"Η Ελλάδα είναι ή του ύψους ή του βάθους. Ή θα έχει έναν σπουδαίο Θεοδωράκη που θα μεγαλουργεί ή έναν Καραγκιόζη που θα μας επιβάλει τα τραγούδια του" λέει ο Θανάσης Πολυκανδριώτης μιλώντας στην "Ε" με αφορμή την "Διημερίδα για το μπουζούκι" που θα πραγματοποιηθεί στο Ιδρυμα "Μιχάλης Κακογιάννης" αύριο Κυριακή και τη Δευτέρα, ενώ θα κλείσει με συναυλία από το μουσικό σύνολο μπουζουκιών "Οι Επόμενοι".
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα διοργανώνεται διημερίδα με θέμα το κατεξοχήν σολιστικό όργανο του ελληνικού μουσικού τοπίου, το μπουζούκι, και τη συμβολή του στο λαϊκό τραγούδι, με κύριο αίτημα την κατοχύρωση κρατικού πτυχίου εξειδίκευσης στο όργανο.
- Πώς είναι για έναν καλλιτέχνη να είναι και δάσκαλος;
«Η λέξη δάσκαλος δεν μου αρέσει γιατί εγώ δηλώνω μαθητής πάντα! Το δάσκαλος το αποδέχτηκα βέβαια σε κάποια στιγμή γιατί πήγα σε ανώτατες σχολές και δίδαξα όπως τα ΤΕΙ της Αρτας και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, αλλά πιστεύω ότι το δάσκαλος βγαίνει μέσα από την ιστορία του καθενός και από την πορεία του και από το αν μπορεί να μεταδώσει. Τότε ναι, μπορείς να λέγεσαι δάσκαλος και δυστυχώς είναι πολύ λίγοι αυτοί».
- Οι δικοί σας δάσκαλοι (με την έννοια του όρου που του προσδίδετε) ποιοι ήταν;
«Υπάρχουν οι πνευματικοί δάσκαλοι και οι δάσκαλοι που σε δίδαξαν τετ-α-τετ ή κάποιοι άλλοι που πήρες κάτι απ' αυτούς. Εμένα πνευματικός μου δάσκαλος είναι ο πατέρας μου, μου έμαθε τη μουσική κι ας μην μου έπαιξε ποτέ ούτε μια νότα στο μπουζούκι. Ο δάσκαλός μου στο μπουζούκι είναι ο Στέλιος Ζαφειρίου, δίπλα του έγινα καλός μουσικός όλα αυτά τα χρόνια. Οι δάσκαλοί μου που πίστεψα σ' αυτούς και πήρα πράγματα "νοερά" βλέποντάς τους να παίζουν, ήταν ο Χιώτης, ο Μπέμπης, ο Ζαμπέτας…».
- Είναι αφιέρωμα και σ' αυτούς αυτό το διήμερο στο Ιδρυμα "Κακογιάννης";
«Ναι, γιατί πιστεύω ότι δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα αν δεν είχαμε αυτούς κι αν δεν μεγαλώναμε υπό την σκέπη τους. Ολα τα νέα παιδιά που ασχολούνται με τη λαϊκή μουσική και δη με το μπουζούκι πρέπει να έχουν τους παλιούς πάνω απ' όλα! Και στον τρόπο της μάθησής τους και στη μελέτη τους και ακόμα στο πώς θα καταφέρουν να μοιάσουν έστω και λίγο σ' αυτούς».
- Το μπουζούκι είναι …η ελληνική ροκιά; Μέχρι και ο Χέντριξ είχε υποκλιθεί μπροστά στον Χιώτη!
«Πιστεύω ναι, είναι η ελληνική ροκιά! Οσο για τον Χέντριξ που πράγματι είχε εντυπωσιαστεί με την ταχύτητα και την τεχνική του Μανώλη Χιώτη, σκεφτείτε τι θα έλεγε αν γνώριζε τον Μπέμπη. Ο Χιώτης έπαιζε μέχρι εκεί που μπορούσε, ενώ ο Μπέμπης έπαιζε όσο ήθελε! Ο Χέντριξ είδε τον Χιώτη να παίζει την "κουτσή κιθάρα" (το μπουζούκι που έχει λιγότερες χορδές από την κιθάρα εννοώ) και ενθουσιάστηκε βέβαια».
- Η αφορμή για την διημερίδα για το μπουζούκι, ποια ήταν;
«Από το 1993 που έκανα την πρώτη μου σχολή λαϊκής παράδοσης και αργότερα στο πανεπιστήμιο που δίδαξα, είδα ότι υπάρχει πάρα πολύ μεγάλο κενό στη μουσική παιδεία του τόπου μας γύρω από τα λαϊκά όργανα. Είμαστε πάρα πολύ πίσω … σε επίπεδο Ουγκάντας θα έλεγα, τη στιγμή που δίπλα μας οι Τούρκοι έχουν δύο ακαδημίες κι εμείς τίποτα… Ετσι λοιπόν πολλά χρόνια με ρωτούσαν πολλά παιδιά για το αν μπορούν να πάρουν από κάπου ή από τη δική μου σχολή πτυχίο στο μπουζούκι. Φυσικά η απάντησή μου ήταν ότι το πτυχίο είναι θέμα του κράτους, ενώ καταλαβαίνοντας το κενό που υπήρχε πολλές φορές είχα έρθει σε επαφή κι εγώ και άλλοι συνάδελφοι με πολιτικά πρόσωπα, βουλευτές και υπουργούς Πολιτισμού, αλλά κανείς δεν άγγιξε το θέμα. Σε κάποια στιγμή το 2005 δημιουργήθηκε μια επιτροπή στο υπουργείο Πολιτισμού στην οποία συμμετείχα και δουλέψαμε για τρία χρόνια ώστε να ενταχθούν όλα τα λαϊκά όργανα και να γίνουν ενδο-ωδειακά και βέβαια να υπάρχει και το κρατικό πτυχίο. Αυτή η ομάδα εργασίας σταμάτησε το Νοέμβριο του 2008 και έκτοτε κανείς δεν ασχολήθηκε. Ετσι πήραμε απόφαση κάποιοι καταξιωμένοι μουσικοί του μπουζουκιού να δώσουμε πτυχία στα νέα παιδιά που παίζουν μπουζούκι. Οταν λέμε πτυχία βέβαια εννοούμε ένα χαρτί εξειδίκευσης, αναγνώρισης του οργάνου. Ξεκίνησα τη σύνταξη μιας διακήρυξης που την υπέγραψαν εξέχουσες προσωπικότητες απ' όλους τους χώρους της τέχνης, όπως ο αείμνηστος Μιχάλης Κακογιάννης, ο Μίκης Θεοδωράκης και άλλοι. Είπαμε λοιπόν να κάνουμε μια διημερίδα για το μπουζούκι όπου θα ανακοινώσουμε επίσημα αυτή την πρωτοβουλία και θα δώσουμε και μια συναυλία. Τελικά όμως όπως λέει ολαός μας "τρώγοντας έρχεται η όρεξη", δεν μείναμε εκεί. Εχουμε έκθεση λαϊκών οργάνων στην οποία θα υπάρχουν μπουζούκια του Ζαμπέτα, του πατέρα μου, του Καλδάρα, του Τσιτσάνη, του Βαμβακάρη. Εχουμε τον περίφημο τζουρά του Γιώργου Μουφλουζέλη, του ρεμπέτη που το '70 μ' αυτό το όργανο έπαιξα το "Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας". Εχουμε το πιστό αντίγραφο του ταμπουρά του Μακρυγιάννη, φτιαγμένο από το Νίκο Φρονιμόπουλο. Θα υπάρχει επίσης μια έκθεση φωτογραφίας από το προσωπικό μου αρχείο, έκθεση βιβλίων για το μπουζούκι, θα έχουμε ένα βιβλίο που θα υπογράφει ο κάθε επισκέπτης ώστε να κάνουμε ψήφισμα για την κατοχύρωση του ελληνικού μπουζουκιού στην UNESCO (κάτι που επίσης δεν έχει γίνει ποτέ). Επίσης στόχος είναι να κάνουμε μια ημερίδα για τομπουζούκι κάθε χρόνο.
Είναι προσκεκλημένοι στην διημερίδα και βέβαια στη συναυλία όλος ο κόσμος, ενώ θα είναι παρών και ο μεγάλος Μίκης Θεοδωράκης όπως μας έχει ενημερώσει, καθώς στη συναυλία με 30 μπουζούκια θα παίξουμε και 10 λαϊκά τραγούδια του Μίκη».
- Η τέχνη θα διασωθεί από την κρίση;
«Η τέχνη σε όλες τις κρίσεις είναι αυτή που σώζει την κατάσταση. Γενικότερα η τέχνη θα ανθίσει και θα έχουμε καινούργιους καρπούς, ενώ ειδικότερα για το λαϊκό τραγούδι πιστεύω ότι θα βγουν καινούργια πράγματα, νέος στίχος, νέες απόψεις ανθρώπων που ήταν εγκλωβισμένοι μέχρι τώρα μέσα στη χλίδα και μέσα στη σπατάλη και στη λαμογιά που μας κυβερνούσε τόσα χρόνια και δεν τους άφηναν να σηκώσουν κεφάλι. Αυτή η κρίση των αξιών πρωτίστως θα παρασύρει όλη τη σκαρταδούρα και θα μείνουν όσοι αξίζουν. Κι είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει, γιατί η Ελλάδα είναι ή του ύψους ή του βάθους! Ή θα έχει έναν σπουδαίο Θεοδωράκη που θα μεγαλουργεί ή έναν Καραγκιόζη που θα μας επιβάλει τα τραγούδια του».
«Διημερίδα για το μπουζούκι»
Οι ώρες της διημερίδας είναι: Την Κυριακή από τις 12 το μεσημέρι έως 7 το απόγευμα και τη Δευτέρα από τις 4 το απόγευμα έως τις 8 το βράδυ, ενώ η συναυλία
θα ξεκινήσει στις 8.30 μ.μ.
Ακαδημαϊκοί, ερευνητές, δημοσιογράφοι, κατασκευαστές λαϊκών οργάνων αλλά και οι καλύτεροι παλιοί και νέοι δεξιοτέχνες του μπουζουκιού ενώνουν τις δυνάμεις τους σε αυτό το ξεχωριστό καλλιτεχνικό και θεωρητικό γεγονός, ανοιχτό για το ευρύ κοινό, το οποίο θα πλαισιωθεί με έκθεση οργάνων που ανήκαν σε μεγάλους συνθέτες και ερμηνευτές της λαϊκής μας μουσικής -Μάρκου Βαμβακάρη, Γιώργου Μητσάκη, Μανώλη Χιώτη, Γιώργου Ζαμπέτα, Βασίλη Τσιτσάνη, Απόστολου Καλδάρα, Θόδωρου Πολυκανδριώτη, Γιάννη Παπαϊωάννου, Γιάννη Τατασόπουλου, Γιάννη Σταματίου (Σπόρος), Δημήτρη Στεργίου (Μπέμπη), τον τζουρά του Γιώργου Μουφλουζέλη και το πιστό αντίγραφο του ταμπουρά του Μακρυγιάννη. Η διημερίδα θα πλαισιωθεί με έκθεση ντοκουμέντων και προβολές.
Αφορμή για τη διημερίδα υπήρξε η πρωτοβουλία του σολίστα και δασκάλου Θανάση Πολυκανδριώτη για την κατοχύρωση κρατικού πτυχίου εξειδίκευσης οργάνου, όπου μετά από εκατοντάδες άκαρπες επιστολές και συναντήσεις με υπουργούς, γενικούς γραμματείς Πολιτισμού και Παιδείας για το μπουζούκι, δεκάδες καλλιτέχνες του μπουζουκιού, των παραδοσιακών οργάνων, του ελληνικού τραγουδιού και της δημόσιας ζωής συνυπογράφουν ένα συλλογικό κείμενο με το οποίο υποστηρίζεται το αίτημα. Μετά τη διημερίδα θα ακολουθήσουν και άλλες, πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες οι οποίες θα φωτίσουν διάφορες πτυχές της γέννησης, πορείας και εξέλιξης του μπουζουκιού, ενός οργάνου που οι ρίζες του βρίσκονται στην αρχαιότητα.
Οι βασικοί ομιλητές είναι: Θωμάς Αποστολόπουλος επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παναγιώτης Κουνάδης ερευνητής, συγγραφέας. Γιώργος Τσάμπρας δημοσιογράφος. Γιώργος Κοντογιάννης δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού "Λαϊκό Τραγούδι". Δημήτρης Μανιάτης δημοσιογράφος - εφημερίδα "Τα Νέα". Γιώργος Λεκάκης συγγραφέας, λαογράφος. Αλέξανδρος Ασωνίτης συγγραφέας.
Δημήτρης Σταθακόπουλος Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου, μουσικολόγος.
Κώστας Μπαλαχούτης δημοσιογράφος, διευθυντής ogdoo.gr.
Στη συναυλία από το μουσικό σύνολο μπουζουκιών "Οι Επόμενοι" θα αποδοθούν αποσπάσματα από το "Σκληρό Απρίλη του ΄45" του Μάνου Χατζιδάκι και τα 10 λαϊκά του Μίκη Θεοδωράκη. Συμμετέχουν οι: Γεράσιμος Ανδρεάτος, Μάγδα Πένσου, Χριστίνα Μιχαλάκη, Ρένα Κυπριώτη.
Διοργάνωση: ΜΕΚΕΠΟ (Μεσογειακό Κέντρο Ερευνας Πολιτισμού) "Οι Επόμενοι".
Συντελεστές: Σολίστ: Θανάσης Πολυκανδριώτης. Ορχήστρα: κιθάρα Νίκος Καινούργιος, μπάσο Βασίλης Καραχούτης, κρουστά Σπύρος Γλένης, μπουζούκι Γιώργος Παχής.
«Οι Επόμενοι»: Δημήτρης Γαλίτης, Κώστας Γεδίκης, Αλέξανδρος Ψωμόπουλος, Βασίλης Τριανταφυλλόπουλος, Γιώργος Γεωργόπουλος, Αργυρώ Κεραμιδά, Αντώνης Μακρίδης, Κώστας Γοράντης, Κώστας Παλάγκας, Γιώργος Καλυβάς, Χρήστος Καραβίτης, Χρήστος Παππάς, Αλέξανδρος Κουβέλης, Νίκος Μοντζέλης, Παντελής Γκόγκος, Θοδωρής Σιγαλός, Γιώργος Κωνσταντόπουλος, Διονύσης Κουτσόπουλος, Γεωργία Κόμπου, Σταύρος Παρασκευόπουλος, Λυκούργος Βρουλάκης, Δημήτρης Πισκοπάνης, Γιάννης Μαρίνης, Γιάννης Πιλάτης, Κώστας Λυμπερόπουλος, Κυριαζής Παπαλούδης, Κατερίνα Παππά, Γιάννης Γαβράς, Χρήστος Καρβουνιάρης, Κώστας Κονδύλης, Λευτέρης Σγουρός, Γιάννης Φουρκιώτης.
Τα δρώμενα στην αίθουσα κινηματογράφου θα συνοδεύσουν στην κιθάρα ο Σπύρος Κονσολάκης, στο μπάσο ο Νίκος Ρούλος και στα κρουστά ο Γιώργος Γκίκας.
Η είσοδος θα είναι ελεύθερη. Πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) και τηλεφωνικά στο 210 3418579, Δευτ. - Παρ. 11:00 - 14:00. Απαραίτητη η κράτηση θέσης. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
