"Το χειρότερο από το να πεθάνει οικονομικά η Ελλάδα, είναι να πεθάνει το πνεύμα της" σχολιάζει ο γνωστός ηθοποιός Αιμίλιος Χειλάκης με αφορμή την παράσταση με το έργο του Σοφοκλή "Οιδίπους Τύραννος" που θα παρουσιαστεί στην Αρχαία Μεσσήνη στις 31 Αυγούστου.
Ο Αιμίλιος μας μίλησε για την παράσταση που ανεβάζει η εταιρεία αρτivities και το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου, σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις, με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και τον Χρήστο Σαπουντζή να συμπρωταγωνιστούν και το Χορό να αποτελείται από 8 άνδρες κατά τα πρότυπα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας.


- Είναι η πρώτη φορά που θα παίξετε σε ένα …καινούργιο αρχαίο θέατρο. Εχει μια διαφορετική φόρτιση αυτό για εσάς;
«Χαίρομαι ιδιαίτερα και είναι μεγάλη μου τιμή, ειδικά για την παράσταση της Αρχαίας Μεσσήνης που δεν έρχομαι μόνο ως ηθοποιός αλλά και ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη του "Διαζώματος". Είναι πολύ τιμητικό να συμμετέχω σ' αυτήν την μεγάλη προσπάθεια για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας.
Και είναι στο χέρι σας να στηρίξετε εσείς αυτόν τον σπουδαίο χώρο, όχι μόνο τώρα που ερχόμαστε εμείς να κάνουμε μια παράσταση ή αύριο όταν θα γίνει άλλη μία, αλλά να έχετε μια διαρκή παρουσία και μια διαρκή στήριξη αυτού του χώρου γιατί πρωτίστως είναι δικός σας και πρέπει να είστε υπερήφανοι που τον έχετε. Ξέρετε ποιο θα είναι το χειρότερο από το να πεθάνει οικονομικά η Ελλάδα; Να πεθάνει το πνεύμα της, γιατί το πνεύμα της είναι που έχει κάνει έναν Λιθουανό σκηνοθέτη, τον Τσέζαρις Γκραουζίνις, να έχει έρθει για να σκηνοθετήσει τον Χειλάκη και τον Μαρκουλάκη στην Επίδαυρο και στην Αρχαία Μεσσήνη. Γιατί αυτό το πνεύμα, αυτόν τον άνθρωπο τον έκανε να μάθει να σκέφτεται. Γιατί Ελληνες είμαστε στη σκέψη και όχι στο γεωγραφικό όριο. Αν χάσουμε αυτή τη σκέψη θα γίνουμε χειρότεροι απ' όσο νομίζουμε ότι μπορούμε να γίνουμε».

- Ποια στοιχεία αναδεικνύει αυτή η παράσταση;
«Αυτή η παράσταση είναι φτιαγμένη κατά τον τρόπο της αρχαίας ελληνικής παράδοσης, δηλαδή οι τρεις υποκριτές κάνουν όλους τους ρόλους με 8 άτομα Χορό. Γιατί εμείς στην Ελλάδα παίζουμε θέατρο, δεν πράττουμε θέατρο όπως οι Αγγλοσάξονες που κάνουν acting. Ετσι μέσα από το παιχνίδι του θεάτρου ψάχνουμε να βρούμε τα πρώτα συστατικά, τα δομικά συστατικά της τραγωδίας, την προσπάθεια να βρει το θείο. Οπως είναι γνωστό οι ιερείς του θείου ήταν πάντα άνδρες γι' αυτό και είναι ανδρικός όλος ο θίασος. Τρεις άνδρες υποκριτές λοιπόν που κάνουν όλους τους ρόλους, εκτός από εμένα που κάνω τον Οιδίποδα οπότε λόγω της διαρκούς του παρουσίας στην σκηνή δεν μπορώ να κάνω άλλο ρόλο».

- Γιατί επιλέξατε τον Οιδίποδα;
«Ο λόγος που έχει ανέβει αυτή η παράσταση έχει να κάνει με το τι συμβαίνει σήμερα -όχι καιροσκοπικά όμως. Ο Οιδίποδας είναι φτιαγμένος για να μιλήσει για τον άνθρωπο και τη μοίρα του, αλλά η παράστασή μας εξετάζει τι κάνει κανείς όταν τον έχει χτυπήσει η μοίρα. Πού είναι η αξιοπρέπειά σου, πώς στέκεσαι και πώς υπάρχεις σε δύσκολους καιρούς, πώς συνεχίζεις να είσαι πραγματικά παρών; Η παράστασή μας μιλάει για τον άνθρωπο που ενώ χτυπήθηκε από τη μοίρα του βάναυσα, παραμένει παρών, διαλέγει την αυτοτιμωρία του και στέκεται ξανά στα πόδια του για να συνεχίσει».

- Ποια στοιχεία του Οιδίποδα ξεχωρίζετε όταν ερμηνεύετε το ρόλο;
«Ο Οιδίποδας δεν είναι χαρακτήρας, αλλά μια συμπυκνωμένη γνώση του κόσμου για τον σύγχρονο άνθρωπο. Δεν αγγίζει τα μικρά μας και μας μεγαλώνει, είναι ήδη μεγάλος και μας μεγαλώνει με την πτώση του βασιλιά ανθρώπου στα Τάρταρα του μικρού ανθρώπου. Ολα λοιπόν τα στοιχεία του είναι ξεχωριστά».

- Ο κόσμος πώς υποδέχεται την παράσταση;
«Η αποδοχή του κοινού είναι εξαιρετικά συγκινητική, όχι τόσο αν αρέσει ή όχι η παράσταση, αλλά η συγκίνηση που δημιουργείται στο τέλος κάθε φορά, σε όποιο κοινό κι αν παίζουμε. Λίγο πριν αρχίσει το χειροκρότημα του κόσμου η παράσταση αφήνει μια γλυκιά σιωπή και αυτό είναι το ιδιαίτερο και το συγκινητικό».

- Είστε απ' αυτούς που πιστεύουν ότι η τέχνη θα γίνει καλύτερη στην κρίση;
«Δεν ξέρω, γιατί τέτοιες καταστάσεις δημιουργούν λάθος συμπιεσμένες ενέργειες κι άλλες φορές αυτό είναι κακό κι άλλες καλό. Τώρα θα πει κάποιος ότι από την καμένη γη φυτρώνει χορτάρι, ε ας καεί επιτέλους αυτή η γη γιατί μονίμως την σώνουμε. Είναι σαν τον άρρωστο που τον κρατάμε με το ζόρι στη ζωή αλλά πάντα παραμένει άρρωστος. Ας συμβεί κάτι επιτέλους για να έχουμε να ξεκινήσουμε και από κάπου».


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ  ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις, ο γνωστός στο ελληνικό θεατρικό κοινό Λιθουανός σκηνοθέτης, καταπιάνεται με την εμβληματική τραγωδία έχοντας σαν όπλα του την μετάφραση του Μίνου Βολανάκη, τον ομαδικό τρόπο αφήγησης και ασκημένους στον αρχαίο αττικό λόγο ηθοποιούς. 
Ο Κέννι Μακλέλλαν στα σκηνικά και στα κοστούμια, ο Δημήτρης Θεοχάρης στην μουσική σύνθεση και ο Νίκος Βλασόπουλος στους φωτισμούς, θα είναι οι πολύτιμοι συνεργάτες του για να αναδειχθεί η τραγωδία του ανθρώπου που δέχεται τα σκληρότερα χτυπήματα της θείας Δίκης για μια ύβρη που εν αγνοία του διέπραξε.
Την Θήβα ταλαιπωρεί ένας φοβερός λοιμός. Ο χρησμός ορίζει ότι η πόλη θα σωθεί μόνο αν τιμωρηθεί ο δολοφόνος του προηγούμενου βασιλιά Λάιου. Ο Οιδίπους, που βασιλεύει τώρα, ζητά να βρεθεί εκείνος που σκότωσε το Λάιο. Ο μάντης Τειρεσίας κατηγορεί τον Οιδίποδα ότι εκείνος είναι το μίασμα της πόλης. Ο Οιδίπους εξαγριώνεται και υποψιάζεται συνωμοσία εναντίον του. Στην πορεία αναζήτησης του δολοφόνου αποκαλύπτεται σταδιακά η αλήθεια, ο ήρωας ανακαλύπτει ποιος πραγματικά είναι. Γιος και φονιάς του βασιλιά Λάιου αλλά και σύζυγος της μητέρας του Ιοκάστης. Υστερα από την αποκάλυψη της τραγικής και αναπόφευκτης μοίρας η Ιοκάστη απαγχονίζεται. Ο Οιδίπους αυτοτυφλώνεται.
Στα τελευταία λόγια του Χορού ο Σοφοκλής γράφει: «…Για ό,τι πεθαίνει περίμενε τη στερνή του μέρα, προτού το μακαρίσεις…».
Αυτή η υποβλητική ιστορία, που την ωρίμασαν χιλιάδες χρόνια, αποκαλύπτει πόσο εφήμερη είναι η ανθρώπινη ευημερία και η δόξα. Πόσο εύθραυστη είναι η ελπίδα μας για την αιώνια και σταθερή αίσθηση της ασφάλειας και της ειρήνης.
Η πρόθεση όμως του Τσέζαρις Γκραουζίνις στο ανέβασμα της παράστασης αυτής, δεν είναι η διδακτική (αν και σοφή) διακήρυξη της ανάγκης να υπακούσει κανείς το πεπρωμένο του. Ειδικά τώρα, ειδικά εδώ, τον ελκύει η ευκαιρία να μιλήσει για το αναφαίρετο δικαίωμα και την ευκαιρία να παραμείνει ο άνθρωπος περήφανος ακόμα και στην πιο καταστροφική κατάσταση και να αποδεχθεί την όποια κατάρα με αξιοπρέπεια. Με άλλα λόγια, να αποδοθεί τιμή σε έναν άνθρωπο, που υποκλίνεται στην τρομερή του μοίρα, χωρίς να ταπεινώνεται.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Αιμίλιος Χειλάκης, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Χρήστος Σαπουντζής, Κώστας Κορωναίος, Αλμπέρτο Φάις, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Κώστας Σειραδάκης, Παναγιώτης Εξαρχέας, Ονίκ Κετσογιάν, Γιώργος Παπανδρέου, Τζεφ Μααράουι.
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Σκηνικά - κοστούμια: Κέννι Μακλέλλαν
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Μουσική: Δημήτρης Θεοχάρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάρω Παπαδοπούλου
Διεύθυνση παραγωγής: Γεωργία Παναγιωτοπούλου
Φωτογραφίες: Γιάννης Βασταρδής
Δημιουργικό: Kiss My Art, Μαρία Παναγιωτωνάκου