Κυριακή, 24 Μαρτίου 2013 08:11

Γιάννης Καλπούζος: "Δεν θεωρώ ότι τα βιβλία υπακούουν στη νοοτροπία της αγοράς που θα τα ήθελε αναλώσιμα είδη και ουρά της μόδας"

Γιάννης Καλπούζος: "Δεν θεωρώ ότι τα βιβλία υπακούουν στη νοοτροπία της αγοράς που θα τα ήθελε αναλώσιμα είδη και ουρά της μόδας"

Ενα παραμύθι από τα βάθη του χρόνου, η "Ουρανόπετρα" είναι το καινούργιο βιβλίο του βραβευμένου συγγραφέα Γιάννη Καλπούζου. Ενα μυθιστόρημα που έρχεται να δικαιώσει τις προσδοκίες που δημιούργησε στους αναγνώστες του ήδη, με τα δύο προηγούμενα βιβλία του, το "Ιμαρέτ" και το "Αγιοι και Δαίμονες" (όλα από τις εκδόσεις "Μεταίχμιο") που έγιναν μπεστ σέλερ. Η Καλαμάτα είναι από τις αγαπημένες πόλεις του συγγραφέα και φυσικά από τις πρώτες που παρουσίασε και αυτό το βιβλίο, το οποίο μας συστήνει στην συνέντευξη που ακολουθεί.

 


- Τι σε έκανε να εκδόσεις νέο βιβλίο, ενώ το προηγούμενο "Αγιοι και Δαίμονες..." εξακολουθεί να είναι στην επικαιρότητα;

«Εχουν περάσει δύο χρόνια από την έκδοση του μυθιστορήματός μου "Αγιοι και δαίμονες". Εγραψα την "Ουρανόπετρα" και πήρε κι αυτή το δρόμο της να διαγωνιστεί στις ψυχές και στον λογισμό των αναγνωστών. Δεν θεωρώ ότι τα βιβλία υπακούουν στη νοοτροπία της αγοράς που θα τα ήθελε αναλώσιμα είδη και ουρά της μόδας. Τα καλά βιβλία μπορούν να κινούν για χρόνια το ενδιαφέρον των αναγνωστών και βέβαια κάποια από αυτά ενδέχεται να μείνουν κλασικά. Κάτω από αυτό το πρίσμα ο χρόνος έκδοσης ενός νέου βιβλίου δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ουσία έτσι κι αλλιώς βρίσκεται στο περιεχόμενό του».

 

- Συστησέ μας λοιπόν την "Ουρανόπετρα".

«Μια κραυγή, μια φωνή, ένα παραμύθι από τα βάθη του χρόνου είναι η "Ουρανόπετρα". Ζωές ανθρώπων του παρελθόντος που μιλούν για το σήμερα και το αύριο μέσα από τη μυθοπλασία η οποία διαδραματίζεται στους καιρούς τους. Το πρώτο μέρος του βιβλίου ξεκινά το 1569 επί ενετοκρατίας στην Κύπρο. Για να δούμε έτσι τους διαφορετικούς και συγχρόνως ολόιδιους κατακτητές. Παρακολουθεί την περιπετειώδη ζωή του Γερόλεμου και συγχρόνως την τοπιογραφία και την ανθρωπογεωγραφία της εποχής. Πώς εκατό φεουδάρχες καταδυνάστευαν τον λαό, βασάνιζαν τους πάροικους, τους αντάλλασσαν και τους δάνειζαν σε άλλους φεουδάρχες, ενώ παλαιότερα οι Φράγκοι τους αντάλλασσαν ακόμα και με σκυλιά. Συνάμα εξιστορείται η εισβολή των Οθωμανών κι όσα συνέβηκαν μέχρι το 1572, ακολουθώντας τη δράση των μυθοπλαστικών ηρώων, ενώ δημιουργείται το μυστήριο τεσσάρων φυλαχτών, το οποίο θα λυθεί 340 χρόνια αργότερα.

Το δεύτερο μέρος, και κύριο, εξελίσσεται επί αγγλοκρατίας, από το 1878 μέχρι το 1917, με τους Αγγλους ν' αποδεικνύονται αληθινή μάστιγα για τον λαό, ενώ συνδαύλιζαν τις αντιθέσεις μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών, εφαρμόζοντας το αιώνιο: διαίρει και βασίλευε.

Παράλληλα με τη μυθοπλασία αναπαριστάνεται η καθημερινή ζωή της εποχής: οι παλικαράδες· το φοβερό φαινόμενο των 8.000 μαυροπινακωμένων· οι φοροεισπράκτορες και οι τοκογλύφοι που απομυζούσαν τους αγρότες· τα καραβάνια των αγωγιατών και οι άμαξες που ταξίδευαν μέσα σε κουρνιαχτό· το πρώτο λεωφορείο των πέντε θέσεων· οι πρώτες κινηματογραφικές προβολές· σπίτια, μαχαλάδες, σχολεία, καφενέδες, χάνια, ήθη, έθιμα ενταγμένα στη μυθοπλασία, παιγνίδια, τραγούδια, πανηγύρια, γιορτές και πόσα άλλα αναχώματα τα οποία έστησε ο άνθρωπος για να γλυκάνει την επανάληψη της σκληρής καθημερινότητας. Ακόμα οι εθνικοί πόλεμοι του 1897, κατά τον οποίο το βιβλίο ταξιδεύει στην Αθήνα και στη Θεσσαλία, και του 1912-13 που φτάνει μέχρι την Ηπειρο, μέσα από τους Κύπριους εθελοντές.

Τέλος το μυθιστόρημα διαρρέει σχεδόν στο σύνολό του ο έρωτας, ο οποίος ορμά ωσάν στρατός σε ανοχύρωτη πολιτεία, κυριεύει τις ψυχές και βάζει σε μεγάλες δοκιμασίες τους ήρωες του.

Πέρα από τον πραγματολογικό καμβά και τη μυθοπλασία η "Ουρανόπετρα" πραγματεύεται σειρά διαχρονικών θεμάτων, όπως το νόμιμο άδικο και το παράνομο δίκιο, την αλαζονεία σε σχέση με το πεπερασμένο της ζωής, το δέσιμο με τους προγόνους μας, τον πατριωτισμό. Επίσης την πορεία προς την αυτογνωσία, ακολουθώντας τον κεντρικό ήρωα και τη ρήση του: "Οπου πατώ είναι δικός μου δρόμος"».

 

- Η "Ουρανόπετρα" και ως τίτλος αλλά και ως ιστορία, μας παραπέμπει και κάπου μεταφυσικά... Είναι έτσι;

«Συμβολικά ή μεταφορικά, όχι μεταφυσικά. "Ουρανόπετρα" είναι το φυλαχτό του Γερόλεμου! "Ουρανόπετρα", μια γυναίκα ή πιο πολλές μέσα στο βιβλίο! "Ουρανόπετρα", η ίδια η Κύπρος, που έπεσε στη Μεσόγειο! "Ουρανόπετρα" κι η ομορφιά και η καλλιέργεια της ψυχής!».

 

- Τα βιβλία σου θεματικά, παρακολουθούν κρίσιμα ιστορικά χρόνια, όχι απαραίτητα "ευρέως γνωστά" στην ιστορία. Μάλιστα ακολουθούν τους ήρωες και την εξέλιξή τους, για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό σημαίνει πως αν μπορείς να "αυθαιρετήσεις" στις ζωές των ηρώων, δεν μπορείς να κάνεις το ίδιο με τα ιστορικά στοιχεία. Οπότε μιλάμε για μια συνεχή μελέτη από σένα;

«Ακριβώς. Γιατί ό,τι αφορά τον καμβά, το φόντο πάνω στο οποίο κινούνται οι ήρωές μου θέλω να είναι απόλυτα ακριβές. Ετσι πραγματοποιώ έρευνα σε βάθος, επίπονη και πολύχρονη. Ανατρέχω σε περιηγητές, εφημερίδες της εποχής, ιστορικά, θρησκευτικά και ιστορικά βιβλία, όπως και βιβλία για την αρχιτεκτονική, το εμπόριο, τη γεωργία, τα προϊόντα, τις μεταφορές, το θέατρο, καθώς και σε φωτογραφικά αρχεία και πολλά άλλα κείμενα απ' όπου μπορώ να αντλήσω πληροφορίες για την καθημερινή κυρίως ζωή, αφού τα ιστορικά στοιχεία είναι πολύ πιο εύκολο να τα βρει κανείς, ενώ επισκέπτομαι δεκάδες μουσεία και τους περισσότερους τόπους όπου διαδραματίζονται τα μυθιστορήματά μου».

 

- Εχεις ήδη δυο βιβλία ("Ιμαρέτ" και "Αγιοι και δαίμονες εις ταν Πόλιν") που έχουν τεράστια αποδοχή από το κοινό. Αρα για σένα αγωνία για το ότι κάθε επόμενο πρέπει να "ξεπερνάει" τα προηγούμενα;

«Αυτά τα δυο βιβλία δημιούργησαν προσδοκίες στους αναγνώστες για τα επόμενα βήματά μου, οι οποίες σε μένα λειτούργησαν ως δημιουργική πρόσκληση και πρόκληση. Να φανώ αντάξιος απέναντι στους αναγνώστες αλλά και απέναντι στο λογοτεχνικό μου όραμα. Δεν σκέφτομαι ποτέ να ξεπεράσει το ένα βιβλίο το άλλο, γιατί το καθένα έχει τη δική του οντότητα, δεν μπαίνει θέμα σύγκρισης. Ομως δίνω κάθε φορά τον καλύτερο εαυτό μου και δουλεύω πολύ σκληρά μέχρι να νιώσω ότι είμαι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα και πλέον το νέο βιβλίο να βγει στον στίβο της ανάγνωσης όπου γνωρίζω ότι θα διαγωνιστεί με πολύ αυστηρά κριτήρια, μιας και προηγήθηκαν τα δύο επιτυχημένα βιβλία μου που αναφέρατε».

 

 - Πάντως την Καλαμάτα την επιλέγεις από τις πρώτες πόλεις για την παρουσίαση του κάθε βιβλίου σου. Υπάρχει λόγος; Σου φέρνει... γούρι ίσως;

«Είναι αγαπημένη πόλη και αποδέχομαι με χαρά τις προσκλήσεις να παρουσιάσω τα βιβλία μου. Ο χρόνος μάλλον έχει να κάνει με τα αντανακλαστικά όσων με προσκαλούν, όπως για τρίτη φορά η κ. Δημοπούλου από το βιβλιοπωλείο "Βιβλιόπολις"».