμάτας.

Ποτέ δεν είχα ακούσει για αυτή τη μάχη προτού φτάσω στη Μάνη το 2010, αλλά άκουσα πολλά γι' αυτήν από Ελληνες φίλους, κυρίως ενώ κατοικούσαμε εκεί. Εμαθα πόσο πολλοί Βρετανοί και σύμμαχοι (από την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία κ.λπ.) είχαν λάβει μέρος, αφού οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα. Η ιστορία συνεπήρε πραγματικά τη φαντασία μου. Αρχισα να κατασκευάζω την πλοκή του βιβλίου τότε, αλλά στο μεταξύ είχα να γράψω και τα ταξιδιωτικά μου απομνημονεύματα, οπότε το μυθιστόρημα έπρεπε να περιμένει.

- Θα ερχόσασταν ξανά στην Ελλάδα για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, για τη συγγραφή κάποιου άλλου βιβλίου ή γενικότερα για επαγγελματικούς λόγους;

Μείναμε για 4 χρόνια κατά τη διάρκεια της κρίσης - που για τον σύντροφό μου Jim κι εμένα ήταν από τα πιο ενδιαφέροντα και συναρπαστικά διαστήματα της ζωής μας. Επρεπε να επιστρέψουμε για πολλούς λόγους, και τώρα ζούμε στη Νότια Αγγλία. Πιστεύω ότι θα ήταν πιο δύσκολο τώρα να ξαναζήσω αυτή τη μεγάλη περιπέτεια για ένα έτος ή περισσότερο. Δεν έχουμε σπίτι στην Ελλάδα - επομένως αυτό σημαίνει πως πρέπει να γίνει μακροχρόνια ενοικίαση, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο. Αλλά προσπαθούμε να επιστρέφουμε κάθε χρόνο για μεγάλες διακοπές, για να δούμε Ελληνες φίλους. Σκοπεύω να γράψω ένα άλλο μυθιστόρημα για τη Νότιο Ελλάδα, οπότε σίγουρα θα γυρίσω πίσω για να κάνω περισσότερη έρευνα. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα ποτέ να κόψω τους δεσμούς μου με την Ελλάδα ή τον ελληνικό λαό. Εχουν γίνει μέρος της ζωής μου πια.

- Θα μπορούσατε να φανταστείτε τον εαυτό σας να μένετε μόνιμα στην Ελλάδα;

Ναι, απολύτως, και το σκεφτήκαμε, ακόμη και κατά τη διάρκεια της χειρότερης κρίσης. Αν κάποιες από τις περιστάσεις στη ζωή μας ήταν διαφορετικές, θα μπορούσα πολύ εύκολα να ζήσω στην Ελλάδα γιατί αγαπώ τον πολιτισμό, τον τρόπο ζωής, και μαθαίνω ελληνικά για αρκετά χρόνια, αν και δεν μιλάω ακόμα τέλεια. Αισθάνομαι εντελώς σαν στο σπίτι μου στην Ελλάδα και μου άρεσε ιδιαίτερα η Καλαμάτα και η νότια περιοχή. Μου αρέσει η ζεστασιά του λαού, το κέφι και ο τρόπος που δέχονται τους ξένους στη ζωή τους. Μου αρέσει το γεγονός ότι οι Ελληνες βάζουν φιλίες, οικογένειες, παρέες, πάνω απ' όλα. Είναι μια πολύ πολιτισμένη, πολύ “εξανθρωπισμένη” κοινωνία, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πιο “μαύρων” ημερών της κρίσης. Είναι κάτι για το οποίο όλοι οι Ελληνες πρέπει να είναι περήφανοι. Κατά τη χειρότερη περίοδο της κρίσης το 2012-13, υπήρξε μεγάλη αρνητικότητα στα ΜΜΕ για τους Ελληνες. Πάρα πολύ μεγάλη! Αλλά κανείς δεν επικρίνει τον ελληνικό λαό τώρα. Εχετε βγει όλοι μέσα από αυτή την καταστροφή με τα κεφάλια σας ψηλά.

- To να γράψει κανείς ένα βιβλίο βασισμένο σε αληθινά ιστορικά γεγονότα είναι μεγάλη πρόκληση, επειδή απαιτούνται πολλές έρευνες. Πόσο δύσκολο ήταν να συγκεντρωθούν οι πληροφορίες που χρειαζόσαστε και τι ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε περισσότερο;

Εκανα το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας για αυτό το μυθιστόρημα ενώ ζούσα στην περιοχή, αν και δεν άρχισα να γράφω σωστά την ιστορία μέχρι που γύρισα στη Βρετανία. Εκανα περισσότερη έρευνα το 2017, ενώ βρισκόμουν σε διακοπές στην Καλαμάτα και συναντήθηκα με τον υπέροχο συγγραφέα και ιστορικό Νίκο Ζερβή, που πολλές φορές μου μίλησε για τη Μάχη και τη γερμανική κατοχή. Με ενέπνευσε πολύ και επικοινωνούμε ακόμα ο ένας με τον άλλο, ενώ ανταλλάξαμε και βιβλία. Εκτός από αυτό, διάβασα βιβλία Βρετανών βετεράνων, επιζώντων της Μάχης, και βασίσαμε την ιστορία σε πληροφορίες που μου έδωσαν οι Ελληνες που θυμήθηκαν τη σύγκρουση. Μου άρεσε πολύ η ιστορία για τους στρατιώτες που έπεφταν κάτω από τις χερσονήσους της Μάνης και της Μεσσηνίας, και το ότι πολλοί κρύβονταν με βοήθεια από Ελληνες χωρικούς, ακόμα και στα βουνά. Αυτό μου έδωσε την ιδέα για το μυθιστόρημα, προσπαθώντας να μάθω τι συνέβη με τον παππού του πρωταγωνιστή (Bronte). Εβαλα ως βάση τα χωριά εκείνα που ήξερα, τη Μεγάλη Μαντινεία και τα Αλτομιρά, αν και άλλαξα τα ονόματα.

- Πώς αισθάνεστε για το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι από την Καλαμάτα δεν γνωρίζουν τη Μάχη της Καλαμάτας, όπου σκοτώθηκαν τόσοι ξένοι στρατιώτες;

Νομίζω ότι οι περισσότεροι Ελληνες μεγαλύτερης ηλικίας γνωρίζουν προφανώς τι συνέβη κατά τη διάρκεια της Μάχης της Καλαμάτας. Νομίζω όμως ότι πολλοί άνθρωποι στην περιοχή της Καλαμάτας θα εκπλαγούν τώρα που μαθαίνουν πόσοι ξένοι στρατιώτες έπεσαν εδώ μετά τη Μάχη. Περίπου 8.000 Βρετανοί και άλλοι στρατιώτες έμειναν πίσω τον Απρίλιο του 1941 μετά την αναχώρηση των βρετανικών πολεμικών πλοίων. Πολλοί στρατιώτες φυλακίστηκαν από τους Γερμανούς, πολλοί άλλοι πέθαναν και περίπου 300 εξαφανίστηκαν κάτω από τις χερσονήσους ψάχνοντας για βάρκες για να τους οδηγήσουν στην Κρήτη. Πολλούς από αυτούς δεν τους είδαν ποτέ ξανά. Αυτή ήταν η ομάδα που με ενδιέφερε περισσότερο. Αλλά ακόμη λιγότερα είναι γνωστά εκτός Ελλάδος για τη Μάχη της Καλαμάτας, παρόλο που ορισμένοι Βρετανοί τη χαρακτήρισαν ως η "Ελληνική Δουνκέρκη".

Ολη η ιδέα της Μάχης της Καλαμάτας έδρασε πραγματικά στη φαντασία μου - και παρόλο που χρειαζόταν πολύς κόπος για να συνθέσω αυτό το μυθιστόρημα, απολάμβανα απόλυτα το γράψιμο, ειδικά έχοντας την ευκαιρία να ρίξω φως σε αυτή την τραγική σύγκρουση.

  • Το βιβλίο “A saint for the summer” (Εκδόσεις Pelagos Press) μπορεί να αγοραστεί μέσω όλων των ηλεκτρονικών καταστημάτων του Amazon και μπορεί να το παραγγείλει κανείς μέσω των καταστημάτων Public στην Ελλάδα. Για περισσότερες πληροφορίες: www.bigfatgreekodyssey.com ή στο Facebook “ThingsCanOnlyGetFeta”.