Ο κ. Καραμίχας κατηγορεί την ηγεσία του υπουργείου ότι θέλει "να παραδώσει τον αγροτικό τομέα στις μεγάλες επιχειρήσεις" κι εκτιμά πως "για να βγούμε από αυτό το τέλμα, χρειάζεται να δημιουργήσουμε νέες συλλογικότητες. Το μέλλον είναι οι συνεταιρισμοί".
Ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ παρατηρεί ότι "το ΠΑΣΟΚ έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο" και προβλέπει πως "ο ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει πρώτο κόμμα, θα γίνει κυβέρνηση, αλλά η κοινωνική του επιρροή θα είναι το 4%". Αναφέρει ότι "αν συνεχίσουμε αυτή την πορεία, η χώρα θα διαλυθεί εντελώς" κι επισημαίνει πως "αν η Γερμανία θέλει με έναν άλλο τρόπο από αυτόν που χρησιμοποίησε στο παρελθόν να σε σκλαβώσει, η λύση είναι η απελευθέρωση".
- Τι πρέπει να περιμένουν οι αγρότες από τη νέα ΚΑΠ;
"Πέρα από τη μείωση που είναι της τάξης του 10% περίπου, αυτό που τη χαρακτηρίζει είναι ότι επανεθνικοποιείται σε πολύ μεγάλο ποσοστό η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που παύει πια να είναι κοινή. Επανεθνικοποιείται σε επίπεδο πολιτικών αποφάσεων. Δηλαδή, οι πιο πολλές αποφάσεις σε ό,τι αφορά την εφαρμογή μεταφέρονται στα κράτη - μέλη".
- Αυτό είναι καλό ή κακό για μας;
"Αν κάνουμε πραγματικά μια συνεκτική στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα -πράγμα που δεν υπάρχει σήμερα, δε διαφαίνεται κάτι τέτοιο από πλευράς της σημερινής κυβέρνησης, ούτε της προηγούμενης, ούτε της πιο προηγούμενης-, με σαφείς στόχους και προτεραιότητες, μπορεί να είναι πολύ καλό. Γιατί μας κάνει πιο υπεύθυνους. Πρέπει να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα, δεδομένου ότι όλα αυτά τα χρόνια κρυβόμασταν πίσω από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αν όμως αφήσουμε τα πράγματα να εξελιχθούν με τη δύναμη της βαρύτητας, θα είναι καταστροφικό, λαμβάνοντας υπόψη ότι εμείς έχουμε υστέρηση σε σχέση με πολλές χώρες της Ε.Ε. Ενώ στις πιο πολλές χώρες της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια έχουμε θετικό πρόσημο, έχουμε επενδύσεις και αύξηση του αγροτικού εισοδήματος, δυστυχώς, στη χώρα μας επί μια 10ετία τώρα, έχουμε αποεπένδυση και συνεχή μείωση του αγροτικού εισοδήματος".
- Μήπως βοηθήσει η σύνδεση της επιδότησης με την παραγωγή;
"Με τη νοοτροπία που έχουμε ως Ελληνες, η σύνδεση με την παραγωγή δε μας ωφέλησε. Στο σύνολό της η ελληνική κοινωνία, ο Ελληνας πολίτης που μέσα σε αυτόν συμπεριλαμβάνεται και ο αγρότης, είχε την αντίληψη του κρατισμού. Ηθελε ο αγρότης την ελληνική γεωργία κρατικοποιημένη. Να εισπράττει είτε παράγοντας πολύ, είτε παράγοντας λίγο, είτε ήταν ποιοτικό το προϊόν, είτε όχι".
- Πρέπει οι επιδοτήσεις να δίνονται μόνο στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες;
"Είναι πολύ μεγάλη κουβέντα. Θα περιμένουμε τους εφαρμοστικούς κανονισμούς, δεδομένου ότι για πρώτη φορά η Κομισιόν βάζει οροφή στην απόληψη επιδοτήσεων τα 300.000 ευρώ. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τέτοια μεγέθη. Υπάρχουν, όμως, μεγέθη που είναι αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Θεωρώ, λοιπόν, ότι πρέπει να παίρνει όποιος παράγει, να μην το περιορίσουμε μόνο στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Ιδιαίτερα σήμερα που όλοι χρειάζονται το συμπληρωματικό εισόδημα -και σας μιλάει ένας ενεργός και κατά αποκλειστικότητα επάγγελμα αγρότης. Βλέπεις μισθωτούς, συνταξιούχους να γυρίζουν στο χωριό τους και ένα κομματάκι που είχαν εγκαταλείψει, να το καλλιεργούν. Αυτό θα προσθέσει στην αξία της αγροτικής παραγωγής. Πρέπει να δώσουμε μεγάλη έμφαση στο θέμα της ανάπτυξης. Και υπάρχουν γραμμές να χρηματοδοτήσουμε τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες".
"Να διατηρήσουμε ζωντανά τα χωριά μας"
- Τι εννοείτε όταν μιλάτε για έμφαση στο θέμα της ανάπτυξης;
"Επειδή αλλάζει ο τρόπος επιδότησης και πάει πλέον με τις εκτάσεις που καλλιεργούνται, με στόχο το 2028 όλα τα στρέμματα στην Ευρώπη να έχουν την ίδια αξία, εννοώ την απολαβή της ενίσχυσης. Θεωρώ ότι ο στρατηγικός στόχος θα πρέπει να είναι σαφέστατα αναπτυξιακός, με επιμέρους στόχους την επάρκεια της χώρας και βεβαίως την υπερεπάρκεια για να δημιουργείται και εισόδημα για τη χώρα επιπλέον. Να διατηρήσουμε ζωντανά τα χωριά, την επαρχία, τον κοινωνικό ιστό να τον διατηρήσουμε στην περιφέρεια, στις παραμεθόριες περιοχές, στα νησιά. Σε αυτό πρέπει να υπάρχει ως απαρέγκλιτος όρος η οικονομική, η κοινωνική και η περιφερειακή σύγκλιση. Αυτές είναι οι πολιτικές προϋποθέσεις, με τις οποίες θα αποφασίσουμε την εφαρμογή και κυρίως για το κομμάτι της περιφερειοποίησης".
- Θα τα πετύχουμε αυτά; Υπάρχει συνεργασία σας με το υπουργείο;
"Είναι μηδενική η επικοινωνία με το υπουργείο, πλησιάζει στο μηδέν. Αλλη είναι η στρατηγική της ηγεσίας του υπουργείου. Οπως την αντιλαμβάνομαι, είναι να παραδώσει τον αγροτικό τομέα στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό είναι σαφέστατο. Ενώ έχουν διαπιστώσει ότι ο νόμος για τους συνεταιρισμούς όχι μόνο δεν υλοποιείται, αλλά διαλύει τους συνεταιρισμούς, δεν παίρνουν καμία πρωτοβουλία ή πετάνε την μπάλα, λέγοντας τη μία ότι θα "τροποποιήσουμε το νόμο", την άλλη ότι φτιάχνουν νόμο - πλαίσιο, ότι φτιάχνουν επιτροπή πριν από ένα χρόνο ή ξαναφτιάχνουν άλλη επιτροπή σήμερα και πάει λέγοντας".
- Ο νέος νόμος έχει διαλύσει το συνεταιριστικό κίνημα; Εγινε αυτό που φοβόσασταν;
"Λειτούργησε διαλυτικά. Την ώρα που χρειάζονταν μέτρα εξυγίανσης -τα πάντα χρειάζονται εξυγίανση στην Ελλάδα, το κράτος, οι τράπεζες, η τοπική αυτοδιοίκηση-, κάνουν ένα νόμο που εμποδίζουν τις συνεταιριστικές οργανώσεις να αυτοεξυγιανθούν. Και αυτές που είχαν τη δυνατότητα να το κάνουν, πουλώντας αδρανή περιουσιακά στοιχεία. Εκτός του ότι είναι ένας νόμος ολοκληρωτικής έμπνευσης, ολοκληρωτικών καθεστώτων, λειτούργησε και διαλυτικά".
- Η νέα ηγεσία του υπουργείου δε θέλει την αλλαγή του νόμου;
"Είμαι σίγουρος ότι υλοποιεί το ίδιο συμβόλαιο που ανέλαβε ο κ. Σκανδαλίδης".
- Κάποιοι είπαν ότι θέλησαν να βάλουν νέους ανθρώπους, νέους αγρότες στο συνεταιριστικό κίνημα και να στείλουν στην απομαχία τους παλιούς συνεταιριστές.
"Εάν επικαλούνται τέτοια επιχειρήματα, λίαν επιεικώς πρέπει να χαρακτηριστούν ανόητα. Γιατί στην απομαχία δε σε στέλνει ποτέ κανένας νόμος, είτε είσαι στους συνεταιρισμούς, είτε είσαι στην τοπική αυτοδιοίκηση, είτε στη Βουλή. Στην απομαχία σε στέλνει ο κόσμος. Η ανανέωση δε γίνεται με νόμους, γίνεται από την ίδια τη ζωή. Η εκτίμηση των πιο πολλών είναι ότι έφτιαξαν ένα νόμο για να φάνε τη σημερινή διοίκηση της ΠΑΣΕΓΕΣ".
- Κάποιοι είπαν ότι έκαναν το νόμο για να διώξουν τα κόμματα από το συνεταιριστικό κίνημα.
"Τα κόμματα τα έδιωξε ο νόμος 2810 καταρχήν, αλλά και η δική μου παρουσία στην ηγεσία της ΠΑΣΕΓΕΣ. Αυτοί που έφτιαξαν το νόμο, η παρέα Σκανδαλίδη, ήθελαν να ξαναφέρουν τα κόμματα μέσα στο συνεταιριστικό κίνημα από το παράθυρο. Ηταν προτιμότερο να φτιάξουν ένα νόμο, όπου θα έλεγε στον τάδε και στον τάδε να μην ξαναβάλουν στην ΠΑΣΕΓΕΣ και να τα αφήσουν όλα τα άλλα ελεύθερα. Και να μην καταστρέψουν τους συνεταιρισμούς, παρά να προσπαθούν με διάφορες ανοησίες -πράγματα που ούτε νομικά στέκουν, ούτε πολιτικά, ούτε οικονομικά- να κάνουν αυτό το τερατούργημα".
- Η κατάσταση αυτή μπορεί να αλλάξει, αντιστρέφεται;
"Η ζωή δεν αφήνει κενά. Ο συνεταιρισμός είναι ιστορικός και διαχρονικός θεσμός. Σήμερα που ο λαός μας δεινοπαθεί και κάποια στιγμή θα συνέλθει, οι συνάδελφοι αγρότες θα πρέπει να καταλάβουν ότι για να βγούμε από αυτό το τέλμα, χρειάζεται να δημιουργήσουμε νέες συλλογικότητες. Και αν χάσαμε μία επιχείρηση, ένα συνεταιρισμό δε χάθηκε ο κόσμος. Εδώ είμαστε, ζωντανοί είμαστε να ξαναδημιουργήσουμε το καινούργιο σε καλύτερη βάση και με καλύτερους όρους. Εχουμε εμπειρίες από το παρελθόν. Διανύει η χώρα μας μια δημοκρατική περίοδο -αν και τελευταία αυτό αμφισβητείται και δικαίως αμφισβητείται- και όλοι μας μπορούμε να δούμε και τα συνολικά λάθη και τα λάθη που κάναμε οι ίδιοι. Γι’ αυτό πιστεύω ότι το μέλλον είναι οι συνεταιρισμοί".
- Πάμε στο ελαιόλαδο, το "χρυσάφι" του τόπου μας. Πώς μπορεί να γίνει "χρυσάφι" και στην πράξη κι όχι μόνο στα λόγια;
"Το ελαιόλαδο σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι συμπληρωματικό εισόδημα. Ενα μεγάλο μέρος του εισοδήματος δεν ανήκει σε αγρότες που ζουν μόνο από αυτό. Ενα μεγάλο ποσοστό είναι σε χέρια ετεροεπαγγελματιών, που το έχουν ως συμπληρωματικό εισόδημα, δημόσιοι υπάλληλοι, μικροεπαγγελματίες κ.λπ. Αυτοί πάνε στο λιοτριβειό και μόλις τους δώσει χρήματα ο λιοτριβιάρης, το πουλάνε κιόλας και ούτε καν ξαναασχολούνται. Δεν έχουμε μεγάλες εκμεταλλεύσεις στην ελαιοκαλλιέργεια για να πεις ότι θα μαζευτούν 50 μεγάλοι ελαιοπαραγωγοί για να διαμορφώσουν μια στρατηγική για το λάδι. Υπάρχει ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που έχει να κάνει με τα ιστορικά δεδομένα: Οτι η Ελαιουργική -και δω φταίνε συγκεκριμένα πρόσωπα, δε θέλω να αναφέρω ονόματα- από δεσπόζουσα θέση που είχε στην αγορά, έγινε ένα μαγαζί πελατειακό. Κατέστρεψαν τη μεγαλύτερη και την καλύτερη συνεταιριστική οργάνωση της Ελλάδας και άφησαν μεγάλο τέλμα, όχι μόνο στην εσωτερική αγορά του τυποποιημένου λαδιού, αλλά και στη στρατηγική που θα έπρεπε να διαμορφώσει κυρίως για τις εξαγωγές ως τυποποιημένο προϊόν. Το τρίτο ζήτημα είναι η επενδυτική πολιτική που είχε η χώρα, που δεν αλλάζει σε τίποτα από αυτό που έλεγαν παλιά επί χούντας "κάθε χωριό και γήπεδο, κάθε πόλη και στάδιο". Εμείς με το 1/3 περίπου και το 1/4 της παραγωγής της Ισπανίας (έχει 300 ελαιοτριβεία), έχουμε 2.500 ελαιοτριβεία. Αυτό σημαίνει διάσπαση του όγκου παραγωγής. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι συγκεντρωμένος ο όγκος παραγωγής για να μπορούμε να διαπραγματευτούμε μεγάλα συμβόλαια, δηλαδή από την αγορά της Κίνας. Πώς να διαπραγματευτείς όταν το μικρότερο δίκτυο θέλει τη μικρότερη παραγγελία 10.000 - 20.000 τόνους. Κάναμε μια διάσπαση με την επενδυτική πολιτική του όγκου παραγωγής και τη συνεχίζουμε".
- Φταίει και το γεγονός ότι οι Ενώσεις είναι αποδυναμωμένες, πιο ανίσχυρες από ποτέ;
"Δεν είναι μόνο θέμα Ενώσεων. Πήγαινε να κουβεντιάσεις με κάθε πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό, να τους πεις "ελάτε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να κάνουμε μια στρατηγική, να μαζέψουμε 15.000 - 20.000 τόνους και να πάμε να βρούμε ένα μεγάλο δίκτυο στην Αμερική, την Κίνα". Ξέρουν οι Αμερικάνοι ότι έχουμε καλύτερο λάδι από τις άλλες χώρες, το ξέρουν όλες οι αγορές, αλλά δεν υπάρχει όγκος παραγωγής συγκεντρωμένος. Και οι εξαγωγές με βυτίο - βυτίο γίνονται".
"Δεν έχουμε εξαγωγική πολιτική για το λάδι"
- Μήπως φταίει και το γεγονός ότι δεν υπάρχει εθνική πολιτική για το λάδι;
"Δεν έχουμε εξαγωγική πολιτική για το λάδι και πάει ο καθένας όπως θέλει και όπου θέλει. Θα έπρεπε τα λεφτά που δίνει η Πολιτεία για την προβολή, να τα δίνει για συγκεκριμένες αγορές - στόχους. Δεν μπορεί η Ελλάδα με τα οικονομικά προβλήματα να προβάλει το λάδι σε 200 χώρες στον κόσμο. Σε συγκεκριμένες αγορές πρέπει να πάμε με συγκεκριμένες δραστηριότητες, με έναν πολύ συνεκτικό τρόπο και να αφήσει τα deals. Ως πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης έλεγα ότι στην αγορά της Ρωσίας δε θα έπρεπε απλά να πηγαίνουμε στις εκθέσεις. Θα έπρεπε, όπως έχουν οι Ιταλοί δύο μεγάλα εστιατόρια επί της Κόκκινης Πλατείας, εμείς να κάνουμε το Greek House, με δεσπόζουσα θέση του λαδιού και να είναι μέσα ο τουρισμός και η διατροφή μας. Να είναι ένα σπίτι προπαγάνδας με μόνιμο εκθετήριο. Και εκεί να κλείνονται και δουλειές. Επειδή έχεις μικρό όγκο παραγωγής, επιλέγεις 2 - 3 αγορές με μια σειρά κριτήρια και πας και στήνεις τσαντίρι. Οταν εμείς κάναμε το πρώτο πρόγραμμα στη Μόσχα, Κοινοτικό, σα Διεπαγγελματική, από 200 τόνους που εξαγάγαμε μέσα σ’ ένα χρόνο πήγαμε στους 1.200 - 1.300. Γιατί εκτός από την προβολή που κάναμε εκεί, φέραμε εδώ δημοσιογράφους, γευσιγνώστες που ασχολούνται με τη διατροφή, φέραμε στελέχη εμπορικών επιχειρήσεων που αγοράζουν το λάδι για να δουν τι είναι. Πίστευαν ότι είναι χημικό προϊόν, δεν ήξεραν ότι είναι φυσικός χυμός. Αρα, λοιπόν, λες ότι "εγώ τα επόμενα 10 - 15 χρόνια θα κυνηγήσω 3 - 4 αγορές, δεν έχω λεφτά για 200" και στήνεις τσαντίρι με συγκεκριμένο επικοινωνιακό τρόπο. Εδώ δεν κάνουμε προβολή, μοιράζουμε λεφτά σε ημέτερους. Οταν καθορίζεται η πολιτική από ένα περιοδικό ή μια εφημεριδούλα, αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα".
- Δεν πρέπει να ενωθούν οι συνεταιριστικές οργανώσεις, να ενώσουν τις δυνάμεις τους;
"Πρέπει να βρουν τον τρόπο να ενωθούν. Να φτιάξουν δική τους πολιτική. Οι δυνάμεις της παραγωγής είτε είναι πρωτογενείς, είτε είναι τυποποίηση πρέπει να βρουν έναν τρόπο να ενωθούν. Γιατί κακά τα ψέματα η Νότια Πελοπόννησος είναι η κορωνίδα του λαδιού στον κόσμο. Πρέπει να ενωθούν οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί. Ελεγα παλιότερα και στον Προκοβάκη και τον Κοζομπόλη, "γιατί δε φτιάχνετε δύο τυποποιητήρια;". Να βρούμε και την Κόρινθο και να φτιάξουμε ένα τυποποιητήριο, μια Ανώνυμη Εταιρεία, να μαζεύουμε τα λάδια και να σαρώσουμε. Δεν μπορούμε να σηκώσουμε πολλά μαγαζιά. Αυτή η αξία του προϊόντος δεν μπορεί να σηκώσει 2 και 3 τυποποιητήρια. Και αυτό που συμβαίνει στους συνεταιρισμούς, συμβαίνει και στους ιδιώτες. Μήπως είδες τους λιοτριβιάρηδες να φτιάξουν μια Ανώνυμη Εταιρεία εμπορική; Ο ένας κοιτάζει να βγάλει το μάτι του άλλου. Ουσιαστικά οι λιοτριβιάρηδες είναι οι μεσίτες των Ιταλών και των Ισπανών και ακολουθούν και πολλοί πρόεδροι συνεταιρισμών".
"Το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ…"
- Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανακάμψει, να ξαναπαίξει πρωταγωνιστικό ρόλο;
"Το ΠΑΣΟΚ έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο. Το ισοζύγιο προσφοράς του είναι πολύ θετικό, αλλά άλλαξε η κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ, γιατί άλλαξαν και τα εισοδήματα στη χώρα, η εξουσία διέφθειρε την ψυχή σε πολλά στελέχη. Γι’ αυτό και δε βλέπω να έχει μέλλον".
- Πάμε σε άλλη μορφή της Κεντροαριστεράς, σε άλλο κόμμα, πώς θα εκφραστεί εκλογικά;
"Εκλογικά θα την εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ θα μεταλλαχθεί, όταν θα γίνει κυβέρνηση. Δε θα μπορεί να λέει κάθε στέλεχός του ό,τι του έρχεται. Ολα τα στελέχη του θα υποχρεωθούν να σοβαρευτούν. Το θέμα είναι ότι έχει μία κοινωνική φοβία. Δεν ανοίγεται στην κοινωνία με τίποτα. Ενώ έχει ένα εκλογικό ποσοστό της τάξης του 27%, ουσιαστικά το δικό του ποσοστό είναι το 4%. Θα έρθει πρώτο κόμμα, θα γίνει κυβέρνηση και η κοινωνική του επιρροή θα είναι το 4%. Η εκλογική του μπορεί να ξεπεράσει το 30%".
- Με ποιο κόμμα θα συνεργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ;
"Δεν ξέρω, αλλά πιστεύω ότι μπορεί να έχει "ατύχημα" και να πάρει αυτοδυναμία. Λέω ότι θα "ατυχήσει", γιατί αυτό θα τον βάλει σε πολύ μεγαλύτερες ευθύνες".
- Η πολιτική που μπορεί να σώσει τη χώρα, που δίνει προοπτικές για έξοδο από την κρίση, ποια είναι;
"Αυτή η ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που ακολουθεί η Ευρώπη, δε σώζει την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή κοινωνικός πλούτος μεταφέρεται σε λίγους, σε ελάχιστους και από την άλλη έχουμε μια εξαθλίωση του λαού. Αυτό δε σώζει την Ελλάδα. Θα σε παραπέμψω να ρίξεις μια ματιά στον Αγησίλαο τον 4ο, που προσπάθησε να ανακόψει την παρακμή της Αρχαίας Σπάρτης. Εκεί που ο πλούτος ανήκε σε όλους τους Σπαρτιάτες όταν ήταν στην ακμή, περιήλθε στα χέρια των 100 και η Σπάρτη κατέρρευσε. Αυτό συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Υπάρχει τέτοια υπερσυγκέντρωση πλούτου και θα υπάρξει όπως πάμε τέτοια εξαθλίωση του λαού, που αυτό δε σώζει την Ελλάδα. Μία χώρα σώζεται και προχωράει, όταν όλος ο λαός ευημερεί. Είναι άλλο πράγμα να διορθώσεις αδυναμίες και στρεβλώσεις δεκαετιών, από το να εξαθλιώσεις εν ονόματι μεταρρυθμίσεων".
- Δε γίνονται μεταρρυθμίσεις σήμερα, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση;
"Υποτίθεται ότι αυτή τη στιγμή κάνουν μεταρρύθμιση στο Δημόσιο. Πώς είναι δυνατόν να κάνουν μεταρρύθμιση, όταν δεν έγινε ένας δημόσιος διάλογος και να πάμε σε μια συμφωνία για το τι ρόλο θα παίζει το κράτος, τι δουλειές θα κάνει, για να δούμε τι μεταρρύθμιση χρειάζεται. Εγώ λέω ότι πρέπει να κάνει 5 πράγματα: την άμυνα, την ασφάλεια, την υγεία, την παιδεία και να μαζεύει τα δημόσια έσοδα και να τα μοιράζει με δίκαιο τρόπο. Εχει γίνει μια τέτοια κουβέντα; Αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση, είναι απολύσεις, είναι σφάξιμο εργαζομένων. Δε με ενδιαφέρει αν είναι τεμπέληδες ή επίορκοι. Ούτε μπορούν να επικαλούνται τους επίορκους. Εμπόδισε κανένας το πολιτικό σύστημα να διώξει τους επίδικους και πριν την κρίση; Βάζεις το τι θέλεις να κάνεις, πώς θα το κάνεις και με ποιους θα το κάνεις, για να αποκτήσεις αποτελεσματική διοίκηση. Για τις πολεμικές βιομηχανίες λέει πρέπει να τις πεθάνετε με τη μία".
- Δηλαδή, δεν υπάρχει ελπίδα για ανάκαμψη, για έξοδο από την κρίση;
"Αν συνεχίσουμε αυτή την πορεία, η χώρα θα διαλυθεί εντελώς. Η σημερινή κυβέρνηση έχει βάλει πλώρη να διαλύσει κάθε δημοκρατικό, κοινωνικό και παραγωγικό θεσμό. Είμαι πεπεισμένος ότι και κείνα τα λίγα χρήματα που έχει κάθε αγρότης, με κάποιον τρόπο θέλει να του τα παραδώσει στο μεγάλο κεφάλαιο, εγκαθιστώντας στη χώρα μας μια νέου τύπου φεουδαρχία. Θα είμαστε ένας λαός εξαθλιωμένος, ο ένας θα στρέφεται εναντίον του άλλου. Διάφορες ομάδες που θα έχουν δύναμη πλούτου και όπλων -συμμοριών δηλαδή- θα λειτουργούν χωρίς να μπορεί να τους ελέγξει το σύστημα. Φοβάμαι ότι έχουμε πάρει πολύ άσχημο δρόμο σα χώρα. Αυτή η συνταγή έχει αποτύχει. Σήμερα δειλά - δειλά το λένε και οι ίδιοι οι κυβερνητικοί, ο πρωθυπουργός. Λένε ότι δεν αντέχει άλλο ο λαός, αλλά κάθε μέρα έρχεται να προστεθεί και ένα καινούργιο μέτρο".
- Κλείνοντας, δεν είστε αισιόδοξος. Υπάρχει λύση για το λαό;
"Αν η Γερμανία θέλει με έναν άλλο τρόπο από αυτόν που χρησιμοποίησε στο παρελθόν να σε σκλαβώσει, η λύση είναι η απελευθέρωση. Το πολιτικό προσωπικό, όλοι που ασκούν δημόσιο λειτούργημα, χωρίς ακρότητες, πρέπει να δούμε τα πράγματα όπως έχουν. Δεν μπορεί να τα κουκουλώνουμε. Αυτή τη στιγμή είμαστε ένας λαός υποδουλωμένος, υπό κατοχή. Είναι η πραγματικότητα αυτή. Δεν είμαστε ελεύθερο κράτος. Αν αυτή είναι η συνταγή και της κ. Μέρκελ για να εξαθλιωθούμε ακόμα περισσότερο, ας αποφασίσουμε ότι θα φάμε τα επόμενα 5 - 10 χρόνια ψωμί και κρεμμύδι, προκειμένου να χαράξουμε μια άλλη πορεία για την πατρίδα μας".
