Κυριακή, 25 Μαρτίου 2012 13:49

Γιάννης Τριάντης: Ο "Τύπος των ήλων" για ενημέρωση, ιστορία και πολιτική

Εχει αφήσει το στίγμα του στην ελληνική δημοσιογραφία θέτοντας τη γραφίδα του καθημερινά επί τον "Τύπο των ήλων" στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", έχοντας ξεχωρίσει και ως ραδιοφωνική παρουσία, ενώ ξεχωριστή είναι και η λογοτεχνική του γραφή.

Πρόκειται για τον γνωστό δημοσιογράφο Γιάννη Τριάντη, που σήμερα θα είναι ομιλητής στην εκδήλωση "1821 και αποδόμηση της Ιστορίας" που θα πραγματοποιηθεί στις 7 μ.μ. στο "Καφέ Σινέ", στη Δυτική Παραλία Καλαμάτας.

Μιλήσαμε μαζί του για το κλείσιμο της ιστορικής εφημερίδας "Ελευθεροτυπία" και για την κρίση του Τύπου γενικότερα, καθώς και για τη νέα λογοτεχνική του δουλειά, αλλά και για την ανάγκη αποδόμησης της ιστορίας.



- Πώς είναι η μετά "Ελευθεροτυπία" εποχή;
«Γκρίζα, στυφή, αμήχανη και προβληματική. Η εφημερίδα δεν έχει κλείσει, αλλά σίγησε από τον Δεκέμβριο και κανένας δεν ξέρει αν θα επανεκδοθεί. Πρόκειται για συνταρακτικό γεγονός, που δεν αφορά μόνο τους εργαζομένους στην "Ελευθεροτυπία" και τον κόσμο των ελληνικών ΜΜΕ, αλλά -ως φαινόμενο- την κοινωνία συνολικά. Σίγησε μια σπουδαία εφημερίδα, εντελώς ξεχωριστή, ανάλογη της οποίας δύσκολα βρίσκεις όχι μονάχα στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη».

- Ποια στοιχεία την κάνουν ξεχωριστή;
«Πρώτον, ο παροιμιώδης πλουραλισμός και η ανοιχτοσύνη της. Υπήρχε ασφαλώς μια κεντρική, πολιτική "γραμμή", αλλά πέραν τούτου ουδέν. Ο κάθε συντάκτης έγραφε τα δικά του, ειδικά όσοι είχαν κατακτήσει με το σπαθί τους το δικαίωμα της άποψης. Εβλεπες κορυφαίους αρθρογράφους να βρίσκονται μονίμως εκτός γραμμής. Εβλεπες στήλες να "συγκρούονται" και εντελώς διαφορετικές απόψεις να παρελαύνουν καθημερινά. Πρόκειται για ευλογία. Οχι μόνο για τους δημοσιογράφους, αλλά και για τους αναγνώστες… Δεύτερο στοιχείο ήταν η σχεδόν μηδενική εξάρτηση από τα ποικιλώνυμα συμφέροντα -πολιτικά οικονομικά, εκδοτικά κτλ. Και τρίτο στοιχείο ήταν η αντιεξουσιαστική της λογική, πάρα το γεγονός ότι κάποιες περιόδους "έκανε νερά". Αναφέρομαι στην δυσώνυμη εποχή του "εκσυγχρονισμού", κατά την οποία η "Ελευθεροτυπία" -σε ό,τι αφορά την κεντρική της γραμμή -ήταν απελπιστικά συμβατή με την πολιτική Σημίτη… Τέλος πάντων, για να επανέλθουμε στα σημερινά, οι επιπτώσεις από την σιγή της "Ελευθεροτυπίας" είναι άμεσες και πολλές. Πρωτίστως για τους περίπου 800 εργαζομένους που είμαστε απλήρωτοι από τα μέσα του Αυγούστου. Δυστυχώς, δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα. Οι πιθανότητες να επιβιώσει η "Ελευθεροτυπία" είναι υπαρκτές αλλά -κατά τη γνώμη μου- ελάχιστες. Τουλάχιστον ως εφημερίδα με τα γνωστά και δεδομένα χαρακτηριστικά της».

- Ποιος ευθύνεται για την κατάσταση αυτή;

«Με προλάβατε, γιατί σ’ αυτό ήθελα να αναφερθώ. Εχει καταστεί προφανές ότι κάποιοι νιώθουν δυσανεξία για έντυπα όπως η "Ελευθεροτυπία". Αναφέρομαι σε πολιτικά κόμματα, τραπεζίτες οικονομικούς παράγοντες και εκδότες. Ειδικά την σημερινή εποχή, τους βολεύει όλους αυτούς η σιγή ή το κλείσιμο της "Ελευθεροτυπίας". Δυστυχώς, οι σημερινοί ιδιοκτήτες, οι κόρες του αείμνηστου Κίτσου Τεγόπουλου, έκαναν το παν για να διευκολύνουν ακουσίως την δυναμική αυτή. Λανθασμένες επιλογές, ολιγωρία, απουσία συγκεκριμένου σχεδίου, σπασμωδικές κινήσεις και πλείστα όσα άλλα, έφεραν την εφημερίδα σε πλήρες αδιέξοδο. Προσέξτε όμως. Πρώτον, δεν ευθύνεται η Τεγοπούλου για την βαθμιαία κατάρρευση της εφημερίδος. Ετσι την βρήκε. Και δεύτερον, ενώ η "Ελευθεροτυπία" έχει τα μικρότερα χρέη από άλλες εφημερίδες, και ταυτόχρονα διαθέτει εμπράγματες εγγυήσεις για να χρηματοδοτηθεί, αυτό δεν έχει καταστεί εφικτό. Τι λέτε, είναι τυχαίο;».

- Αυτά που συμβαίνουν στον χώρο του Τύπου σήμερα, ήταν προβλέψιμα πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση;
«Η κρίση επιδείνωσε την προβληματική κατάσταση που επικρατούσε στα ελληνικά ΜΜΕ. Υπήρχε μια "φούσκα" στα media. Αρκετές εφημερίδες, με πρώτη την "Ελευθεροτυπία" θύμιζαν ΔEΚΟ. Αν συνυπολογιστούν ακόμη δυο παράγοντες - επενδύσεις και "ανοίγματα" με ρίσκο, και η επέλαση του Διαδικτύου σε συνάρτηση με την προϊούσα απαξίωση της έντυπης ενημέρωσης -εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η εκδήλωση της δομικής κρίσης στα media ήταν θέμα χρόνου. Με καθοριστική φυσικά, την καταλυτική επενέργεια της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που μαστίζει την πατρίδα μας... Ωστόσο, έχω την αίσθηση ότι συν τω χρόνω θα αποκατασταθεί κάποια ισορροπία, έστω με τρομακτικές απώλειες, όπως είναι η έξοδος από το επάγγελμα ενός μεγάλου ποσοστού δημοσιογράφων. Πάντως, οι έντυπες εκδόσεις δεν θα εκλείψουν. Το πιστεύω ακράδαντα».

- Πέρα από τα δημοσιογραφικά, σε τι φάση βρίσκονται τα λογοτεχνικά σας κείμενα;

«Στα δημοσιογραφικά -εις ό,τι με αφορά- έχω προτάσεις από άλλες εφημερίδες, αλλά περιμένω να δω τι θα γίνει με την "Ελευθεροτυπία"… Ομως το γκρίζο αυτό διάστημα έχει και τα καλά του. Διαθέτω πλέον άφθονο χρόνο στις συγγραφικές μου δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, θα εκδοθεί λίαν συντόμως -ελπίζω μέχρι τον Ιούνιο - το δεύτερο βιβλίο μου, από τις εκδόσεις "Ικαρος". Πρόκειται για διηγήματα. Ταυτόχρονα εργάζομαι για ακόμη δυο βιβλία. Το ένα είναι αμιγώς πολιτικό και αφορά τον υπερτιμημένο Σημίτη και την καταστροφική εποχή του. Και το δεύτερο, αφορά το φεγγάρι και την πανσέληνο! Πρόκειται για μια πρωτότυπη, πολύπτυχη δουλειά. Πρωτότυπη γιατί δεν υπάρχει κάτι ανάλογο μέχρι στιγμής στη χώρα μας και πολύπτυχη διότι συνυπάρχουν οι επιστημονικές προσεγγίσεις, η παγανιστική διάσταση και, στο μεγαλύτερο μέρος, η καθαρώς λογοτεχνική πτυχή».

- Μετέχετε στην εκδήλωση για το "1821 και την αποδόμηση της Ιστορίας". Πιστεύετε ότι είναι απαραίτητη η αποδόμηση της Ιστορίας; Και τι εννοούμε αποδόμηση τελικά;
«Το αναθεωρείν, όταν επισυμβαίνει με επιστημονικά κριτήρια και επιχειρήματα το θεωρώ θετικό. Δεν είναι τοτέμ η ιστορία για να την προσκυνάμε, ούτε απαρασάλευτο βάθρο. Επομένως, αποτελεί ευλογία η πειστική αναθεώρηση ορισμένων ιστορικών στοιχείων καθώς και η αποδόμηση μύθων και κατασκευών. Ωστόσο, η αποδόμηση -τουλάχιστον όπως επιχειρείται σήμερα από ορισμένους στην πατρίδα μας- αποκαλύπτει μια κρημνιστική διάθεση με έντονα τα στοιχεία της ιδεοληψίας (δυσανεξία απέναντι στις έννοιες πατρίδα, έθνος, συνέχεια του ελληνισμού κτλ.) και μιας νέου τύπου μονομέρειας».