Σάββατο, 08 Δεκεμβρίου 2018 08:32

Ο Αντώνης Κουφουδάκης στην "Ε" για το 8ο Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας 

Ο Αντώνης Κουφουδάκης στην "Ε" για το 8ο Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας 

 

Ο Αντώνης Κουφουδάκης είναι ένα γνήσιο μουσικό παιδί της Καλαμάτας, που από μαθητής έγινε δάσκαλος, αλλά και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κιθάρας - το οποίο φέτος, στην 8η διοργάνωσή του, κάνει ένα νέο άλμα προς τα πάνω και εμπρός.

Με συμμετοχές διεθνούς φήμης καλλιτεχνών και πρωτοπόρων σε νέες τεχνικές, το φεστιβάλ ανοίγει την αγκαλιά του σε όλους τους γνωστούς ή σχετικά ανεξερεύνητους κόσμους της κιθάρας… και κυρίως, στον κόσμο της πόλης του: Ο Αντώνης προσκαλεί τους πάντες, μυημένους και μη, να γνωριστούν με τα διαφορετικά πρόσωπα αυτού του αγαπημένου οργάνου και να εκμεταλλευτούν τη σπάνια ευκαιρία να δουν από κοντά κάποιους σημαντικούς δεξιοτέχνες. Και μάλιστα, σε αξέχαστες παραστάσεις, οι οποίες φιλοξενούνται σε πολύ διαφορετικά και ενδιαφέροντα σημεία της πόλης.

- Πώς προέκυψε εξαρχής η διοργάνωση ενός εξειδικευμένου μουσικού φεστιβάλ, ενός Φεστιβάλ Κιθάρας με διεθνείς μάλιστα συμμετοχές, στην Καλαμάτα;

Για να φτάσουμε στις διεθνείς συμμετοχές... μεσολάβησαν 7 ολόκληρα χρόνια! Αρχικά η ιδέα και η ανάγκη για ένα τέτοιο φεστιβάλ προέκυψε από το γεγονός ότι η τάξη κιθάρας στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας συναγωνίζεται επάξια, και σε αριθμό παιδιών και σε επίπεδο, την τάξη πιάνου - δηλαδή αριθμεί πάνω από 120 παιδιά το χρόνο, και μιλάω για μία μέτρια χρονιά. Με τη βοήθεια του τότε διευθυντή του Ωδείου, Διονύση Μαλλούχου, ο οποίος είχε την ιδέα, προσπαθήσαμε να κάνουμε κάτι και για αυτά τα παιδιά - κι εκείνα το αγάπησαν, το στήριξαν και συνεχίζουν να το στηρίζουν. Υπάρχουν μάλιστα παιδιά που συμμετέχουν από το 1ο Φεστιβάλ μέχρι και σήμερα, με διάφορους τρόπους: είτε βοηθώντας στην οργάνωση, είτε συμμετέχοντας στις συναυλίες και στους διαγωνισμούς.

Αυτό που βλέπουμε όλα αυτά τα χρόνια είναι πως το φεστιβάλ έχει φτάσει πια σε υψηλότατο επίπεδο - και πως ταυτόχρονα έχει ανοίξει τόσο πολύ, που οι προτάσεις που δεχόμαστε δεν ακουμπούν απλά στα στενά όρια της χώρας, αλλά αγγίζουν μέχρι και τη Νέα Υόρκη…

Εδώ όμως θα πρέπει ν’ αναφέρουμε και τους φορείς που στηρίζουν το θεσμό. Είναι ο Δήμος Καλαμάτας, η “Φάρις”, το Δημοτικό Ωδείο και ο Σύλλογος “Τέρψις”: ο σύλλογος γονέων και φίλων των σχολών της “Φάρις”. Οι γονείς με πολύ μεράκι με κόπο, και με τα χρήματά τους βέβαια, στηρίζουν αυτή τη δράση που αλλιώς δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.

- Φέτος λοιπόν το φεστιβάλ συμπληρώνει 8 χρόνια - και έχουν αλλάξει πολλά στο μεταξύ, σε κάθε επίπεδο.

Ναι, καταρχάς ξεκίνησε ως διήμερο, ως ένα φεστιβάλ μικρής διάρκειας με πολύ πυκνό πρόγραμμα. Από το πρωί μέχρι το βράδυ για δύο μέρες υπήρχαν συνεχώς δραστηριότητες που αφορούσαν την κιθάρα, στο τρίπτυχο σεμινάρια - συναυλίες - διαγωνισμοί. Επειτα έγινε τριήμερο, έγινε τετραήμερο, και τελικά είπαμε ότι δεν γίνεται να καλούμε τον κόσμο 4 μέρες από το πρωί μέχρι το βράδυ και να έχουμε απαίτηση οι φίλοι και οι δημότες να... ακυρώνουν κάθε άλλη δραστηριότητά τους για οποιονδήποτε θεσμό! Οπότε πήραμε την απόφαση, εδώ και 2 χρόνια, να το ανοίξουμε χρονικά. Να κρατήσουμε τον τίτλο “Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας” γιατί αυτός είναι ο θεσμός, αλλά να κάνουμε μια ανοιχτή συναυλία περίπου κάθε μήνα από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο, για να μπορέσουμε να καλύψουμε και τις ανάγκες του κοινού αλλά και τα δικά μας όνειρα, για το πώς θέλουμε να συνεχίσει αυτός ο θεσμός.

Αυτό πάει πολύ καλά, και το καινούργιο κομμάτι που εντάξαμε είναι η Α/βάθμια εκπαίδευση: Είναι οι βιωματικές και διαδραστικές παραστάσεις που γίνονται για τους μαθητές των δημοτικών σχολείων της Καλαμάτας - και όχι μόνο, γιατί έρχονται και από τις γύρω περιοχές. Ετσι τα παιδιά έρχονται σε επαφή με την κιθάρα και κατ’ επέκταση με αυτό που ονομάζουμε κλασική μουσική. Και, το πιο ουσιαστικό, έρχονται σε επαφή με το τι σημαίνει ακροατής, ακροατήριο, και το πώς χτίζεται η σχέση μεταξύ σκηνικής παρουσίας και ακροατηρίου. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις 200 παιδάκια να φεύγουν από μία παράσταση και να γνωρίζουν γιατί η κιθάρα έχει το όνομα κιθάρα, τι είναι η δίεση, τι σημαίνει κλίμακα, τι είναι το κλειδί του σολ.

Εχουμε χτίσει μια παράσταση με την οποία ένα παιδάκι γνωρίζει τις βασικές αρχές της μουσικής μέσα από ένα παραμύθι - δηλαδή μέσα από μία πολύ ευχάριστη δράση, και είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό. Εκτός από μένα που παίζω κιθάρα, συμμετέχουν η Βίκυ Βασιλειάδη (φλάουτο), η Παναγιώτα Ηλιοπούλου (αφήγηση), η Κατερίνα Παλαιολόγου (τραγούδι) και ο Νίκος Παλαιολόγος (ούτι, γυαλί ταμπούρ, ραμπάμπ).

- Οσον αφορά γενικότερα τη μουσική παιδεία στη χώρα μας, σε τι επίπεδα βρίσκεται κατά τη γνώμη σας; Και αναφέρομαι ακριβώς στις πρώτες επαφές των παιδιών με τη μουσική και τα όργανα - όχι τόσο στις μετέπειτα σπουδές.

Υπάρχουν πράγματα που συμβαίνουν στη χώρα μας και είναι εξαιρετικά, υπάρχουν όμως και πράγματα τα οποία είναι στραβά, όπως συνήθως συμβαίνει σε όλους τους τομείς - και αυτά πρέπει να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε. Μου αρέσει πάντως πολύ που τοποθετούμε το θέμα στο πώς ξεκινάει όλο αυτό, γιατί συνήθως βλέπουμε ότι οι αλλαγές στην παιδεία πηγαίνουν... ανάποδα. Νομίζω λοιπόν πως για το θέμα της μουσικής πρέπει αρχικά να εστιάσουμε στα δημοτικά σχολεία, γιατί εκεί έχει πρόσβαση το κάθε παιδάκι, είτε είναι παιδί ενός γιατρού είτε ενός μετανάστη.

Αυτή τη στιγμή όπως επικρατεί μια τελείως αποστειρωμένη κατάσταση, κατά τη γνώμη μου: Υπάρχει μια σειρά βιβλίων (το βιβλίο του δασκάλου, το βιβλίο του μαθητή και το τετράδιο εργασιών) η οποία περιλαμβάνει και δράσεις που όμως δεν γίνονται με έναν τρόπο σύγχρονο, με έναν τρόπο βιωματικό και ενδιαφέροντα, ώστε να οδηγήσει ένα παιδί ν’ ανακαλύψει την κλίση του, όποια κι αν είναι αυτή.

Νομίζω ότι υστερούμε πολύ σε αυτό. Από σπόντα συνήθως ανακαλύπτει κάποιος αν τελικά έχει ταλέντο στην κιθάρα, στο μπουζούκι, στο πιάνο ή στην μπάλα. Μπορεί να γίνει σίγουρα πολύ καλύτερη δουλειά εκεί - και να μην αισθανόμαστε και... τυχεροί που μέσα στα τόσα παιδάκια που έρχονται για κιθάρα στο Ωδείο διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν και τρία που είναι γεννημένα για αυτό. Γιατί σίγουρα υπάρχουν κι άλλα παιδιά, τα οποία όμως δεν έχουν έρθει καν σε επαφή με το όργανο.

- Η επιλογή ενός μουσικού οργάνου για εκμάθηση είναι και θέμα “μόδας” ανά εποχές, που επηρεάζεται ίσως από μια επιτυχία ή μια γενικότερη τάση;

Θα έλεγα ότι διαχρονικά υπάρχει μια τάση, ένας πολύ μεγάλος αριθμός παιδιών να ενδιαφέρεται για κιθάρα και πιάνο. Μετά ακολουθούν τα υπόλοιπα όργανα, με λίγο πιο μπροστά θα έλεγα το βιολί. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Καλαμάτα, αλλά σε όλες τις πόλεις της χώρας - δεν γνωρίζω για άλλες χώρες. Εδώ σίγουρα συμβαίνει όλα τα χρόνια, από την εποχή του Καλομοίρη μπορώ να πω.

Τώρα, νομίζω ότι ο σκοπός -και μέσα από την κίνηση που κάνει ο Στάθης Γυφτάκης για ίδρυση συμφωνικής ορχήστρας στην Καλαμάτα- είναι να απλωθεί λίγο όλο αυτό. Είναι πιο ενδιαφέρον η πόλη μας να παράγει και άλλους καλλιτέχνες μουσικούς, πέρα από κιθάρα και πιάνο. Νομίζω ότι αυτό θα βοηθήσει και στην παιδεία μας γενικότερα, αλλά και την πόλη μελλοντικά, έτσι ώστε οι άνθρωποι που θα ακολουθήσουν εμάς να μπορούν να στηρίξουν το κομμάτι του πολιτισμού σ’ ένα ακόμη ανώτερο επίπεδο.


- Το φετινό Φεστιβάλ Κιθάρας επικεντρώνει σε κάποια ιδιαίτερη θεματική; Με ποια κριτήρια διαμορφώνεται κάθε φορά το πρόγραμμά του; 


Οταν ξεκίνησα, όταν ο Στάθης ο Γυφτάκης μου ανέθεσε την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ και τον ρόλο να επιλέξω ποιες θα είναι οι δράσεις του, επειδή το αντικείμενο των σπουδών μου ήταν 100% η κλασική κιθάρα και κατ’ επέκταση κλασική μουσική, είχα προσανατολιστεί σε μία τέτοια κατεύθυνση. Ομως μέσα από ζυμώσεις και συζητήσεις με τα παιδιά, τους γονείς, τους φίλους του πολιτισμού στην πόλη, διαπίστωσα ότι είναι πολύ πιο ενδιαφέρον για τον κόσμο να δει όχι μόνο την κλασική κιθάρα, αλλά όλα τα διαφορετικά πρόσωπα της κιθάρας. Και οι δράσεις μας έχουν πλέον ακριβώς αυτή την κατεύθυνση:

Φέτος υπάρχει για παράδειγμα συναυλία φλαμένκο, ενώ για πρώτη φορά θα δούμε και πώς λειτουργεί η κιθάρα στο τάνγκο - που είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο και νομίζω ότι ενδιαφέρει πάρα πολλούς φίλους που πηγαίνουν σε σχολές χορού. Θα είναι καταπληκτικό το να δουν αυτή τη συναυλία, γιατί αυτό το συγκεκριμένο ντουέτο είναι μπαντονεόν - κιθάρα, θα παίξει αυθεντικό τάνγκο και θεωρούνται οι καλύτεροι στον κόσμο!

Επίσης, έχουμε την αποψινή συναυλία fingerstyle, που είναι η νέα τάση της κιθάρας στην Αμερική: Αυτή τη στιγμή οι περισσότεροι που μαθαίνουν κιθάρα στην Αμερική ασχολούνται με αυτό το αντικείμενο, που είναι τελείως ξένο για εμάς κι έχει να κάνει με ακουστική κιθάρα αλλά πιο πολύ την πάει σε αυτό που ονομάζουμε ροκ, παρά σε αυτό που ονομάζουμε κλασικό.

- Θα θέλατε να μας πείτε κάτι παραπάνω για την αποψινή συναυλία στο Στούντιο του Μεγάρου Χορού, αλλά και για τη νέα αυτή τάση;


Πρόκειται για τη δεύτερη εκδήλωσή μας, απόψε, και είναι μια συναυλία fingerstyle - αλλά τι είναι το fingerstyle; Σε μια ακουστική κιθάρα, οι μουσικοί παίζουν είτε διασκευές κομματιών είτε δικές τους συνθέσεις, αλλά με έναν τρόπο τελείως διαφορετικό από ό,τι έχουμε συνηθίσει μέχρι σήμερα. Είναι μια εντελώς καινούργια τεχνική, που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και δεν έχει φτάσει στο 100% των δυνατοτήτων του οργάνου. Πάνω στην κιθάρα λοιπόν, ο ερμηνευτής-συνθέτης προσπαθεί να κάνει τα τύμπανα και όλα τα κρουστά, προσπαθεί να κάνει το μπάσο, το μαντολίνο, παριστάνει ένα πνευστό όργανο παράγοντας αρμονικούς ήχους… Κι όλα αυτά ταυτόχρονα, ένας μόνο άνθρωπος! Με τα πόδια του χρησιμοποιεί και μια πεταλιέρα, η οποία του δίνει δυνατότητα έξτρα ηχητικού περιβάλλοντος. Δηλαδή είναι ένα... one man show.

Ο Τρέβορ Γκόρντον Χολ, ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης που έχουμε καλέσει από την Αμερική, έχει βάλει ταυτόχρονα πάνω στην κιθάρα του κι ένα παλιό αρχαίο αφρικανικό όργανο, την καλίμπα, και παίζει ταυτόχρονα καλίμπα και κιθάρα με όλα αυτά που περιέγραψα πριν. Είναι κάτι μοναδικό, που δεν νομίζω ότι έχουμε τη δυνατότητα να το παρακολουθήσουμε συχνά... Η Εύα Ατματζίδου επίσης, που είναι συνοδοιπόρος του στην αποψινή μουσική βραδιά, είναι η πρώτη Ελληνίδα που ασχολείται με αυτό το στιλ - και η μοναδική αυτή τη στιγμή από την Ελλάδα που έχει δισκογραφική παρουσία σε όλο τον κόσμο, μέσα από την αμερικανική εταιρεία Candyrat. Αυτή ακριβώς η εταιρεία έφερε σε επαφή τους δύο καλλιτέχνες - και αρπάξαμε εμείς την ευκαιρία να τους φέρουμε και στην Καλαμάτα.

- Αυτό που έχει επίσης ενδιαφέρον είναι η φιλοξενία των εκδηλώσεων του φεστιβάλ σε διάφορους χώρους της πόλης. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η γόνιμη “διασπορά” συναυλιών μέσα στην Καλαμάτα.

Αυτό ήταν και είναι ένας προσωπικός μου στόχος, το να μπορεί δηλαδή το φεστιβάλ, ακουμπώντας σε διάφορα σημεία της πόλης, να κεντρίσει το ενδιαφέρον της γειτονιάς, ακόμα και των ανθρώπων που ίσως δεν έχουν ακούσει ποτέ κιθάρα στη ζωή τους. Να μην είναι το φεστιβάλ ένα αποστειρωμένο πράγμα, το οποίο συμβαίνει μόνο σε ένα μέρος και ενδιαφέρει μόνο μια “ελίτ” του πολιτισμού.

Γι’ αυτό και έχω απλώσει το φεστιβάλ. Εντωμεταξύ στην Καλαμάτα υπάρχουν πολλά καταπληκτικά σημεία όπου μπορεί να φιλοξενηθεί μία δράση. Τι να πει κανείς για το Μέγαρο Χορού (και ευχαριστούμε πολύ τη δημοτική αρχή που μας παραχωρεί το μέγαρο και το στούντιο). Αλλά θα αναφέρω κι ένα άλλο παράδειγμα: την πινακοθήκη σύγχρονης ελληνικής τέχνης της Λαϊκής Βιβλιοθήκης, στον 4ο όροφο του Πνευματικού Κέντρου. Είναι ένας τρομερός χώρος, με πίνακες, με μια διάταξη πολύ ιδιαίτερη... Εκεί θα γίνει φέτος ένα ρεσιτάλ κιθάρας - και είναι νομίζω πολύ ωραίο να έχεις πίσω σου εξαιρετικούς πίνακες και ταυτόχρονα να ακούς αυτή τη μουσική.


- Τι είδους κοινό παρακολουθεί κατά βάση τις βραδιές του Φεστιβάλ Κιθάρας; Κυρίως άνθρωποι του χώρου ή και απλοί μουσικόφιλοι; Είστε ικανοποιημένος από την ανταπόκριση;


Η ανταπόκριση του κόσμου είναι συγκινητική, παρόλο που θα μπορούσαμε στο κομμάτι της προβολής να έχουμε κάνει περισσότερα πράγματα. Εκεί ακόμα το ψάχνουμε, χωράει συζήτηση το θέμα. Και δεν το λέω γιατί υστερούμε σε κόσμο, το λέω γιατί, όπως είπα πριν, θα ήθελα να έρχονται περισσότεροι άνθρωποι που δεν είναι τόσο “μυημένοι”. Να έρθουν και να δουν τι είναι αυτό που κάνουμε εκεί. Νομίζω πως το σημείο θα μας απασχολήσει ιδιαιτέρως στο επόμενο φεστιβάλ.

Ομως το κοινό που έρχεται στο Φεστιβάλ Κιθάρας είναι πολύ ενθουσιώδες. Είναι ένα κοινό που κυρίως έχει να κάνει με το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας - δηλαδή τους μαθητές και τους γονείς τους, κάτι που για μένα είναι καταπληκτικό και αποτελεί τη βάση. Αλλωστε, και το Φεστιβάλ Χορού χωρίς τις σχολές δεν θα μπορούσε να στηριχτεί, ώστε να ανοιχτεί τόσο πολύ. Πώς θα κάνεις σεμινάρια π.χ., αν οι ίδιοι οι μαθητές σου δεν τα στηρίξουν;.

Οπότε το κοινό είναι περίπου αυτό. Είναι βέβαια και μουσικόφιλοι που έρχονται γενικότερα στις εκδηλώσεις του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, και είναι κι άνθρωποι που γνωρίζουν από κοντά τα διάφορα είδη κιθάρας και την τέχνη της.

- Τι ακολουθεί το επόμενο διάστημα στο πλαίσιο του φεστιβάλ και έως τη λήξη του τον Απρίλιο;

Πέρα από την αποψινή συναυλία του Τρέβορ και της Εύας (αλλά και το σεμινάριο που θα κάνουν οι ίδιοι αύριο Κυριακή το πρωί, μην το ξεχνάμε αυτό!) ακολουθεί το Σάββατο 19 Γενάρη το μεγάλο γεγονός για εμάς φέτος: η συναυλία τάνγκο. Εδώ έχουμε 2 γνωστούς Ιταλούς καλλιτέχνες, μπαντονεόν - κιθάρα. Δεν υπάρχουν λόγια για αυτούς! Αρκεί να διαβάσει κανείς ποια είναι η περιοδεία τους φέτος, ότι παίζουν σε Κίνα, Κορέα, Αμερική σε όλες τις πολιτείες, Ευρώπη, Ιταλία βέβαια... Ε, κι όταν μέσα σε όλα αυτά βλέπεις και την Καλαμάτα, αισθάνεσαι πολύ περήφανος. Κυρίως παίζουν έργα Πιατσόλα, αλλά και άλλων συνθετών. Είναι όμως κάτι μοναδικό αυτό που κάνουν οι συγκεκριμένοι μουσικοί. Ελπίζω ότι ο κόσμος θα έρθει να τους παρακολουθήσει.

Μετά ακολουθεί το ρεσιτάλ και τα μαθήματα του Θάνου Μήτσαλα από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος είναι καταπληκτικός κιθαρίστας που κάνει κι αυτός καριέρα στο εξωτερικό. Αυτή η συναυλία θα γίνει, όπως είπαμε, στην Πινακοθήκη της Λαϊκής Βιβλιοθήκης, οπότε είναι και πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς ένα ρεσιτάλ κιθάρας σε έναν τέτοιο χώρο.

Και οι συναυλίες για το κοινό ολοκληρώνονται με έναν Ελληνα ο οποίος ζει και διδάσκει κιθάρα φλαμένκο στην Ισπανία: Φανταστείτε πόσο φοβερό είναι αυτό, σαν να έρθει εδώ ένας Ισπανός και να παίζει μπουζούκι καλύτερα από τους Ελληνες. Ο Σωκράτης έχει ξανάρθει, αλλά τώρα φέρνει μαζί και δυο φίλους (έναν Ισπανό τραγουδιστή και μια χορεύτρια φλαμένκο), για μία πιο ολοκληρωμένη ολοκληρωμένη παράσταση.

Φυσικά έχουμε και τις παραστάσεις για τα δημοτικά σχολεία: στις 19 Δεκεμβρίου, στις 20 Φεβρουαρίου (όπου δυστυχώς δεν υπάρχει πια ούτε μία θέση κενή) και στις 3 Απριλίου (όπου ακόμα υπάρχουν ορισμένες κενές θέσεις για κάποιο σχολείο που τυχόν ενδιαφέρεται).

Και βέβαια, έχουμε τον διαγωνισμό κιθάρας 13 και 14 Απριλίου, με διάφορες ηλικιακές κατηγορίες και με δώρα για τα παιδιά... Διεξάγεται μάλιστα σε ένα περιβάλλον όχι ανταγωνισμού, αλλά συναγωνισμού κι αγάπης μεταξύ των διαγωνιζομένων - και χαίρομαι πάρα πολύ που υπάρχει αυτό το επίπεδο. Οποιοδήποτε παιδί λοιπόν ασχολείται με την κιθάρα και έχει τη διάθεση να λάβει μέρος, μπορεί να απευθυνθεί στο Δημοτικό Ωδείο (τηλ. 27210 81885) ή να μπει στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ (kalamataguitarfestival.gr) για να πάρει πληροφορίες.

- Τη δική σας πορεία στο χώρο πώς θα την περιγράφατε; Τι σας ώθησε αρχικά στη μουσική, πόσο σας δυσκόλεψε ο χώρος και πώς σας έχει ανταμείψει μέχρι στιγμής;


Εγώ μπορώ να πω ότι είμαι μία τυχαία περίπτωση! Δεν υπάρχει δηλαδή κάποια οικογενειακή μουσική παράδοση από πίσω. Στην αρχή βέβαια δεν ήμουν μαθητής που έπαιζε κιθάρα κάθε μέρα, το αντίθετο θα έλεγα! Ομως η επαφή μου με το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας και τα ερεθίσματα που πήρα εκεί με έκαναν να αγαπήσω πραγματικά τη μουσική, σε βάθος, και να θέλω ν’ ασχοληθώ μαζί της - και και σαν χόμπι και σαν επάγγελμα και σαν τρόπο ζωής.

Αυτό το μονοπάτι, εντάξει, δεν είναι πάντα εύκολο. Υπάρχουν δυσκολίες όπως σε κάθε επάγγελμα. Είμαι όμως χαρούμενος γιατί μπορώ να πω ότι πλέον, όλη αυτή η προσπάθεια, το διάβασμα, ο διαρκής αγώνας, η επιμονή μου στο κομμάτι της κλασικής κιθάρας που δεν έχει τόσο μεγάλο κοινό -όπως ας πούμε η λαϊκή κιθάρα ή το τραγούδι-, τελικά επιβραβεύτηκαν, γιατί βρήκα ανθρώπους στην Καλαμάτα που στήριξαν το όνειρό μου. Και είναι ακόμα μεγαλύτερη η χαρά μου όταν έχω προσκλήσεις από άλλα φεστιβάλ εκτός πόλης, είπε για να παίξω είτε για να συμμετέχω στην επιτροπή ενός διαγωνισμού. Είναι μια αναγνώριση των προσπαθειών μου, ένα “ευχαριστώ” και από τον κόσμο εκτός πόλης, για όλα αυτά για τα οποία παλεύω κι αγωνίζομαι.