Ως δημιουργός αισθάνεται "λογοτεχνικά ευγνώμων" ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης που έχει βραβευθεί για το σύνολο του έργου του, αλλά και που το πιο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο "Φιλμ νουάρ" έχει κερδίσει τις εντυπώσεις των αναγνωστών. 

Ο συγγραφέας μας μίλησε για το... κοσμοπολίτικο "Φιλμ νουάρ" και την κινηματογραφική πλοκή του, αλλά και για την παρουσίαση του βιβλίου σύντομα στην Καλαμάτα.

- Τι είναι το "Φιλμ νουάρ"; Τι μας παρουσιάζει;

«Το "Φιλμ νουάρ" είναι το δεύτερο βιβλίο μου που ασχολείται με το φαινόμενο του κοσμοπολιτισμού όπως αυτό αναπτύχθηκε και κορυφώθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα. Σε αντίθεση με τις "Μέρες Αλεξάνδρειας" στις οποίες δεσπόζει ο μεσογειακός διεθνισμός, εδώ μεταφερόμαστε στη Βόρεια Ευρώπη, με πυλώνες το Παρίσι και το Λονδίνο αλλά και τη Μαδρίτη κι όλες τις άλλες μητροπόλεις που συνθέτουν το πανόραμα της ευρωπαϊκής ιστορίας της εποχής. Ο μυστηριώδης Ελληνας της Ευρώπης, ο Βασίλειος Ζαχάροφ, δεν είναι μόνο το κεντρικό πρόσωπο μιας κοινωνίας σκιών που γράφει ιστορία ερήμην των απλών ανθρώπων. Είναι ο πολύγλωσσος κοσμοπολίτης που κινείται με την ίδια άνεση στους κύκλους της πολιτικής και των μυστικών υπηρεσιών, ασκώντας γοητεία στους ηγέτες του κόσμου και στο ωραίο φύλο.  

Στο απόγειο της δύναμής του ενορχηστρώνει τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οραματίζεται και χρηματοδοτεί την Μικρασιατική Εκστρατεία, αγοράζει το καζίνο του Μόντε Κάρλο, ενώ ταυτόχρονα ορίζει τις ισορροπίες στον υπό διαμόρφωση κόσμο του πετρελαίου. Στο περιθώριο της πολυδαίδαλης δράσης του ο αμετανόητος έρωτάς του για τη Μαρία ντελ Πιλάρ θα είναι το αντίβαρο σε μια σκοτεινή καριέρα διάστικτη από παράνομες ενέργειες: συκοφαντίες και παραπληροφόρηση μέχρι κατασκοπεία και δολοφονίες ανεπιθύμητων προσώπων. Η αφοσίωσή του σε αυτή τη γυναίκα καθώς και στο όραμα της Μεγάλης Ελλάδας θα αποδειχτούν μοιραία πάθη που η ζωή θα αναιρέσει με τραγικό τρόπο αναιρώντας την αίσθηση τη παντοδυναμίας του. 

Στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη, στη Μαδρίτη, στην Αθήνα και στο Μόντε Κάρλο, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγία Πετρούπολη, ο κοσμοπολιτισμός δείχνει το σκοτεινό του πρόσωπο. Η ανθρώπινη μοίρα εκτυλίσσεται σαν ένα φιλμ νουάρ όπου γνωστοί πολιτικοί, κατάσκοποι και μεγιστάνες μπαίνουν σ’ ένα παιχνίδι δίχως κανόνες. Η ίδια η μοίρα της Ελλάδας μοιάζει άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δράση και τα οράματα αυτού του ανθρώπου. Τα όνειρο μιας μεσογειακής αυτοκρατορίας που ξεκινά από τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και καταλήγει στην ατυχή Μικρασιατική Εκστρατεία αποδεικνύονται δικές του εμπνεύσεις. Η ίδια η ιστορία μοιάζει με φιλμ νουάρ στο οποίο πρωταγωνιστούν πολιτικοί, μεγιστάνες και κατάσκοποι».

- Είναι κινηματογραφική η πλοκή του, οπότε επέλεξες και τον ανάλογο τίτλο;

«Κάθε μυθιστορηματική αφήγηση είναι πρωτίστως κινηματογραφική. Δεν λέει τυχαία ο Καμύ πως «μυθιστόρημα δεν είναι παρά φιλοσοφία σε εικόνες». Δυστυχώς την κινηματογράφηση της δράσης την παραβλέπουν συνήθως οι μυθιστοριογράφοι, κι αυτό συνήθως κάνει ένα βιβλίο λιγότερο συναρπαστικό στα μάτια του αναγνώστη. Οσο για τον τίτλο «Φιλμ νουάρ» εκφράζει απλά την ατμόσφαιρα της πανανθρώπινης αγωνίας στα χρόνια εκείνα που κάποιοι όρισαν και την δική μας εποχή».

- Πήρες αφορμή μια πραγματική ιστορία. Η αναλογία πραγματικότητας και μυθοπλασίας σε τι ποσοστό υπάρχει στο βιβλίο;

«Πρέπει να ξέρεις ότι η μυθοπλασία έχει πάντα τη δική της πραγματικότητα. Ακόμα κι αν αντλεί κανείς πρόσωπα και καταστάσεις από την ιστορία θα πρέπει πρώτα να τα μετουσιώσει στο χώρο της φαντασίας και μετά να τα εντάξει στο μύθο. Υπάρχουν όντως ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα σε αυτό το μυθιστόρημα όμως υπακούουν όλα στους αφηγηματικούς κανόνες. Αλλιώς δεν νοείται λογοτεχνία».

- Είναι ένα βιβλίο - ταξίδι, έχω διαβάσει σε μια κριτική. Εχεις την ίδια άποψη εσύ ως δημιουργός του;

«Αν το ταξίδι είναι η αναδρομή στα  χρόνια εκείνα που όρισαν τις συντεταγμένες της δικής μας εποχής, μπορώ να το δεχτώ. Η ετικέτα "ταξίδι" είναι συχνά παραπλανητική παραπέμποντας σε φυγόκεντρα αναγνώσματα που μας απομακρύνουν από την αλήθεια του εαυτού μας ενώ θα έπρεπε να μας επαναφέρουν σε αυτή».

- Είναι ένα μυθιστόρημα ήδη βραβευμένο με το διεθνές βραβείο Καβάφη και είναι και υποψήφιο για άλλα βραβεία, όπως το αναγνωστών. Η διάκριση τι σημαίνει για σένα;

«Το διεθνές βραβείο Καβάφη αφορά το έργο μου συνολικά και πρωτίστως τις "Μέρες Αλεξάνδρειας". Το "Φιλμ νουάρ" ξεκινά το ταξίδι του στον κόσμο της λογοτεχνίας. Το σημαντικότερο μέρος αυτού του ταξιδιού είναι μάλλον η κυκλοφορία του στη Γαλλία σε δύο περίπου μήνες από τώρα. Είμαι ένας δημιουργός που έχει ήδη κερδίσει πολλά και μπορεί να αισθάνεται λογοτεχνικά ευγνώμων».

- Οι παρουσιάσεις του βιβλίου έχουν ξεκινήσει. Τι εισπράττεις από τους αναγνώστες;

«Ο κύκλος των παρουσιάσεων του "Φιλμ νουάρ" αποτέλεσε μέχρι τώρα την ευκαιρία να προσεγγίσω το αναγνωστικό κοινό της περιφέρειας και να συνομιλήσω μαζί του για θέματα που αφορούν γενικότερα την λογοτεχνία, το ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα, την πνευματική και πολιτική κατάσταση του τόπου, τα νέα δεδομένα μετά την κρίση. Δεν μου αρέσει να περιφέρω την αγωνία μου για τα βιβλία μου ειδικά όταν αυτά έχουν ήδη διαγράψει ένα λαμπρό αναγνωστικό και εμπορικό κύκλο και χαίρομαι ιδιαιτέρως που το κοινό ανταποκρίνεται σε αυτό».

- Πότε προγραμματίζεις την παρουσίαση στην Καλαμάτα;

«Προγραμματίζουμε κάποια συνάντηση με το κοινό της πόλης για τους επόμενους μήνες, από Ιανουάριο μέχρι Μάρτη. Θα ενημερωθείτε εγκαίρως».