Σάββατο, 03 Αυγούστου 2013 08:22

"Η Μήδεια συμβολικά θα μπορούσε να είναι η ίδια η φύση που εκδικείται"


"Η Μήδεια συμβολικά θα μπορούσε να είναι η ίδια η φύση που εκδικείται"


"Η Μήδεια συμβολικά θα μπορούσε να είναι η ίδια η φύση που εκδικείται" μας λέει ο ηθοποιός Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος που ερμηνεύει τον ρόλο του Ιάσονα στην παράσταση που σκηνοθέτησε ο Σπύρος Ευαγγελάτος και που στο ρόλο της Μήδειας εμφανίζεται ο Γιώργος Κιμούλης. Η παράσταση, στην οποία πρωταγωνιστούν επίσης ο Τάσος Νούσιας και ο Μάνος Βακούσης, θα παρουσιαστεί στο Κάστρο Καλαμάτας στις 12 και 13 Αυγούστου. Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος μας μίλησε για την παράσταση που άνοιξε τα φετινά "Επιδαύρια" και έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του κοινού σε μια μεγάλη περιοδεία που θα κάνει μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη.

 

- Σε δυσκόλεψε ο ρόλος και το ότι κάνατε πρεμιέρα στην Επίδαυρο;

"Ο Ιάσονας είναι ένας ρόλος, όλοι οι ρόλοι είναι ιδιαίτεροι και καθένας έχει τη δική του δυσκολία αν προσπαθήσεις να τον αντιμετωπίσεις με σοβαρότητα. Το ότι συμβαίνει δε να παίζεις στην Επίδαυρο δεν αλλάζει σε τίποτα αυτή τη δυσκολία, δεν την κάνει ούτε πιο εύκολη ούτε πιο δύσκολη. Είναι προτιμότερο για μένα να παίζεις στην Επίδαυρο έχοντας παίξει κάποιες παραστάσεις αλλού δοκιμάζοντας την παράσταση, γιατί έτσι πας πιο ώριμος στην Επίδαυρο. Είναι βεβαίως διαφορετικό να ξεκινήσεις εκεί".

- Τι ιδιαιτερότητα έχει ο Ιάσονας;

"Το πρόβλημα είναι ότι ο Ιάσονας δεν είναι βασιλιάς, γιατί αν ήταν δεν θα συνέβαινε τίποτα απ’ αυτά που συνέβησαν. Είναι ένας άνθρωπος που φτιάχτηκε για να γίνει βασιλιάς και δεν έγινε ποτέ. Κάθε φορά που πάει να γίνει βασιλιάς κάτι προκύπτει. Δεν προδίδει τη γυναίκα του επειδή ερωτεύεται μια άλλη, αυτά είναι ψέματα. Ο Ιάσονας βρίσκει ακόμα μια φορά μια ευκαιρία να μπορέσει να γίνει αυτό που ήταν προγραμματισμένο να γίνει και πάλι δεν τα καταφέρνει και αυτό είναι η τραγωδία του".

-Και τον φορτώνει με κόμπλεξ;

"Οχι κόμπλεξ, γιατί το κόμπλεξ, το σύμπλεγμα αναφέρεται σε ανθρώπους, χαρακτήρες του θεάτρου από τον Ιψεν και μετά. Οι ήρωες της τραγωδίας δεν έχουν συμπλέγματα γιατί είναι χαρακτήρες, εκφράζουν μεγάλες στιγμές ανθρώπινες και πέρα από το ανθρώπινο. Εκφράζουν ολόκληρες ομάδες ή ακόμα και την έννοια του ανθρώπου μέσα στην κοινωνία ή απέναντι από τη φύση. Δεν είναι πρόσωπα που διακατέχονται από μικροσυναισθήματα κι από συμπλέγματα, δεν είναι συμπλεγματικές προσωπικότητες, δεν είναι καν προσωπικότητες. Ο Ιάσονας λοιπόν στα μάτια μου είναι η πορεία κάποιου προς την πραγμάτωση αυτού που του υποσχέθηκε η ζωή αλλά ποτέ δεν φτάνει ως εκεί. Περνάει δε από πολλά στάδια. Αν τον συναντήσουμε στη φάση της Αργοναυτικής εκστρατείας περνάει από το στάδιο του μεγάλου ήρωα, αν τον συναντήσουμε στη φάση της γέννησής του περνάει από την στιγμή που τον φυγαδεύουν γιατί αλλιώς θα σκοτωθεί, θα είναι θύμα του Πελία που παίρνει με τη βία το θρόνο. Αν τον συναντήσουμε στην Κόρινθο πριν δέκα χρόνια από τη στιγμή που συμβαίνει το έργο του Ευριπίδη είναι ένας παράνομα εξόριστος, που έχει εξοριστεί από το γιο του Πελία χωρίς να έπρεπε να εξοριστεί, για ένα έγκλημα που διέπραξε η Μήδεια. Αυτός δικαίως επέστρεψε με το Χρυσόμαλλο δέρας και δικαίως ζήτησε το θρόνο που του ανήκε και δεν του δόθηκε. Αρα σε εκείνη τη φάση είναι ένας πολύ συμπαθής ήρωας. Τώρα τον συναντάμε ως τον άνθρωπο που μέσα στην απελπισία του πια να πάρει αυτό που του ανήκει κάνει μεγάλα λάθη και τα πληρώνει πολύ ακριβά. Συναντάμε λοιπόν πολλές στιγμές της ανθρώπινης ύπαρξης και όχι έναν χαρακτήρα με προβληματάκια και συμπλέγματα".

- Θα έλεγες ότι είναι συμπαθής ήρωας λοιπόν;

"Για μένα δεν υπάρχει καν ζήτημα συμπάθειας ή μη. Δεν είναι αντιπαθής αλλά βρίσκεται σε μια πολύ αντιπαθητική στιγμή, αλλά σας ήρωας δεν είναι αντιπαθής… Αλλωστε γι’ αυτό λέμε ότι είναι ήρωας. Είναι ένας από τους πέντε σημαντικότερους ήρωες της μυθολογίας, άρα πώς να είναι αντιπαθής. Δείτε αντίστοιχα τον Οδυσσέα, όταν τον συναντάμε στον Φιλοκτήτη είναι σε μια πολύ αντιπαθητική στιγμή του. Αν τον δούμε επίσης από την πλευρά των Τρώων είναι ένας πολύ αντιπαθής ήρωας, όμως ο Οδυσσέας της Οδύσσειας είναι ο συμπαθέστερος των ηρώων. Θέλω να πω, πως αυτοί οι ήρωες είναι άδικο για την δική μας την ανάγνωση να τους δούμε σαν συμπαθείς ή αντιπαθείς, γιατί περνάνε απ’ όλες τις στιγμές. Είναι συμπαθητικός ήρωας η Μήδεια; Η μάγισσα που σκοτώνει τον αδελφό της για χάρη του εραστή της; Οχι. Η Μήδεια που θυσιάζει τον αδελφό της για να μπορέσει ο Ιάσονας να κατακτήσει το στόχο του είναι συμπαθής; Ναι".

- Η Μήδεια ως έννοια λοιπόν, σε μια παράσταση που την ερμηνεύει άντρας, έχει τελικά φύλο;

"Βέβαια, είναι μια γυναίκα η οποία κάτι συμβολίζει κι αυτή βέβαια από την πλευρά της. Ομως, η επιλογή της αντρικής διανομής δεν είναι για να στερήσουμε από τη Μήδεια το φύλο της, αλλά για να στερήσουμε από το φύλο κάποια χαρακτηριστικά που μπορεί να μας μπερδέψουν στην ανάγνωσή του. Η Μήδεια δηλαδή δεν είναι ένα εύθραυστο πλάσμα. Είναι ένα χαρακτηριστικό λοιπόν που μπορούμε να αποδώσουμε στο γυναικείο φύλο σωστά κάποιες φορές, πολύ λάθος κάποιες άλλες. Δεν είναι όλες οι γυναίκες εύθραυστες και η Μήδεια δεν είναι ένα… ευαισθητούλι κορίτσι. Δεν είναι μια γυναίκα που την απάτησε ο άντρας της και είναι τυφλωμένη από θυμό. Οχι. Ο θυμός είναι παρών αλλά χωρίς να την τυφλώνει, γιατί η Μήδεια δεν θα μετανιώσει αργότερα για κάτι που έκανε πάνω στα νεύρα της. Αντίθετα, περνάει σε μια πράξη απόλυτου αφανισμού χωρίς να μετανιώσει ούτε στιγμή γι’ αυτήν την πράξη. Αρα λοιπόν της αφαιρούμε χαρακτηριστικά που μπορούν να προσδώσουν στο έργο το χαρακτήρα ενός δράματος που μας αφηγείται μια ιστοριούλα εκδίκησης μιας απατημένης συζύγου, που τυφλωμένη από το πάθος της ζήλιας σκοτώνει τα παιδιά της. Αυτό αφαιρεί η αντρική διανομή γιατί μοιραία ένας θεατής δεν θα μπορέσει να ταυτιστεί με αυτήν την πλευρά της αδικημένης συζύγου στην δική μας την παράσταση, διότι παίζει ένας άντρας που ουδεμία προσπάθεια θα κάνει να εκμαιεύσει ένα τέτοιο συναισθηματάκι του θεατή. Αρα υπάρχει περίπτωση να αναζητήσει ο θεατής άλλα πράγματα που ωθούν τη Μήδεια να κάνει αυτό που κάνει και ίσως να αναζητήσει και μια πιο συμβολική πλευρά της Μήδειας, που θα μπορούσε να είναι η ίδια η φύση. Θα μπορούσε να είναι εκείνες οι δυνάμεις που όταν δεν τις σεβαστούμε τότε η τραγωδία είναι δίπλα".

- Πιστεύεις στη δικαίωση μέσω της εκδίκησης;

"Οχι, το να εκδικηθώ είναι μακριά από μένα".

- Δεν δίνει όμως μια ικανοποίηση η εκδίκηση;

"Οχι, η εκδίκηση δεν δίνει ικανοποίηση. Δίνει μόνο ένα πρόσκαιρο αίσθημα ικανοποίησης σε ανθρώπους που δεν τα πάνε καθόλου καλά με τον εαυτό τους. Στους ανθρώπους όμως που επικοινωνούν με τον εαυτό τους η εκδίκηση απλώς παρατείνει την αγωνία χωρίς να δίνει καμία λύση. Φυσικά αυτό για καταστάσεις που έχουν να κάνουν με έναν προδομένο έρωτα για παράδειγμα. Γιατί αν μιλήσουμε για πιο ακραίες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η αφαίρεση μιας ζωής από κάποιον, τότε και πάλι δεν θα δώσει λύση ούτε ανακούφιση, μπορεί όμως να είναι και μονόδρομος προκειμένου να αποκατασταθεί μια ισορροπία μέσα μας".

- Ποιος θα μας δώσει την κάθαρση μέσα μας;

"Ο εαυτός μας και μόνο και η προσπάθεια για αρμονία εντός και εκτός. Για μια αρμονική σχέση με τον εαυτό μας και με το περιβάλλον".

- Πώς θα εξελιχθεί πιστεύεις αυτό το νοσηρό που ζούμε ως κοινωνία; Θα περάσει σύντομα; Δεν θα βγούμε ποτέ;

"Να μην βγούμε ποτέ, δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο περίπτωση, διότι η ζωή γυρίζει διαρκώς γύρω-γύρω οπότε αποκλείεται να μείνουμε σταθεροί στο ίδιο σημείο. Επειδή όμως ακριβώς γυρίζει γύρω-γύρω και δεν πηγαίνει εξελικτικά μπροστά, μέσα σ' αυτόν τον κύκλο θα ξαναπεράσουμε από τα ίδια σημεία. Αυτό ότι κάθε φορά γινόμαστε καλύτεροι εγώ θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο λάθος. Οχι, δεν γινόμαστε καλύτεροι κάθε φορά παρά μόνο λίγο μετά από όταν μας συμβαίνει κάτι. Για παράδειγμα όταν πάθουμε ένα ατύχημα για λίγο μετά θα καταλάβουμε την αξία της ζωής, μετά αυτό αρχίζει και καταλαγιάζει μέσα μας και χάνεται αυτός ο ενθουσιασμός για το ότι μας χαρίστηκε να ζήσουμε, αρχίζουν πάλι οι αγωνίες και η μιζέρια να μας κυριεύει και θα ξαναβλέπουμε τις μικρές λεπτομέρειες και όχι τη μεγάλη λεπτομέρεια, ότι είμαστε ζωντανοί. Πάλι θα γίνουμε κακεντρεχείς, βλάκες, ανόητοι μέχρι να έρθει η επόμενη καταστροφή να μας θυμίσει πάλι ότι η αξία των πραγμάτων είναι αλλού. Αυτή είναι η μικρή ζωή μας και η ζωή της κοινωνίας μας. Από το λίγο που έχω διαβάσει ιστορία βλέπω διαρκώς τον άνθρωπο να γυρίζει γύρω- γύρω από τον εαυτό του. Τη μία έρχεται μια θρησκεία να τον σπρώξει κάπου, μετά απογοητεύεται και πιστεύει σε κάτι άλλο, έρχεται ένας πόλεμος και τότε ανακαλύπτει τη χαρά της ζωής, έρχεται μια φωτεινή περίοδος, την ακολουθεί μια αδρανής περίοδος, έρχεται η σκοτεινιά για να έρθει ξανά το φως. Οπως ακριβώς ξημερώνει και νυχτώνει κάθε μέρα".

- Δήλωσες σε μια συνέντευξή σου ότι έχεις επαγγελματική ανασφάλεια;

"Δήλωσα ότι δεν θεωρώ -και το λέω με πολύ μεγάλη ειλικρίνεια- πως υπάρχει κάποιος που μπορεί να πιστέψει ότι είναι ασφαλής μέσα σε οποιονδήποτε επαγγελματικό χώρο, πόσο μάλλον στον δικό μας που είναι ένας επαγγελματικός χώρος διαρκούς ανασφάλειας και μόνιμης αναζήτησης δουλειάς. Οποιος κι αν είσαι, ακόμα κι αν ανήκεις στους τυχερούς, όπως ανήκω εγώ στους τυχερούς που δεν χρειάστηκε ποτέ να αναζητήσουν δουλειά, γιατί ερχόταν η δουλειά να τους συναντήσει. Και το τονίζω, τους τυχερούς κι όχι τους ικανούς, γιατί υπάρχουν και ικανότατοι άνθρωποι που δεν έχουν αυτή την τύχη. Πάντα λοιπόν η ανεργία είναι εκεί δίπλα και σε περιμένει".


Ταυτότητα παράστασηςΜετάφραση: Κ. Χ. Μύρης, σκηνοθεσία - δραματουργική επεξεργασία: Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, σκηνικά: Γιώργος Πάτσας, κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ, μουσική: Θάνος Μικρούτσικος, μουσική διδασκαλία: Γιάννης Αναστασόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Χριστιάννα Μαντζουράνη, παραγωγός: Kώστας Μπάλλας, σύμπραξη: Θεοφάνης Γ. Κιρκινέζος.  Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Κιμούλης, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Τάσος Νούσιας, Μάνος Βακούσης, Νικόλας Παπαγιάννης, Νίκος Αναστασόπουλος, Δημήτρης Παπανικολάου. Κορυφαίοι - Χορός: Τάσος Αλατζάς, Νίκος Αναστασόπουλος, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Χάρης Γρηγορόπουλος, Δημήτρης Καραβιώτης, Σταύρος Καραγιάννης, Δημήτρης Καραμπέτσης, Δημήτρης Μόσχος, Δημήτρης Μυλωνάς, Δημήτρης Παπανικολάου, Παντελής Φλατσούσης, Γεράσιμος Σκαφίδας.